12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
Εκοιμήθη την Τετάρτη [[:Πρότυπο: 14 Ιουλίου|14 Ιουλίου]] του 1809 και σε ηλικία 60 ετών στο ''κελί των Σκουρταίων'', στις [[Καρυές]] του [[Άγιο Όρος|Αγίου Όρους]]. Τα τελευταία του λόγια ήταν η απάντηση που έδωσε στους μαθητές του όταν τον ρώτησαν αν ησυχάζει: ''"Τον Χριστό έβαλα μέσα μου και πώς να μη ησυχάσω;"''.
μικρές προσθήκες, +κατηγορίες, +αναδιοργάνωση, +βιβλιογρ.
| Τίτλος = [[Μοναχός]], [[Άγιος]]
}}
O '''Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης''' (1749-1809) είναι Άγιος της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθόδοξης Εκκλησίας]]. Το κατά κόσμον όνομά του ήταν ''Νικόλαος Καλλιβρούτσης'' και υπήρξε μία από τις σημαντικότερες ασκητικές και λόγιες πνευματικές μορφές της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας. Η συνεισφορά του υπήρξε πολύπλευρη και αφορούσε ποιμαντικό και συγγραφικό έργο, ενώ είναι και ο συγγραφέας σημαντικών θεολογικών έργων όπως του [[Πηδάλιον|Πηδαλίου]], της [[Φιλοκαλία|Φιλοκαλίας]] και του [[Ευεργετινός|Ευεργετινού]]. Η μορφή του, μαζί με τους κολλυβάδες μοναχούς, ξεχώρισε τον 18ο αιώνα για την πατερικότητα και την προσήλωση στο πνεύμα της ορθόδοξης σκέψης όπως αυτή αποτυπώθηκε στην ανατολή και τους μεγάλους Πατέρες της εκκλησίας, ενώ εκδιώχθηκε για τις απόψεις του, που τελικά δικαιώθηκαν, περί της συχνότητας της [[Θεία Ευχαριστία|Θείας Ευχαριστίας]] και άλλων σωτηριολογικών εκκλησιαστικών ζητημάτων, όπως την τέλεση των [[Μνήμη νεκρών|μνημοσύνων]].
==Ο βίος του==
Γεννήθηκε στη Νάξο το 1749. Ο πατέρας του λεγόταν Αντώνιος και η μητέρα του Αναστασία και τον γαλούχησαν από μικρό με χριστιανική ανατροφή. Ακολούθησε σπουδές και αποφοίτησε αρχικά από τη σχολή του ''Αγίου Γεωργίου στη Νάξο'', όπου είχε διδάσκαλο τον αδελφό του [[Κοσμάς ο Αιτωλός|Κοσμά του Αιτωλού]] [[Αρχιμανδρίτης|αρχιμανδρίτη]] ''Χρύσανθο''. Εν συνεχεία ανεχώρησε για ανώτερες σπουδές στη Σμύρνη, όπου και σπούδασε στην ''[[Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης|Ευαγγελική σχολή της Σμύρνης]]'', για πέντε έτη. Οι ικανότητές του διαφάνηκαν αμέσως, με αποτέλεσμα ο ''Ιερόθεος Δενδρινός (Σμύρνης)'' να τον προτείνει για διευθυντή της σχολής του. Η μόρφωσή που έλαβε στη ''Σμύρνη'' εκτός από τη ''θεολογική επιστήμη'' περιελάμβανε και άλλους τομείς, όπως [[Φιλοσοφία]], οικονομία, ιατρική και αστρονομία. Στα ιδιαίτερα χαρίσματά του ήταν ο εξαιρετικός χειρισμός της ελληνικής και αρχαίας ελληνικής γλώσσας, η γνώση γαλλικών, ιταλικών και λατινικών καθώς και η ισχυρή μνήμη.
