Αλλαγές

Η '''Θεία Ευχαριστία''', '''Θεία Κοινωνία'θεία κοινωνία'', '''Αγία Κοινωνία''ή ' ή 'θεία μετάληψη''αποκαλείται το θεοσύστατο μυστήριο της [[Εκκλησία|εκκλησίας]], το οποίο εις ανάμνηση του σωτήριου πάθους του Κυρίου και προς άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιον τελείται κατά τη [[Θεία Λειτουργία]]. Η Θεία Μετάληψη''' Ευχαριστία είναι το σημαντικότερο μυστήριο το οποίο ικανώνει τα μέλη της Εκκλησίαςεκκλησίας να παραμένουν ενωμένα και να υπερνικούν τις αλλοιωτικές δαιμονικές δυνάμεις. Ο ιδρυτής Κύριος σε αυτό το μυστήριο εν αντιθέσει με τα υπόλοιπα, παρίσταται υποστατικώς και ουσιωδώς και όχι απλώς ενεργητικώς. Γι αυτό η Θεία Ευχαριστία τελικά ''"αποτελεί συνέχεια και επέκταση του μυστηρίου της ενανθρωπήσεως και αποτελεί μαζί με το δόγμα της εκκλησίας [[ΧριστόςΑγία Τριάδα|Αγίας Τριάδας]]και της ενσαρκώσεως, στο μυστικό δείπνο έδωσε την εντολή να τελείται το ύψιστο μυστήριοτης χριστιανικής θρησκείας"''<ref>Ματθαίον ΚΣΤ΄ 26-28Αθανάσιος Δεληκωστόπουλος, Η Πίστης των Ορθοδόξων, σελ. 177</ref>. Η Θεία Κοινωνία μεταλαμβάνεται συνήθως μετά άρτου και οίνου, τα οποία μεταβάλλονται σε σώμα και αίμα Κυρίου. Ο μεταλαμβάνων τη Θεία Ευχαριστία συμμετέχοντας στο μυστήριο, συμμετέχει στο κοινό σώμα της εκκλησίας.[[Image:Covered Vessels 2.jpg|right|thumb|250px|Το Άγιο Ποτήριο]]==Θεολογία==

===Εμφάνιση Το μυστήριο της ''"Θείας Ευχαριστίας"'' είναι το μυστήριο το οποίο διενεργεί την ενότητα του εκκλησιαστικού σώματος και ρόλος στη Χριστιανική κοινότητα===συγχρόνως τρέφει διαρκώς τα μέλη μέχρι την [[ανάσταση]]<ref>Νίκος Ματσούκας, Δογματική και Συμβολική θεολογία Β΄, σελ. 484</ref>. Έτσι η ''"Θεία Ευχαριστία"'', που αποτελεί τον τύπο της θυσίας του [[Ιησούς Χριστός|Ιησού Χριστού]], συντελεί την ίδια τη διάσταση του ζωντανού σώματος της εκκλησίας, σε μία [[Εσχατολογία|εσχατολική]] προοπτική. Λειτουργεί ως μέσο αθανασίας και φάρμακο που συμβάλλει στην ενοποίηση και ζωοποίηση των μελών του σώματος καθαιρώντας τις διαβρωτικές επιρροές. Τελικά μέσω της Θείας Κοινωνίας το σώμα της σύναξης γίνεται ο λαός του Θεού<ref>Ιγνατίου, Προς Εφεσίους 13, 1 PG 5, 656Α</ref>. Η χαρακτηριστική σημασία μάλιστα του ευχαριστιακού γεγονότος διαφαίνεται με εμφατικό τρόπο στα λόγια του Κυρίου ([[Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο|Ματθαίος]] 26, 26-29), όπου ο Κύριος αναφέρει πως όποιος δε φάγει και δεν πιει από το σώμα και το αίμα του, δε θα έχει ζωή αιώνιο. Γι αυτό παρατηρείται η διαρκής υπόμνηση του γεγονότος αυτού προς το γεγονός της αναστάσεως. Γι αυτό και το μυστήριο νοείται λειτουργικά, σε διαστάσεις κοινωνικές, αφού πέραν την ενοποιητικής και αγαπητικής δύναμης που παρέχει, τρέφει, οικοδομεί και δίνει κινητήριο δύναμη προς τα έσχατα<ref>Ν. Ματσούκας, Δογματική..., σελ. 486</ref>.

