Αλλαγές

===Εξωγραφικές πηγές===

Για την ιεραποστολική δράση του Αποστόλου Ανδρέα και το μαρτύριο υπάρχουν αρκετά [[απόκρυφα]] κείμενα. Τέτοια είναι οι ''"Πράξεις και μαρτύριον του αγίου Αποστόλου Ανδρέα"'', που γράφτηκε πιθανώς από το [[Γνωστικισμός|γνωστικό]] Λεύκιο το 2ο αιώνα, αν και κατά άλλους ερευνητές θεωρείται ως γνήσια εγκύκλιος των Πρεσβυτέρων της Αχαΐας. Επίσης υπάρχει το ''"Πράξεις Ανδρέου και Ματθία εις την πόλιν των ανθρωποφάγων"'', που επίσης αποδίδεται στο Λεύκιο, το ''"Περί του βίου, των πράξεων και της τελευτής του Αγίου Ανδρέου του πρωτοκλήτου"'' του μοναχού Επιφανίου (10ος αιώνας), οι ''"Πράξεις και περίοδοι του Αγίου αποστόλου και πανευφήμου Ανδρέου εγκωμίω συμπεπλεγμέναι"'' και το ''"Μαρτύριον του αγίου Αποστόλου Ανδρέου"''. Επίσης υπάρχουν και μαρτυρίες από αρχαίους συγγραφείς όπως του [[Ευσέβιος Καισαρείας|Ευσεβίου]] και του [[Ωριγένης|Ωριγένη]].

Ο Ανδρέας λοιπόν μαζί με τους άλλους Αποστόλους κήρυξε στη Σινώπη του Πόντου έχοντας ως ορμητήριο μία νησίδα κοντά στη Σινώπη. Μαζί με [[Απόστολος Ματθίας|Ματθία]] και άλλους μαθητές κατευθύνθηκαν προς την Αμισό (Σαμψούντα), όπου ίδρυσαν εκκλησία. Περιήλθε συνάμα την περιοχή της Ιβηρίας (Γεωργία), τη Παρθυαία και επέστρεψε στα Ιεροσόλυμα. Μετά από λίγο διάστημα πραγματοποίησε και δεύτερη περιοδεία όπου ακολούθησε την πορεία Αντιόχεια, Έφεσο, Λαοδίκεια Φρυγίας, Οδυσσούπολη Μυσίας, Νίκαια, Βιθυνία, Νικομήδεια, Χαλκηδόνα, Άμαστρη για να καταλήξει στη Σινώπη. Λίγο αργότερα επισκέφτηκε τη Σαμψούντα, τους Αλανούς, τους Ζήκχους, τους Βοσπορινούς και τους Χερσονήτες. Εν συνεχεία πέρασε από το Βυζάντιο, την Ηράκλεια της Θράκης, τη Μακεδονία και την Πελοπόννησο με τελικό σταθμό την Πάτρα. Το κήρυγμα και τα θαύματά του στην Πάτρα είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην τοπική κοινωνία.

