Ηγήσιππος
Ο Ηγήσιππος είναι εκκλησιαστικός συγγραφέας του β΄ αιώνος και ένας από τους σπουδαιότερους αναζητητές της εκκλησιαστικής και αποστολικής παραδόσεως[1]. Περί του βίου του γνωρίζουμε μόνο ότι διέσωσε ο Ευσέβιος. Προερχόταν από την Ανατολή και διέμεινε για αρκετό διάστημα στην Κόρινθο και τη Ρώμη. Υπετέθη πως ήταν Εβραίος στην καταγωγή, καθώς γνώριζε την αραμαϊκή διάλεκτο και είχε γνώση της εβραϊκής παραδόσεως[2][3], αλλά υπάρχουν και αντίθετες απόψεις[4]. Σύμφωνα με το Ευσέβιο προσήλθε σε ώριμη ηλικία στο χριστιανισμό[5] και άκμασε επί Αντωνίνου και Μάρκου Αυρηλίου[6], κάτι που δηλώνει πως είχε γεννηθεί πιθανώς στις αρχές του β΄ αιώνος.
Ο Ηγήσιππος εξ αιτίας των πολλών αιρέσεων θέλησε να αναζητήσει την ορθή πίστη, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στα μεγάλα εκκλησιαστικά κέντρα της εποχής. Στην Κόρινθο διέμεινε αρκετό καιρό επί εποχής επισκόπου Πρίμου (τον διαδέχτηκε ο Διονύσιος Κορίνθου). Στη Ρώμη διέμεινε ακόμα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, επί εποχής της επισκοπείας του Ανικήτου Ρώμης (155-166). Τελικώς επέστρεψε στην Ανατολή, τη Συρία ή την Παλαιστίνη, όπου και συνέγραψε το έργο του, κατά το Πασχάλιο Χρονικό, σε πέντε βιβλία[7]. Πέθανε επί Κομμόδου (180-193). Ο ίδιος κρίνεται ως σημαντική εκκλησιαστική προσωπικότητα της εποχής[8], που συνειδητοποίησε τον κίνδυνο που διέτρεχε η εκκλησία από τη σύγχυση που δημιουργούσαν οι αιρέσεις και προπαντώς ο Γνωστικισμός. Χωρίς να μπορεί να χαρακτηριστεί ως μεγάλος θεολόγος, κατανόησε πως η ανάδειξη της συνεχούς αποστολικής διαδοχής, συνάμα με την αδιάκοπη ιστορική συνέχεια της αποστολικής παραδόσεως θα αποτελούσε σημαντικό όπλο στην κατάδειξη της απλανής και αδιάφθορης διδασκαλίας της Αποστολικής εκκλησίας[9].
Περιεχόμενα
Το έργο του
Το έργο του Ηγήσιππου αποτελείται από Πέντε βιβλία και καλείται "Υπομνήματα". Αποτελεί έργο πολυετών ερευνών, αλλά έχει απωλεσθεί, πλην ορισμένων αποσπασμάτων που διασώζει ο Ευσέβιος, ο Φίλιππος Σιδήτης και ο Στέφανος Γόβαρος. Μέρος επίσης του έργου έχει ενσωματωθεί στα συγγράμματα του Ειρηναίου και άλλων εκκλησιαστικών συγγραφέων[10]. Το έργο αυτό ήταν αντιαιρετικό κατά βάση, και σα στόχο είχε να καταδείξει "την απλανή παράδοσιν του αποστολικού κηρύγματος"[11], δίδοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στον ιστορικό τομέα[12]. Κεντρική γραμμή του έργου του είναι η εγγύηση της αλήθειας της χριστιανικής πίστεως η οποία προέρχεται δια της μαρτυρίας της αποστολικής παραδόσεως. Σύμφωνα με τον Ιερώνυμο πάντως το έργο αποτελούσε μία συνεχή εκκλησιαστική ιστορία[13].
Ο Ηγήσιππος δίνει μεγάλη αξία στην εκκλησία της Ρώμης, αλλά ακόμα μεγαλύτερη στην εκκλησία των Ιεροσολύμων και θεωρεί ως πρώτο επίσκοπο Ιεροσολύμων τον Ιάκωβο τον αδελφόθεο[14]. Άλλα αποσπάσματα του έργου του μας μιλούν για την εμφάνιση και την ανάπτυξη των αιρέσεων[15]. Η εκκλησία κατά τον Ηγήσιππο είναι αγνή, αλλά κηλιδώνεται από τις διάφορες μορφές αιρέσεων. Μερικές από τις σημαντικότερες πληροφορίες που μας δίδει το έργο του είναι:
- Η ιστορία περί του Ιακώβου του αδελφοθέου, αν και περιγράφει με μυθώδη τρόπο το μαρτύριό του
- Η διαδοχή του Ιακώβου από τον αδελφό του Συμεών και το μαρτυρικό του θάνατο[16]
- Η διαταγή του Δομιτιανού να φονευθούν όλοι οι απόγονοι του Δαβίδ προς ματαίωση ενδεχόμενης συνωμοσίας[17]
- Η περί διαδοχής των επισκόπων Ρώμης Ανικήτου, Σωτήρος και Ελευθέρου[18].
Υποσημειώσεις
- ↑ Π. Χρήστου, Ελλ. Πατρολογία, σελ. 654
- ↑ Ευσέβιος, παρ Π. Χρήστου, Ελλ. πατρολογία, σελ. 654
- ↑ Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία, σελ. 285
- ↑ Π. Χρήστου, Ελλ. Πατρολογία, σελ. 654
- ↑ Εκκλησιαστική ιστορία 4, 22, 8
- ↑ Ευσέβιος Εκκλησιαστική ιστορία 4, 22, 3
- ↑ PG 92, 664
- ↑ Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία, σελ. 284
- ↑ Στ. Παπαδόπουλος, ενθ.αν., σελ. 284-285
- ↑ Π. Χρήστου, ενθ.αν., σελ. 655
- ↑ Ευσέβιος Εκκλησιαστική ιστορία 4, 8, 2
- ↑ Π. Χρήστου, ενθ.αν., σελ. 655
- ↑ De viris illustribus 22
- ↑ Ευσέβιος Εκκλησιαστική ιστορία 4, 22, 3
- ↑ Αυτόθι 4, 22, 5-7
- ↑ Ευσέβιος Εκκλησιαστική Ιστορία 3, 11. 3, 32
- ↑ Αυτόθι 3, 19-20
- ↑ Αυτόθι 4, 22,3
Βιβλιογραφία
- Παναγιώτης Χρήστου, "Ελληνική Πατρολογία", Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη 2005.
- Στυλιανός Παπαδόπουλος, "Πατρολογία", Έκδοση Ιδιωτική, Αθήνα 2000.