Στη χριστιανική εκκλησία του [[1ος αιώνας|1ου αιώνα]] ο όρος Η ''εὐχαριστία"Θεία Ευχαριστία"'' δεν είχε την ειδική έννοια που αποτελεί μία απλή ανάμνηση, ούτε μία φανταστική αναπαράσταση της θυσίας του αποδόθηκε αργότερα Χριστού, αλλά σήμαινε «απόδοση ευχαριστιώνμια πραγματική θυσία<ref>Κάλλιστος Ware, ευγνωμοσύνη» αλλά και ευχαριστήρια [[προσευχή]] προς τον ΘεόΗ Ορθόδοξη Εκκλησία, σελ. 453</ref>''Ματθ. 15:36Ταυτόγχρονα όμως δεν αποτελεί και μία νέα θυσία, αφού η θυσία του Κυρίου συντελέστηκε ''· ''Πράξ. 24:3"άπαξ δια παντός"''.Έτσι δεν έχουμε επανάληψη των γεγονότων του Δείπνου, του πάθους, της ανάστασης, αλλά αυτά καθίστανται παρόντα</ref> Στην [[Καινή Διαθήκη]] χρησιμοποιούνται οι όροι «κυριακόν δείπνον» και «κλάση του άρτου» για να περιγράψουν το τελετουργικό γεύμα που ο Ιησούς Χριστός έδωσε εντολή στους μαθητές του να τηρούν λέγοντας: «Τούτο ποιείτε είς τήν εμήν ανάμνησιν». π., 453</ref>''Α' Κορ. 11:20Όπως ο ''· ''ΛουκP. 22:19Evdokimov''· υπομνηματίζει ''24:35''· ''Πράξ"Όλα τα Άγια Δείπνα της εκκλησίας δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα αιώνιο και μοναδικό δείπνο, το Δείπνο του Χριστού στο Υπερώο. 2:46Η ίδια θεία πράξη λαμβάνει χώρα ταυτόχρονα σε μία συγκεκριμένη στιγμή της ιστορίας, και προσφέρεται πάντοτε με το μυστήριο"''.</ref> Από τα τέλη του 1ου αιώναPaul Evdokimov, σύμφωνα με τη [[Διδαχή των Δώδεκα Αποστόλων]]L'Orthodoxie, φαίνεται ότι άρχισε να καθιερώνεται η ονομασία «ευχαριστία» με την τεχνική αυτή σημασίασελ. 241</ref>. Οι πιστοί τελικά μεταλαμβάνοντας των αχράντων μυστηρίων, ''Διδαχή 9:1, 5"ενώνονται με αυτόν μυστικώς καθιστάμενοι κοινωνοί της θείας φύσεως"''.</ref> Προφανώς αυτό συνέβη καθώς οι προσευχές πριν από το αναμνηστικό δείπνο άρχιζαν συνήθως με τα λόγια: «Ευχαριστούμέν σοιΑθανάσιος Δεληκωστόπουλος, πάτερ ημών»<ref>''Διδαχή 9:2Η Πίστη των Ορθοδόξων,3''σελ.176</ref>.

Κατά τα πρώτα αποστολικά χρόνια η Η Θεία Ευχαριστία αποτελούσε το κέντρο της λατρευτικής ζωής των Χριστιανώνκατά την ορθόδοξη πατερική παράδοση διατηρεί τρισσό χαρακτήρα. Με αυτή συνδέονταν όλες οι άλλες λατρευτικές και πνευματικές εκδηλώσεις της εκκλησίας. Στη Θεία Ευχαριστία συμμετείχαν όσοι ήσαν [[Βάπτισμα (Χριστιανισμός)|βαπτισμένοι]]Την ιλαστήριο φύση, η οποία εξιλεώνει τις ανθρώπινες αμαρτίες, τον ευχαριστιακό χαρακτήρα, ενώ συνδυαζόταν με κοινή εστίαση των πιστώνδηλαδή την απόδοση ευγνωμοσύνης προς το ζωοδότη, τις λεγόμενες «αγάπες». Με βάση την [[Καινή Διαθήκη]]ικετήριο μορφή, για παροχή ζωής και πνευματικών αγαθών<ref>Πράξεις 12Χρ. Ανδρούτσος,12ενθ.αν.,17σελ. 374-21,18- Προς Ρωμαίους 16,5,23 - Α΄ Κορινθίους 16,19 κ.α.375</ref> . Η θυσία αυτή προσφέρεται και υπέρ τεθνεώτων, ενώ η Θεία Ευχαριστία τελείτο συνήθως σε ιδιωτικές κατοικίες. Το εκκλησιαστικό γεγονός τελούνταν με συμμετοχή όλων των πιστών ενέργειά της εκάστοτε τοπικής εκκλησίας, ποτέ δε μπορεί να νοηθεί με εξαίρεση ορισμένων ιουδιαοχριστιανικών ομάδων τις Μικράς Ασίαςμηχανικούς ή μαγικούς τρόπους. Η Θεία Ευχαριστία περιείχε «κλάση» συνέργεια του άρτουανθρώπου, την «ευλογία» η θέληση δηλαδή και βούλησή του ποτηρίου αλλά και κατήχηση , συνάμα με ανάγνωση γραφών, προφητείες, προσευχές την καθαρότητα και ύμνους. Οι αγάπες κατά το β΄ αιώνα διαχωρίστηκαν από την Θεία Ευχαριστία λόγω καταχρήσεων προετοιμασία του, είναι αυτή που παρουσιάστηκαναποδίδει καρπούς από το ''"φρικτό"'' αυτό μυστήριο.

Αρχικά τελείτο καθημερινώς τις απογευματινές ώρες. Ήδη όμως κατά τον 1ο αιώνα ξεχώριζε η τελούμενη Θεία Ευχαριστία της Κυριακής. Μάλιστα κατά την Κυριακή τελούνταν δύο συνάξεις μια «εωθινή» ==Σύσταση και μια «εσπερινή» κατά την οποία και τελείτο η Θεία Ευχαριστία. Ο λόγος για τον οποίο όμως μεταφέρθηκε πρωί η σύναξη, σήμερα δε βρίσκει πειστικές εξηγήσεις. Επικράτησε η άποψη πως η κατηγορία του [[Πλίνιος|Πλινίου]] κατά των Χριστιανών ως «μυστική εταιρία» και ο διωγμός που εξαπέλυσε οδήγησε την εκκλησία να μεταθέσει στην «εωθινή» σύναξη της Κυριακής τη Θεία Ευχαριστία και εν συνεχεία να καθιερωθεί. Αυτό όμως τελικά δε φαίνεται αρκετά πειστικό, αφού αυτή η μεταφορά τελικά δεν απάλλασσε από τις όποιες υποψίες τους χριστιανούς, που συνέχισαν την τέλεσή της.αγιογραφική θεμελίωση==

