Αλλαγές

 Το φαινόμενο της εξουσίας, πολιτικής - κοσμικής αλλά και ιερατικής, εξηγείται εύκολα στο πλαίσιο της όλης θεολογικής σκέψης του Χρυσοστόμου. Συνιστά και αυτή, όπως ο γάμος αποτέλεσμα της πτώσεως. Η εξουσία αποβαίνει πρόβλημα εφ'όσον εφόσον προϋποθέτει άρχοντα, τον οποίο εκμαυλίζει η αίσθηση της υπεροχής, και αρχόμενο που δυσανασχετεί για την υποταγή του. Άρα πρόβλημα είναι όχι η αφηρημένη έννοια της υποταγής, αλλα αλλά ο άνθρωπος που έχει την ευθύνη να άρχει ή που οφείλει να υποτάσσεται. Σύμφωνα με τις γραπτές που πηγές που έχει εξακριβωθεί η πιστότητα τουςδιαθέτουμε, πιστεύει οτι ότι η απομάκρυνση των πρωτοπλάστων απο από τον Θεό προκάλεσε την «'''πνευματική διάσπαση'''», «'''την εσωτερική αντινομία'''», που εκδηλώνεται μεταξύ ανθρώπων με '''αντιπαλότητα''', '''διαμάχες''' και '''πολέμους'''. Η αντιπαλότητα οδηγεί στην επιβολή του ενός στον άλλο, διότι λησμονείται ένεκα της αμαρτίας, οτι ότι οι άνθρωποι είναι όλοι ομότιμοι μεταξύ τους<ref>( Εις Ρωμαίους, ομιλία ΚΓ 1, PG 60, 615 )</ref>. Στο ίδιο ζήτημα επίσης τονίζει με κάθε τρόπο οτι ότι η '''φυσική''' και '''θεία τάξη''', στην οποία είναι θεμιτό το '''άρχειν''' και το '''άρχεσθαι''', δεν αναιρεί την '''ομοτιμία''' μεταξύ των ανθρώπων. Το να υπακούει ο πολίτης τον πολιτικό άρχοντα ή ο διάκονος τον Πρεσβύτερο δεν σημαίνει οτι ότι ενώπιον θεού Θεού κάποιος είναι κατώτερος απο από τον άλλο<ref>( PG 62, 531. PG 49, 82 )</ref>.

 Στα κοινωνικά ζητήματα ο Xρυσόστομος δεν είναι ποτέ αιθεροβάμων. Ενώ εξηγεί με επιχειρήματα, οτι ότι το '''άρχειν''' και το '''άρχεσθαι''' αποτελεί θεία τάξη, γνωρίζει οτι ότι πολλοί άρχοντες είναι ανάξιοι και μάλιστα τύραννοι. Kανένας εκκλησιαστικός συγγραφέας δεν μαστίγωσε τόσο πολύ τους παντός είδους ελλειματικούς ελλειμματικούς και τυραννικούς, άρχοντες όσο ο Χρυσόστομος<ref>( PG 52,54 - 56,42 - 60,365 - 63,232 )</ref>. Γι' αυτό το λόγο ξεκαθαρίζει άμεσα οτι ότι υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του '''άρχειν''', που είναι '''θέλημα Θεού''', και της εκλογής, που ανήκει στην ευθύνη των ανθρώπων. Αρνείται οτι ότι ο κάθε άρχοντας ειναι είναι «'''ελέω Θεού'''» και δεν «'''χειροτονείται'''» - '''εκλέγεται''' απο από το θεόΘεό, ο οποίος έθεσε μόνο την τάξην του '''άρχεσθαι'''.<ref>( Εις Ρωμαίους , Ομιλία ΚΓ΄ 1 PG 60,615 ).</ref>