Την εποχή που βρέθηκε στην πόλη της Πάτρας ανθύπατοι ήσαν οι Λέσβιος και διάδοχός του ο Αιγεάτης. Ο ίδιος μάλιστα διέμενε στο σπίτι κάποιου μετεστραφέντα στο χριστιανισμό, [[Σώσιος|Σώσιου]]. Ο Λέσβιος τελικώς εισήλθε στο χριστιανισμό, όπως και η γυναίκα του Αιγεάτη, Μαξιμίλλα, εξ αιτίας δύο θαυμαστών θεραπειών που έπραξε υπέρ τους. Ο Αιγεάτης όμως μαινόμενος κατά του Αποστόλου εξαιτίας της μεταστροφής της γυναικός του, τον θανάτωσε με σταυρικό θάνατο, πιθανώς την εποχή τω διωγμών του Νέρωνα, αν και κάτι τέτοιο δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί<ref>Π. Τρεμπέλας, ενθ.αν., σελ. 76</ref>. Σύμφωνα με την παράδοση και τις ''"Πράξεις του Αποστόλου Ανδρέα"'', έργο γνωστό στον [[Γρηγόριος Τουρώνης|Γρηγόριο Τουρώνης]], ο ίδιος σταυρώθηκε δεμένος και όχι καρφωμένος σε παρόμοιο [[Σταυρός|σταυρό]] με αυτόν που ο Κύριος σταυρώθηκε<ref>In Monumenta Germaniae Historica II, cols. 821-847, translated in M.R. James, The Apocryphal New Testament (Oxford) reprinted 1963:369.</ref>. Πρέπει να τονιστεί ότι η παράδοση για σταυρικό μαρτύριο σε χιαστό Σταυρό (''Crux decussata'') κατά το θέλημα του ιδίου λόγω αναξιότητας, ανέρχεται σε λατινικές παραδόσεις του 12ου με 13ο αιώνα<ref>Γλαβίνας, ενθ.αν., σελ. 53</ref><ref>Π. Τρεμπέλας, ενθ.αν., σελ. 77</ref><ref>Στεφ. Θωμόπουλος, Ο Απόστολος Ανδρέας, σελ. 59</ref>. Η μνήμη του σύμφωνα με όλες τις διασωθείσες πηγές ανέρχεται στις [[Πρότυπο:30 Νοέμβριος|30 Νοεμβρίου]]<ref>Π. Τρεμπέλας, ενθ.αν., σελ. 77</ref>.

Σύμφωνα με μία άλλη παράδοση κατά τις ''"Πράξεις και περίοδοι του Αγίου αποστόλου και πανευφήμου Ανδρέου εγκωμίω συμπεπλεγμέναι"'' ο Ανδρέας πηγαίνοντας από τη Σινώπη προς την Πάτρα, εγκαθίδρυσε τον πρώτο επίσκοπο Βυζαντίου, τον [[Απόστολος Στάχυς|Απόστολο Στάχυ]]. Για το γεγονός αυτό μάλιστα κάνει λόγο και το Συναξάρι της Κωνσταντινουπόλεως. Ιστορικές μαρτυρίες όμως για μία τέτοια πράξη δε φτάνουν σε εμάς σήμερα, αφού δεν έχουμε επαρκή δεδομένα που να συνηγορούν στην εμφάνιση χριστιανισμού στην περιοχή κατά την αποστολική εποχή<ref>Γλαβίνας, ενθ.αν., σελ. 55</ref>. Σύμφωνα πάντως με το χρονογράφο Γεώργιο Κεδρηνό<ref>Σύνοψις Ιστοριών, τ.1, σελ. 449, έκδοση Βόννης</ref> μέχρι την εποχή του Καρακάλλα (211-217) η εκκλησία του Βυζαντίου ήταν ακόμα οργανωμένη σε αρχαϊκή μορφή με πνευματικό αρχηγό πρεσβύτερο, ενώ κατά την εποχή του απέκτησε επίσκοπο. Ο Ωριγένης μας πληροφορεί πως ο Ανδρέας κήρυξε στη Σκυθία, όπως και ο Ευσέβιος<ref>Εκκλησιαστική Ιστορία 5, 1</ref>, ενώ ο Ιππόλυτος στους Σκύθες, προσθέτει και τους Θράκες. Ο ψευδο-Δωρόθεος Τύρου επαναλαμβάνει την ίδια πληροφορία, τον 4ο αιώνα. Σύμφωνα με αυτές τις πληροφορίες, δηλαδή τη δράση του Αποστόλου στη Θράκη, που το Βυζάντιο ήταν μέρος του, αλλά και την περιήγησή του στις γύρω περιοχές (Νικομήδεια, Νίκαια, Βιθυνία, Σινώπη, Σκυθία κλπ) θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως το Βυζάντιο δεν πρέπει να έμεινε έξω από τη δράση του Αποστόλου<ref>Γλαβίνας, ενθ.αν., σελ. 56</ref>. Από τον 8ο αιώνα και μετά πάντως θεωρήθηκε βέβαιο πως ο Απόστολος ήταν ο ιδρυτής της Βυζαντινής εκκλησίας.