===Το λειτουργικό πλαίσιο της Θείας Ευχαριστίας=Ιστορική αναδρομή==

Ο τρόπος τελέσεως Κατά τα πρώτα αποστολικά χρόνια η Θεία Ευχαριστία αποτελούσε το κέντρο της λατρευτικής ζωής των Χριστιανών. Με αυτή συνδέονταν όλες οι άλλες λατρευτικές και πνευματικές εκδηλώσεις της Θείας Ευχαριστίας κατά τον πρώτο αιώνα παραμένει σήμερα σχεδόν άγνωστος λόγω κυρίως «απόρρητης πειθαρχίας» εκκλησίας. Η ευχαριστιακή σύναξη προς ''"κλάση του άρτου"'', υπεμφαίνεται στις [[Πράξεις των Αποστόλων]] πως τελείτο καθημερινά (Πράξεις 2,46), ενώ θεωρείται βέβαιο πως τελείτο κάθε Σάββατο βράδυ προς Κυριακή (disciplina arcaniΠράξεις 20,7) που επικρατούσε στους εκκλησιαστικούς κύκλους της εποχής, που είχαν μάλιστα οδηγήσει τους αντιπάλους και πολέμιους ως ανάμνηση του χριστιανισμού σε δαιμονοποίηση μεσσιανικού δείπνου του Ευχαριστιακού γεγονότοςΧριστού. Οι μόνες πληροφορίες που διαθέτουμε έχουν έμμεσο χαρακτήρα αναφορώνΤαυτιζόταν δε με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και περιείχε σαφή λειτουργική έννοια περιλαμβάνοντας διδαχή, προσευχή, κοινωνία, όπως οτι η λειτουργία που τελείτο είχε μέρη διδακτικό ευλογία και μυστηριακόδείπνο<ref>Βλάσιος Φειδάς, εξού και οι κατηχούμενοι απαγορευόταν να παρακολουθήσουνΕκκλησιαστική ιστορία, σελ. 36</ref>. Σε μια προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση μάλιστα ο Κατά τον ''H.Lietzmann'' μάλιστα πρέπει να γίνει σαφής διαχωρισμός μεταξύ του δείπνου που τελείτο και του μυστηρίου<ref>H. Lietzmann, Messe und Herrenmahl,BohnBonn 1926, 238-263</ref> θεωρεί . Έτσι είναι γενικά αποδεκτό πως πρέπει ''"δεν είναι δυνατόν να γίνει μια διάκριση ταυτίσουμε την απλή συνεστίαση προς την ''"κλάσιν του Κυριακού δείπνου σε δύο τύπους, εκ άρτου"'' των οποίων ο ένας ήταν δείπνος συναδελφώσεως και ενότητας μαρτυριών των χριστιανών μεταξύ τους και προς τον ΚύριοΠράξεων"''<ref>Βλάσιος Φειδάς, ενθ.αν., σελ. 37</ref>. Το ποτέ λάμβανε χώρα το ευχαριστιακό δείπνο, δηλ. πριν ή μετά το μυστήριο, δεν υπάρχει κάποια σαφής ένδειξη, ο δε άλλος ήταν μυστηριακός δείπνος σε ανάμνηση της θυσίας αλλά το βέβαιο είναι πως επικράτησε η πρόταξη του Κυρίουμυστηρίου από το Δείπνο. Από την άλλη μεριά το Δείπνο αυτό στην πρωτοχριστιανική εκκλησία δεν πρέπει να ταυτίζεται με τις [[αγάπες]], οι οποίες κατά βάση μαρτυρούνται το β΄ αιώνα. Έτσι ο πρωτος ταυτιζόταν προς Εν πάση περιπτώσει περί το 150 σύμφωνα με τη συνεστίαση μαρτυρία του Ιουστίνου, το δείπνο είχε αποχωριστεί από το μυστήριο, διατήρησε όμως μερικά εξωτερικά χαρακτηριστικά, όπως την κλάση του Χριστού με άρτου και την ευλογία του μαθητές ποτηρίου, δίχως να εννοούνται όμως ως ευχαριστία<ref>Βασ. Στεφανίδης, Εκκλησιαστική Ιστορία, σελ. 102</ref>. Κατά τον 7ο πλέον αιώνα, η κλάσις τουάρτου απέκτησε άλλη μορφή, που τελείτο από την πρώτη χριστιανική κοινότητα σε ιδιαίτερο τελετουργικό και διατηρώντας το όνομά της Παλαιστίνης, ενώ (η λεγόμενη αρτοκλασία) <ref>ο δεύτερος με το μυστικό δείπνο και τελείτο από τις Ελληνικές κοινότητες των χριστιανών.π.</ref>.

