Αλλαγές

Είναι γνωστό ότι η Ευρώπη γνωρίζει τρεις φάσεις στην ιστορία του πολιτισμού της: την ''Αρχαιότητα'', το ''Μεσαίωνα'' και τη ''Νεωτερικότητα''. Η πρώτη χρονολογείται από τον 5ο π.Χ. μέχρι τον 5ο μ.Χ. αιώνα, η δεύτερη από τον 5ο μέχρι το 15ο αιώνα, και η τρίτη φάση τοποθετείται από την Αναγέννηση του 15ου αιώνα μέχρι σήμερα<ref>Μπέγζος Μάριος, ''Ευρωπαϊκή Φιλοσοφία της Θρησκείας'', Γρηγόρης, Αθήνα 2004, σελ. 14.</ref>. Είναι επίσης γνωστό ότι η καίρια τομή του δυτικοευρωπαϊκού πολιτισμού σημειώνεται με την ''Αναγέννηση'', όπου για πρώτη φορά επινοείται και εφαρμόζεται η τριχοτόμηση της ιστορίας σε Αρχαιότητα-Μεσαίωνα-Νέους Χρόνους, μια καινοτομία η οποία προδίδει την αυτοσυνειδησία του αναγεννησιακού ανθρώπου, ότι δηλαδή με τον πολιτισμό του εγκαινιάζεται μια εντελώς νέα εποχή στην ιστορία της ανθρωπότητας, σε αντιδιαστολή προς τους ''σκοτεινούς'' ''Μέσους Αιώνες'' και σε απομίμηση της περίλαμπρης προχριστιανικής, κλασικής Αρχαιότητας<ref>Μπέγζος, ''Ευρωπαϊκή Φιλοσοφία...'', ό.π., σελ. 67.</ref>.

Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι το γεγονός ότι το αρνητικό περιεχόμενο του όρου ''Μεσαίωνας'', ''"δεν καθορίστηκε από ιστορικούς με ιστορικά κριτήρια, μα από φιλόλογους ουμανιστές, που για κύριο κριτήριο τους είχαν την ποιότητα του γραπτού λατινικού λόγου: ο μεσαιωνικός λατινικός γραπτός λόγος ήταν «βαρβαρικός», εν σχέσει προς τον κλασσικό λατινικό λόγο. Τούτο το τόνισε ήδη ο ίδιος ο Cellarius'' (Κελάριος<ref>Ο Χριστόφορος Κελλάριος στα τέλη του 17ου αιώνα ονόμασε το ιστορικό του έργο «Ιστορία των μέσων χρόνων» (Καραγιαννόπουλος Ιωάννης, ''Εισαγωγή στη Μεσαιωνική Ιστορία και τη μελέτη της'', Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1990, σελ. 11) και οριστικοποιεί την τριχοτόμηση της ιστορίας (Ζακυθηνός Διονύσιος, ''Αναγέννησις και Αναγεννήσεις-Ελληνικαί Ανακεφαλαιώσεις'', Αθήναι 1978, σελ. 19).</ref>)...''που είχε χαρακτηρίσει τους προηγούμενους της εποχής του αιώνες ως «σκοτάδια»"''<ref>Καραγιαννόπουλος Ιωάννης, ''Εισαγωγή στη Μεσαιωνική Ιστορία και τη μελέτη της'', Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1990, σελ. 11.</ref>. Πρόκειται για ένα φαινόμενο το οποίο ''"απολυτοποιώντας τα εντελώς σχετικά κριτήρια...μιας ομάδας ή μιας γενεάς"'', επέβαλλε ''"αξιολογικά κριτήρια"'', ενώ και η ιστορία επέλεξε πολύ συχνά ''"το υμνολόγιο από την καταγραφή των εμπειριών"''<ref>Bloch Marc, ''Απολογία για την ιστορία'' (μτφρ. Γαγανάκης Κώστας), Εναλλακτικές Εκδόσεις, Αθήνα 1994, σελ. 153.</ref> παραβιάζοντας κατά κάποιο τρόπο τον επιστημονικό της ρόλο<ref>''"Οι άνθρωποι λησμονούν πως μια αξιολογική κρίση έχει λόγο ύπαρξης μόνον ως προετοιμασία μιας πράξης και νόημα μόνο σε σχέση με ένα σύστημα συνειδητά αποδεκτών ηθικών αναφορών...Αναίτιες καταδίκες συνοδεύονται από μάταιες αποκαταστάσεις. Ροβεσπιεριστές, αντι-ροβεσπιεριστές, έλεος! Πείτε μας μόνο ποιος ήταν ο Ροβεσπιέρος"'' (Bloch, ''Απολογία...'', ό.π.).</ref>.

:''"Μια σοβαρή αδυναμία ακύρωνε αυτή τη διάκριση του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης: το σημείο διάκρισης τους περιέκλειε και μια κρίση. «Η Ευρώπη, συμπιεσμένη ανάμεσα σε μια θεοκρατική τυραννία και έναν στρατιωτικά δεσποτισμό, αναμένει μέσα στο αίμα και τα δάκρυα τη στιγμή που ο νέος διαφωτισμός θα της επιτρέψει να αναγεννηθεί και πάλι στην ελευθερία, την ανθρωπιά και την αρετή». Έτσι περιέγραψε ο Condorcet την εποχή η οποία σύντομα θα ονομαζόταν ομόφωνα «Μεσαίωνας». Όμως, μόλις πάψουμε να πιστεύουμε σε αυτό το «σκότος», μόλις πάψουμε να απεικονίζουμε σαν μια ομοιόμορφα άγονη έρημο αυτούς τους αιώνες που υπήρξαν τόσο πλούσιοι στα πεδία των τεχνικών εφευρέσεων, της τέχνης, του αισθήματος και του θρησκευτικού στοχασμού, που γνώρισαν την πρώτη εξάπλωση της ευρωπαϊκής οικονομίας και τις απαρχές του ευρωπαϊκού εθνικισμού, δεν έχουμε κανένα λόγο να συγχέουμε, υποτάσσοντας σε μια πλανερή γενίκευση"''<ref>Bloch, ''Απολογία...'', ό.π., σελ. 188.</ref>.

==Τα κυριότερα γεγονότα της Μεσαιωνικής Ιστορίας==