12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
ημιπελαγιανισμός
Είναι φανερό λοιπόν ήδη πως η αγιοπνευματική πατερική παράδοση του τετάρτου αιώνα συνδέει τη δυνατότητα παροχής χάριτος, δια του Αγίου Πνεύματος. Αντίθετα όμως τόσο ο Αυγουστίνος, όσο και ο Πελάγιος αποσύνδεσαν τη παροχή χάριτος από την εξάρτηση του Αγίου Πνεύματος ή ακόμα και τη θεώρησαν περιττή (στην περίπτωση του δεύτερου). Η εκκλησία όμως ουδέποτε μπορούσε να δεχτεί μία τέτοια πρόταση. Αφενός γιατί η εκκλησία αποτελεί το προεκτεινόμενο σώμα του Χριστού στην ιστορία, αποτελώντας μια διαρκή σάρκωση Του μέσα σε αυτή και αφετέρου διότι το Άγιο Πνεύμα αποτελεί την πηγή της θείας χάριτος. Έτσι όπως δηλαδή το μυστήριο της πεντηκοστής τελειώνεται με την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος, δια της ζωοποιού χάριτος του Λόγου, έτσι ακριβως συμβαίνει μέσα στην ιστορία της εκκλησίας για την επίτευξη της σωτηρίας. Όπως αναφέρει ο Γρηγόριος Νύσσης ''"Ζωοποιεί δε ουκ αυτό μόνον εις την τελείωσιν της χάριτος ταύτης δια της πίστεως λαμβανόμενον, αλλά χρη της εις Κύριον προϋπόκεισθαι πίστιν, δι ης η ζωτική χάρις τοις πιστεύσασι παραγίνεται...ως αν ακείθεν αφομησθείσαν την ζωοποιόν χάριν...τη ενεργεία του Πνεύματος τελειούσθαι τοις αξιουμένοις"''<ref>Κατά Μακεδονιανών, 19</ref>. Η θεία χάρη λοιπόν πηγάζει από το έργο της θείας οικονομίας, της σαρκώσεως, του πάθους και της ανάστασης και παρέχεται στους πιστούς δια του Αγίου Πνεύματος, σε συνεργία με τη βούληση του ανθρώπου. Είναι η θεία χάρη καθολική, αλλά όχι υποχρεωτική. Έτσι αναφέρει ο Θεοδώρητος Κύρου ''"Αμφοτέρωθεν γαρ χρεία και της ημετέρας προθυμίας και της θείας επικουρίας, ούτε γαρ τοις την προθυμίαν ουκ έχουσιν επαρκεί του Πνεύματος η χάρις, ουτ αυ πάλιν προθυμίαν, ταύτης εστερημένη της αρετής, δύναται συναθροίσαι τον πλούτον"''<ref>Εις Φιλιππησίους 1, 30</ref>, για να συμπληρώσει ο Κύριλλος Αλεξανδρείας ''"όπλον ουν, άμα ασφάλειαν αρραγή ταις ημετέραις ψυχαίς δέδωκεν ο πατήρ το Πνεύμα Χριστού, την αυτού χάριν τε και παρουσίαν και δύναμιν αναπληρούν. Αμήχανον γαρ ψυχήν κατορθώσαι τι των αγαθών, ήγουν των οικείων κρατήσαι παθών...μη τη του αγίου πνεύματος τετειχισμένου χάριτι και αυτόν έχουσα εν αυτή δια τούτον Χριστόν"''<ref>Κατά Ιουλιανού 3</ref>.
==Ημιπελαγιανισμός==
Ημιπελαγιανισμός αποκαλείται το σύστημα που ακολούθησε ο [[Ιωάννης Κασσιανός]], ο οποίος δίδαξε μία μέση οδό μεταξύ απολύτου προορισμού και πελαγιανισμού. Σύμφωνα με τον Ιωάννη, ο οποίος ήταν ηγούμενος σε μονή στη Μασσαλία, εξου και το σύστημα του υπήρξε πρόδρομος του Μασσαλιανισμού, δια την πτώσεως των πρωτοπλάστων επήλθε εξασθένηση της ανθρώπινης δύναμης για τη σωτηρία, με αποτέλεσμα να πρέπει να σαρκωθεί ο Υιός ώστε να επανέλθει η δυνατότητα αυτή. Το έργο της σωτηρίας είναι αποτέλεσμα τόσο της χάρης όσο και της προσωπικής θελήσεως, αλλά προηγείται η θέληση ώστε να κατέλθει η χάρη. Η ενεργούσα θεία χάρη δεν είναι ακαταγώνιστη και δύναται ο άνθρωπος να την απορρίψει, διαφωνώντας έτσι με τον Αυγουστίνο. Ο ημιπελαγιανισμός καταδικάστηκε από τη Σύνοδο της Οράνζ το 529, καθώς αλλοίωνε τη σχέση Θεού και ανθρώπο, παραγνώριζε την αξία της χάριτος δια της παροχής του Αγίου Πνεύματος, ενώ δε θεωρούσε τη χάρη προκαταρκτική διαδικασία, στην οποία συναινεί η βούληση. Ο εξοχότερος μαθητής του Ιωάννη, υπήρξε ο [[Βικέντιος Λειρήνου]].
==Υποσημειώσεις==