Κατά το 2ο αιώνα υπάρχει σχετική γραμματεία την αρχαία συνήθεια της πρώτης εκκλησίας η οποία συνδυασμένα μας δίνει κάποιες πληροφορίες. Κατά το πρώτο μέρος απαγγέλλονταν αναγνώσματα Θεία ευχαριστία τελείτο σε ιδιωτικές κατοικίες, όπως μαρτυρείται μέσα από προφητικά βιβλία της την [[Παλαιά Καινή Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]] ή τους [[Ψαλμός|ψαλμούς]](Πράξεις 12,12,17. 21, πραγμοτοποιείτο κήρυγμα του προεστώτος αλλά και η ανάγνωση ευχών18 κ.α. Ο [[Τερτυλλιανός]])<ref>De anima 9Βλ. Φειδάς, ενθ.αν., σελ. 54</ref> υπαινίσσεται και απαγγελία ψαλμών και ύμνων. Στο μυστηριακό μέρος μυστήριο συμμετείχαν κατά βάση τα μέλη της τοπικής εκκλησίας, ενώ σε μερικές περιπτώσεις κυρίως στη Μ. Ασία επιτρεπόταν και η συμμετοχή εξ εθνών χριστιανών. Ο χρόνος τέλεσής του ήταν Σάββατο εσπέρα, αλλά εδώ θα πρέπει να τονιστεί πως με βάση τον [[Ιουστίνος ο Μάρτυρας|Ιουστίνο]]τρόπο αλλαγής της ημέρας, έχουμε ασπασμό ειρήνηςθεωρείτο ήδη Κυριακή, προσφορά τιμίων δώρων και ολοκληρωνόταν με αφού η αλλαγή για την Θεία Ευχαριστίαεποχή γινόταν τις εσπερινές ώρες. Το «σώμα» Κυριακό Δείπνο αργότερα αποχωρίστηκε από το προσέφερε ο [[Επίσκοπος|επίσκοπος]]μυστήριο και καθιερώθηκαν οι αγάπες, λόγω καταχρήσεων που παρατηρήθηκαν<ref>Βλ. Φειδάς, ενθ.αν., ενώ το «αίμα» σελ. 264</ref>. Παράλληλα με το Άγιο ποτήριο ο [[Διάκονος|διάκονος]]. Το «σώμα» Κυρίου δύνατο να ληφθεί την εσπερινή σύναξη, τελείτο και μετά την Κυριακή το πέρας της συνάξεωςπρωί μία εωθινή, όπως δύνατο να το λάβουν και όσοι η οποία όμως δεν παρευρίσκονταν στην ευχαριστιακή περιείχε τέλεση του Μυστηρίου. Αργότερα όμως μεταφέρθηκε η τέλεση κατά την πρωινή σύναξη, χωρίς να μπορούμε να εξακριβώσουμε την αφορμή. Επίσης Πιθανότερη εκδοχή θεωρείται ο Ιουστίνος αναφέρει «κράση» δηλαδή ανάμιξη ύδατος διωγμός του Πλινίου του νεωτέρου, που είχε όμως τοπική ισχύ, γι αυτό ισχυρά ερείσματα βρίσκει και οίνου. Οι πιστοί όταν λάμβαναν τον άρτο ήσαν ιδιαίτερα προσεκτικοί η πιθανότητα να ήταν θέλημα των χριστιανών, ώστε να μην πέσουν ψυχίαπαρατείνεται η ολοτελής νηστεία για μεγάλο χρονικό διάστημα<ref>ο.π.</ref>. Υπεύθυνος για τη τέλεση του μυστηρίου ήταν συνήθως ο επίσκοπος, ενώ τηρείτο συγκεκριμένη στάση των χειρών κατά τη παράδοσηκάθε ένα μέλος έφερε δικό του ποτήριο με οίνο, ήτις το αριστερό χέρι σφιχτά κάτω απο οποίο καθαγιαζόταν για το δεξίσκοπό του μυστηρίου<ref>Βασ. Στεφανίδης, ενθ.αν., σελ. 102</ref>.

==Η Θεολογία Εδώ θα πρέπει να επισημανθεί και μία ακόμα αρχαία συνήθεια της Θείας Ευχαριστίας==εκκλησίας. Τα Τίμια Δώρα τηρούμενα στην εκκλησία, αποστέλλονταν από τους διακόνους στα σπίτια των ασθενών και των αιχμαλώτων ή παραλαμβάνονταν από ασκητές ή πιστούς προς ιδιαίτερη μετάληψη και οδοιπορία<ref>Κυπριανός Καρθαγένης, de laps, 26. Τερτυλλιανός ad uxor II, 5</ref>. Το έθος αυτό μάλιστα διατηρήθηκε μέχρι και το 12ο αιώνα. Επίσης τα Τίμια Δώρα προσκυνούνταν υπό τον πιστών, μετά από γονυκλισία κατά την είσοδο των προηγιασμένων δώρων. Μια τέτοια προσκύνηση φυσικά ανήκει στον αληθινά παρόντα σωματικώς Ιησού Χριστό, που εβρίσκεται στα [[Τίμια Δώρα]] και όχι στην ύλη ή τη νοητή παρουσία του<ref>Χρ. Ανδρούτσος, Δογματική..., ενθ.αν., σελ. 356</ref>.

Η Είναι λοιπόν φανερό πως η Θεία Ευχαριστία αποτελεί το σπουδαιότερο μυστήριο της Εκκλησίας. Θεωρείται ότι αποτελεί πρόγευση των εσχάτωνήδη στα αποστολικά, αλλά και από τα άμεσα μεταποστολικά έτη ήταν κέντρο της Βασιλείας του Θεού. Στο παρελθόν όλα τα υπόλοιπα μυστήρια τελούνταν μέσα στη Θεία Ευχαριστίαλατρευτικής, από τον 12ο αιώνα αλλά και μετά όμως άρχισαν να τελούνται χωριστάτης πνευματικής ζωής των πιστών<ref>[http://wwwΒλ. Φειδάς, ενθ.αν.oodegr, σελ.com266</oode/dogmat1/ST2dref>.htm#11 ΣεβΠαρόλα αυτά λίγες πληροφορίες διασώθηκαν για την αναπαράσταση της τέλεσή της. Μητροπολίτου Περγάμου ΙωΠροφανώς όμως δεν πρέπει να επήλθαν ουσιώδεις διαφορές για την τέλεση του μυστηρίου<ref>ο.π. Ζηζιούλα, Εκκλησιολογία]</ref>. Κύριος λόγος του γεγονότος πρέπει να ήταν η ''"απόρρητη πειθαρχία"'' (disciplina arcani) που είχε επιβληθεί στους χριστιανούς, λόγω κυρίως του μυστηριακού χαρακτήρα του γεγονότος (σε σημείο οι κατηχούμενοι να αποχωρούν), αλλά και λόγω των διαφόρων διαβολών και ψευδών κατηγοριών από την πλευρά των εθνικών.

