12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
Μετά την παραίτηση του [[Γερμανός Γ΄|Γερμανού Γ']], ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Η' Παλαιολόγος τοποθέτησε στο θρόνο τον 'Ιωσήφ ΑΑ΄', ο οποίος αποδέχτηκε τελικά την άρση του αφορισμού που είχε επιβάλλει στον αυτοκράτορα ο πατριάρχης [[Αρσένιος Αυτωρειανός|Αρσένιος]] το 1262 για την τύφλωση του Ιωάννη Δ' Λάσκαρη. Γρήγορα όμως διατύπωσε αντιρρήσεις για την εξωτερική πολιτική του αυτοκράτορα σχετικά με την Ένωση των Εκκλησιών. Αν και απ' ότι φαίνεται αποδεχόταν την ήταν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας ανάγκη να επανενωθούν οι Εκκλησίες, όμως αρνήτο κατηγορηματικά να αποδεχτεί το σύνολο των απαιτήσεων του Πάπα, χωρίς τουλάχιστον τη σύγκληση Οικουμενικής Συνόδου. Τελικά, μετά τη Σύνοδο της Λυώνος, στην οποία ο αυτοκράτορας απεδέχθει όλες τις απαιτήσεις των Δυτικών, διαφώνησε μαζί του περιόδους 1267-75 και τον κατήγγηλε ανοιχτά1282-83. Έτσι, Σύμφωνα με αυτοκρατορική εντολή, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση το βιογράφο του Εφραίμιο ήταν έγγαμος κληρικός των ανακτόρων και κλείστηκε σε μοναστήρι, τη θέση μετά το θάνατο της συζύγου του κατέλαβε ο φιλενωτικός αποσύρθηκε στο [[Ιωάννης ΙΑ΄ Βέκκος|Ιωάννης ΒέκκοςΓαλήσιο Όρος]]. Μετά όμως το θάνατο του Μιχαήλ Η, για να φτάσει, λόγω της ''πραότητος καὶ ἁπλότητος' (1282), ο νέος αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β' τον αποκατέστησε. Όντας όμως ηλικιωμένος και με πολλά προβλήματα υγείας παραιτήθηκε το 1283 και πέθανε λίγο αργότερα. Για τη σθεναρή του στάση υπέρ της Ορθοδοξίας ανακυρήχθηκε Άγιος και η μνήμη του τιμάται στις 30 Οκτωβρίουνα γίνει ηγούμενος.
{{επέκταση}}Μετά την παραίτηση του [[Γερμανός Γ΄|Γερμανού Γ']], ο αυτοκράτορας ''Μιχαήλ Η' Παλαιολόγος'' τοποθέτησε στο θρόνο τον ''Ιωσήφ Α΄''. Η Πατριαρχική Σύνοδος, στις 28 Δεκεμβρίου 1267, τον ψήφισε Πατριάρχη και την 1 Ιανουαρίου χειροτονήθηκε επίσκοπος. Την ίδια ημέρα της χειροτονίας του, μετά από δημόσια δήλωση μετανοίας του Μιχαήλ, αποδέχτηκε την άρση του αφορισμού που είχε επιβάλλει στον αυτοκράτορα ο πατριάρχης [[Αρσένιος Αυτωρειανός|Αρσένιος]] το 1262 για την τύφλωση του ''Ιωάννη Δ' Λάσκαρη''. == Α΄ Πατριαρχεία == Κατά τη διάρκεια της πατριαρχείας του παρεχώρησε το προνόμιο της πατριαρχικής Μονής στην Θεοτόκο τη Μακρινίτισσα και στον Πρόδρομο Νέων Πατρών (Υπάτης). Αυτά όμως που χαρακτήρισαν την πατριαρχεία του ήταν η σύγκρουση με τους υποστηρικτές του προκατόχου του Αρσενίου<ref>Η σύγκρουση αυτή οδήγησε στην απόσχηση μιας μεγάλης ομάδας πιστών, των Αρσενιατών, οι οποίοι είχαν τη βάση τους κυρίως στην Μικρά Ασία και οι οποίοι παρέμειναν αποκομμένοι από την Εκκλησία μέχρι το 1311. Παράλληλα όμως εμφανίστηκε και μια άλλη ομάδα πιστών, οι λεγόμενοι ''Ιωσιφίτες'', οι οποίοι αν και παρέμειναν πιστοί στην επίσημη Εκκλησία χαρακτηρίζονταν ως φανατικά ανθενωτικοί.