6.119
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
Εδώ θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η έννοια ==Καθολικότητα και αλάθητο της ''καθολικότητας'' που πρέπει να περιλαμβάνουν οι αποφάσεις μιας Οικουμενικής Συνόδου, προσδιορίζεται σε δύο διαστάσεις<ref>Η έννοια αυτή περιγράφεται στο: Μπούμης Ι. Παναγιώτης, ''Κανονικόν Δίκαιον'', έκδ. 3η επηυξημένη, Γρηγόρης, Αθήνα 2002, σελ. 176-178.</ref>:Εκκλησίας ως σύνολο==[[Εικόνα:katholikotis.jpg|thumb|300px|leftright|Καθολικότητα ''"εν χρόνω"'' και ''"εν τόπω"'' της Οικ. Συνόδου.]]:α) ''Καθολικότητα κατά βάθος ή καθέτως ή εν χρόνω'': αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εκπροσωπεί όλους τους ΧριστιανούςΑπό την [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθόδοξη]] και τη [[Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία]] αναγνωρίζονται από κοινού επτά Οικουμενικές Σύνοδοι, οι όποιοι έζησαν και έδρασαν κατά τους προηγουμένους αιώνες μέσα οποίες συγκλήθηκαν από το 325 μ.Χ. μέχρι το 787 μ.Χ. στην [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Ανατολική Ρωμαϊκή επικράτεια]]. Οι Οικουμενικές Σύνοδοι, για την Ορθόδοξη Εκκλησία, αποτελούν το ιεραρχικά ανώτατο εκκλησιαστικό σώμα, είναι δηλαδή η ανώτατη εκκλησιαστική αρχή και να τους εκπροσωπείαυθεντία, όπως αυτοί έχουν εκφρασθεί στις αποφάσεις των προγενεστέρων Οικουμενικών Συνόδων. Άραπου ασκεί την ανώτατη διοικητική, κάθε μεταγενέστερη Οικουμενική Σύνοδος είναι υποχρεωμένη νά συμφωνεί μέ τίς προγενέστερεςδικαστική και νομοθετική εξουσία.
Οι [[Βυζαντινή αυτοκρατορία|Βυζαντινοί]] αυτοκράτορες ήταν αυτοί που μετά από ''"αίτησιν εκκλησιαστικήν"'' συγκαλούσαν τις Οικουμενικές Συνόδους και κατ' αυτόν τον τρόπο ''"ο Μ. Κωνσταντίνος συνεκάλεσε την Α' Οικουμενικήν Σύνοδον, ο Μ. Θεοδόσιος την Β', ο Θεοδόσιος ο μικρός την Γ', ο Μαρκιανός και Εδώ θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι αυτή η Πουλχερία την Δέννοια της ', ο Ιουστινιανός Α' την Εκαθολικότητας', ο Κωνσταντίνος Πωγωνάτος την ΣΤ'που πρέπει να περιλαμβάνουν οι αποφάσεις μιας Οικουμενικής Συνόδου, ο Ιουστινιανός Β' την Πενθέκτην και ο Κωνσταντίνος ΣΤ' μετά της Ειρήνης της Αθηναίας την Ζ'"''προσδιορίζεται σε δύο διαστάσεις<ref>"Οικουμενικαί Σύνοδοι"Η έννοια αυτή περιγράφεται στο: Μπούμης, ''Θρησκευτική και Ηθική ΕγκυκλοπαίδειαΚανονικόν Δίκαιον'' (ΘΗΕ), Τόμό.π. 09, εκδ. Μαρτίνος Αθσελ., Αθήνα 1966, στ176-178. 689</ref>.:
Σκοπός των Οικουμενικών Συνόδων ήταν, μετά από εμπεριστατωμένες συζητήσεις να εκδίδουν :α) ''"σύμβολα Καθολικότητα κατά βάθος ή όρους καθέτως ή τόμους ή ομολογίας και εκθέσεις, αναφερομένας εις την δογματικήν πίστιν"εν χρόνω''<ref>ΘΗΕ: αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εκπροσωπεί όλους τους Χριστιανούς, ό.π.</ref> εφόσον διάφορες αιρέσεις που εμφανίζονταν οι όποιοι έζησαν και έδρασαν κατά καιρούς ''"δια της κακοδιδασκαλίας αυτών εζήτουν να διαστρέψωσι τα της Ευαγγελικής διδασκαλίας νοήματα"''<ref>Αγίου Νεκταρίουτους προηγουμένους αιώνες μέσα στην Εκκλησία, 'Ορθόδοξος Ιερά Κατήχησις', 4η έκδ., εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, Θεσσαλονίκη 2001 (c1899), σελ. 189</ref>. Επίσης, συνέτασσαν Κανόνες ''"αναφερομένους εις την διοίκησιν, την ευταξίαν, το πολίτευμα και τον καθόλου βίον της Εκκλησίας"''να τους εκπροσωπεί, οι οποίοι μάλιστα, είχαν αξία ''"νόμων υποχρεωτικών δια τα μέλη της Εκκλησίας και δια το Κράτοςόπως αυτοί έχουν εκφρασθεί στις αποφάσεις των προγενεστέρων Οικουμενικών Συνόδων."''<ref>ΘΗΕΆρα, στο ίδιο</ref>κάθε μεταγενέστερη Οικουμενική Σύνοδος είναι υποχρεωμένη να συμφωνεί με τις προγενέστερες.
Δεδομένου ότι στην Ορθόδοξη Εκκλησία, κάθε τι που προσκρούει στην [[Αγία Γραφή]] :β) ''Καθολικότητα κατά πλάτος ή οριζοντίως ή εν τόπω''"δεν είνε δυνατόν : αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποτελέση στοιχείον της ιεράς παραδόσεως εκπροσωπεί και της πράξεως το σύγχρονο πλήρωμα της Εκκλησίας"''<ref>Στέργιος Σάκκος, ''Εισαγωγή...'', ό.π.</ref>, οι Οικουμενικές Σύνοδοι ''"αποφαίνονται πάντοτε μόνον ερμηνευτικώς το όποιο ζει σε όλα τα πλάτη της γης και...ουδέποτε αποκαλύπτουν κάτι νέον"''<ref>στο ίδιο</ref>, αφού η αλήθεια που αναπτύχθηκε αυθεντικά βεβαίως να αναγνωρισθεί ως Οικουμενική και κατοχυρώθηκε από αυτές έχει τη βάση το πλήρωμα της στην [[Αγία Γραφή]]<ref>ΘΗΕστρατευόμενης Εκκλησίας, τόμ. 02, 1963, στ. 520</ref>. Για τους Ορθοδόξους, η ερμηνεία αυτή των Οικουμενικών Συνόδωνκαι οι αποφάσεις της να γίνουν, είναι δεκτή ως απολύτως ορθή<ref>πρβλ. Στ. Σάκκοςαλάθητες, περιοδικό ''Απολύτρωσις'', Αύγουστος 1982, σελ. 103: ''"το Ευαγγέλιο σαν βιβλίο...τρόπο ζωής...και πίστεως, σαν νόημα και θεία αποκάλυψι το διαβάζουν σωστά μόνο οι ορθόδοξοι."''</ref>αποδεκτές (έστω σιωπηρώς) από όλη την επί γης ζώσα Εκκλησία.