== Η συχνότητα ορθόδοξη παράδοση ουδέποτε προσπάθησε επιστημονικά να προσδιορίσει τη μεταβολή ή τη μεταποίηση του άρτου και του οίνου σε σώμα και αίμα<ref>Ν. Ματσούκας, Δογματική..., σελ. 486</ref>. Άλλωστε κατά την ορθόδοξη πατερική διδασκαλία η επιστήμη ασχολείτο με το [[Κτιστό]], ενώ η χαρισματική θεολογία περί του [[Άκτιστο|ακτίστου]]. Αυτό διότι το έργο της Θείας Ευχαριστίας ==άκτιστης ενέργειας δεν μπορεί να εξεταστεί ως προς τον τρόπο τέλεσής της επιστημονικά. Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί μόνο ως μετοχή, που τελικά οδηγεί στη γνώση<ref>ο.π.</ref>. Σε αντίθεση τελικά με αυτή τη μέθοδο, η σχολαστική θεολογία χρησιμοποιώντας τη διαλεκτική μέθοδο (η αποδεικτική είναι η οδός της πατερικής θεολογίας) επιχείρησε την έρευνα περί του τρόπου μεταβολής, επινοώντας τη λεγόμενη ''"μετουσίωση"'' (''transubstantiatio''). Κατ αυτή τη θεώρηση η οποία είναι επηρεασμένη από την αριστοτελική φιλοσοφία, τα πράγματα έχουν ύλη και είδος, ήτοι ορατό και αόρατο. Κατά τη μεταβολή λοιπόν σύμφωνα με την [[Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία]] μεταποιείται το είδος, δηλ. το αόρατο μέρος, ενώ η ουσία (ορατό) μένει η ίδια. Κατά την ορθόδοξη όμως πατερική παράδοση, και σύμφωνα με τον [[Ιωάννης ο Δαμασκηνός|Ιωάννη Δαμασκηνό]], αρκεί μονάχα η πληροφορία ότι γίνεται διαμέσου των ενεργειών του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]] και τίποτε περισσότερο<ref>Ιωάννου Δαμασκηνού, Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως 4, 13</ref>. Σε κάθε περίπτωση όμως, τα σύμβολα του οίνου και του άρτου, μεταβάλλονται πραγματικά σε σώμα και αίμα Χριστού<ref>Κάλλιστος Ware, Η Ορθόδοξη Εκκλησία, σελ. 448</ref>. Μέσα λοιπόν στην ορθόδοξη θεολογία παραμένει η οδός του αποφατισμού σε ότι αφορά την λειτουργία των ακτίστων ενεργειών.

[[Image:Chalice.jpg|right|150px|thumb|Το Άγιο Ποτήριον]]Η συχνότητα της Θείας Ευχαριστίας στη χριστιανική πίστη αποτέλεσε ένα πολύ σημαντικό αίτιο θεολογικής διαμάχης κατά το 17ο αιώνα. Μέχρι τότε η ολοένα αυξανόμενη επιρροή των [[Προστεσταντισμός|Προτεσταντικών]] ===Άζυμος άρτος και Παπικών τάσεων, είχε σαν αποτέλεσμα μια διαφορετική θεολογική προσέγγιση στο θέμα της συχνότητας της Θείας Ευχαριστίας. Σε αυτή τη δύσκολη και ταραγμένη περίοδο οπού η ελλαδική εκκλησία και έθνος βρισκόταν υπό καθεστώς υποδούλωσης και οι προσηλυτιστικές τάσεις και προσμίξεις διαφόρων αιρετικών αποχρώσεων εισέρχονταν και επηρέαζαν ολοένα και περισσότερο την ορθόδοξη θεολογική παράδοση, η μορφή των κολλυβάδων πατέρων, προσηλωμένη στην [[Πατέρες της Εκκλησίας|πατερική]] [[Φιλοκαλία|φιλοκαλική]] παράδοση της ανατολής και τη θεολογία των μεγάλων πατέρων της, έδωσε μεγάλη μάχη στον επίμαχο τομέα. Το αποτέλεσμα αυτής της μάχης, μέσα από την απόδειξη της αδιάκοπης και αυθεντικής έκφρασης της αποστολικής παραδόσεως της ορθοδόξου πίστεως, τελικά επικράτησε μέσα από την τεκμηρίωση τόσο των ευαγγελικών και αποστολικών λόγων, όσο και των πατερικών κειμένων, παρά τις διώξεις, τις στερήσεις και τη διαρκή διαπόμπευση των υποστηρικτών της. Οι [[Κολυβάδες]] πατέρες προέταξαν την αναγκαιότητα της διαρκούς πνευματικής ετοιμασίας και της ανάγκης συχνής μεταλήψεως απαγόρευση του σωτήριου μυστηρίου που παρέδωσε ο Ιησούς Χριστός εις ανάμνησην της θυσίας Του και τελικά επικράτησε στον ορθόδοξο βίο και πράξη, ως το απαραίτητο σωτηριώδες βήμα.οίνου===

== Η Αγιογραφική ορολογία Ρωμαιοκαθολική εκκλησία κατά της διαδικασία της Θείας Ευχαριστίας ως «''Κλάση του Άρτου''» ==Μεταλήψεως, αντικατέστησε τον άρτο από άζυμο άρτο, αποκαλούμενο Όστια, συνάμα καταργώντας τη μετάληψη οίνου στους πιστούς. Με αυτές τις πράξεις η [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] διαφώνησε μένοντας πιστή στην αρχαία τάξη της εκκλησίας.

