12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
==Ιστορία==
Είναι αλήθεια ότι στην χριστιανική αρχαιότητα, συναντάμε ευκαιριακά και μόνο, περιορισμένες πληροφορίες εισαγωγικής φύσης στους προλόγους ερμηνευτικών υπομνημάτων ή σε αντιαιρετικά έργα συγγραφέων όπως ο ''Ειρηναίος'', ο ''Τερτυλλιανός'', ο ''Ωριγένης'', ο ''Ευσέβιος'' κ.ά.<ref>Καραβιδόπουλος, ό.π..</ref>. Η εξήγηση είναι ότι, στο περιβάλλον της αρχαίας Εκκλησίας αυτό που κυρίως αμφισβητείται, είναι η αληθινή έννοια των ιερών κειμένων και όχι τα περιστατικά της γένεσής τους, οπότε οι εκκλησιαστικοί συγγράφεις και [[Πατρολογία|Πατέρες]] δεν ασχολήθηκαν ποτέ συστηματικά με τα θέματα που απασχολούν μια σύγχρονη ''Εισαγωγή''<ref>Αγουρίδης, ό.π..</ref>.
Κατά συνέπεια, η ''Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη'' ανήκει στους κλάδους της νεώτερης επιστήμης<ref>Αγουρίδης Σάββας, ''Εισαγωγή Εις την Καινήν Διαθήκην'', 3η έκδ., Γρηγόρης, Αθήνα 1991 (c1971), σελ. 17.</ref> αφού αναπτύχθηκε μόλις από τον 18ο αιώνα και εξής<ref>Καραβιδόπουλος Δ. Ιωάννης, ''Εισαγωγή Στην Καινή Διαθήκη'', 2η έκδ., Πουρναράς, θεσσαλονίκη 1998, σελ. 18.</ref> και το πρόσωπο που συνέβαλε στην αποδοχή της ως κλάδος ''"ειδικής επιστημονικής ερεύνης"''<ref>Βούλγαρης, ''Εισαγωγή...'', ό.π., σελ. 28.</ref>, είναι ο αναγνωρισμένος θεμελιωτής της, ο Ρωμαιοκαθολικός διανοούμενος και μοναχός ''Richard Simon'' (1638-1712)<ref>Βλ. και Αγουρίδης, ''Εισαγωγή...'', ό.π. / Καραβιδόπουλος, ''Εισαγωγή...'', σελ. 20.</ref>.
Στην πραγματικότητα, ο [[Διαφωτισμός]] του 17ου αιώνα αποτελεί το υπόβαθρο της ''Εισαγωγής στην Καινή Διαθήκη'' με τη σημερινή της μορφή, ενώ ουσιαστική επίδραση άσκησαν σ' αυτή η [[Μεταρρύθμιση]], η φιλοσοφία του ''Σπινόζα'' και η εμφάνιση μιας γενικότερης αμφισβήτησης απέναντι σε κάθε υπερβατικό στοιχείο στον κόσμο<ref>Βούλγαρης, ''Εισαγωγή...'', ό.π., σελ. 42.</ref>. Ο ''Richard Simon'', προσπάθησε να δείξει στους [[Διαμαρτυρόμενοι|Διαμαρτυρόμενους]] την ανεπάρκεια της Αγίας Γραφής για την ανάπτυξη των θεμάτων της πίστεως, αφού υπήρξε απώλεια των αυτογράφων των βιβλίων και εμφάνιση απειράριθμων παραλλαγών στα αντίγραφα. Τάχθηκε ενάντια στην μηχανική [[Θεοπνευστία]] και μελέτησε τα [[Απόκρυφα]]. Έθεσε έτσι τα θεμέλια για μια σοβαρή επιστημονική εργασία επάνω στην [[Καινή Διαθήκη]]<ref>Στο ίδιο, σελ. 43.</ref> η οποία προχώρησε ακόμη περισσότερο κατά τον 19ο και 20ο αιώνα.
→Βιβλιογραφία
Στη θεολογική έρευνα, ο όρος '''Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη''' χρησιμοποιείται για να δηλώσει μια ξεχωριστή, βοηθητική επιστήμη του ερμηνευτικού κλάδου της θεολογίας, που διερευνά κάθε είδους δεδομένα που έχουν σχέση με την [[Καινή Διαθήκη]], γλωσσικά, φιλολογικά, ιστορικά, αρχαιολογικά, θρησκειολογικά, πνευματικά και θεολογικά<ref>Βούλγαρης Σπ. Χρήστος, ''Εισαγωγή Εις την Καινήν Διαθήκην'', τόμ. Α', Αθήνα 2005, σελ. 27.</ref>.
