Η διαδικασία της εξελίξεως είναι τελείως ξένη προς την Ορθοδοξία, καθώς ούτε η αλήθεια εξελίσσεται ούτε η καταγραφή της (η Παράδοση δηλ.) βελτιώνεται. Η εξέλιξη προϋποθέτει εσωτερική διαλεκτική ανάπτυξη, διαδικασία βελτιώσεως, καλλιέργειας και καλυτερεύσεως και ως ιδέα περιέχει πολλούς κινδύνους: π.χ. δικαιούται να υποθέσει ο θεολόγος ότι, αφού τα δόγματα είναι εξελίξιμα, μπορεί να συμβάλει στην εξέλιξη τους επινοώντας νέες αλήθειες<ref>Παπαδόπουλος, ''Θεολογία και Γλώσσα'', ό.π., σελ. 117-118.</ref>. Όμως η ''Αποκάλυψη'' δεν επιδέχεται βελτίωση και νέες αλήθειες δεν υπάρχουν για να επινοηθούν. Το δόγμα δεν είναι στοχασμός, αλλά μαρτυρία της αμετάβλητης αλήθειας, της αλήθειας που αποκαλύφθηκε και έχει διαφυλαχθεί από την αρχή<ref>Φλορόφσκυ Γεώργιος, ''Οι Βυζαντινοί Πατέρες του 5ου αιώνα'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1992, σελ. 45.</ref>.
Σε αυτό ακριβώς το ζήτημα, της προΰπαρξης του δόγματος, σημαντική είναι η αναφορά που κάνει ο ''Σωκράτης Σχολαστικός'' στην ''Εκκλησιαστική Ιστορία'' του. Στο σημείο όπου περιγράφει το πώς βαπτίστηκε ο ''Μ. Θεοδόσιος'' το 379, ο επίσκοπος Θεσ/νίκης διδάσκει σαφώς ότι στην [[Α΄ Οικουμενική Σύνοδος|Α΄ Οικουμενική Σύνοδο]] έγινε απλά επιβεβαίωση της πίστεως η οποία παραδόθηκε ''"άνωθεν"'' αλλά και εξ αρχής από τους [[Απόστολοι|Αποστόλους]]. Ταυτόχρονα γίνεται σαφές διατυπώνεται σαφώς ότι ο [[Αρειανισμός]] γινόταν κατανοητός ως ''"καινοτομία"'':
:''"οὐ παρῆλθεν ἡ Ἀρειανῶν δόξα κατὰ τὰ Ἰλλυριῶν ἔθνη, οὐδὲ ἴσχυσε συναρπάσαι ἡ παρ' ἐκείνου γεγενημένη καινοτομία τὰς τῇδε ἐκκλησίας, ἀλλὰ μένουσι φυλάσσοντες ἀσάλευτον τὴν ἄνωθεν μὲν καὶ ἐξ ἀρχῆς ἐκ τῶν ἀποστόλων παραδοθεῖσαν πίστιν, ἐν δὲ τῇ κατὰ Νίκαιαν συνόδῳ βεβαιωθεῖσαν"''<ref>Σωκράτης Σχολαστικός, ''Εκκλησιαστική Ιστορία'' 5,6 (και ''PG'' 67,572C).</ref>.