Τα κοινωνικοπολιτικά δεδομένα στην [[Αντιόχεια]] και στην [[Κωνσταντινούπολη]], δημιουργούσαν πολλά διλήματα στα στους Χριστιανούς. Αυτοί γνώριζαν γενικά οτι πρέπει να ζήσουν σύμφωνα με το [[Ευαγγέλιο]], που όμως απαιτούσε υπέρβαση των δομών της κοινωνίας και του τρόπου σκεψης της εποχής, κάτι που ήταν εξαιρετικά δύσκολο και προυπόθετε βαθιά πίστη, τόλμη και γνώση. Η υπερτίμηση των υλικών αγαθών και ο ονειδισμός της εργασίας αποτελόυσαν κυρίαρχη αντίληψη, σε μία πόλη 500.000 κατοίκων, που περιείχε 100.000 χριστιανούς, πολλοί από τους οποίους ήταν ευκατάστατοι. Μέλημά του ήταν να δείξει οτι η εργασία δεν είναι «όνειδος»<ref>( Εις το ασπάσθαι Πρισκίλλαν... Α΄5 PG 51, 193 )</ref>. Έτσι αναζητάει το βαθύτερο λόγο της εργασίας και δίνει κίνητρα αναφέροντας οτι η εργασία όχι μόνο δεν είναι αρνητικό, δεν είναι όνειδος, αλλά είναι θετικό και συνιστά «'''νουθεσία'''», «'''σωφρονισμό'''» και «'''φάρμακο'''»<ref>( Εις το ασπάσθαι Πρισκίλλαν... Α΄5 PG 51,194 )</ref> για τα '''τραύματα''' που προκαλεί η '''αμαρτία'''. Αναφέρει ακόμα ως παράδειγμα τον Παύλο που εργαζόταν χειρονακτικά ημέρα και νύχτα<ref>(Παύλου, Α΄Θεσαλονικείς)</ref>. Επίσης ο άνθρωπος αποφεύγει την αχρείωση του, καλλιεργεί πνευματικά τον εαυτό του και γίνεται χρήσιμος στο πλησιον του. Ο Χρυσόστομος υπερβαίνοντας οποιοδήποτε άλλον εκκλησιαστικό συγγραφέα, καινοτομεί, στην προσπάθεια για σωτηρία και των πλουσίων αλλα αλλά και την ανακούφιση των φτωχών. Θεωρεί οτι ότι ο πλούτος είναι πράγμα άψυχο και άρα απο από τη φύση του ούτε κακό, ούτε καλό και τον τελικό χαρακτήρα δίνει ο άνθρωπος, που τα κατέχει με βάση τη χρήση τους.<ref>( PG 58,707 )</ref>. Σε άλλο χωρίο<ref>(PG 61, 293 και 51,22)</ref> επιμένει οτι . Επιμένει ότι δεν είναι ο Θεός αυτός ο οποίος κάνει πλούσιο ή φτωχό ένα άνθρωπο. Η γή γη του θεού Θεού είναι εξίσου για όλους. Από αυτούς όμως κάποιοι κοπίασαν πολύ και απόκτησαν πλούτη, ενώ άλλοι έγιναν πλούσιοι με αδικίες και αρπαγές, άρα σύμφωνα με την κακή προαίρεσή τους ( που δεν μπορεί να είναι θέλημα Θεού ). Γι ' αυτό προχωράει ακόμα περισσότερο λέγοντας οτι ότι ο άνθρωπος με πλούτη πρέπει να είναι ο διαχειριστής των αγαθών που κατέχει και όχι ο κάτοχος.<ref>( PG 61,86 ).</ref>.

Οι απόψεις του Χρυσοστόμου όμως δεν εξαντλούνται εδώ. Ο κάτοχος των υλικών αγαθών και χρημάτων «δικαιούται» «''δικαιούται''» να χρησιμοποιεί απο από αυτά όσα χρειάζεται. Να τρώγει και να πίνει χωρίς υπερβολές, ώστε να μην φθάνει στην αμαρτία<ref>( PG 56,147 - 48,974 - 50,663 )</ref>. Εάν δεν λειτoυργήσει λειτουργήσει έτσι, σημαίνει οτι ότι υποδουλώθηκε στα αγαθά του, με αποτέλεσμα να καταντήσουν γι'αυτόν τύραννος, τον οποίο αδυνατεί να ελευθερωθεί<ref>( PG 61, 112-114 )</ref>. Γίνεται δηλαδή υποχείριος των χρημάτων και αντιστρέφει τη θεϊκή τάξη, η οποία ορίζει τον άνθρωπο να ενδιαφέρεται πρώτιστα για την «''''βασιλεία του θεού''''»<ref>( Προς εγκαταλείψεως σύναξιν 2 PG 51,69 - 62, 259-260 )</ref>. Φτάνει δε σε σημείο να πει, οτι ότι τελικά ο πραγματικός και χειρότερος ζητιάνος γίνεται ο πλούσιος, σε σχέση με το φτωχό που διαρκώς ζητάει για την επιβίωση του.<ref>( Eις τον Λάζαρον , Ομιλία Β΄1 G 48, 982-983)</ref>. Η κατακλείδα των επισημάνσεων του είναι οτι ότι ο κατά κόσμον πλούσιος δεν είναι και ενώπιον Θεού. Ενώπιον Θεού πλούσιοι είναι οι '''ενάρετοι''', διότι στην επόμενη ζωή το μόνο που μπορούν να πάρουν μαζί τους είναι οι καλές πράξεις και όχι τα υλικά αγαθά, και οτι ότι οι πλούσιοι κατά κόσμον, θα κριθούν με αυστηρότερο κριτήριο απο από το Θεό.