Αλλαγές

'''Πνευματικός θάνατος''' ή'''Δεύτερος Θάνατος'δεύτερος θάνατος'' αποκαλείται στην ορθόδοξη εκκλησίαθεολογία, η πνευματική κατάσταση που περιέρχεται ο άνθρωπος, μετά την αιώνια καταδίκη του. Η έκφραση αυτή, συναντάται στην [[Αποκάλυψη]] του Ιωάννη στο ''"κεφάλαιο Κ', στίχο 14"'', όταν και αναφέρεται πως πως ο [[Άδης]] και ο θάνατος εισήλθαν στην ''"αιώνια λίμνη του πυρός"'' καταλήγοντας πως «''"ούτος ο θάνατος δεύτερος εστίν"''». Ο [[Ευαγγελιστής Ιωάννης]] επίσης στην Αποκάλυψη (<ref>κεφάλαιο Β΄, στίχο 11)</ref>, αναφέρει πως «''"Ο έχων ους ακουσάτω τι το πνεύμα λέγει ταις εκκλησίαις, ο νικών ου μή αδικηθή εκ θανάτου του δευτέρου"''».

Έτσι ως πνευματικός θάνατος ορίζεται, ο οριστικός Πνευματικός Θάνατος ή «''"θάνατος''» της ψυχής, μετά τον [[Πρώτος Θάνατοςψυχή|σωματικό θάνατοψυχής]]"'', δηλαδή η αιώνια καταδίκη. Ο Πνευματικός Θάνατος πνευματικός θάνατος είναι η απώλεια του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]] ως συστατικού της ύπαρξης του ανθρώπου, που είναι η πηγή κάθε χάριτος. Όσο ο άνθρωπος παραμένει στην σωματική ζωή επί της γης μπορεί να μετανοήσει και να επανέλθει σε κοινωνία με το Άγιο Πνεύμα, όπως ο άσωτος υιός της παραβολής. Όπως στην [[Πρώτη Ανάσταση]], ο άνθρωπος ζωοποιείται μέσω της ένωσης του Αγίου Πνεύματος με την ψυχή του, κατά τον αντίθετο τρόπο ο άνθρωπος ''"θανατώνεται"'', όταν το [[Άγιο Πνεύμα]] τον ''"εγκαταλείπει"'', αφού ο ίδιος βλασφημεί εναντίον του και τελικώς απορρίπτει τη ζωοποιό δύναμή του. Τότε ο άνθρωπος χάνει το δικαίωμα στη ζωή του Θεού και οδηγείται εκουσίως στην αιώνια [[Κόλαση]]. Ο διαχωρισμός ο οποίος συχνά συντελείται από θεολόγους σχετικά με το διαχωρισμό πνευματικού και σωματικού θανάτου είναι σχολαστική ερμηνεία<ref>Ιωάννου Δαμασκηνού, «Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως» (απόδοση-σχόλιο Νίκος Ματσούκας), Κεφάλαιο Γ, σχόλιο 109</ref>. ''"Στον άνθρωπο ως ενιαίο ον, δε νοείται ξεχωριστά ούτε ο φυσικός, ούτε ο πνευματικός θάνατος. Ο θάνατος είναι φυσικός και πνευματικός. Πάντοτε θα πρέπει να αποφεύγεται ο κίνδυνος διαρχίας που εισβάλλει στη χριστιανική ανθρωπολογία"''<ref>Ιωάννου Δαμασκηνού, «Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως» (απόδοση-σχόλιο Νίκος Ματσούκας), Κεφάλαιο Γ, σχόλιο 109</ref>.