Ιερά Μονή Αγίου Παταπίου Λουτρακίου
To γυναικείο μοναστήρι του Αγίου Παταπίου βρίσκεται στην Ελλάδα, στο βουνό Γεράνεια Όρη, και είναι κοντά στην λουτρόπολη Λουτράκι (μια ώρα απόσταση από την πρωτεύουσα Αθήνα). Το μοναστήρι βλέπει προς την θάλασσα και το Λουτράκι. Ο τόπος είναι γεμάτος μυσταγωγία.
Ο Πατάπιος, Άγιος, που γεννήθηκε στην Θήβα της Αιγύπτου και έζησε τον 4ο – 5ο αιώνα μ.Χ., είναι γνωστός για τα θαύματα που έκανε και κάνει ακόμα και σήμερα, τα οποία είναι καταγεγραμμένα, με πλήρη στοιχεία, στο ιστορικό αρχείο της μονής. Η μονή διατηρεί επίσης πλούσια βιβλιοθήκη.
Στο σπήλαιο του Αγίου Παταπίου φυλάσσεται σε λάρνακα το άγιο λείψανό του, δηλαδή το άφθαρτο σώμα του, καλυμμένο με ράσο (το οποίο αλλάζει ετησίως στην εορτή του). Το σκήνωμα του Αγίου είναι ανέγγιχτο. Επίσης στο σπήλαιο υπάρχουν Βυζαντινές αγιογραφίες (συμπεριλαμβανομένων του Αγίου Παταπίου και της Αγίας Υπομονής) από άγνωστους αγιογράφους, κατασκευασμένες πιθανώς τον 15ου αιώνα μ.Χ. Η κατάνυξη στο σπήλαιο με το σκήνωμα του Αγίου είναι απερίγραπτη. Πολλοί επισκέπτες ζητάνε από την μοναχή που προσέχει τον Άγιο (η μοναχή Σαλώμη το πρωί και η μοναχή Θεοκτίστη το απόγευμα) να τους δώσει ένα κομμάτι βαμβάκι με το λαδάκι του αγίου (από την καντήλα που καίει στο σπήλαιο του Αγίου).
Στη μονή του Αγίου Παταπίου δεσπόζει η εκκλησία της κοιμήσεως της Θεοτόκου, μέσα στην οποία υπάρχει δεξιά η μεγάλη εικόνα της Παναγίας της Ελεούσας (γεμάτη τάματα) και αριστερά η εικόνα του Αγίου Παταπίου (μαζί με την Αγία Υπομονή και τον Άγιο Νίκων τον Νέο), στην βάση της οποίας φυλάσσεται η τιμία κεφαλή (αγία κάρα) της Αγίας Υπομονής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Αγία Υπομονή ήταν η μητέρα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου (του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου), η βασίλισσα Augusta Ελένη Παλαιολόγου η οποία αργότερα έγινε καλόγρια. Όταν κοιμήθηκε (πέθανε) ανακηρύχθηκε σε αγία. Το κοσμικό της όνομα, όπως προανεφέρθη, ήταν Ελένη.
Σημειώνεται ότι όταν ο Άγιος Πατάπιος κοιμήθηκε (πέθανε) στην Κωνσταντινούπολη, στην οποία ζούσε ως ασκητής στη μονή των Αιγυπτίων που είχε ιδρύσει, ο πνευματικός του αδελφός και συνασκητής Βάρας (ο οποίος έγινε και αυτός Άγιος) μετέφερε το λείψανο του Αγίου Παταπίου από το μοναστήρι των Αιγυπτίων όπου βρισκόταν (που καταστράφηκε το 536 μ.Χ.) στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη της Πέτρας (μονή του Τιμίου Προδρόμου) που ο ίδιος ο Όσιος Βάρας είχε ιδρύσει και ήταν υπό την προστασία της βασιλικής οικογένειας της Κωνσταντινούπολης, Παλαιολόγων, και ειδικά της Αγίας Υπομονής.
Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς, ο Αγγελής Νοταράς, συγγενής της αυτοκρατορικής οικογένειας των Παλαιολόγων (ανηψιός της Αγίας Υπομονής), μετέφερε το σκήνωμα του Αγίου Παταπίου σε σπήλαιο στο όρος Γεράνεια, στην Νότια Ελλάδα, για να το προστατεύσει από τους Τούρκους. Στο σημείο του σπηλαίου με το λείψανο του Αγίου έγινε ασκητήριο το οποίο αργότερα ερήμωσε.