Από την [[Ορθοδοξία|Ανατολική Ορθόδοξη]] ==Συνοδικό Σύστημα και τη [[Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία]]) αναγνωρίζονται από κοινού επτά Οικουμενικές Σύνοδοι, οι οποίες συγκλήθηκαν από το [[325]] ==Το Συνοδικό Σύστημα στον χώρο της Εκκλησίας εμφανίστηκε αμέσως με τη συγκρότηση της. Η αρχή του ανάγεται στην πρώτη εκείνη Σύνοδο τη ''"συγκροτηθείσαν εν Ιεροσολύμοις τω 48 μ.Χ. μέχρι το [[787]] μ"'' την ονομαζόμενη ''Αποστολική Σύνοδο'', και επομένως ο συνοδικός θεσμός είναι και αυτός αποστολικός, με αφετηρία και ''"χαρακτήρα αποστολικόν"''<ref>''Τα δογματικά και συμβολικά μνημεία.Χ. στην [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Ανατολική Ρωμαϊκή επικράτεια]]. Οι Οικουμενικές Σύνοδοι'', στο ίδιο, για την Ορθόδοξη Εκκλησίασελ. 106</ref>. Σήμερα, αποτελούν το ιεραρχικά ανώτατο εκκλησιαστικό σώμααντίστοιχο των Οικουμενικών Συνόδων, είναι δηλαδή οι Πανορθόδοξες Σύνοδοι η ανώτατη εκκλησιαστική αρχή σύγκληση των οποίων πρέπει να γίνει κατόπιν συμφωνίας των πατριαρχών και αυθεντίατων προκαθημένων των επί μέρους αυτοκέφαλων Εκκλησιών<ref>Μπούμης Ι. Παναγιώτης, που ασκεί την ανώτατη διοικητική'Κανονικόν Δίκαιον', έκδ. 3η επηυξημένη, Γρηγόρης, Αθήνα 2002, δικαστική και νομοθετική εξουσίασελ. 183. Στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία η παρουσία και η κύρωση των διαταγμάτων της Συνόδου από τον [[Ποντίφηκας|Ποντίφηκα]] έχει θεμελιώδη σημασία</ref>.
Η αρχή των Συνόδων ανάγεται στην πρώτη εκείνη Σύνοδο τη Ο όρος Σύνοδος, με την έννοια της συναθροίσεως και ''"συγκροτηθείσαν εν Ιεροσολύμοις τω 48 μ.Χ.προς ανάκρισιν των δογμάτων της ευσέβειας"'' την ονομαζόμενη απαντάται πρώτα στον 37ο [[Ιεροί Κανόνες|Αποστολικό κανόνα]]<ref>ΘΗΕ, τόμ. 09, στ. 687.</ref> ενώ η φράση «Οικουμενική σύνοδος» ([[Λατ.]] ''Αποστολική Σύνοδοconcilium universale/generale'') εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον 6ο κανόνα της [[Β΄ Οικουμενική Σύνοδος|Β΄ Οικουμενικής Συνόδου]] το 381 μ.Χ.<ref>Bernard Flusin, και επομένως ο συνοδικός θεσμός είναι και αυτός αποστολικός, με αφετηρία και ''"χαρακτήρα αποστολικόν"Τι γνωρίζω; Ο βυζαντινός πολιστισμός'', Presses Universitaires de France/ΔΟΛ, 2007, σ. 14.</ref>. Όπως σημειώνει ο Βασ. Σταυρίδης: ''Τα δογματικά και συμβολικά μνημεία"Το επίθετον οικουμενικός,-ή, -όν ενωρίς εισήχθη εις την εκκλησιαστικήν γλώσσαν.Συναντώμεν τας οικουμενικάς συνόδους, τα οικουμενικά σύμβολα, τους οικουμενικούς Πατέρας, τον οικουμενικόν πατριάρχην.Βλέπομεν ενταύθα να εξυπονοώνται αι έννοιαι της γεωγραφικής εκτάσεως, της ισότητος και της ενότητος ολοκλήρου της ανθρωπότητος, της καθολικότητος και της εκκλησιαστικής ακριβείας."''<ref>ΘΗΕ, στο ίδιοτόμ. 09, σελστ. 106694</ref>.
ΣήμεραΟι [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινοί]] αυτοκράτορες ήταν αυτοί που μετά από ''"αίτησιν εκκλησιαστικήν"'' συγκαλούσαν τις Οικουμενικές Συνόδους και κατ' αυτόν τον τρόπο ''"ο Μ. Κωνσταντίνος συνεκάλεσε την Α' Οικουμενικήν Σύνοδον, το αντίστοιχο των Οικουμενικών Συνόδωνο Μ. Θεοδόσιος την Β', είναι οι Πανορθόδοξες Σύνοδοι ο Θεοδόσιος ο μικρός την Γ', ο Μαρκιανός και η σύγκληση των οποίων πρέπει να γίνει κατόπιν συμφωνίας των πατριαρχών Πουλχερία την Δ', ο Ιουστινιανός Α' την Ε', ο Κωνσταντίνος Πωγωνάτος την ΣΤ', ο Ιουστινιανός Β' την Πενθέκτην και των προκαθημένων των επί μέρους αυτοκέφαλων Εκκλησιώνο Κωνσταντίνος ΣΤ' μετά της Ειρήνης της Αθηναίας την Ζ'"''<ref>Μπούμης Ι. Παναγιώτης"Οικουμενικαί Σύνοδοι", 'Κανονικόν Δίκαιον'Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (ΘΗΕ), έκδΤόμ. 3η επηυξημένη09, Γρηγόρηςεκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 20021966, σελ. 183στ.689</ref>.
Ο όρος ΣύνοδοςΣκοπός των Οικουμενικών Συνόδων ήταν, με την έννοια της συναθροίσεως και μετά από εμπεριστατωμένες συζητήσεις να εκδίδουν ''"προς ανάκρισιν των δογμάτων της ευσέβειαςσύμβολα ή όρους ή τόμους ή ομολογίας και εκθέσεις, αναφερομένας εις την δογματικήν πίστιν"'' απαντάται πρώτα στον 37ο [[Ιεροί Κανόνες|Αποστολικό κανόνα]]<ref>ΘΗΕ, τόμ. 09, στό. 687π.</ref> ενώ η φράση «Οικουμενική σύνοδος» ([[Λατ.]] εφόσον διάφορες αιρέσεις που εμφανίζονταν κατά καιρούς ''concilium universale/generale"δια της κακοδιδασκαλίας αυτών εζήτουν να διαστρέψωσι τα της Ευαγγελικής διδασκαλίας νοήματα"'') εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον 6ο κανόνα της [[Πρώτη Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης|Β΄ Οικουμενικής Συνόδου]] το 381 μ.Χ.<ref>Bernard FlusinΑγίου Νεκταρίου, 'Ορθόδοξος Ιερά Κατήχησις'Τι γνωρίζω; Ο βυζαντινός πολιστισμός'', Presses Universitaires de France/ΔΟΛ4η έκδ., εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, 2007Θεσσαλονίκη 2001 (c1899), σ. 14σελ.189</ref>. Όπως σημειώνει ο Βασ. Σταυρίδης: Επίσης, συνέτασσαν Κανόνες ''"Το επίθετον οικουμενικός,-ή, -όν ενωρίς εισήχθη αναφερομένους εις την εκκλησιαστικήν γλώσσαν. Συναντώμεν τας οικουμενικάς συνόδουςδιοίκησιν, τα οικουμενικά σύμβολα, τους οικουμενικούς Πατέραςτην ευταξίαν, το πολίτευμα και τον οικουμενικόν πατριάρχην. Βλέπομεν ενταύθα να εξυπονοώνται αι έννοιαι καθόλου βίον της γεωγραφικής εκτάσεωςΕκκλησίας"'', της ισότητος και της ενότητος ολοκλήρου της ανθρωπότητοςοι οποίοι μάλιστα, είχαν αξία ''"νόμων υποχρεωτικών δια τα μέλη της καθολικότητος Εκκλησίας και της εκκλησιαστικής ακριβείαςδια το Κράτος."''<ref>ΘΗΕ, τόμ. 09, στ. 694στο ίδιο</ref>.