==Περιεχόμενο==
Η επιστήμη της ''Εισαγωγής στην Καινή Διαθήκη'' έχει χαρακτήρα ιστορικό, που λειτουργεί υποβοηθητικά για το έργο της Θεολογίας (αφού το ιστορικό στοιχείο είναι αναπόσπαστο τμήμα της Θείας αποκαλύψεως)<ref>Βούλγαρης, ''Εισαγωγή...'', ό.π., σελ. 30.</ref> ενώ, τα επιστημονικά συμπεράσματα των ερευνητών, βασίζονται στις γενικές αρχές και τα κριτήρια που εφαρμόζονται στην Φιλολογία και τις ιστορικές επιστήμες<ref>Στο ίδιο, σελ. 31.</ref>.
Το έργο της ''Εισαγωγής'' επικουρείται από τα πορίσματα και τις μεθόδους έρευνας άλλων κλάδων της επιστήμης, όπως η Φιλολογία, η Γλωσσολογία, η Παλαιογραφία, η Παπυρολογία, η Επιστολογραφία, η Επιγραφική, η [[Εκκλησιαστική γραμματολογία|Γραμματολογία]], η Ιστοριογραφία, η Ιστορία των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων, η Αρχαιολογία, η Ιστορική Γεωγραφία και Τοπογραφία, η Ιστορία των Θρησκευμάτων, η Ιστορία του πολιτισμού, η [[Εκκλησιαστική Ιστορία]], και η Ιστορία του Δόγματος<ref>Ό.π., σελ. 36.</ref>.
Γενικά, η ''Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη'' μελετά:
Στην συνάφεια αυτή, η ''Εισαγωγή'' μπορεί να περιέχει μια συνοπτική ιστορία της αποστολικής Εκκλησίας καθώς και αναφορές στην απόκρυφη φιλολογία της Κ.Δ.<ref>Παναγόπουλος Ιωάννης, ''Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη'', Ακρίτας, Αθήνα 1994, σελ. 15. Βλ. και εκτενή παρουσίαση των Αποκρύφων στο: Βούλγαρης, ''Εισαγωγή...'', τόμ. Β', σελ. 1157-1182.</ref>. Επίσης, μπορεί να εξετάζει τα θέματα της [[Θεοπνευστία|θεοπνευστίας]]<ref>Παναγόπουλος, ό.π., σελ. 440-444.</ref> και της ιστορίας της [[Ερμηνευτική|ερμηνείας]]<ref>στο ίδιο, σελ. 444-459.</ref>.
==Ιστορία==
Είναι αλήθεια ότι στην χριστιανική αρχαιότητα, συναντάμε ευκαιριακά και μόνο, περιορισμένες πληροφορίες εισαγωγικής φύσης στους προλόγους ερμηνευτικών υπομνημάτων ή σε αντιαιρετικά έργα συγγραφέων όπως ο ''Ειρηναίος'', ο ''Τερτυλλιανός'', ο ''Ωριγένης'', ο ''Ευσέβιος'' κ.ά.<ref>Καραβιδόπουλος, ό.π..</ref>. Η εξήγηση είναι ότι, στο περιβάλλον της αρχαίας Εκκλησίας αυτό που κυρίως αμφισβητείται, είναι η αληθινή έννοια των ιερών κειμένων και όχι τα περιστατικά της γένεσής τους, οπότε οι εκκλησιαστικοί συγγράφεις και [[Πατρολογία|Πατέρες]] δεν ασχολήθηκαν ποτέ συστηματικά με τα θέματα που απασχολούν μια σύγχρονη ''Εισαγωγή''<ref>Αγουρίδης, ό.π..</ref>.
