12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
→Η απόδειξη του μυστηριακού χαρακτήρα
'''Μνήμη νεκρών''' ή ''μνημόσυνα'' στην [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] αποκαλούμε το παρακλητικό τελετουργικό υπέρ των ψυχών των κεκοιμημένων χριστιανών. Η μνήμη των νεκρών με βάση τη σχολαστική καταμέτρηση των επτά κλειστών αριθμημένων μυστηρίων, δεν περιλαμβάνεται στη λίστα των μυστηρίων. Κάτι τέτοιο όμως δεν απηχεί στην πατερική γραμματολογία, με βάση τη διασωθείσα γραμματεία. Χαρακτηριστικός επίσης είναι ο Διονύσιος Αρεοπαγίτης, όπου τα μνημόσυνα, στα συγγράμματά του, τα αναφέρει ως ''"μυστήριον επί των ιερώς κεκοιμημένων"''<ref>Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Περί της Εκκλησιαστικής ιεραρχίας 3, 9 PG 3, 437BC</ref>.
==Η απόδειξη του μυστηριακού χαρακτήραO μυστηριακός χαρακτήρας των μημοσύνων==
Η μνήμη των νεκρών, αποτελεί μυστήριο το οποίο περιγράφει τον τρόπο δεσμού μεταξύ των μελών του σώματος της εκκλησίας<ref>Νικόλαος Ματσούκας, Δογματική και Συμβολική θεολογία Β΄, σελ. 498</ref>. Χαρακτηριστικό μάλιστα είναι πως ο Διονύσιος Αρεοπαγίτης, όχι απλώς χαρακτηρίζει την τελετή μυστήριο, αλλά συνάμα τονίζει πως πρέπει κατά τη διάρκεια τέλεσής του, οι κατηχούμενοι να αποχωρήσουν<ref>Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Περί της Εκκλησιαστικής ιεραρχίας 3, 9 PG 3, 437BC, 7, 2-3 PG 3, 556Β-557C</ref>. Το στοιχείο αυτό αποδεικνύει το μυστηριακό χαρακτήρα του μνημοσύνου, αφού οι κατηχούμενοι, δηλαδή οι μη μυημένοι θα πρέπει να αποχωρήσουν, κατ αναλογία με υπόλοιπα μυστήρια.
Τα μνημόσυνα ακόμα και στην ορθόδοξη παράδοση πολλές φορές δεν κατατάσσονται στα μυστήρια, αλλά σαν απλές τελετές, εξ αιτίας της αρίθμησης των μυστηρίων σε ένα αριθμό κλειστών μυστηρίων. Μέσα όμως από τα συγγράματα των δογματολόγων πατέρων της εκκλησίας, όπως του [[Ιωάννης Δαμασκηνός|Ιωάννη Δαμασκηνού]], του [[Διονύσιος Αρεοπαγίτης|Διονυσίου Αρεοπαγίτη]], του [[Νικόλαος Καβάσιλας|Νικολάου Καβάσιλα]] αλλά και τα λειτουργικά κείμενα της εκκλησίας, τα μυστήρια δεν αποτελούν απλώς μυστηριακές τελετές σε ένα κλειστό αριθμό, αλλά οργανικά μέλη στο χαρισματικό σώμα της εκκλησίας<ref>Ν. Ματσούκα, Μυστήριον επί των ιερώς κεκοιμημένων, σελ. 15</ref>. Αυτή η αντίληψη είναι μία αντίληψη που πέρασε από τη σχολαστική θεολογία κυρίως μετά το 14ο αιώνα. Χαρακτηριστικό είναι πως μέχρι τον 13ο αιώνα, σε κανένα κείμενο πατέρων της εκκλησίας δεν ευρίσκεται καμία απόδειξη περί κλειστού αριθμού, ενώ η πρώτη αναφορά σε επτά κλειστά μυστήρια προέρχεται από τον ενωτικό Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο κατά το 13ο αιώνα, στην ενωτική σύνοδο της Λυών, το 1274<ref>Ν. Ματσούκας, Μυστήριον επί των ιερώς κεκοιμημένων, σελ. 15</ref>. Στο έργο επίσης, του μεγάλου δογματολόγου της εκκλησίας Ιωάννη Δαμασκηνού, ''"Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου πίστεως"'' διαφαίνεται σαφώς πως ''"καμία αρίθμηση δεν είναι νοητή, παρά μονάχα η περιγραφή της συνοχής του σώματος δια μέσου των μυστηριακών εκφάνσεων"''<ref>Ιωάννου Δαμασκηνού, Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου πίστεως, 4, 13 PG 94, 1136BC-1153C</ref>.
==Θεολογία==