Όπως διαπιστώνει Επί του ζητήματος αυτού πάντως, διάφοροι ξένοι μελετητές αλλά και ο δογματολόγος ΝικΈλληνας εκκλησιαστικός Ιστορικός Β. ΜατσούκαςΣτεφανίδης, υιοθέτησαν την άποψη ότι επί της Ορθόδοξης Εκκλησίας στο [[Βυζάντιο]] επικρατούσε πλήρης Καισαροπαπισμός και ο ρόλος του Ρωμαίου (Βυζαντινού) αυτοκράτορα ήταν πάντα αρκετά αυξημένος<ref>βλ. Diehl Charles, ''Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας'', Καρδαμίτσας, Αθήνα 2007 (c1919), σελ. 25:''"H Ανατολική Εκκλησία μεταβαλλόταν σε κρατική Εκκλησία υποταγμένη στη θέληση του μονάρχη"''.</ref>, παίζοντας σημαντικό ρόλο ακόμη και στην έκβαση του αγώνα των αντιμαχομένων δογματικών διδασκαλιών<ref>(Βασίλειος Στεφανίδης, ''Εκκλησιαστική Ιστορία'', 6η εκδ., 1959, Εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 149-152, 175, 177, 181</ref>. Στον αντίποδα της άποψης αυτής, ''"οι περισσότεροι σύγχρονοι ιστορικοί αναγνωρίζουν ότι τα νομικά βυζαντινά κείμενα μιλούν για αλληλοεξάρτηση μεταξύ των αυτοκρατορικών και εκκλησιαστικών δομών παρά για μια μονομερή εξάρτηση των τελευταίων"''<ref>"caesaropapism." Encyclopedia Britannica Online. 19 Feb. 2008 (http://www.britannica.com/eb/article-9018527).</ref>.
:Στην πραγματικότητα, ο χαρακτηρισμός του βυζαντινού συστήματος ως ''καισαροπαπισμός'', είχε σκοπό δυσφημιστικό, τελικά όμως ''"Η αυτοκρατορική εξουσία και η εκκλησιαστική διακονίααπορρίφθηκε εμφαντικά από πολλούς ικανούς μελετητές του Βυζαντίου σαν πλήρης παρανόηση, δηλαδή η βασιλεία και η ιερωσύνησαν προκατειλημμένος αναχρονισμός"''<ref>Φλορόφσκυ Γεώργιος, στο Βυζάντιο συνεργάστηκαν ''Χριστιανισμός και άλλοτε συγκρούστηκαν απηνώςπολιτισμός'' (μτφρ. Η συνεργασία και η σύγκρουση καθεαυτές πείθουν ότι οι δυό εξουσίες είχαν κατά το μάλλον και ήττον ανεξαρτησία και αυτοδιοίκησηΠαναγιώτου Κ. Μονάχα αυτοδιοικούμενες και ανεξάρτητες κοινότητες μπορούν να συνεργαστούν και να συγκρουστούνΠάλλη), 2η έκδ. Υποταγμένη εξουσία, λόγου χάρηΠουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000, σελ. 98.</ref>. Σε αιρετικούς αυτοκράτορες δεν μπορεί να συγκρουστεί προς το αφεντικό τηςυπήρξε υπακοή<ref>Μέγιεντορφ Ιωάννης, ''Η Βυζαντινή κληρονομιά στην Ορθόδοξη Εκκλησία'' (μτφρ. Μικροσκοπικά αν εξετάσουμε τη βυζαντινή ιστορίαΜόσχος Δημήτρης), εντοπίζουμε καισαροπαπισμό· Όμως μακροσκοπικά αν θεωρήσουμε τα πράγματαΑρμός, διαπιστώνουμε ότι σε άκρως ζωτικά θέματαΑθήνα 1990, όχι μόνο σελ. 19.</ref>. Σημαντικά εκκλησιαστικά αλλά και καθαρώς αυτοκρατορικάπρόσωπα όπως ο [[Αθανάσιος Αλεξανδρείας]] (+373), η αυτοκρατορική εξουσία δεν κατάφερε να υπαγορεύσει τα σχέδια της στην Εκκλησία: 1ο [[Ιωάννης ο Χρυσόστομος]] (+407) οι αυτοκράτορες δεν πέτυχαν να συμβιβάσουν ορθοδόξους και Αρειανούς, 2ο [[Μάξιμος ο Ομολογητής]] (+662) ο Βασιλίσκος, ο Ζήνων, [[Ιωάννης ο ΙουστινιανόςΔαμασκηνός]] (+750), ο Ηράκλειος και [[Θεόδωρος ο Κώνστας Β' δεν μπόρεσαν με τα αυτοκρατορικά τους διατάγματα να προσεταιριστούν τους μονοφυσίτες, 3Στουδίτης]] (+826) οι εικονομάχοι αυτοκράτορες, υστέρα από αιμάτινους αγώνεςαντιστάθηκαν στην αυτοκρατορική εξουσία, έχασαν οριστικά το παιχνίδιενώ, και 4) η ένωση Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας δεν έγινε ποτέμνήμη πολλών αυτοκρατόρων, μολονότι με νύχια και δόντια επιχειρήθηκε αυτό το σχέδιο. Ερώτημα αμείλικτο: που είναι ο καισαροπαπισμός;"ειδικά του ''Κωνσταντίου''<ref>Ματσούκας Α. Νίκοςτου Α΄ (337-361), του ''Λέοντος'Δογματική και Συμβολική θεολογία'του Γ΄ (717-741), τόμ. Γτου ''Κωνσταντίνου'' του Ε΄ (του ''Κοπρωνύμου'' ) (Ανακεφαλαίωση 741-775) και Αγαθοτοπίατου ''Μιχαήλ'' του Η΄ (1250-Έκθεση του οικουμενικού χαρακτήρα της χριστιανικής διδασκαλίας1282), Πουρναράςαναθεματίστηκαν επίσημα, επειδή υποστήριξαν ετερόδοξες διδασκαλίες<ref>Μέγιεντορφ, Θεσσαλονίκη 1997''Η Βυζαντινή κληρονομιά...'', σελό. 297-298π.</ref>.
Σύμφωνα με τις παραπάνω απόψεις, ''"ένεκα της μη τελικής επικρατήσεως της καισαροπαπικής πολιτικής...[και] των εκάστοτε τεθέντων υπ' αυτής σκοπών, δεν απέθεσεν ο καισαροπαπισμός την σφραγίδα του επί του ιστορικού βίου της Εκκλησίας"''<ref>λήμμ.: "Βυζάντιον", ΘΗΕ, στ. 5.</ref> και ακόμη περισσότερο, η Η αυτοκρατορική εξουσία συνάντησε πολύ σοβαρές αντιστάσεις ώστε να μην κατορθώσει δεν κατόρθωσε ποτέ ''"να διαπεράσει επιτυχώς τον εσωτερικό πυρήνα'' της πυρήναΕκκλησίας, δηλ. το [[δόγμα]] και τα [[Ιερά Μυστήρια|μυστήρια]]"''<ref>Deno J. Geanakoplos(Professor of History, University of Illinois), ''Church and State in the Byzantine Empire-A Reconsideration of the Problem of Caesaropapism'', Church History, Vol. 34, όNo. 4.π(Dec., 1965), σελ. 397: ''"Αs we have shown, the emperor was never able successfully to penetrate into the church's inner core, the more spiritual form relating to dogma and the sacraments"''.</ref>.
Κατά συνέπεια, ο όρος (''Καισαροπαπισμόςβλ. περισσότερα στο κύριο άρθρο'' : ''"έχει απορριφθεί από τους περισσότερους μελετητές ως παραπλανητική και ανακριβής ερμηνεία της [[Βυζάντιο|ΒυζαντινήςΚαισαροπαπισμός]] πολιτικής πραγματικότητας"''<ref>Στο πρωτότυπο: ''"The term has been rejected by most scholars as a misleading and inaccurate interpretation of Byz. political reality."'' (Aristeides Papadakis-Alexander Kazhdan, "Caesaropapism", ''The Oxford Dictionary of Byzantium'', Ed. Alexander P. Kazhdan, Oxford University Press, 1991).</ref>.
