'''Κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν''', είναι βιβλική φράση που χρησιμοποιείται κατά τη δημιουργία του ανθρώπου, στο βιβλίο της [[Γένεσις|Γενέσεως]], με σκοπό να καταδείξει πως ο [[Θεός]] έδωσε παρέσχε στον άνθρωπο όλα τα απαραίτητα προσόντα, μέσω των οποίων δύναται να τελειωθεί<ref>Π.Ν. Τρεμπέλα, Δογματική, Τόμος Α, σελίς 487</ref>. Η βιβλική αυτή έκφραση επίσης ''"αναφέρεται στη διάκριση του ανθρώπου από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο"''<ref>Νικόλαος Ματσούκας, Δογματική και Συμβολική Θεολογία Β΄, σελίδα 194</ref>. Μέσα μάλιστα από την εικόνα αυτή ο άνθρωπος παρουσιάζεται ως ένα δραστικό και δημιουργικό πρόσωπο σε μία δυναμική διάσταση και με τάση προς τελείωση<ref>ο.π., 194, 196</ref>. Η έκφραση «''κατ'εικόνα''», από τους πατέρες συνήθως αναφέρεται ως προς την [[ψυχή]] του ανθρώπου, δηλαδή το άυλο και πνευματικό συστατικό του, το οποίο συνάδει με τη λογικότητα πράξεων αλλά και το απαραίτητο συμπλήρωμα της, το αυτεξούσιο, μέσω του οποίου ανάγεται ο άνθρωπος ως προσωπικότητα ηθική, επιδεκτικής προόδου και δυνάμενη να καταστή κοινωνός της Θείας φύσεως<ref>Π.Ν. Τρεμπέλα, Δογματική, Τόμος Α, σελίς 487</ref>. Η έκφραση «''καθ'ομοίωσιν''», από κάποιους θεολόγους θεωρήθηκε πως είναι ταυτόσημη με την φράση «''κατ'εικόνα''»<ref>ο.π.</ref>. Οι πατέρες όμως της εκκλησίας εξ αρχής θεώρησαν πως το «''καθ'ομοίωσιν''» μόνο σπερματικώς εγκαταστάθηκε στον άνθρωπο, ώστε η τελειότητα να επέλθει αυτοβούλως και θελητικώς και όχι αναγκαστικώς. Ο άνθρωπος διατηρεί και μετά την πτώση το «''κατ'εικόνα''», φέρει όμως εξασθενημένο το «''καθ'ομοίωσιν''», το οποίο έγκειται στην βούλησή του<ref>Π.Ν. Τρεμπέλα, Δογματική, Τόμος Α, σελίς 487</ref>.

Η έκφραση «Εδώ πρέπει να λεχθεί πως υπάρχει και μια σημαντική θεολογική διχογνωμία. Έτσι κατά το δογματολόγο ''Νίκο Ματσούκα''το κατ'εικόνα''», αναφέρεται ως προς την [[ψυχή]] "από πολλούς εντοπίζεται στη λογική και νοερή φύση του ανθρώπου, δηλαδή το άυλο αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν αναφέρεται και πνευματικό συστατικό στην όλη φύση τουανθρώπου"''<ref>Ιωάννου Δαμασκηνού, το οποίο συνάδει με τη λογικότητα πράξεων αλλά και το απαραίτητο συμπλήρωμα «Έκδοσις Ακριβής τηςΟρθοδόξου Πίστεως» (απόδοση-σχόλιο Νίκος Ματσούκας), το αυτεξούσιοΚεφάλαιο B, μέσω του οποίου ανάγεται σχόλιο 77.</ref>. Γι αυτό ο άνθρωπος δεν πρέπει να εξετάζεται μόνο ως προσωπικότητα ηθικήλογική και νοερά φύση, διότι έτσι εκλείπει η σύνολη φύση του και τελικά ''"θα είναι ένα φυσικό αντικείμενο, επιδεκτικής προόδου χωρίς προσωπική διάσταση και ελευθερία. Αυτή η διάσταση και η ελευθερία πουθενά αλλού δε βρίσκουν την έκφραση και δυνάμενη να καταστή κοινωνός της Θείας φύσεωςτην ανάπτυξή παρά μόνο στη συνολική ανθρώπινη ζωή"''<ref>Π.Ν. ΤρεμπέλαΙωάννου Δαμασκηνού, Δογματική«Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως» (απόδοση-σχόλιο Νίκος Ματσούκας), Τόμος ΑΚεφάλαιο B, σελίς 487σχόλιο 77.