12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
→Δημιουργία και τελείωση
Δημιουργός και ποιητής των ''αγγέλων'' είναι ο [[Θεός]], ο Οποίος τους δημιούργησε [[Κατ' εικόνα|κατ' εικόνα]] του<ref>Ιωάννου Δαμασκηνού, Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως, κεφ. 17</ref>. Το πως η δημιουργία αυτή διενεργήθηκε παραμένει άγνωστο σε εμάς<ref>ΘΗΕ, τ.1, σελ. 181</ref>. Γνωστό όμως είναι πως αποτελούν δημιουργήματα και ως τέτοια είναι ''"ομόδουλοι"'' των ανθρώπων<ref>Μ. Βασιλείου, Εις εξαήμερον 9, 6</ref>, αν και η φύση τους είναι ασώματη σε σχέση με αυτούς. Δημιουργήθηκαν πριν την ανθρωπότητα<ref>Γρηγόριος Θεολόγου, Ομιλία εις τα Θεοφάνεια, PG 36, 320C</ref> και ως οντότητα κατέχουν φύση ''νοερή'', ''αεικίνητη'', ''αυτεξούσια'', ''ασώματη'' και '' λογική'', που έχει λάβει ''αθανασία'' κατά χάρη (διότι μόνος φύσει αθάνατος είναι ο Θεός), της δε ουσίας της γνώστης, είναι μόνο ο κτίτωράς της, Θεός<ref>Ιω. Δαμασκηνός, Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως, Β, 3, 17. Περί Αγγέλων</ref>. Ως ασώματοι και άυλοι βέβαια μπορεί να χαρακτηρισθούν μόνο σε σχέση με την ανθρώπινη φύση (διότι μόνος πραγματικά ασώματος και άυλος είναι ο Θεός<ref>Ιω. Δαμασκηνός, Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως, Β, 3, 17. Περί Αγγέλων</ref>), καθώς σε σχέση με το Θεό έχουν φύση παχιά και υλική. Η παχύτητα όμως αυτή δεν έχει ανάλογες επιπτώσεις με την ανθρώπινη ύλη, γι αυτό και η φύση τους και η σύστασή τους διατηρείται αμετάβλητη<ref>Μ. Βασιλείου, Εις 32 Ψαλμόν 4.</ref>.
Ο Άγγελος όμως έχει τρεπτή γνώμη, δηλαδή τρεπτή ηθική κατάσταση. Έτσι η τελείωσή τους νοείται ως κίνηση ή στάση προς το Άγιο Πνεύμα<ref>Μ. Βασίλειος, Περί Αγίου Πνεύματος 16, 38</ref>. Οι Άγγελοι λοιπόν δε δημιουργήθηκαν σε νηπιώδη κατάσταση, ούτε τελειοποιήθηκαν προοδευτικά με την εκγύμναση, όπως αν και δε γνωρίζουμε αν δημιουργήθηκαν άπαξ ή σταδιακά<ref>ΘΗΕ, τ.1, σελ. 183</ref>. Όπως όμως ο άνθρωπος, καθώς εξ αρχής τους αποδόθηκε σα συστατικό τη φύσης τους κατά κάποιο τρόπο η Αγιότητα, δίχως όμως να είναι πραγματικό συστατικό της φύσεως τους<ref>Μ. Βασιλείου, Περί του Αγίου Πνεύματος 16, 38</ref>. Γι αυτό και δύσκολα μεταπίπτουν στο κακό, από τη στιγμή μάλιστα που πηγή της πνευματικής τους τροφής είναι το φως του Θεού. Η τελειότητα των Αγγέλων, καθώς είναι δημιουργήματα, παραμένει σχετική. Σε σχέση με τους ανθρώπους όμως, πάντοτε τονίζεται η υπεροχή της, αν και η ανθρώπινη φύση κατά την τελείωση μπορεί να τους φτάσει, ακόμα και να τους ξεπεράσει, όπως η Θεοτόκος<ref>ΘΗΕ, τ.1, σελ. 186</ref>. Γι αυτό και δεν είναι, όπως ειπώθηκε, εκ φύσεως Άγιοι. Προϋπόθεση της μετοχής τους στην Αγιότητα, όπως και στους ανθρώπους, είναι το Άγιο Πνεύμα. Έτσι και άγγελοι κτίσθηκαν και τελειώθηκαν από το [[Άγιο Πνεύμα]], μετέχοντας στον φωτισμό και τη χάρη, ανάλογα με την αξία τους και την προκοπή την οποία επέδειξαν. Εξου και η αγιοσύνη τους δε νοείται σα μία μηχανική διεργασία, αλλά σαν ελεύθερη πρόοδος, που επιτυγχάνεται με τη συνεργία της προσωπικής προσπάθειας<ref>Μ. Βασίλειος, Κατά Ευνομίου 3, 2</ref>. Η συνεργία είναι απαραίτητη, όπως απαραίτητη είναι και η βοήθεια τους Αγίου Πνεύματος, διότι βρίσκονται σε ισόρροπη θέση ανάμεσα στο καλό και το κακό<ref>Δ. Τσάμης, Αγιολογία..., σελ. 95</ref>. Η βοήθεια αυτή έγκειται στη στερέωσή τους στο καλό<ref>Μ. Βασίλειος, ο.π., 13, 38</ref>.
Το έργο λοιπόν των αγγέλων είναι κατεξοχήν φωτοδοτικό<ref>Νίκος Ματσούκας, Δογματική και Συμβολική θεολογία Β΄, σελ. 188</ref> και συνάγεται από την θεία πραγματικότητα. Οι άγγελοι ως κτιστοί δεν είναι αυτόφωτοι, αλλά παίρνουν το φως τους και τη δύναμή τους μένοντας μέσα στις σωστικές ενέργειες του τριαδικού Θεού. Βρίσκονται πλέον μάλιστα σε μία διαρκή φάση τελείωσης, σε διαρκή αεικινησία. Αποτέλεσμα του γεγονότος αυτού είναι η αγγελοφάνεια, να θεωρείται θεοφάνεια. Το χαρακτηριστικότερο όμως σημείο στην κοινωνία των αγγέλων και της κτίσης είναι ότι ανάμεσα στους αγγέλους έχει ήδη διαδραματιστεί η τελειωτική πορεία<ref>Νίκος Ματσούκας, Δογματική και Συμβολική θεολογία Β΄, σελ. 188</ref> για την οποία μοχθεί ο άνθρωπος. Γνωρίζουμε πως στο νοητό κόσμο των αγγέλων, που αποτελεί ένα οργανικό κομμάτι στη συνολική ζωή της συμπαντικής πραγματικότητας, η κατάσταση της τελειωτικής καταστάσεως είναι παρόν<ref>Νίκος Ματσούκας, Δογματική και Συμβολική θεολογία Β΄, σελ. 188</ref>. Οι άγγελοι πλέον που έμειναν στο αγαθό, εδραιώθηκαν μόνιμα σε αυτή την κατάσταση, ενώ όσοι με το αυτεξούσιό τους απομακρύνθηκαν από τη θεία ενέργεια μη επιλέγοντας το δρόμο της μετάνοιας, εξέπεσαν δια παντός.