===Σύνοδοι με οικουμενικό κύρος για την Ορθόδοξη Εκκλησία===
====Η ''"Εν Αγία Σοφία"'' Σύνοδος (γνωστή και ως Η΄ Οικουμενική)====
====Οι Σύνοδοι των ετών 1341-1351 (ως Θ΄ Οικουμενική)====Σειρά συνόδων (1341, 13491347, 1351) που έλαβαν χώρα στην Κωνσταντινούπολη με αιτία τις [[Ησυχαστικές Έριδες]] και που οι αποφάσεις τους στρέφονται ''"εμμέσως...και κατά της Λατινικής Εκκλησίας"''<ref>Καρμίρης Ιωάννης, ''Τα δογματικά και συμβολικά μνημεία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας'', τόμ. Α', 2η έκδ., Αθήνα 1960, σελ. 348.</ref>. Καταρχάς, οι λατινίζοντες ''Βαρλαάμ Καλαβρός'' και ''Ακίνδυνος'', έχοντας στρεβλή εικόνα για το πνευματικό κίνημα του [[Ησυχασμός|Ησυχασμού]], κατηγόρησαν τους ησυχαστές ως αιρετικούς, των οποίων την υπεράσπιση είχε αναλάβει ο [[Γρηγόριος Παλαμάς]]. Η [[Σύνοδος του 1341]] στην Κωνσταντινούπολη καταδίκασε τον ''Βαρλαάμ'', εκείνος ζήτησε συγγνώμη, και απογοητευμένος εγκατέλειψε τον Ελλαδικό χώρο<ref>"Βαρλαάμ Καλαβρός", λήμμα στο Ζαχαρόπουλος Νίκος, ''Επίτομο Ιστορικό-Θεολογικό Λεξικό'', University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 91.</ref>. Οι Παρά τα γεγονότα του 1341 όμως, ο ''Βαρλαάμ'' συνέχισε τις επιθέσεις όμως κατά των ησυχαστών συνεχίστηκαν , οπότε το 1347 και το 1351 καταδικάστηκε από τις εκκλησιαστικές αρχές, αυτή τη φορά μαζί με τους ''Ακίνδυνο'' και ''Νικηφόρο Γρηγορά'', γιατί επέκριναν τον ησυχασμό ακολουθώντας δυτικούς τρόπους σκέψης<ref>Toynbee Arnold, ''Οι Έλληνες και έτσι συγκλήθηκαν οι επόμενες σύνοδοιΚληρονομιές τους'', Καρδαμίτσας, από τις οποίεςΑθήνα 1992, σελ. 228.</ref>. Τελικά, εκείνη η [[σύνοδος]] του 1351, ''"δύναται να λεχθή ότι...ανύψωσε την διδασκαλίαν του Γρηγορίου Παλαμά και του Ησυχασμού καθόλου εις δόγμα"''<ref>Καρμίρης, ''Τα δογματικά...'', ό.π., σελ. 352.</ref>.
interwiki mk
*Το να συμφωνήσουν και αποδεχτούν πάντες οι ορθόδοξοι Πατριάρχες και αρχιερείς της Καθολικής Εκκλησίας, είτε δια αυτοπροσώπου παρουσίας των, είτε δια τοποτηρητών, είτε απόντων και δια επιστολών αυτών τις αποφάσεις της εκάστοτε συνόδου.
Για τις Οικουμενικές εκείνες συνόδους, στις οποίες προσκλήθηκαν ή συμμετείχαν μόνο ολιγομελείς αντιπροσωπίες όλων των επαρχιών ή των πατριαρχιακών θρόνων, με πρωτοβουλία της ίδιας της Οικουμενικής συνόδου, ξεκινούσε διαδικασία για την αποδοχή των αποφάσεων από την εκκλησιαστική συνείδηση, με συνοδικές επιστολές που ανακοίνωναν το περιεχόμενο τους σε όλες τις μητροπόλεις, με την προτροπή προς την Ιεραρχία, τον κλήρο και τον λαό των εκκλησιών αυτών να αποδεχθούν την ομόφωνη διακήρυξη της αλήθειας της πίστεως και τις συνοδικές αποφάσεις. Υπό το πνεύμα αυτό απορρίφθηκε από την εκκλησιαστική συνείδηση η οικουμενικότητα της ''ληστρικής'' συνόδου της Εφέσου ([[449]]) και της εικονομαχικής συνόδου της Ιερείας ([[754]])<ref>Φειδάς Ιω. Βλάσιος, ''Εκκλησιαστική Ιστορία - Απ' αρχής μέχρι την Εικονομαχία'', τόμ. Α', 3η έκδ., Αθήνα 2002, σελ. 867</ref>.
Για τους ορθοδόξους, δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι στην Εκκλησία βρίσκεται η αλήθεια. Αυτό βεβαιώνει ο [[Απόστολος Παύλος]] όταν λέει για την Εκκλησία ότι είναι ''"στύλος και εδραίωμα της αληθείας"''<ref>''Α΄ Τιμ. 3:15''.</ref>. Και αυτό είναι φυσικό επειδή η Εκκλησία είναι το σώμα του [[Χριστός|Χριστού]]<ref>Πρβλ. ''Εφεσ. 5:β) 23''Καθολικότητα κατά πλάτος ή οριζοντίως ή εν τόπωκαι ''Κολ. 1: 18''.</ref>. Το σώμα αυτό της Εκκλησίας έχει το αλάθητο, επειδή έχει κεφαλή τον ίδιο τον ''Χριστό'' που ως Θεός είναι αλάθητος. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εκπροσωπεί και το σύγχρονο πλήρωμα της Εκκλησίας, το όποιο ζει σε όλα τα πλάτη της γης και βεβαίως να αναγνωρισθεί ως Οικουμενική νομοθέτης, διδάσκαλος και από το πλήρωμα της στρατευόμενης Εκκλησίαςκριτής, η Μία, Αγία, Καθολική και οι αποφάσεις της να γίνουνΑποστολική Εκκλησία, όταν εκφράζεται ως αλάθητεςσύνολο, εκφράζεται αλαθήτως<ref>Μπούμης Ι. Παναγιώτης, αποδεκτές (έστω σιωπηρώς) από όλη την επί γης ζώσα Εκκλησία''Κανονικόν Δίκαιον'', έκδ. 3η επηυξημένη, Γρηγόρης, Αθήνα 2002, σελ. 175-176.</ref>.
