Αλλαγές

Στη μακραίωνη ιστορική πορεία της εκκλησίας, υπήρξαν αποκλίσεις, δοξασίες και πλάνες περί του μυστηρίου. Αυτές προέκυπταν είτε από ''"από τις περί κακού Δημιουργού προκαταλήψεις αυτών [γνωστικών], είτε εξ υπερτιμήσεως της αγαμίας, ωθησάσης αυτούς μέχρι να θεωρώσι τον γάμον ακάθαρτον τι και μολυσματικόν"''<ref>Παναγιώτης Τρεμπέλας, ενθ.αν., 328</ref>. Στη βάση λοιπόν των περισσοτέρων κακοδοξιών κατά του γάμου εναντιώθηκαν διάφορες γνωστικές ομάδες, ιδίως δε Εγκρατίτες. Χαρακτηριστικοί είναι οι λόγοι του [[Σατορνίλος|Σατορνίλου]] ότι ''"το γαμείν και το γεννάν εκ του Σατανά υπάρχει"''. Την ίδια γραμμή ακολουθούσε και ο [[Μαρκίων]], ενώ τη σκυτάλη ανέλαβαν τις ίδιες απόψεις επαναλάμβαναν και οι [[Εγκρατίτες]], μία έντονα ασκητική γνωστική ομάδα. Χαρακτηριστική περίπτωση εγκρατιτισμού είναι ο [[Τατιανός ο Σύρος]], ο οποίος κήρυττε το γάμο ως φθορά και πορνεία. Οι απόψεις αυτές καταπολεμήθηκαν σθεναρά από την εκκλησία, η οποία αντέταξε το μήνυμα των γραφών καθώς τους λόγους του [[Ιησούς Χριστός|Ιησού]] και των [[Απόστολοι|Αποστόλων]].