Το 1770, αφού αποφοίτησε από την Σχολήκαι εξ αιτίας του ρωσοτουρκικού πολέμου, επέστρεψε στην Νάξο και για μια πενταετία περίπου εργάστηκε ως ''Γραμματέας της Μητροπόλεως Παροναξίας'', υπό την εποπτεία και την καθοδήγηση του [[Μητροπολίτης|Μητροπολίτου]] Παροναξίας ''Ανθίμου του Γ΄'' (1742-1779). Ο Νικόδημος σε αυτή την περίοδο φαίνεται πως επηρεάστηκε από την επαφή του με τους [[κολλυβάδες]] μοναχούς, οι οποίοι είχαν καταφύγει στη Νάξο αλλά και από σημαντικές προσωπικότητες, όπως είναι ο Άγιος [[Μακάριος Νοταράς]] [[Επίσκοπος]] ''Κορίνθου''. Στο νησί της Νάξου επίσης φαίνεται να συνδέθηκε έντονα με τους ''Ιησουσίτες'', από τους οποίους εικάζεται οτι ότι οφείλει τη βαθιά γνώση της δυτικής θεολογίας, αλλά και των ξένων γλωσσώντης ιταλικής γλώσσας. Τελικώς το 1775 εισήχθη στην [[Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου]] του [[Άγιο Όρος|Αγίου Όρους]] και εκάρη μοναχός με το όνομα ''Νικόδημος''. Σε αυτή την απόφαση ίσως να συνέβαλε και η μητέρα του, η οποία λίγο νωρίτερα είχε και αυτή καρεί μοναχή στη Νάξο ονομαζόμενη ''Αγαθή''. Λίγο αργότερα θα δεχτεί πρόταση από τον Μακάριο να επεξεργαστεί τα χειρόγραφα της Φιλοκαλίας, του Ευεργετινού και του βιβλίου Περί συνεχούς μεταλήψεως, με αποτέλεσμα να αποσυρθεί ως ερημίτης στην Καψάλα για να συνεχίσει το έργο του. Λίγο αργότερα αποπειράται να συναντήσει τον Παΐσιο Βελιτσκόφσκι, αλλά μία τρικυμία τον υποχρεώνει να μείνει στη Θάσο. Από κει οδηγείται τελικά στη Σκυροπούλα, όπου μένει υποτακτικός ενός μοναχού Αρσενίου<ref>Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση..., σελ. 197</ref>. Επιστρέφει και πάλι στο Όρος το 1784, όπου θα μείνει μέχρι το τέλος της ζωής του, μετά από πρόσκληση του [[Αθανάσιος ο Πάριος|Αθανασίου του Παρίου]] για να συνεργαστούν στην έκδοση των παλαμικών κειμένων. Εκοιμήθη τελικά την Τετάρτη [[:Πρότυπο: 14 Ιουλίου|14 Ιουλίου]] του 1809 και σε ηλικία 60 ετών στο ''κελί των Σκουρταίων'', στις [[Καρυές]] του [[Άγιο Όρος|Αγίου Όρους]]. Τα τελευταία του λόγια ήταν η απάντηση που έδωσε στους μαθητές του όταν τον ρώτησαν αν ησυχάζει: ''"Τον Χριστό έβαλα μέσα μου και πώς να μη ησυχάσω;"''. ==Το έργο του==
Ο ''Άγιος Νικόδημος'' αναδείχθηκε ο μέγιστος θεωρητικός του κινήματος των ''Κολυββάδων μοναχών'', που απηχούσε σε πολλά σημεία τις αντιλήψεις των ησυχαστών του 14ου αιώνα. Άμεσος στόχος του κατέστη η δυναμική απόκρουση των [[Αίρεση|αιρέσεων]] και των κακοδοξιών των ημερών του. Ένεκα της εμμονής του στις παραδόσεις και στο ''Πνεύμα των Ιερών κανόνων της Εκκλησίας'', υπέστη ταπεινώσεις και διωγμούς, διότι απέρριπτε τις λατινογενείς προσμίξεις στην ορθόδοξη θεολογία και τη λειτουργική ζωή. Επίσης ήταν σφοδρός πολέμιος της εκκοσμίκευσης της εκκλησίας και της αλλοίωσης της ορθόδοξης ασκητικής παράδοσης, που κέντρα στην εποχή του προωθούσαν στα πρότυπα της λατινικής μοναχικής παράδοσης των αντιησυχαστών. Ο Άγιος Νικόδημος ως σημαίνουσα προσωπικότητα της εποχής διατηρούσε αλληλογραφία με πολλούς λογίους και ιδιαιτέρως με τον [[Οικουμενικό Πατριαρχείο|Οικουμενικό Πατριάρχη]] και εθνομάρτυρα [[Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄|Γρηγόριο Ε']] και τον [[Αθανάσιος ο Πάριος|Όσιο Αθανάσιο τον Πάριο]].
==Αγιότητα και Εορτή==
==Πηγές==
*Εγκυκλοπαίδεια ''"Δομή Gold"'', λήμμα «''Νικόδημος Αγιορείτης''»
*Χρήστος Γιανναράς, Ορθοδοξία και Δύση και στη νεώτερη Ελλάδα, Δόμος, Αθήνα 1994.
[[Κατηγορία:Άγιοι|Νικόδημος]]
[[Κατηγορία:Ζωτικά Άρθρα|Ν]]
[[Κατηγορία:19ος αιώνας|Ν]]
[[Κατηγορία:Τουρκοκρατία|Ν]]
[[Κατηγορία:Κολλυβάδες|Ν]]
[[en:Nicodemus of the Holy Mountain]]
[[ro:Nicodim Aghioritul]]