==Οικουμενικές Σύνοδοι και Καισαροπαπισμός==
Η [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία]] δύκολα δύσκολα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί με συνολικούς όρους, είτε ως [[Θεοκρατία|Θεοκρατική]], είτε ως [[Καισαροπαπισμός|Καισαροπαπική]], εκτός βέβαια από περιπτώσεις υπέρβασης εξουσίας, που μάλιστα, έχουν καταμηνυθεί ως τέτοιες. Κατά κανόνα, οι επικεφαλείς της Εκκλησίας δεν προσπαθούσαν να ασκήσουν εξουσία στα εγκόσμια και οι αυτοκράτορες δεν νομοθετούσαν πάνω σε θρησκευτικά θέματα χωρίς να λαμβάνουν υπ' όψιν τις αποφάσεις των ποιμένων της Εκκλησίας και τις εντολές του εκκλησιαστικού δικαίου<ref>Πλακίδας Deseille, "Η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και εν μέσω των Εθνών" στο ''Ορθοδοξία - Ελληνισμός, Πορεία στην τρίτη χιλιετία'', τόμ. Β', έκδ. Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου, 2η έκδ., Άγιον Όρος 2002, σελ. 185-186.</ref>. Επί του ζητήματος αυτού πάντως, διάφοροι ξένοι μελετητές αλλά και ο Έλληνας εκκλησιαστικός Ιστορικός Β. Στεφανίδης, υιοθέτησαν την άποψη ότι επί της Ορθόδοξης Εκκλησίας στο [[Βυζάντιο]] επικρατούσε πλήρης Καισαροπαπισμός και ο ρόλος του Ρωμαίου (Βυζαντινού) αυτοκράτορα ήταν πάντα αρκετά αυξημένος<ref>βλ. Diehl Charles, ''Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας'', Καρδαμίτσας, Αθήνα 2007 (c1919), σελ. 25: ''"H Ανατολική Εκκλησία μεταβαλλόταν σε κρατική Εκκλησία υποταγμένη στη θέληση του μονάρχη"''.</ref>, παίζοντας σημαντικό ρόλο ακόμη και στην έκβαση του αγώνα των αντιμαχομένων δογματικών διδασκαλιών<ref>(Βασίλειος Στεφανίδης, ''Εκκλησιαστική Ιστορία'', 6η εκδ., 1959, Εκδόσεις Παπαδημητρίου, σελ. 149-152, 175, 177, 181</ref>. Στον αντίποδα της άποψης αυτής, ''"οι περισσότεροι σύγχρονοι ιστορικοί αναγνωρίζουν ότι τα νομικά βυζαντινά κείμενα μιλούν για αλληλοεξάρτηση μεταξύ των αυτοκρατορικών και εκκλησιαστικών δομών παρά για μια μονομερή εξάρτηση των τελευταίων"''<ref>"caesaropapism." Encyclopedia Britannica Online. 19 Feb. 2008 (http://www.britannica.com/eb/article-9018527).</ref>. Σύμφωνα με τον π. [[Γεώργιος Μεταλληνός|Γεώργιο Μεταλληνό]], επειδή ανταποκρινόταν στο σκοπό της Εκκλησίας, που είναι η "εκκλησιοποίηση", δηλαδή εν-Χρίστωση, όλου του κόσμου, συνεπώς και της Πολιτείας, καθιερώθηκε η διοργάνωση των οικουμενικών συνόδων από μέρους των αυτοκρατόρων<ref>Μεταλληνός Δ. Γεώργιος, ''Εκκλησία και Πολιτεία στην Ορθόδοξη Παράδοση'', Αρμός, Αθήνα 2000, σελ. 24</ref>. Εδώ, πρέπει να διευκρινιστεί ότι, ναι μεν ''"η προεδρία των Οικουμενικών Συνόδων δινόταν κατά τους πρώτους αιώνες στον αυτοκράτορα ή στους εκπροσώπους του, αλλ' αυτοί μόνο "προς ευκοσμίαν εξήρχον" της συνόδου, δηλαδή απλώς μόνον αναλάμβαναν την ευθύνη της εύρρυθμης λειτουργίας της συνόδου (τιμητική προεδρία). Την πραγματική προεδρία ασκούσε κατά κανόνα ο έχων τα πρεσβεία τιμής πατριάρχης. Κανονικώς δηλαδή η προεδρία τής Οικουμενικής Συνόδου ανήκει στον πρώτο τη τάξει αρχιερέα, ή στον έχοντα τα πρεσβεία τιμής πατριάρχη"''<ref>Μπούμης Ι. Παναγιώτης, ''Κανονικόν Δίκαιον'', έκδ. 3η επηυξημένη, Γρηγόρης, Αθήνα 2002, σελ. 182</ref> ενώ και ''οι αυτοκράτορες απέφευγαν να ασκούν δικαίωμα επέμβασης στις δογματικές και τις λοιπές συζητήσεις των Πατέρων των Οικουμενικών Συνόδων...οίτινες μόνοι απεφαίνοντο εν Αγίω Πνεύματι''<ref>ΘΗΕ, στο ίδιο, στ. 689</ref>. Αρκετοί είναι επίσης οι ερευνητές που δε συμμερίζονται τις απόψεις του Β. Στεφανίδη. Ειδικά για την Α' Οικουμ. Σύνοδο, βασικό επιχείρημα του Β. Στεφανίδη, σύμφωνα με τον καθ. Ιω. Φειδά, είναι η περιγραφή του ''Ευσεβίου'' και άλλες θέσεις τις οποίες χαρακτηρίζει ''"εσφαλμένες, γιατί παρανοούν ή και παρερμηνεύουν τις χρησιμοποιούμενες πηγές με υποκειμενικές ταυτίσεις ή και γενικεύσεις..."''<ref>Φειδάς, ''Εκκλησιαστική Ιστορία...'', στο ίδιο, σελ. 428</ref>. Ο καθηγητής Φειδάς θεωρεί πως ο Μ. Κωνσταντίνος ''"είχε πράγματι πλήρη συνείδηση...ότι η τελική απόφαση ήταν όχι δική του, κατά το υπόδειγμα της διαδικασίας του αυτοκρατορικού εκκλήτου, αλλά της συνόδου των επισκόπων, οι οποίοι θα αποφάσιζαν κατά πλειοψηφία ή και με ομοφωνία των μελών της, όπως και ο ίδιος ομολογεί."''<ref>στο ίδιο, σελ. 430</ref>. Εκτός των άλλων, ο αυτοκράτορας ''"είχε τη συνείδηση ότι απλώς ήταν "συμπαρών" ή ότι "παρήν" στις εργασίες της συνόδου"'' διαφορετικά, η σύνοδος ''"αντί της απλής δηλώσεως της "παρουσίας" του αυτοκράτορα ("επί παρουσία"), θα έπρεπε να χρησιμοποίηση δηλωτικούς του ρόλου του χαρακτηρισμούς ("προκαθημένου", "προεξάρχοντος", "εξάρχοντος" κ.λπ.)."''<ref>στο ίδιο, σελ. 431</ref>. Γενικότερα, η άποψη που εξέφρασε ''"ο Βασίλειος Στεφανίδης δεχόμενος κατ' αρχήν, ότι επεκράτει εν Βυζαντίω ο καισαροπαπισμός..."''<ref>Κονιδάρης Ι. Γερ., "Σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας", λήμμ.: "Βυζάντιον", ''ΘΗΕ'', τόμ. 04, 1964, στ. 1.</ref> και απόψεις που αναφέρονται σε αλλοιώσεις του πολιτεύματος ''"της αρχαίας Καθολικής Εκκλησίας"''<ref>ό.π., στ. 2.</ref> παραβλέπουν ότι ''"θεμελιώδες και αποφασιστικόν στοιχείον εις την ζωήν της Εκκλησίας είναι αι Σύνοδοι και αι αποφάσεις αυτών"'' εφόσον βέβαια, ''"αυταί εγένοντο δεκταί υπό της συνειδήσεως της Εκκλησίας...διότι ούτε η σύγκλησις μιας Συνόδου ως Οικουμενικής υπό του αυτοκράτορος...ούτε η τυχόν κύρωσις δια διατάγματος εξησφάλιζε την Οικουμενικότητα μιας Συνόδου (παράδειγμα η εν Εφέσω Σύνοδος του 449 ήτις ωνομάσθη ληστρική)"''<ref>ό.π..