Κατά συνέπεια, η ''Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη'' ανήκει στους κλάδους της νεώτερης επιστήμης<ref>Αγουρίδης Σάββας, ''Εισαγωγή Εις την Καινήν Διαθήκην'', 3η έκδ., Γρηγόρης, Αθήνα 1991 (c1971), σελ. 17.</ref> αφού αναπτύχθηκε, με κριτικό πνεύμα, μόλις από τον 18ο αιώνα και εξής<ref>Καραβιδόπουλος Δ. Ιωάννης, ''Εισαγωγή Στην Καινή Διαθήκη'', 2η έκδ., Πουρναράς, θεσσαλονίκη 1998, σελ. 18.</ref> και το πρόσωπο που συνέβαλε στην αποδοχή της ως κλάδος ''"ειδικής επιστημονικής ερεύνης"''<ref>Βούλγαρης, ''Εισαγωγή...'', ό.π., σελ. 28.</ref>, είναι ο αναγνωρισμένος θεμελιωτής της, ο Ρωμαιοκαθολικός διανοούμενος και μοναχός ''Richard Simon'' (1638-1712)<ref>Βλ. και Αγουρίδης, ''Εισαγωγή...'', ό.π. / Καραβιδόπουλος, ''Εισαγωγή...'', σελ. 20.</ref>.
Η έρευνα της Κ.Δ. αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στον προτεσταντικό χώρο με κέντρο την Γερμανία, εξαιτίας της απόλυτης και μοναδικής αυθεντίας που απέδιδαν οι διαμαρτυρόμενοι στην [[Αγία Γραφή]] (sola scriptura)<ref>Παναγόπουλος, ''Εισαγωγή...'', ό.π., σελ. 56.</ref>. Ο ''Richard Simon'', προσπάθησε να τους δείξει ότι μόνη της η [[Αγία Γραφή]] ήταν ανεπαρκής για την ανάπτυξη των θεμάτων της πίστεως, αναφέρθηκε στην απώλεια των αυτογράφων των βιβλίων και στην εμφάνιση απειράριθμων παραλλαγών στα αντίγραφα, τάχθηκε ενάντια στην μηχανική [[Θεοπνευστία]] και μελέτησε τα [[Απόκρυφα]]. Έθεσε έτσι τα θεμέλια για μια σοβαρή επιστημονική εργασία επάνω στην [[Καινή Διαθήκη]]<ref>Βούλγαρης, ''Εισαγωγή...'', ό.π., σελ. 43.</ref> η οποία προχώρησε ακόμη περισσότερο στους επόμενους αιώνες, υποβοηθούμενη από το γενικότερο πνεύμα αμφισβήτησης απέναντι σε κάθε υπερβατικό στοιχείο στον κόσμο<ref>Βούλγαρης, ''Εισαγωγή...'', ό.π., σελ. 42.</ref>, που έφερε ο [[Διαφωτισμός]] και o ορθολογισμός, από τον 18ο αιώνα και εξής<ref>Αγουρίδης, ''Εισαγωγή...'', ό.π., σελ. 18.</ref>.
Στους επόμενους αιώνες, καθώς ενισχύθηκε και η έρευνα του ραββινικού [[Ιουδαϊσμός|Ιουδαϊσμού]], του [[Γνωστικισμός|Γνωστικισμού]], των [[Χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας|κειμένων του Κουμράν]] κ.λπ., το ιστορικο-κριτικό πνεύμα με προοδευτικότερες ή συντηρητικότερες τάσεις κάθε φορά, δημιούργησε διάφορες σχολές εξέτασης της Καινής Διαθήκης, όπως η ''"διαλεκτική"'', η ''"υπαρξιακή"'', η ''"μαρξιστική"'', η ''"στρουκτουραλιστική"'', η ''"γλωσσολογική"'', η ''"φεμινιστική"'' κ.ά.<ref>Παναγόπουλος, ''Εισαγωγή...'', σελ. 57.</ref>.
Στη σημερινή εποχή, οι μέθοδοι που εφαρμόζονται διεθνώς στην έρευνα της Κ.Δ. είναι η ''"Ιστορία των φιλολογικών ειδών"'' που εξετάζει τις διάφορες μορφές με τις οποίες παραδόθηκε αρχικά το [[Συνοπτικά Ευαγγέλια|Συνοπτικό υλικό]] και αργότερα η διδασκαλία των λοιπών βιβλίων της Κ.Δ. και αναζήτησε στην ζωή της πρώτης Εκκλησίας τον χώρο μέσα από τον οποίο προήλθαν, και η ''"Ιστορία της τελικής συντάξεως"'', η οποία ερευνά την ιδιαίτερη θεολογική διδασκαλία καθενός Συνοπτικού Ευαγγελιστή<ref>Παναγόπουλος, ''Εισαγωγή...'', σελ. 56.</ref>.