Κάποιες αιρετικές δοξασίεςΕίναι χαρακτηριστικό εξ αρχής πως και ιστορικώς αποδεικνύεται πως η χρήση αζύμων γινόταν κατά το Ιουδαϊκό Πάσχα όχι κατά την Παρασκευή ή το Σάββατο, με αιχμή τις δοξασίες που προσκείνται στην προτεσταντική εκκλησιαστική προσέγγισηαλλά κατά τη 15η του μήνα Νισσάν, διαρκώς αμφισβητούν το κύρος του θεσμού εξού και εκ της Θείας Ευχαριστίας, πως αυτό Γραφής μαθαίνουμε ότι δεν αποτελεί μυστήριο, αλλά απλά μια αναμνηστική πράξη αγάπης, η οποία μάλιστα δε δύναται εισήλθαν οι Ιουδαίοι στο Πραιτόριο την Παρασκευή ώστε να αποχωρισθεί από τις [[Αγάπη|αγάπες]]φάνε το Πάσχα (Ιωάννου 18, δηλαδή ένα ευλογημένο καθιερωμένο γεύμα28)<ref>Χρ. Ανδρούτσος, μεταξύ των πιστώνΔογματική..., σε αντιστοιχία με το μυστικό δείπνοσελ. 363</ref>. Η ορθόδοξη παράδοση βεβαίως, όπως Ακόμα και η καθολική απορρίπτει μια τέτοια ερμηνείααν, ενώ στηρίζει μέσα από τος γραφές αλλά και κατά τους ισχυρισμούς των Ρωμαιοκαθολικών έτρωγαν κατά την ιστορική εσπέρα της Παρασκευής άζυμο άρτο και θεολογική παράδοση τον αρχαιότατο θεσμό πάλι αυτόδεν αρκεί αφού ο Κύριος συνέφαγε με τους Μαθητές του Πέμπτη. Χαρακτηριστική είναι η πραγματεία του Μητροπολίτη Περγάμου [[Ιωάννης Ζηζιούλας|Ιωάννη Ζηζιούλα]] «''Η ενότης της Εκκλησίας εν τη Θεία Ευχαριστία Ακόμα όμως και τω Επισκόπω κατά τους τρεις πρώτους αιώνας''» η οποία καταδεικνύει με σαφή τρόπο, τις απόψεις που η ορθόδοξη εκκλησία ισχυρίζεται, πως ο όρος «''κλάση του να μπορούσε να υπάρξει μία υποψία περί αζύμου άρτου''», σαφώς υπαινίσσεται την τέλεση Θείας Ευχαριστίας, ως κάτι το διάφορο από τις αγάπεςμία τέτοια περίπτωση να σταθεί δε θα μπορούσε, οι οποίες μάλιστα από τον 2ο αιώνα ήδη είχαν διαχωρισθεί από το λατρευτικό γεγονός ενώπιον της [[Θεία ΛειτουργίαΙερά Παράδοση|Θείας Λειτουργίαςπαράδοσης]]της εκκλησίας και της ιστορικής πραγματικότητος<ref>Χρ. Ανδρούτσος, που αποτελούσε το αυτό μυστήριο της Θείας ΜεταλήψεωςΔογματική..., ενδεδυμένος με αινετικό χαρακτήρασελ. 363</ref>.

=== Η «Σε ότι αφορά την απαγόρευση του οίνου στους πιστούς θα λέγαμε πως αυτό έχει μία αντιβιβλική θεώρηση. Κατά τον Κυριακό λόγο, ''κλάση τού άρτου"Πίετε εξ αυτού πάντες"''» από τον Χριστό ===, ο Κύριος ζήτησε χωρίς εξαιρέσεις τη συμμετοχή στην πόση οίνου. Είναι χαρακτηριστικό δε πως μέχρι το 12ο αιώνα, ουδέποτε είχε θεσμοθετηθεί μία τέτοια πρακτική<ref>Ανδρέας Θεοδώρου, Απαντήσεις σε ερωτήματα συμβολικά, σελ. 260</ref>. Κατά την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία όμως, όπου είναι το σώμα εκεί θα βρίσκεται και το αίμα του Κυρίου. Πάντως κατά μερικούς θεολόγους κάτι τέτοιο είναι απλή πρόφαση. Η κίνηση αυτή είχε σα στόχο της έξαρση και την εξύψωση του κλήρου σε σχέση με το λαό<ref>ο.π.</ref>.

: «Προ της Θείας μεταλήψεως απαιτείται κατάλληλη προετοιμασία. Ο πιστός λοιπόν πρέπει να προπαρασκευάσει τον εαυτό του, μετανοώντας για τις αμαρτίες του και [[Μυστήριο της Μετανοίας|εξομολογούμενος]], αφού ο αναξίως μετέχοντας ''Και εσθιόντων αυτών λαβών άρτον ευλογήσας έκλασε "κρίμα εν εαυτώ εσθίει και έδωκεν αυτοίς και είπε: «Λάβετε, τούτο εστι πίνει μη διακρίνων το σώμα μου». Και λαβών ποτήριον ευχαριστήσας έδωκεν αυτοίς και έπιον εξ αυτού πάντεςτο αίμα του Κυρίου"''<ref>Αθ. Και είπεν αυτοίςΔεληκωστόπουλος, «τούτο εστι το αίμα μου της διαθήκηςενθ.αν., το εκχυνόμενον υπέρ πολλώνσελ. 180</ref>. Αμήν λέγω υμίνΟ [[Απόστολος Παύλος]] είναι επίσης σαφής αναφέροντας (Α΄ Κορινθίους ια΄, 7) πως: ουκέτι ου μη πίω ''"Δοκιμαζέτω δε άνθρωπος εαυτόν, και ούτως εκ του άρτου εσθιέτω, και εκ του γεννήματος της αμπέλου έως της ημέρας εκείνηςποτηρίου πινέτω"''. Πέραν τούτου απαιτείται πολλές φορές και νηστεία, όταν αλλά αυτό πίνω καινόν εν είναι κάτι που αποφασίζει ο πιστός σε συνεργία με τον πνευματικό του. Χαρακτηριστικό είναι πως πριν τη βασιλεία Θεία Κοινωνία απαγορεύεται οι πιστοί να φάνε ή να πιουν κάτι. Σε μεγάλο μέρος του Θεού''»πληρώματος της εκκλησίας, παρατηρείται επίσης αραιή προσέλευση στο Μυστήριο. Χαρακτηριστικές έμειναν στη σύγχρονη εκκλησιαστική ιστορία οι μάχες των [[Κολυβάδες|Κολυβάδων]] περί της συχνής Θείας Μεταλήψεως, μία παράδοση που φαίνεται πω αρχίζει και πάλι να επιστρέφει στην αρχαία συνήθεια της εκκλησίας<ref>Μάρκος 14/ιδ΄ 21-25Κάλλιστος Ware, ενθ.αν., σελ. 454</ref>.