</ref>. Στην πραγματικότητα, το όλο ζήτημα περί ''Καισαροπαπισμού'' στο [[Βυζάντιο]], θα έπρεπε να επανεξεταστεί με τη βοήθεια μιας νέας προσέγγισης και οργάνωσης των πηγών ώστε να καθοριστεί σαφέστερα ο βαθμός και το είδος ελέγχου που ασκούσε πραγματικά ο αυτοκράτορας<ref>Deno J. Geanakoplos (Professor of History, University of Illinois), ''Church and State in the Byzantine Empire-A Reconsideration of the Problem of Caesaropapism'', Church History, Vol. 34, No. 4. (Dec., 1965), σελ. 381.</ref>, αφού, πρώτον, ''"δεν υπήρξε τίποτα στη βυζαντινή κατανόηση της χριστιανικής πίστης που θα αναγνώριζε τον αυτοκράτορα...δογματικά αλάθητο"''<ref>"caesaropapism", Britannica, ό.π..</ref> και δεύτερον, ''"πολλές ιστορικές περιπτώσεις άμεσης αυτοκρατορικής πίεσης στην εκκλησία τελείωσαν στην αποτυχία"''<ref>Στο ίδιο.</ref>: * ''"Ο Κωνσταντίνος...επέβαλε τον αρειανισμό"''<ref>Κονιδάρης Ι. Γερ., "Σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας", λήμμ.: "Βυζάντιον", ''ΘΗΕ'', τόμ. 04, 1964, στ. 4.</ref> και ο ''"Ουάλης, ο οποίος ήταν οπαδός του αρειανισμού, εφάρμοσε με ιδιαίτερη σκληρότητα την πολιτική του Κωνσταντίου εναντίον των οπαδών της Α' Οικουμενικής συνόδου"''<ref>Φειδάς Ιω. Βλάσιος, ''Εκκλησιαστική Ιστορία - Απ' αρχής μέχρι την Εικονομαχία'', τόμ. Α', 3η έκδ., Αθήνα 2002, σελ. 341.</ref>. * Καταγράφεται η ''"απόπειρα του Θεοδόσιου να επιβάλει την παρουσία του αυτοκράτορα στο ιερό του ναού"'' που ''"αποκρούστηκε αρχικώς από τον Αμβρόσιο στη Δύση, ενώ στη συνέχεια καταργήθηκε και στην Κωνταντινούπολη, όπως βεβαιώνει ο Κωνσταντίνος Ζ' και η 'Επαναγωγή' (ή Συναγωγή) του Φωτίου"''<ref>Καραμπελιάς Γιώργος, ''1204 η Διαμόρφωση του Nεώτερου Eλληνισμού'', Eναλλακτικές Eκδόσεις, Αθήνα 2006, σελ. 55.</ref>. * Ο σφετεριστής ''"Βασιλίσκος [επέβαλε] τον Μονοφυσιτισμό"''<ref>λήμμ.: "Βυζάντιον", ΘΗΕ, ό.π..</ref>, ''"καταδίκασε τη Δ' Σύνοδο και τον Τόμο του Λέοντα Α' της Ρώμης, προσπαθώντας έτσι να ευνοήσει τους Μονοφυσίτες"''<ref>Σαββίδης Αλέξης, ''Τα Χρόνια Σχηματοποίησης του Βυζαντίου, 284-518 μ.Χ.'', Ιστορικές Εκδόσεις Στέφανος Δ. Βασιλόπουλος, Αθήνα 1983, σελ. 117.</ref>. * Ο αυτοκράτορας ''"Ζήνων...απέφευγε να συναριθμήση τη σύνοδο της Χαλκηδόνας στις προγενέστερες τρεις Οικουμενικές συνόδους"''<ref>Φειδάς, στο ίδιο, σελ. 664.</ref> και τελικά ''"παραμέρισε δια διαταγμάτων την Δ' Οικουμενικήν Σύνοδον"''<ref>ΘΗΕ, ό.π..</ref> η οποία πλέον δεν μνημονευόταν ''"ως υποχρεωτική"''<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Ορθοδοξία και Αίρεση στους εκκλησιαστικούς συγγραφείς του Δ', Ε', ΣΤ' αιώνα'', 2η έκδ., Θεσσαλονίκη 1992, σελ. 118.</ref>. * Ο Ιουστινιανός ''"δια τεσσάρων διαταγμάτων ώρισε την πίστιν των υπηκόων του, εφαρμόσας ενωτικήν πολιτικήν, εν τη προσπαθεία να ικανοποίηση αμφοτέρας τας πλευράς και τέλος επέβαλε τον Μονοφυσιτισμόν δια του Αφθαρτοδοκητισμού"''<ref>ΘΗΕ, στο ίδιο. βλ. και </ref> με διάταγμα του [[564]] μ.Χ.<ref>Στεφανίδης Βασ. (Αρχιμ.), ''Εκκλησιαστική Ιστορία - Απ' αρχής μέχρι σήμερον'', 6η έκδ. (ανατύπωση της β' έκδοσης του 1959), Παπαδημητρίου, Αθήνα 1998, σελ. 779Β.</ref> και ''"όσοι αρνήθηκαν να το επικυρώσουν, όπως ο Κωνσταντινουπόλεως Ευτύχιος, εκθρονίσθηκαν"''<ref>Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. Ζ', ''Βυζαντινός ελληνισμός - πρωτοβυζαντινοί χρόνοι 324-642 μ.Χ.'', Εκδοτική Αθηνών Α.Ε., Αθήνα 1978, σελ. 418Β.</ref>. * Ο Ηράκλειος ''"επέβαλε τον Μονοθελητισμόν"''<ref>ΘΗΕ, ό.π..</ref> με την ''"Έκθεση"'' του, δηλ. διάταγμα που εξέδωσε το [[638]] μ.Χ.<ref>Καρμίρης Ιωάννης,'Τα δογματικά και συμβολικά μνημεία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, τόμ. Α', 2η έκδ., Αθήνα 1960, σελ. 202.</ref>. * Ο ''"Λέων Γ', ο Κωνσταντίνος ο Ε' και άλλοι [επέβαλαν] την εικονομαχίαν"''<ref>ΘΗΕ, στο ίδιο.</ref>. * H ''"προσπάθεια του Νικηφόρου Φωκά να σεβασθή ως μάρτυρας όλους τους στρατιώτας που έπεσαν κατά την διάρκεια των αγώνων του με τους απίστους...βρήκε αντίθετους τους Πατριάρχας και τους Επισκόπους και ως εκ τούτου ο Αυτοκράτωρ αναγκάσθηκε να εγκατάλειψη το σχέδιο του"''<ref>Vasiliev Α.Α., ''Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας'', τόμ. Α', Μπεργαδής, Αθήνα 1954, σελ. 418.</ref>. * Η αυτοκρατορική πολιτική ''"εν τω ζητήματι του σχίσματος και εν ταις αποπείραις προς ένωσιν μαρτυρεί τάσεις προς καισαροπαπισμόν, ο οποίος όμως απέτυχεν"''<ref>ΘΗΕ, ό.π..</ref> όπως στην περίπτωση του Μιχαήλ του Η', που ''"στη σύνοδο του [[1277]]...αρνήθηκαν να επικυρώσουν τα σχέδια του...για την ένωση με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία"''<ref>Κουτσούρης Γ. Δημήτριος, ''Η Λειτουργία του Συνοδικού Συστήματος κατά την περίοδο των Ησυχαστικών Ερίδων'', Αθήνα 1995.</ref>. Φαίνεται τελικά ότι η ''"πεποίθηση, σ' ό,τι αφορά το Βυζάντιο ότι η Εκκλησία είναι υποταγμένη στο Κράτος, πράγμα που εκφράζεται με τον Καισαροπαπισμό"'' δεν φαίνεται ικανή ''"να περιγράψει μια πραγματικότητα που έχει περισσότερες αποχρώσεις και είναι πολύ πιο περίπλοκη...ο αυτοκράτορας, ως χριστιανός, εξαρτάται από τον πατριάρχη. Ο πατριάρχης, ως πολίτης του Κράτους, εξαρτάται από τον αυτοκράτορα. Αυτό το γεγονός προϋποθέτει τον απόλυτο χωρισμό, τη σαφή διάκριση, ανάμεσα στην αυτοκρατορική εξουσία και το ιερατείο, πράγμα που συνέβη στο Βυζάντιο. Έτσι ή πλατειά διαδομένη θεωρία, που παρουσιάζει τον βυζαντινό αυτοκράτορα ως ιερέα δεν αντέχει καθόλου όταν εξετάζουμε τις πηγές."''<ref>Γλύκατζη-Αρβελέρ Ελένη, 'Η Πολιτική Ιδεολογία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας', Ψυχογιός, Αθήνα 1988, σελ. 149-150.</ref>.