</ref>. Η έκφραση «Κατά τον ''καθΠαναγιώτη Τρεμπέλα'ομοίωσιν'όμως '», από κάποιους θεολόγους θεωρήθηκε πως είναι ταυτόσημη με την φράση «'"ότι μεν το κατ'εικόνα δεν αναφέρεται στο σώμα του ανθρώπου...ότι ασύνθετος ο Θεός και απλούς. Το κατ'εικόναλοιπόν αναφέρεται εις το άυλον και πνευματικόν συστατικόν του ανθρώπου, τουτέστι την ψυχήν"''»<ref>οΠ.πΝ.Τρεμπέλα, Δογματική, Τόμος Α, σελίς 487</ref>. Οι πατέρες Σύμφωνα όμως της εκκλησίας εξ αρχής θεώρησαν πως το «με τον Κάλλιστο Ware, ''"δεν υπάρχει καμία μοναδική και αποδεκτή θεώρηση"'καθ'ομοίωσιν, αφού ''» μόνο σπερματικώς εγκαταστάθηκε στον άνθρωπο"πολλοί πατέρες όπως ο [[Γρηγόριος Νύσσης]], ο [[Γρηγόριος Ναζιανζηνός]], ώστε ο Άγιος [[Ισαάκ ο Σύρος]] συνδέουν την εικόνα πρωταρχικά με την [[ψυχή]]. Αλλά μία σημαντική μειοψηφία που περιλαμβάνει τον [[Ειρηναίος Λουγδούνου|Ειρηναίο Λουγδούνου]] (Λυών) και τον Άγιο [[Κύριλλος Αλεξανδρείας|Κύριλλο Αλεξανδρείας]] θεωρούν ότι η τελειότητα να επέλθει αυτοβούλως εικόνα αναφέρεται σε όλη την ύπαρξη, και θελητικώς στην ψυχή και όχι αναγκαστικώςστο σώμα"''<ref>Κάλλιστος Ware, Η Ορθόδοξη Θεολογία τον 21ο αιώνα, Ίνδικτος, Αθήνα 2005, σελίδα 42-43</ref>. Ο άνθρωπος διατηρεί Σε αυτή τη θέση συμφωνεί και μετά την πτώση το «ο Νίκος Ματσούκας, υπομνηματίζοντας πως ''"η διαφοροποίηση τούτη σημαίνει πως η σαφής αυτή διδασκαλία για το κατ'εικόνα''»ήταν εξάπαντος αυτονόητη και δε γινόταν καμία σύγχυση, όσες φορές, συντριπτικά τις περισσότερες, φέρει όμως εξασθενημένο το «έκαναν λόγο για τη νοερή λειτουργία της ψυχής. Η υπαρξιακή ενότητα του ανθρώπου για όλους θεολόγους είναι δεδομένη"''καθ'ομοίωσιν''», το οποίο έγκειται στην βούλησή του<ref>Π.Ν. ΤρεμπέλαΝίκος Ματσούκας, Δογματικήκαι Συμβολική θεολογία Β΄, Τόμος Α, σελίς 487σελίδα 198</ref>.

Εδώ πρέπει να λεχθεί πως υπάρχει και μια σημαντική θεολογική διαφωνία. Έτσι κατά το δογματολόγο ''Νίκο Ματσούκα'' το κατ'εικόνα ''==Υποσημειώσεις== <div style="από πολλούς εντοπίζεται στη λογική και νοερή φύση του ανθρώπου, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν αναφέρεται και στην όλη φύση του ανθρώπου"''<ref>Ιωάννου Δαμασκηνού, «Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως» (απόδοσηfont-size:85%; -moz-column-count:2; column-σχόλιο Νίκος Ματσούκας), Κεφάλαιο B, σχόλιο 77.</ref>. Γι αυτό ο άνθρωπος δεν πρέπει να εξετάζεται μόνο ως λογική και νοερά φύση, διότι έτσι εκλείπει η σύνολη φύση του και τελικά ''count:2;"θα είναι ένα φυσικό αντικείμενο, χωρίς προσωπική διάσταση και ελευθερία. Αυτή η διάσταση και η ελευθερία πουθενά αλλού δε βρίσκουν την έκφραση και την ανάπτυξή παρά μόνο στη συνολική ανθρώπινη ζωή"''<ref>Ιωάννου Δαμασκηνού, «Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως» (απόδοση-σχόλιο Νίκος Ματσούκας), Κεφάλαιο B, σχόλιο 77.<references/ref>. Κατά τον Παναγιώτη Τρεμπέλα όμως ''"ότι μεν το κατ'εικόνα δεν αναφέρεται στο σώμα του ανθρώπου...ότι ασύνθετος ο Θεός και απλούς. Το κατ' εικόνα λοιπόν αναφέρεται εις το άυλον και πνευματικόν συστατικόν του ανθρώπου, τουτέστι την ψυχήν"''<ref>Π.Ν. Τρεμπέλα, Δογματική, Τόμος Α, σελίς 487</refdiv>.