12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
→Ο άνθρωπος
===Ο άνθρωπος===
Ο Ειρηναίος στην κοσμολογία του υιοθέτησε τη γραμμή του Ιουστίνου και του [[Θεόφιλος Αντιοχείας|Θεοφίλου Αντιοχείας]], σύμφωνα με την οποία υπάρχει ριζική διάκριση μεταξύ ακτίστου και κτιστού, δηλαδή μεταξύ του Θεού και της ύλης. Η διάκριση αυτή υιοθετείται και τοποθετείται στο κέντρο της διδασκαλίας του, καθώς θέλει να αποκρούσει τη θεωρία των γνωστικών, κατά την οποία η δημιουργία του κόσμου προερχόταν από ενδιάμεσες δυνάμεις<ref>Κ. Σκουτέρης, ενθ.αν., σελ. 369</ref>. Τη διαλεκτική του την τοποθετεί μάλιστα στην Αγία Γραφή και την εκκλησιαστική παράδοση, αφού ο κτιστός κόσμος προέρχεται εκ του μη όντος, ως δημιούργημα του ακτίστου Θεού. Η δημιουργία δηλαδή του κόσμου δεν προέρχεται από ενδιάμεσα όντα, παρά μόνο από τα δύο του χέρια, τον Υιό και το Πνεύμα<ref>Επίδειξις 5</ref>. Η δημιουργία λοιπόν αποτελεί πράξη ελευθερίας και αγάπης, της δυνάμεως του Θεού της σοφίας του και της αγαθοποιού Ενέργειάς Του<ref>Έλεγχος 38, 3</ref>.
Ο Θεός κατά τον Ειρηναίο δε δημιούργησε τον κόσμο από προϋπάρχουσα ύλη. Κάτι τέτοιο θα απειλούσε την παντοδυναμία του Θεού, ενώ θα έθετε και αναπάντητα ερωτήματα για την προέλευση της ύλης. Η προΰπαρξη της ύλης ως θεωρία είναι γνωστό ότι προερχόταν από τον Πλάτωνα και ο Ειρηναίος άμεσα σπεύδει να την αποκλείσει ως ενδεχόμενο, καθώς αυτή απορρίπτεται ως κοσμολογία από τα κείμενα της Αγίας Γραφής. Η μόνη λοιπόν αιτία υπάρξεως για τον Ειρηναίο είναι η βούληση του Θεού, που ως ενέργεια δεν έχει καμία σχέση με τις ανθρώπινες παραστάσεις δημιουργίας, όπου οι άνθρωποι για να δημιουργήσουν έχουν ανάγκη από προϋπάρχων υλικό. Οι γνωστικοί σύμφωνα με τον επίσκοπο Λυώνος, οδηγούν σε διαρχία, αφού από τη μία πλευρά υπάρχει ο αιώνιος Θεός και από την άλλη, η αιώνια ύλη. Ο Θεός είναι το αγαθό και η ύλη το κακό, με αποτέλεσμα ο Θεός να παύει να έχει σχέση με την κτίση. Ο κόσμος όμως κατά τον Ειρηναίο δεν είναι άσχετος και κακός, γιατί στη δημιουργία του ενυπάρχει αποτυπωμένη η αγαθότητα του θεού<ref>Κ. Σκουτέρης, ενθ.αν., σελ. 370</ref>.