==Αξία==
Κατά τήν εξέταση των εισαγωγικών ιστορικοφιλολογικών πλαισίων της συγγραφής των βιβλίων της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], δεν παραγνωρίζεται ο διπλός χαρακτήρας αυτών των βιβλίων: ''"Είναι μεν «Γραφή» της Εκκλησίας, έργα δηλαδή που έγραψαν «υπό πνεύματος αγίου φερόμενοι...από Θεού άνθρωποι» (Β' Πέτρ. 1,21), αλλά και ανθρώπινη φιλολογική παραγωγή"''<ref>Καραβιδόπουλος, ''Εισαγωγή...'', σελ. 17.</ref>. Άρα, η Κ.Δ. είναι ανθρώπινη και θεία, και για τον λόγο αυτό ''"επιβάλλεται να αποδώσουμε την αρμόζουσα αξία και στις δύο, χωρίς να διαχωρίσουμε, να υποτιμήσουμε ή να υπερτονίσουμε καμμία χωριστά"''<ref>Παναγόπουλος, ''Εισαγωγή...'', σελ. 15.</ref>. Σε καμμία περίπτωση λοιπόν, ''"ο σκοπός της μελέτης των εισαγωγικών θεμάτων δεν εξαντλείται στα όρια της επιστημονικής ιστορικής γνώσης, αλλ' υπηρετεί τη βαθύτερη θεολογική κατανόηση του θείου λόγου που περιέχεται σ' αυτά και που, παρά το ότι απευθύνεται σε συγκεκριμένες ιστορικές περιστάσεις, τις υπερβαίνει και είναι πάντα επίκαιρος. Η Εισαγωγή, με άλλα λόγια, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ερμηνεία της Καινής Διαθήκης, διότι για να εισχωρήσει κανείς στο «θησαυρό της πίστεως» πρέπει να περάσει μέσα από το ανθρώπινο «οστράκινο σκεύος» που τον περιβάλλει (Β' Κορ 4,7)"''<ref>Καραβιδόπουλος, ''Εισαγωγή...'', σελ. 18.</ref>.
==Ελληνική βιβλιογραφία==
Όπως σημειώνει στα 1971 ο [[Σάββας Αγουρίδης]], ''"καλάς...Εισαγωγάς εις τα βιβλία της Κ.Δ. ευρίσκει κανείς εις την σειράν των υπομνημάτων εις ολόκληρον την Κ.Δ. του κ. Π. Τρεμπέλα καθώς και εις τα σχετικά λήμματα της [[Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια|Θρησκευτικής και Ηθικής Εγκυκλοπαίδειας]]...Εισαγωγήν εις την Κ.Δ. πλήρη και καθ' όλας τας απαιτήσεις της επιστήμης συντεταγμένην εξέδωκεν ο καθηγητής Βασίλειος Ιωαννίδης, εν Αθήναις, 1960"''<ref>Αγουρίδης, ''Εισαγωγή...'', ό.π., σελ. 21.</ref>.
Οι εν λόγω ''Εισαγωγές'' του [[Παναγιώτης Τρεμπέλας|Παν. Τρεμπέλα]] δεν αποτελούν ενιαίο έργο, αλλά βρίσκονται κατανεμημένες στις αρχικές σελίδες κάθε βιβλίου της Κ.Δ. στα υπομνήματά , στους 8 τόμους των υπομνημάτων του(εκδόσεις "Ο Σωτήρ"): Υπομνήματα στα τέσσερα Ευαγγέλια ''εις το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον'', ''εις το Κατά Μάρκον'', ''εις το Κατά Λουκάν'', ''εις το Κατά Ιωάννην'' (4 τόμοι), Υπομνήματα ''εις τας Επιστολάς της Κ. Διαθήκης'' (3 τόμοι) και ''Υπόμνημα εις τας Πράξεις των Αποστόλων'' (1 τόμος). Συνολικά οι εισαγωγές αυτές καλύπτουν ύλη 280 περίπου σελίδων.