==Οι αναγνωρισμένες Οικουμενικές ΣύνοδοιΟ αριθμός των Οικουμενικών Συνόδων==
Επτά είναι οι αναγνωρισμένες Οικουμενικές Σύνοδοι, όπως αναφέρονται και περιγράφονται στα εγχειρίδια [[Κανονικό δίκαιο|κανονικού δικαίου]]<ref>Βλ. Μπούμης Ι. Παναγιώτης, ''Κανονικόν Δίκαιον'', έκδ. 3η επηυξημένη, Γρηγόρης, Αθήνα 2002, σελ. 37-39.</ref> ή στις αναγνωρισμένες συλλογές Ιερών Κανόνων<ref>Βλ. Γ. Ράλλη - Μ. Ποτλή, ''Σύνταγμα των θείων και Ιερών κανόνων'', τόμ. Β', Αθήνησιν 1852, σελ. 113.165.192.216.292.293.295.555 / Νικοδήμου Αγιορείτου, ''Πηδάλιον'' (ακριβής ανατύπωσις της γ' εκδόσεως του 1864), εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 763.</ref>.
<div style="font-family: Palatino Linotype;">
:*''"Αποκρίσεις των Ορθοδόξων Πατριαρχών της Ανατολής προς τους Αγγλικανούς Ανωμότους (1716/25)"''<ref>Καρμίρης, ''Τα δογματικά...'', Β', ό.π., σελ. 792.</ref>: ''"...η ημετέρα Ορθόδοξος ανατολική καθολική και αποστολική Εκκλησία ουδέν αλλότριον της του Κυρίου διδασκαλίας παρεδέξατο...αλλ' αεί διακρατεί και φυλάττει εκείνα τα δόγματα καθαρά καί ανόθευτα, οσάπερ εξ αρχής παρ' αυτών των θείων Γραφών εδιδάχθη και δια των Αποστόλων και των θείων και ιερών επτά οικουμενικών Συνόδων παρέλαβε"''.
:*''"Ομολογία Πίστεως της εν Κωνσταντινουπόλει Συνόδου του 1727"''<ref>Καρμίρης, ''Τα δογματικά...'', Β', ό.π., σελ. 868.</ref>: ''"...τούτο επισφραγίζομεν ασφαλώς πιστευόμενον, την αγίαν του Χριστού καθολικήν και αποστολικήν Εκκλησίαν...εις το διηνεκές διαλάμπουσαν, και συγκροτουμένην κανόσι των Αποστόλων και των επτά οικουμενικών Συνόδων και των λοιπών τοπικών..."''.
:*''"Απάντηση της εν Κωνσταντινουπόλει Συνόδου του 1895 προς τον Πάπαν Λέοντα ΙΓ΄"''<ref>Καρμίρης Ιωάννης, ''Τα δογματικά και συμβολικά μνημεία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας'', τόμ. Β', Αθήνα 1953, σελ. 930.</ref>: ''"Η μία λοιπόν αγία, καθολική και αποστολική Εκκλησία των επτά οικουμενικών Συνόδων επίστευε και εδογμάτιζε συνωδά τοις ευαγγελικοίς ρήμασιν..."''<ref>Ό.π., σελ. 936.</ref>.
:*Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, στην ''"Ομολογία της ορθοδόξου πίστεως"''<ref>Καρμίρης, ''Τα δογματικά...'', Α΄, ό.π., σελ. 407.</ref>, δεν εντάσσει την Σύνοδο του 879 στις Οικουμενικές Συνόδους, αφού ξεκινά με την Α΄ και τελειώνει στην Ζ΄ οικ. Σύνοδο<ref>Ό.π., σελ. 409-410.</ref>: ''"Δεχόμεθα δε και ασπαζόμεθα τας αγίας και Οικουμενικάς Συνόδους, την εν Νικαία των τριακοσίων δέκα και οκτώ θεοφόρων Πατέρων κατά του θεομάχου Αρείου...και την εν Νικαία πάλιν των επτά και εξήκοντα και τριακοσίων Πατέρων κατά των Εικονομάχων"''. Από εκεί και πέρα διαφοροποιείται και κατατάσσει τις υπόλοιπες συόδους στις ''"κατά καιρόν ή τόπον...αγίας Συνόδους"''. Επίσης, δεν εντάσσει στις Οικουμενικές Συνόδους την σύνοδο ''"κατά του Καλαβρού Βαρλαάμ, και του μετ' εκείνον τα εκείνου φρονούντος και δόλω σπεύδοντας επεκδικείν Ακινδύνου"'' που για μερικούς θεωρείται η Θ΄ Οικουμενική Σύνοδος.
:*Ο Άγιος [[Νικόδημος Αγιορείτης|Νικόδημος ο Αγιορείτης]], στον πίνακα των Συνόδων που παραθέτει<ref>''Πηδάλιον'' (ακριβής ανατύπωσις της γ' εκδόσεως του 1864), εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 763.</ref>, την Σύνοδο του 879 επί Φωτίου την κατατάσσει στις ''"Τοπικές Συνόδους"''.
:*Επίσης, στις [http://www.ec-patr.org/dioceses.php?lang=gr&id=37 ιστοσελίδες του Οικουμενικού Πατριαρχείου], η εν Αγία Σοφία σύνοδος επί Φωτίου αναφέρεται απλά ως ''"Σύνοδος"'': ''"Η...ιστορική μαρτυρία ευρίσκεται εις τα πρακτικά της επί Πατριάρχου Φωτίου του Μεγάλου Συνόδου το 879..."''.</div>
Σε άλλες περιπτώσεις, διαπιστώνουμε μια στάση ουδετερότητας ή αναμονής στο θέμα:
<div style="font-family: Palatino Linotype;">
:*Ο Νικόλαος Τωμαδάκης γράφει<ref>"Φώτιος ο Α΄", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'', τόμ. 12, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1968, στ. 26.</ref>: ''"Τούτο εγένετο δια της καλούμενης ογδόης οικουμενικής συνόδου (879-880), η οποία συνελθούσα εν Κωνσταντινουπόλει ανεγνώρισεν ως κανονικήν την πρώτην εκλογήν του Φωτίου"''.
