Αλλαγές

Σύμφωνα με τον κλασσικό ορισμό των μυστηρίων, τα μυστήρια στην Ορθόδοξη Εκκλησία αριθμούνται σε επτά. Ο ορισμός αυτός όμως απηχεί σχολαστικές αντιλήψεις<ref>Ν. Ματσούκας, Δογματική...Β΄, σελ. 473</ref>. Ο κλειστός αριθμός των επτά μυστηρίων, στην παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας ανευρίσκεται γα πρώτη φορά κατά το 13ο αιώνα. Οι βασικοί μάλιστα δογματικοί πατέρες της εκκλησίας δεν προβαίνουν σε καμία καταμέτρηση τω μυστηρίων, ενώ κατά τις αναφορές τους προκύπτουν ουκ ολίγες διαφοροποιήσεις ως προς την αρίθμησή τους. Χαρακτηριστικό είναι ακόμα πως και οι δύο ορθόδοξες πηγές που αριθμούν τα μυστήρια ως επτά κατά το 13ου 13ο αιώνα, δεν είναι απλώς ισχνές<ref>Χρ. Ανδρούτσος, Δογματική..., σελ. 314-15</ref>, αλλά και διαφοροποιημένες. Στην πρώτη περίπτωση ο μοναχός [[Ιωβ Ιασίτης]] αριθμεί επτά μυστήρια, συγκαταλέγοντας όμως εν μέσω αυτών τη μοναχική κουρά, στη δε δεύτερη περίπωση περίπτωση ομιλούμε για τον Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο, ο οποίος θεωρείτο ενωτικός. Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο της περίπτωσης του Μιχαήλ είναι πως το ντοκουμέντο αυτό της ομολογιας των επτά μυστηρίων, προέρχεται από την ενωτική [[Σύνοδος|σύνοδο]] του 1274 της στη Λυών, όπου σκοπό είχε να παρευρεθεί και ο πατέρας της σχολαστικής θεολογίας, Θωμάς Ακινάτης<ref>Ν. Ματσούκας, Δογματική...Β΄, σελ. 473</ref>.

Άλλα χαρακτηριστικά παραδείγματα προκύπτουν από τις ιστορικές πηγές. Τα μνημόσυνα και η μοναχική κουρά για παράδειγμα ακόμα και στην ορθόδοξη παράδοση πολλές φορές δεν κατατάσσονται στα μυστήρια. Είναι επίσης χαρακτηριστικό όμως πως ο [[Διονύσιος Αρεοπαγίτης]] κι ο [[Θεόδωρος Στουδίτης]] μιλούν περί μυστηριακού γεγονότος<ref>Β. Στεφανίδης, Εκκλησιαστική Ιστορία, σελ. 464</ref>. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση της κουράς όπου προστίθεται η μαρτυρία του μοναχού Ιωβ. Κατά το Βασίλειο Στεφανίδη μάλιστα είνα είναι φανερό πως ''"κατά την εποχή εκείνην (των πατέρων) υπήρχεν αστάθεια περί της εννοίας και του αριθμού των μυστηρίων"''<ref>Β. Στεφανίδης, Εκκλησιαστική Ιστορία, σελ. 464</ref>.