Αλλαγές

| ΗμερομηνίαΕορτής = [[Πρότυπο:4 ΔεκεμβρίουΔεκέμβριος|4 Δεκεμβρίου]]

| Τίτλος = [[Πρεσβύτερος]], [[Μοναχός]], [[Άγιος]]

Ο '''Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός''' (645/680 - 749/787) αποτελεί [[Άγιος|Άγιο ]] της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθόδοξης Εκκλησίας]] και έναν από τους πλέον πολυμαθείς και πολύπλευρους θεολόγους της, ο οποίος καλλιέργησε με επιτυχία όλους τους κλάδους της [[Θεολογία|θεολογίας]] και κυρίως διακρίθηκε , διακρινόμενος ως μεγάλος ερμηνευτής της ορθοδόξου πατερικής θεολογίας. Υπήρξε πολυγραφότατος, με έντονο ασκητικό φρόνημα, ενώ η συμβολή του κατά την περίοδο της [[Εικονομαχία|εικονομαχίας ]] τον έθεσε και ως μία από τις σπουδαιότερες ιστορικές φυσιογνωμίες της εκκλησίας. Η αντιαιρετική διδασκαλία, η ελληνική αριστοτελική λογική<ref>Αθανάσιος Δεληκωστόπουλος, Ελληνικός στοχασμός και χριστιανική διανόηση - Η φιλοσοφία των πατέρων, Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1993, σελ. 239</ref> και η ακριβής διατύπωση της θεολογικής διδασκαλίας οκτώ αιώνων σε σαφείς και περιεκτικές προτάσεις, συνάμα με την κατεξοχήν πρωτότυπη δημιουργική και αφομοιωτική ικανότητα των περιβαλλόντων στοιχείων, τον ανέδειξε όχι μόνο ως μία από τις κορυφαίες θεολογικές προσωπικότητες της εποχής του, αλλά και ως μία από τις κορυφαίες φυσιογνωμίες της παγκόσμιας βυζαντινής διανόησης.

Ο ''Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός'' ως θεολόγος υπήρξε συλλέκτης του υλικού των πατέρων, αφού αυτούς διείδε ως ''Θεόπνευστους'' διδασκάλους και ''θεοφόρους'' πατέρες. Κατά τον Ιωάννη, μεταξύ τους δε μπορεί να υπάρχει αντίφαση, «''"αφού ο ένας πατήρ δεν αντιμάχεται κατά των άλλων πατέρων, γιατί όλοι τους ήσαν κοινωνοί τους ενός και μοναδικού Αγίου Πνεύματος"''». Παρόλα αυτά είναι σαφής στο ότι «''"μία προσωπική γνώμη δεν είναι νόμος για την εκκλησία"''» και πως «''"μία γνώμη δεν ανατρέχει την παράδοση της εκκλησίας από το ένα άκρο της γης ως το άλλο"''». Έτσι μέσα από τα έργα του τονίζει πως κάθε τι που μας έδωσε η παράδοση είναι ορθό. Πρώτο θεμέλιο της παραδόσεως αυτής είναι η [[Αγία Γραφή]], αλλά η διατύπωση της αληθείας δεν ολοκληρώνεται σε αυτή, διότι οι αυτόπτες μάρτυρες της αληθείας την παρέδωσαν αγράφως και εν συνεχεία παρεδόθη από τους θεοφόρους πατέρες που είναι κοινωνοί του διαρκώς ζώντος, μέσα στην εκκλησία, Αγίου Πνεύματος<ref>Αθ. Δεληκωστόπουλος, μν. ερ., σελ. 241</ref>. Γι αυτό και ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, τόσο ο ίδιος επιμένει πως δεν εκφράζει προσωπικές απόψεις, αλλά την πατερική παράδοση, όπως και πολλοί θεολόγοι υπομνηματίζουν. Θα λέγαμε δε, ότι είναι ότι πιο κοντά στους Καππαδόκες πατέρες, ενώ στη χριστολογία επαναλαμβάνει το [[Λεόντιος Βυζάντιος|Λεόντιο Βυζάντιο]] και το [[Μάξιμος Ομολογητής|Μάξιμο τον Ομολογητή]].

Ο Θεός πάντα εμφανίζεται ως έναςΈνας, και η διάκριση των υποστάσεων είναι ένα απλώς νοητικό σχήμα των ανθρώπων, για αντιληφθούν την αδύνατη με τη φυσική σκέψη διαφορά αφού στη σχέση τους δεν ισχύει χωρισμός ή μία διαίρεση, διότι πρόκειται για ''αχωρίστως άμικτες'' εικόνες της αιωνίου υπάρξεως. Έτσι οι υποστάσεις για τον ανθρώπινο νου διαχωρίζονται κατ'επίνοιαν, χωρίς αυτό να μειώνει το οντολογικό τους αναλλοίωτο. Έτσι η [[ενέργεια]], η [[ουσία]], η [[θέληση]] ορίζονται ως ταυτότητα κοινών θελήσεων, όχι σε 3 όμοιες θελήσεις, αλλά μία και την αυτή, αφού ποτέ δε γίνεται κάτι τέτοιο να φτάσει μέχρι σημείου διαχωρισμού. Μάλιστα οι υποστάσεις δεν είναι μόνο όμοιες, αλλά απαράλλακτες εικόνες κατά την ουσία της Θεότητος, η δε ενότητα δε μπορεί να νοηθεί ως σύνθεση των τριών υποστάσεων, αλλά ότι αυτή ενυπάρχει σε τρεις υποστάσεις. Έτσι κάθε πρόσωπο έχει τέλεια υπόσταση, έχει πληρότητα υπάρξεως, δεν αποτελεί απλώς μέρος, γιατί αλλιώς θα επέρχετο σύνθεση, τη στιγμή που η ουσία του Θεού είναι απλή. Έτσι μέσα από το θεολογικό σύστημα των πατέρων γίνεται αντιληπτό ότι η μονάδα δεν αποτελείται από υποστάσεις, αλλά περιέχεται εξίσου και απαράλλακτη στην πληρότητα της θείας φύσεως. Η δε πηγή στην [[Αγία Τριάδα]], δεν επιφέρει διαίρεση ή μερισμό, αφού ο [[Θεός Πατήρ|Πατήρ]] δεν εξαντλεί τον εαυτό του στον Υιό και το [[Άγιο Πνεύμα|Πνεύμα]], αλλά ότι έχουν το κατέχουν κοινώς.