: «''Και δεξάμενος ποτήριο ευχαριστήσας είπε: «Λάβετε τούτο ===Λειτουργικό και διαμερίσατε εις εαυτούς. Λέγω γαρ υμίν, ου μη πίω από του γεννήματος της αμπέλου έως ου η βασιλεία του Θεού έλθη». Και λαβών άρτον ευχαριστήσας έκλασεν και έδωκεν αυτοίς λέγων: «Τούτο εστι το σώμα μου [το υπέρ υμών διδόμενον. Τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν». Και το ποτήριον ωσαύτως μετά το δειπνήσαι λέγων: «Τούτο το ποτήριον η καινή διαθήκη εν τω αίματί μου το υπέρ υμών εκχυνόμενον»].<ref>Λουκάς 21/κα΄ 17-20</ref>.μετάληψη===

: «''Εγώ γαρ παρέλαβον από του ΚυρίουΘα πρέπει αρχικώς να τονιστεί πως η [[Θεία Λειτουργία]] ουσιαστικά είναι το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, ό και παρέδωκα υμίνμε το λειτουργικό που καθιέρωσε η εκκλησία. Ότι ο Κύριος Ιησούς εν τη νυκτί ή παρεδίδετο έλαβεν άρτον και ευχαριστήσας έκλασε και είπε: «Τούτο μου εστι Έτσι γίνεται εύκολα αντιληπτό πως το σώμα το υπέρ υμών. Τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν». Ωσαύτως σημαντικότερο γεγονός της εκκλησιαστικής ζωής, η σύναξη του σώματος της Εκκλησίας όπου συντελείται η ενότητα του πληρώματος και το ποτήριον μετά το διεπνήσαι λέγον: «Τούτο το ποτήριον η καινή διαθήκη εστίν εν τω εμώ αίματι. Τούτο ποιείτεβίωση της αλήθειας, οσάκις εάν πίνητε εις την εμήν ανάμνησιν''»<ref>Α΄ Κορινθίους 11/ια΄ 23-25</ref>εκφράζεται μέσα από το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας.

Μέσα από Κατά την προετοιμασία της Θείας Ευχαριστίας, καθαγιάζονται τα κείμενα αυτάπροσφερόμενα δώρα. Οι πιστοί προσφέρουν πρόσφορο, δηλαδή ψωμί με ειδική σφραγίδα, παρατηρούμε πως το μυστήριο οποίο καθαγιάζεται. Εν συνεχεία θερμαίνεται ύδωρ, το παραδόθηκε από τον Κύριο, κατά τη διάρκεια του «λεγόμενο ''μυστικού"ζέον ύδωρ"''» δείπνου, ζητώντας το οποίο ρίχνεται μέσα στο ποτήριο της Θείας Κοινωνίας. Το ύδωρ αυτό συμβολίζει το ύδωρ το οποίο εξέτρεξε τη κεντημένη πλευρά του Κυρίου, ενώ είναι ζεστό για να δώσει την αίσθηση πως κοινωνούμε από τους μαθητές τη ζωοποιό πλευρά του να συνεχίσουν να το επαναλαμβάνουν στην ανάμνησή ΤουΧριστού<ref>Ευθυμίου Στυλίου, παρ. Σύμφωνα με τα λόγια του αποστόλου ΠαύλουΣυμεών Θεσσαλονίκης, Μικρό Χριστιανικό Λεξικό, Αποστολική Διακονία, ήταν κάτι που «''παρέλαβε''»Αθήνα 1998, σελ. 84</ref>. Η μεταβολή των Τιμίων Δώρων σε σώμα και που το «αίμα γίνεται κατά την προσφώνηση του ιερέως ''παρέδωσε"Τα σα εκ των σων..."''» και στους Κορινθίους να το τελούν. Πρόκειται λοιπόν για υποχρέωση των Χριστιανών, που συμπεριλαμβάνεται στις παραδόσεις των αποστόλων<ref>Β΄ Θεσσαλονικείς 2/β΄ 15Ανδρέας Θεοδώρου, Απαντήσεις σε Ερωτήματα Συμβολικά, σελ. 262</ref>. Τέλος ο άρτος αυτός, ο οποίος τεμαχίστηκε και διαμοιράσθηκε στους μαθητές, διαβεβαιούτε πως είναι ενώ κατά το κλείσιμο της Ωραίας Πύλης γίνεται η απαραίτητη προετοιμασία της '''σώμα"Θείας Μεταλήψεως"''' του Κυρίου.

