12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
→Το ιστορικό της Μονής
Μεταξύ των ετών 999 και 1002 μαθαίνουμε για τη φιλονικία μεταξύ της ''μονής Βατοπαιδίου'' και ''Φιλαδέλφου'', όταν η δεύτερη κτίσθηκε κοντά στη ''μονή Βατοπαιδίου'' επιζητώντας την κυριότητα αυτής. Μέσα από την επιστολογραφία διαπιστώνεται ο ισχυρισμός του ηγουμένου πως η ''μονή Βατοπαιδίου'' δεν κτίσθηκε από τους τρεις άρχοντες, αλλά πως ανακαινίσθηκε από αυτούς. Λίγα έτη αργότερα θα λάβει τη δεύτερη θέση στην ιεραρχία μεταξύ των μονών του Αγίου Όρους, όπου και παραμένει ως σήμερα, και θα αρχίσει να γνωρίζει μεγάλη άνθιση αφού σταδιακά αναπτύσσεται και εκτός Αγίου Όρους. Έτσι προσαρτώνται στη μονή μικρότερα μοναστήρια όπως η ''Ιεροπάτωρος'', ''Βερροιώτου'', ''Καλέντζη'', ''Τριπολίτου'', ''Χαλκέως'' κ.α. αλλά και προσαρτά και μετόχια όπως της ''Προσφορίου'', ''Περιθερίου'', ''Χρυσουπόλεως'' και ''Αγίου Δημητρίου''. Προσελκύει επίσης το ενδιαφέρον αυτοκρατόρων οι οποίοι αφιερώνουν χρήματα στη μονή, αλλά κατά την εποχή του ''Αλεξίου Κομνηνού'' η μονή χάνει μεγάλο μέρος των μετοχιών και των μοναστηριών της εξ αιτίας των συχνών πολέμων. Στα τέλη του 12ου αιώνα όμως η μονή δεν έχει χάσει την αίγλη της και σε αυτή μονάζουν ο πρώην Σέρβος ηγεμόνας Συμεών Νεμάνια και ο γιός του Σάββας, μετέπειτα πρώτος αρχιεπίσκοπος και εθνάρχης των Σέρβων. Αυτή μάλιστα είναι και η εποχή της μεγαλύτερης ακμής της μονής η οποία αριθμούσε 800 μοναχούς. Ιδρύει επίσης ακόμα και τη μονή Χελανδαρίου ή Χιλιανδαρίου, η οποία σήμερα αποτελεί μία ξεχωριστή μονή.
Στην περίοδο της Φραγκοκρατίας η μονή λεηλατείται από τους Καταλανούς επιδρομείς, οι οποίοι της αποσπούν πολύτιμα κειμήλια. Λίγα έτη αργότερα οι εξοργισμένοι ενωτικοί λατίνοι επιτίθενται και πάλι στο μοναστήρι, μετά τις άκαρπες διαπραγματεύσεις στην Κωνσταντινούπολη (1271). Οι μοναχοί μάλιστα αρνήθηκαν να ασπασθούν τα ενωτικά φρονήματα των φράγκων με αποτέλεσμα να κακοποιηθούν, ενώ 12 μοναχοί να θανατώθηκαν δια πνιγμού και ο ηγούμενος Ευθύμιος να απαγχονίστηκε. Η μονή τον επόμενο αιώνα μετά από συνδρομές των Παλαιολόγων θα συνέλθει, αλλά μετά από νέες επιδρομές Καταλανών και Τούρκων θα ερημωθούν όλες οι διεσπαρμένες σκήτες της, συρρικνώμενη στο κεντρικό μοναστήρι της Βατοπαιδίου, το οποίο πλέον είχε αποκτήσει μεγάλα τείχη και πύργους ώστε να μπορεί να ανθίσταται στις επιδρομές. Το 14ο αιώνα η μονή ενισχύεται από τον ''Ιωάννη Καντακουζηνό'', ο οποίος μάλιστα λίγα έτη αργότερα θα μονάσει εκεί, ενώ τον 15ο αιώνα θα μονάσουν επίσης οι [[Ανδρόνικός Παλαιολόγος]], [[Ακάκιος Θεσσαλονίκης]], [[Γαβριήλ Παλαιολόγος]], αλλά και μεγάλος [[Γρηγόριος Παλαμάς]] και ο Πατριάρχης του υποδούλου γένους [[Γεννάδιος Σχολάριος]]. Η μονή τελικά λόγω των πολλών επιθέσεων που θα υποστεί σε αυτό το διάστημα, θα υποχρεωθεί να μετατραπεί σε ιδιόρρυθμη, τηρώντας όμως το θεσμό του Ηγουμένου. Έτσι την περίοδο της Τουρκοκρατίας θα χάσει τη συντριπτική πλειοψηφία των μετοχιών της και των γαιών της, ενώ της επιβάλλεται δυσβάσταχτη φορολογία την οποία αδυνατεί να αποπληρώσει. Όμως η διεθνής διπλωματία της μονής έχει αποδώσει καρπούς με αποτέλεσμα να αποκομίσει φίλους από διάφορα μέρη της Ευρώπης όπως την Ισπανία και τη Βενετία και τη Μολδοβλαχία, οι οποίοι ενισχύουν τη μονή, ώστε να μην κατασχεθεί από τους Τούρκους. Σημαντική επίσης συμβολή γίνεται από τσάρους και Έλληνες της διασποράς.
Το 1748 η ''Μονή Βατοπαιδίου'' ιδρύει την [[Αθωνιάδα σχολή]], την κατασκευή, λειτουργία και επάνδρωση της οποία ανέλαβε η ίδια, αν και αντιμετώπιζε μεγάλα οικονομικά προβλήματα λόγω της βαριάς φορολογίας, με αποτέλεσμα να δεχθεί και συγχαρητήρια από τον Αδαμάντιο Κοραή γι αυτή την προσπάθεια<ref>Παράλληλοι Βίοι Πλουτάρχου, τ. Α2, σελίς 937</ref>. Η ''Αθωνιάδα'' αποτέλεσε τη μεγαλύτερη Ελληνική σχολή στον υπόδουλο ελληνικό χώρο αριθμώντας περισσότερους από 200 μαθητές ανά εποχή, από την οποία διδάσκαλοι απετέλεσαν αλλά και μαθήτευσαν οι [[Ευγένιος Βούλγαρης]], [[Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης]], Νικόλαος Τζερτζούλης, Παναγιώτης Παλαμάς, [[Κοσμάς Αιτωλός]], [[Ρήγας Φερραίος]], Σέργιος Μακραίος, [[Αθανάσιος Πάριος]], [[Νικόδημος Αγιορείτης]], [[Αδαμάντιος Κοραής]] κ.α.