Στα 1983, ο καθ. [[Ιωάννης Καραβιδόπουλος]] προσθέτει: ''"Στον τόπο μας έχουν γραφεί ελάχιστες «Εισαγωγές» στην Καινή Διαθήκη. Κλασικές παραμένουν οι δύο σχετικά πρόσφατες Εισαγωγές, του αείμνηστου Β. Ίωαννίδη (1960) και του ομότιμου, τώρα, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Αθήνας Σ. Άγουρίδη (1971). Σ' αυτές τις δύο πολλά οφείλει και η παρούσα εισαγωγή..."''<ref>Καραβιδόπουλος, ''Εισαγωγή...'', σελ. 21.</ref>.
Μεταγενέστερες αυτών είναι η ''Εισαγωγή'' του Ιωάννη Παναγόπουλου (''Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη'', Ακρίτας, Αθήνα 1994) και η δίτομη του καθ. Χρήστου Βούλγαρη (''Εισαγωγή Εις την Καινήν Διαθήκην'', τόμ. Α' & Β', Αθήνα 2005) η οποία παρέχει πολλαπλάσιο όγκο πληροφοριών από όλες τις προαναφερόμενες (1.410 πυκνογραμμένες σελίδες) και πραγματεύεται τα θέματα της με κάθε λεπτομέρεια. ==Επίλογος==Κατά τήν εξέταση των εισαγωγικών ιστορικοφιλολογικών πλαισίων της συγγραφής των βιβλίων της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], δεν παραγνωρίζεται ο διπλός χαρακτήρας αυτών των βιβλίων: ''"Είναι μεν «Γραφή» της Εκκλησίας, έργα δηλαδή που έγραψαν «υπό πνεύματος αγίου φερόμενοι...από Θεού άνθρωποι» (Β' Πέτρ. 1,21), αλλά και ανθρώπινη φιλολογική παραγωγή"''<ref>Καραβιδόπουλος, ''Εισαγωγή...'', σελ. 17.</ref>. Άρα, η Κ.Δ. είναι ανθρώπινη και θεία, και για τον λόγο αυτό ''"επιβάλλεται να αποδώσουμε την αρμόζουσα αξία και στις δύο, χωρίς να διαχωρίσουμε, να υποτιμήσουμε ή να υπερτονίσουμε καμμία χωριστά"''<ref>Παναγόπουλος, ''Εισαγωγή...'', σελ. 15.</ref>. Σε καμμία περίπτωση λοιπόν, ''"ο σκοπός της μελέτης των εισαγωγικών θεμάτων δεν εξαντλείται στα όρια της επιστημονικής ιστορικής γνώσης, αλλ' υπηρετεί τη βαθύτερη θεολογική κατανόηση του θείου λόγου που περιέχεται σ' αυτά και που, παρά το ότι απευθύνεται σε συγκεκριμένες ιστορικές περιστάσεις, τις υπερβαίνει και είναι πάντα επίκαιρος. Η Εισαγωγή, με άλλα λόγια, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ερμηνεία της Καινής Διαθήκης, διότι για να εισχωρήσει κανείς στο «θησαυρό της πίστεως» πρέπει να περάσει μέσα από το ανθρώπινο «οστράκινο σκεύος» που τον περιβάλλει (Β' Κορ 4,7)"''<ref>Καραβιδόπουλος, ''Εισαγωγή...'', σελ. 18.</ref>.
==Υποσημειώσεις==
==Βιβλιογραφία==
*Αγουρίδης Σάββας, ''Εισαγωγή Εις εις την Καινήν Διαθήκην'', 3η έκδ., Γρηγόρης, Αθήνα 1991 (c1971)*Καραβιδόπουλος Δ. Ιωάννης, ''Εισαγωγή Στην στην Καινή Διαθήκη'', 2η έκδ., Πουρναράς, θεσσαλονίκη 1998 (c1983)
*Παναγόπουλος Ιωάννης, ''Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη'', Ακρίτας, Αθήνα 1994
*Βούλγαρης Σπ. Χρήστος, ''Εισαγωγή Εις εις την Καινήν Διαθήκην'', τόμ. Α' & Β', Αθήνα 2005 [[Κατηγορία:Καινή Διαθήκη|*]][[Κατηγορία:Θεολογία]][[Κατηγορία:Ζωτικά Άρθρα|Ε]]