Πολίτες από το Λουτράκι, το 1904, βρήκαν τα λείψανα του Αγίου Παταπίου σε ένα σπήλαιο. Ωστόσο, κάποιοι επισκέπτες στο σπήλαιο του αγίου έκλεψαν τεμάχια λειψάνων των Αγίου, για φυλαχτό! Τότε ένας ιερέας από το Λουτράκι, ο πατέρας Κωνσταντίνος Σουσάνης, πήρε το λείψανο του Αγίου Παταπίου και το κράτησε στο σπίτι του (με την άδεια της εκκλησίας), προκειμένου να το κρατήσει μακριά από τους βανδάλους.
Αργότερα, το 1952, ο πατέρας Νεκτάριος (κοσμικό όνομα Κυριάκος) Μαρμαρινός (ιερέας από τον Συνοικισμό της Κορίνθου που κατάγεται από την Αίγινα) ίδρυσε στην περιοχή του σπηλαίου που βρέθηκε ο Άγιος γυναικείο μοναστήρι και τελικά το σκήνωμα του Αγίου επέστρεψε στο σπήλαιο στο οποίο βρέθηκε.
Ο πατέρας Νεκτάριος επισκέπτεται ακόμα το γυναικείο μοναστήρι του Αγίου Παταπίου και επίσης έχει ιδρύσει ανδρικό μοναστήρι στο όρος Γεράνια (‘Οι 3 Ιεράρχες’), κατασκήνωση το καλοκαίρι για τα παιδιά (‘Βηθλεέμ’) και γηροκομείο στο Λουτράκι (κοντά στη μονή). Σήμερα έχει συνταξιοδοτηθεί.
Πέρα από τον γέροντα Νεκτάριο, η γερόντισσα Παταπία βοήθησε αφάνταστα στην οικοδόμηση της μονής. Ήταν ηγουμένη του μοναστηριού από το 1963 ως το 1970, οπότε παραιτήθηκε για λόγους υγείας. Σημειώνεται ότι η πρώτη ηγουμένη, το 1952, ήταν η γερόντισσα Συγκλητική, την οποία διαδέχθηκε η γερόντισσα Παταπία. Σήμερα ηγουμένη είναι η γερόντισσα Ισιδώρα.
Οι δυσκολίες ανοικοδόμισης (μεταφορά υλικών) ξεπεράστηκαν με τις πρωτοβουλίες της γερόντισσας Παταπίας και την επίπονη εργασία των μοναζουσών. Με τα χρόνια το μοναστήρι ολοκληρώθηκε και σήμερα είναι προσβάσιμο με ασφαλτόστρωτο δρόμο και παρκινγκ και έχει αυτονομία σε ηλεκτρισμό και σύστημα ύδρευσης. Σήμερα όλες οι προγραμματισμένες, από τον γέροντα Νεκτάριο και την γερόντισσα Παταπία, κατασκευές στο μοναστήρι έχουν ολοκληρωθεί: τα δωμάτια – κελιά για τις 40 μοναχές που συμβιούν, η εκκλησία της ‘Παναγίας’ (στην οποία υπάρχει και ο παρακείμενος ναός των ‘Αγίων Αναργύρων’), οι ξενώνες, το νεκροταφείο (με το ναό της ‘Αγίας Μαρίας της Αιγυπτίας’), η εκκλησία μέσα στο άβατο του μοναστηριού (η ‘Αγία Τριάδα’), και η ‘έκθεση’ για τους επισκέπτες (όπου θα λάβουν ως ‘κέρασμα’ ένα λουκουμάκι και ένα ποτήρι καφέ και όπου επίσης θα βρουν χειροποίητες εικόνες, κομποσκοίνια και άλλα χριστιανικά αντικείμενα). Επίσης, δίπλα από το σπήλαιο του Αγίου θα βρείτε πηγή με αγίασμα.
Η μνήμη του Αγίου Παταπίου εορτάζεται στις 8 Δεκεμβρίου, ημερομηνία στην οποία χιλιάδες κόσμου συρρέει για να προσκυνήσει τον Άγιο.
Πηγές
- Χαράλαμπος Μπούσιας, "Όσιος Πατάπιος ο θαυματουργός", Λουτράκι 2004.