:*Και ο Μητρ. Δράμας, Διονύσιος<ref>''Ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης και η Δύση'' (διδακτ. διατριβή), Θεσσαλονίκη 1992, σελ. 60.</ref>: ''"...δεν παραλείπει να αναφερθεί και στην λεγομένη ογδόη οικουμενική σύνοδο, την συγκληθείσα δηλαδή επί Φωτίου με τη συμμετοχή και αντιπροσώπων του πάπα."''. :*Ενώ ο ιστορικός Βασίλειος Στεφανίδης αναφέρει<ref>''Εκκλησιαστική Ιστορία - Απ' αρχής μέχρι σήμερον'', 6η έκδ. (ανατύπωση της β' έκδοσης του 1959), Παπαδημητρίου, Αθήνα 1998, σελ. 364.</ref>: ''"Εφ' όσον δεν αναγνωρίζεται επισήμως ως ογδόη οικουμενική σύνοδος, η τυχόν μέλλουσα να συνέλθη οικουμενική σύνοδος πρέπει να ασχοληθή και με το ζήτημα τούτο."''.</div>
Εντούτοις, σε κανονικά και θεολογικά έργα ή έργα εκκλησιαστικής ιστορίας και συνοδικά κείμενα, συχνά βλέπουμε αναφορές με θετικό τρόπο σε μια Η΄(8ηόγδοη) ή και -σπανιώτερα- σε μία Θ΄(9ηέννατη) Οικουμενική Σύνοδο:
<div style="font-family: Palatino Linotype;">
:*Το ίδιο και ο καθηγητής [[Γεώργιος Μεταλληνός]]<ref>''Ουνία-Πρόσωπο και Προσωπείο'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1992, σελ. 49.</ref>: ''"Η επί Μ. Φωτίου Σύνοδος της Κωνσταντινουπόλεως του 879 είναι για την Ορθοδοξία η Η΄ Οικουμενική Σύνοδος...όπως οι Ησυχαστικές Σύνοδοι του 14ου αι. (1341, 1347, 1351) είναι η Θ΄ Οικουμενική Σύνοδος της Ορθοδοξίας. Δεν μπορεί να υπάρξει Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας, που δεν θα τις διακηρύξει ως Οικουμενικές."''.</div>
Κατά συνέπεια, το θέμα της αναγνώρισης Οικ. Συνόδων πέρα των αρχαίων επτά είναι ένα σημαντικό έργο που αναμένεται να επιτελέσει η Ορθόδοξη Εκκλησία. Καθώς φαίνεται, το πιθανότερο να συμβεί είναι πράγματι, η επίσημη αναγνώριση μια 8ης όγδοης Οικ. Συνόδου (ίσως και μιας 9ηςμίας έννατης). Τουλάχιστον όσον αφορά την ''"εν Αγία Σοφία"'' σύνοδο επί Φωτίου του 879, οι αποφάσεις της, σιωπηλά, φαίνεται να έχουν αναγνωρισμένο κύρος, χωρίς εντούτοις να δύναται η εν λόγω σύνοδος να ονομαστεί επισήμως Η΄ Οικουμενική Σύνοδος:
<div style="font-family: Palatino Linotype;">
:*Και προσθέτει ο Νικόλαος Ματσούκας<ref>''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β΄, 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 443-444.</ref>: ''"Η σύνοδος...του 879/80, στην Κωνταντινούπολη, είχε τη συνείδηση πως ήταν οικουμενική, αναγνώρισε τη σύνοδο του 787, στη Νίκαια, ως έβδομη οικουμενική, επισήμανε τι ακριβώς είναι τό πρωτείο τιμής του επισκόπου Ρώμης, αποκατέστησε στο θρόνο του τον πατριάρχη Φώτιο, και αναγνώρισε το σεβασμό των κατά τόπους εθών που ακολουθούν οι Εκκλησίες. Η σύνοδος αυτή, που αναγνωρίστηκε ήδη από πολλούς ως οικουμενική...μπορεί ν' αναγνωριστεί ως οικουμενική και επίσημα από μια άλλη γενική σύνοδο. Ωστόσο η προτεραιότητα ανήκει στο φρόνημα της κοινότητας."''. και αλλού<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Γ΄, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1997, σελ. 296.</ref>: ''"Θα μπορούσε να πει κανείς ότι και η σύνοδος του 879/80, στην Κωνσταντινούπολη, είναι οικουμενική, όχι μόνο γιατί η ίδια είχε τη συνείδηση ότι είναι οικουμενική...αλλά γιατί έγινε αποδεκτή από το πλήρωμα της Εκκλησίας, μια και ο ρόλος της ήταν οικουμενικός...Επομένως θα μπορούσε να καταταγεί στην ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας ως Η΄ οικουμενική σύνοδος."''<ref>Ό.π., υποσημ. #74.</ref>.</div>
Η παράδοση που ισχύει στην Ορθόδοξη Εκκλησία μετά την Α΄ΟικΑ΄ Οικ. Σύνοδο, είναι να αναγνωρίζουν οι επόμενες Σύνοδοι τις προγενέστερες. Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και με την πιθανή αναγνώριση της 8ης όγδοης ή και 9ης έννατης Οικ. Συνόδου:
<div style="font-family: Palatino Linotype;">
:*Όπως σημειώνει ο Παναγιώτης Μπούμης<ref>Μπούμης Ι. Παναγιώτης, ''Τα Αναθέματα Ρώμης-Κωνσταντινουπόλεως και Κανονικότης της Άρσεως αυτών'', Αθήνα 1980, σελ. 219.</ref>: ''"Την διαδικασίαν ταύτην μαρτυρεί η πραξις της ηνωμένης Εκκλησίας των επτά Οικουμενικών Συνόδων, κατά την οποίαν παρατηρείται το φαινόμενον, μεταγενέστεροι σύνοδοι π.χ. οικουμενικαί να επικυρώνουν προηγουμένας οικουμενικάς ή και τοπικάς συνόδους."''
:*Ενώ ο ιστορικός Βασίλειος Στεφανίδης αναφέρει<ref>''Εκκλησιαστική Ιστορία - Απ' αρχής μέχρι σήμερον'', 6η έκδ. (ανατύπωση της β' έκδοσης του 1959), Παπαδημητρίου, Αθήνα 1998, σελ. 364.</ref>: ''"Εφ' όσον δεν αναγνωρίζεται επισήμως ως ογδόη οικουμενική σύνοδος, η τυχόν μέλλουσα να συνέλθη οικουμενική σύνοδος πρέπει να ασχοληθή και με το ζήτημα τούτο."''
:*Αυτή είναι η γνώμη και του [[Νεκτάριος Αιγίνης|Αγίου Νεκταρίου Αιγίνης]]<ref>''Ορθόδοξος Ιερά Κατήχησις'', 4η έκδ., εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, Θεσσαλονίκη 2001 (c1899), σελ. 192.</ref>: ''"..η εν έτει 879 μ.Χ. επί Φωτίου...συγκροτηθείσα ογδόη Σύνοδος...έχουσα μεν οικουμενικόν το κύρος, αλλ' ουχί ακόμη και το όνομα, πριν ανακήρυξη αυτήν ως τοιαύτην, κατά το επικρατήσαν έθος, άλλη διάδοχος οικουμενική Σύνοδος."''.</div>
==Οι επίσημα αναγνωρισμένες Οικουμενικές Σύνοδοι==
===Η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος===
:''Βλέπε κύριο άρθρο [[Α΄ Οικουμενική Σύνοδος]].''
Η ''Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος'' συνεκλήθη από τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ΣΤ΄ και τη μητέρα του, Αυτοκράτειρα Ειρήνη την Αθηναία στη [[Νίκαια Βιθυνίας|Νίκαια]] της [[Βιθυνία|Βιθυνίας]], στο Ναό της Αγίας Σοφίας, το 787 κατόπιν αίτησης του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ταρασίου. Αποφάσισε την αναστύλωση των εικόνων καταδικάζοντας την Εικονομαχία και την ιδέα της σχηματοποίησης της αόρατης και άυλης Τριάδας. Εκεί εκφράσθηκε η θεολογία περί της εικονογράφησης του Χριστού και των Αγίων ως κάτι ορατό.
Συγκλήθηκε από τον Αυτοκράτορα [[Βασίλειος Α'|Βασίλειο Α΄ Μακεδόνα]] το [[879]] στην Κωνσταντινούπολη. Προήδρευσαν οι εκπρόσωποι του Πάπα [[Πάπας Ιωάννης Η΄|Ιωάννη Η΄]] ([[872]] - [[882]]) και ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως [[Πατριάρχης Φώτιος Α΄|Φώτιος ο Μέγας]] ([[858]] - [[867]], [[877]] - [[886]]). Aναγνώρισε τη σύνοδο του 787, στη Νίκαια, ως έβδομη οικουμενική, επισήμανε τι ακριβώς είναι τo πρωτείο τιμής του επισκόπου Ρώμης, αποκατέστησε στο θρόνο του τον πατριάρχη Φώτιο, και αναγνώρισε το σεβασμό των κατά τόπους εθών που ακολουθούν οι Εκκλησίες. Επίσης, καταδίκασε τις Συνόδους του [[Καρλομάγνος|Καρλομάγνου]] στη [[Φραγκφούρτη]] ([[794]]) και το [[Άαχεν]] ([[809]]).
==Υποσημειώσεις==
<div style="font-size:85%; -moz-column-count:2; column-count:2;"><references /></div>
{{Αξιόλογο Άρθρο}}
{{Οικουμενικές Σύνοδοι}}
[[Κατηγορία:Σύνοδοι]]
[[Κατηγορία:Ζωτικά Άρθρα|Ο]]
[[en:Ecumenical Councils]]
[[fr:Concile œcuménique]]
[[mk:Вселенски собори]]
[[ro:Sinoade Ecumenice]]