</ref> και η υπόθεση της ''Ένωσης των Εκκλησιών''. Ο Μιχαήλ επιδίωκε την άρση του Σχίσματος για να αποτρέψει τη σχεδιαζόμενη σταυροφορία εναντίον του. Ο Ιωσήφ, αν και αντίθετος με την Ένωση, φαίνεται ότι αποδεχόταν την για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας ανάγκη να επανενωθούν οι Εκκλησίες, όμως αρνήτο κατηγορηματικά να αποδεχτεί το σύνολο των απαιτήσεων του ''Πάπα'', χωρίς τουλάχιστον τη σύγκληση μείζωνος Συνόδου και τη ρητή αποδοχή των αποφάσεων και από τους άλλους Πατριάρχες. Μετά τη Σύνοδο της Λυών, στην οποία ο αυτοκράτορας απεδέχθη όλες τις απαιτήσεις των Δυτικών, διαφώνησε μαζί του και τον κατήγγηλε ανοιχτά. Έτσι, με αυτοκρατορική εντολή, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση<ref>Μαρτυρείται ότι ο Ιωσήφ είχε υποσχεθεί στον αυτοκράτορα πως δε θα εμπόδιζε ανοιχτά τις ενωτικές διαπραγματεύσεις και στην περίπτωση που αυτές είχαν επιτυχή κατάληξη θα μπορούσε να παραιτηθεί χωρίς άλλες συνέπειες, βλ. Beck, ''Ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας'', Β΄, 146-150.</ref> και κλείστηκε στη Μονή Περιβλέπτου, στην Κωνσταντινούπολη, ενώ αργότερα μεταφέρθηκε στη Χιλή, στον Εύξεινο Πόντο. Τη θέση του κατέλαβε ο φιλενωτικός [[Ιωάννης ΙΑ΄ ( Βέκκος) Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως|Ιωάννης Βέκκος]]. == Β΄ Πατριαρχεία και Θάνατος == Μετά όμως το θάνατο του ''Μιχαήλ Η΄'' (1282), ο νέος αυτοκράτορας ''Ανδρόνικος Β΄'' τον αποκατέστησε. Αν και ήταν ηλικιωμένος και και με πολλά προβλήματα υγείας η αποκατάστασή του θεωρήθηκε επιβεβλημένη για την αποκατάσταση της ''κανονικής τάξης''. Επανήλθε στο θρόνο στις 31 Δεκεμβρίου 1282 και αμέσως φρόντισε να καθαιρέσει τον Βέκκο και τους αυτοκρατορικούς απεσταλμένους στις ενωτικές διαπραγματεύσεις. Λίγο αργότερα συγκάλεσε Σύνοδο για την οριστική καταδίκη των φιλενωτικών<ref>Στη διένεξη που εκδηλώθηκε τότε, μεταξύ των ακραίων που ζητούσαν αυστηρότατη τιμωρία όσων είχαν έλθει σε κοινωνία με τους Λατίνους ο Ιωσήφ ανήκε στους μετριοπαθείς που υποστήριζαν ελαφρότερες ποινές.</ref>. Η άσχημη κατάσταση της υγείας του τον ανάγκασε να παραχωρήσει την προεδρία της Συνόδου στον παριστάμενο Πατριάρχη Αλεξανδρεία Αθανάσιο. Τελικά παραιτήθηκε τον Μάρτιο του 1283 και πέθανε λίγες μέρες αργότερα. Για τη σθεναρή του στάση υπέρ της Ορθοδοξίας ανακηρύχθηκε Άγιος και η μνήμη του τιμάται στις 30 Οκτωβρίου. Το 1310, για να πειστούν οι Αρσενίτες να επιστρέψουν στην Εκκλησία, το όνομά του διαγράφτηκε από τα δίπτυχα, όμως ένα Χρυσόβουλλο που εξέδωσε ο Ανδρόνικος λίγο αργότερα αποκαθιστούσε τη μνήμη του. == Παραπομπές ==<div style="font-size:85%; -moz-column-count:2; column-count:2;"><references /></div> ==Βιβλιογραφία==*"Ιωσήφ Α΄", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'', τόμ. 7, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1965, στ. 115*"Ιωσήφ Α΄", εγκυκλοπαίδεια ''ΔΟΜΗ'', τόμ. 14, Αθήνα 2004*Μανουήλ Γεδεών, ''Πατριαρχικοί Πίνακες'', Αθήνα 1996*Hans-Georg Beck, ''Ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία'', Αθήνα 2004{{πηγές}}[[Κατηγορία:Οικουμενικοί Πατριάρχες|Ι]]
Η Ιωσήφ Α΄ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως μετονομάστηκε σε Ιωσήφ Α΄ Κωνσταντινουπόλεως
== Εκλογή ==