=== Στην [[Ορθόδοξη Εκκλησία]], κλήρος και λαός μεταλαμβάνουν σώμα και αίμα Κυρίου, εν αντιθέσει με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία η οποία στους πιστούς δίδει μόνο τη λεγόμενη Όστια, ένα άζυμο άρτο που συμβολίζει το σώμα του Κυρίου. Η «Θεία Κοινωνία παρέχεται στους πιστούς με ένα κοχλιάριο (λαβίδα), το οποίο περιέχει το σώμα (άρτο) και το αίμα (οίνο), ενώπιον της Ωραίας Πύλης. Οι ιερείς μεταλαμβάνουν μέσα στο [[Ιερό Βήμα]] (κοινώς ιερό), αρχικώς μεταλαμβάνοντας σώμα και εν συνεχεία πίνοντας από το ποτήριο κατά την αρχαία συνήθεια. Κατά τη μετάληψη των αχράντων μυστηρίων, ο Θεάνθρωπος ''κλάση τού άρτου"του μερισμού είνε παρών εν εκάστω τμήματι των τιμίων δώρων"''» από τους Αποστόλους ===<ref>Χρήστος Ανδρούτσος, Δογματική..., σελ. 357</ref>, αφού όπως υπομνηματίζει και ο [[Ιωάννης ο Χρυσόστομος|ιερός Χρυσόστομος]], [[ψυχή]] και σώματι παρευρίσκεται ο Κύριος στα Τίμια Δώρα<ref>Ιω. Χρυσόστομος, Ομιλία 3. Εις την Εφεσίους επιστολή</ref>. Οι πιστοί μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας προσέρχονται και πάλι ενώπιον της Ωραίας Πύλης για να λάβουν το [[αντίδωρο]], δηλαδή ένα μικρό καθαγιασμένο κομμάτι άρτου, το οποίο αποτελεί έκφραση αγάπης και αλληλεγγύης μεταξύ των πιστών του εκκλησιαστικού σώματος<ref>Κάλλιστος Ware, ενθ.αν., σελ. 455</ref>.

Από τις Στους ναούς το Μυστήριο φυλάσσεται συνήθως στο Αρτοφόριο, πάνω στη [[Αγία Τράπεζα]], χωρίς όμως να υπάρχει ένας σαφής κανονισμός περί φύλαξής του. Τα έτοιμα δώρα, φυλάσσονται για τη μετάληψη βαριά ασθενών. Σε κάθε άλλη περίπτωση τα καθαγιασμένα δώρα που προετοιμάζονται για τη θεία μετάληψη έχουν αξία μόνο για τη [[Πράξεις των AποστόλωνΘεία Λειτουργία]]και ποτέ έξω από αυτή<ref>Κάλλιστος Ware, γίνεται αντιληπτό πως η πρώτη Χριστιανική κοινότηταενθ.αν., ακολούθησε σελ. 450</ref>. Επιπρόσθετα το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας μπορεί να τελεστεί μόνο μία φορά στο ίδιο θυσιαστήριο (Αγία Τράπεζα) και μόνο αν υπάρχει παρουσία λαού, εν αντιθέσει με την εντολή του Κυρίου κατά παράδοσιν των αποστόλωνΡωμαιοκαθολική Εκκλησία<ref>Ανδρέας Θεοδώρου, Απαντήσεις σε Ερωτήματα Συμβολικά, για σελ. 251</ref>. Οι ιερείς επίσης δύναται να τελέσουν το μυστήριο μόνο μία φορά την τήρηση του μυστηρίου αυτούημέρα<ref>ο.π.</ref>. Και πράγματι:

=== Η «''κλάση τού άρτου''» στην μετα-Αποστολική εποχή =Βιβλιογραφία==

Από την πρώιμη αυτή εποχή στα τέλη του 1ου * Νικόλαος Ματσούκας, ''"Δογματική και τις αρχές του 2ου αιώνα μΣυμβολική Θεολογία Β΄"'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2007.* Χρήστος Ανδρούτσος, ''"Δογματική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας"'', Αστήρ, Αθήνα 1956.* Κάλλιστος Ware, ''"Η Ορθόδοξη Εκκλησία"'', Ακρίτας, Νέα Σμύρνη 2007.Χ* Ανδρέας Θεοδώρου, ''"Βασική Δογματική Διδασκαλία - Απαντήσεις σε Ερωτήματα Συμβολικά"'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2006.* Αθανάσιος Δεληκωστόπουλος, ''"Η πίστη των Ορθοδόξων"'', Αποστολική Διακονία, υπάρχουν δύο σημαντικές αρχαίες μαρτυρίεςΑθήνα 1999. * Βλάσιος Φειδάς, για το πώς τελούσαν οι πρώτοι Χριστιανοί την «''κλάση του άρτου"Εκκλησιαστική Ιστορία"''», και πώς χρησιμοποιούσαν τον όρο αυτόΤόμος Α΄, Διήγηση, Αθήνα 2002.Αυτές είναι οι επιστολές του αγίου [[Ιγνάτιος ο Θεοφόρος|Ιγνατίου]]* Βασίλειος Στεφανίδης, ''"Εκκλησιαστική Ιστορία"'', Παπαδημητρίου, που μαρτύρησε επί Τραϊανού (100 – 117 μΘεσσαλονίκη 1959.Χ* Παναγιώτης Τρεμπέλας, ''"Δογματική"'', Τόμος Γ΄, Σωτήρ, Αθήνα 2003.)* Ιωάννης Ζηζιούλας, ''"Η ενότης της Εκκλησίας εν τη Θεία Ευχαριστία και η [[ιδαχή των Δώδεκα Αποστόλων]] που συνεγράφη μεταξύ 70 και 100 μ.Χτω επισκόπω"'', Γρηγόρης, Αθήνα 1990.

[[Κατηγορία: «''οι κατ’ άνδρα κοινή πάντες εν χάριτι εξ ονόματος συνέρχεσθε… ένα άρτον κλώντες, ός εστι φάρμακον αθανασίας αντίδοτος του μη αποθανείν, αλλά ζην εν Χριστώ διαπαντό''»<ref>Ιγνατίου επιστολή προς Εφεσίους κεφ. 20.</ref> Μυστήρια της Εκκλησίας|Ε]][[Κατηγορία:Ζωτικά Άρθρα|Ε]]