11.779
επεξεργασίες
Αλλαγές
Θεοτόκος
,+ar,pt
==Η Θεοτόκος ως ιστορικό πρόσωπο==
[[Image:Joachimanna.jpg|thumb|right|Ο Ιωακείμ και η Άννα, γονείς της Θεοτόκου Μαρίας]]
Είναι αλήθεια ότι τα ίδια τα κείμενα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]] ''"δεν μας αναφέρουν τίποτε σχετικό με τους γονείς της Παρθένου Μαριάμ, την παιδική της ηλικία και άλλα συναφή γεγονότα με την προσωπική της ζωή"''<ref>Πατρώνος Π. Γεώργιος, ''Η Ιστορική Πορεία του Ιησού'', Δόμος, Αθήνα 1991, σελ. 90.</ref>. Όπως φαίνεται από τις επιλογές των συγγραφέων της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], προφανώς θεωρούσαν σημαντικό ν' ανταποκριθούν πρώτα στα πιο επείγοντα ζητήματα της αποστολής τους, και ήταν έτσι φυσικό, ακόμη και οι αφηγήσεις για την παιδική ηλικία του Ιησού να εμφανιστούν αργότερα<ref>"Μαρία", ''Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας'' (μτφρ. από τα Γαλλικά με εποπτεία Σάββα Αγουρίδη, Σταύρου Βαρτανιάν), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980, στ. 627.</ref>. Καταρχάς, ο [[Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον|ευαγγελιστής Μάρκος]] αγνοεί τις διηγήσεις αυτές, ο [[Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον|Ματθαίος]] τις εξιστορεί με επίκεντρο τον Ιωσήφ, ενώ με τις διηγήσεις του[[Κατά Λουκάν ΕυαγγέλιονΕυαγγελιστής Λουκάς|Λουκά]] έρχεται στο προσκήνιο η Μητέρα του [[Χριστός|Χριστού]]<ref>''Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας'', ό.π., στ. 628.</ref> όχι μόνο ως ιστορικό πρόσωπο, αλλά και ως ιστορική πηγή των σημαντικών γεγονότων της Θείας Γέννησης<ref>Holzner Joseph, ''Παύλος'', έκδ. 8η, Δαμασκός, Αθήνα 1972, σελ. 389.</ref>, γεγονότα τα οποία ''"κρατούσε όλα στην καρδιά της και τα σκεπτόταν"''<ref>''Λουκ. 2,19'': Δεληκωστόπουλος Αθανάσιος, ''Η Καινή Διαθήκη σε Νεοελληνική Απόδοση'', 7η έκδ., Αθήνα 2003, σελ. 171.</ref>. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο ''Joseph Holzner'':
:''"Πόσα ταξίδια να έκανε'' [ο Λουκάς] ''απ' την Καισαρεία στην Παλαιστίνη, στα Ιεροσόλυμα για τον Ιάκωβο, στην Βηθλεέμ και στην Ναζαρέτ για τους συγγενείς και τους ομηλίκους του Ιησού, προ πάντων όμως για την μητέρα του Ιησού, όσο ζούσε, που τώρα ήταν γερόντισσα ογδόντα ετών. Ποιος μπορούσε να του διηγηθή την θαυμαστή εκείνη ιστορία των Χριστουγέννων, με τέτοιο τρόπο, παρά η πιστή ανάμνησις μιας μητέρας που αγαπά;"''<ref>Holzner Joseph, ''Παύλος'', ό.π.</ref>.
===Η Μαρία επισκέπτεται την Ελισάβετ===
Σύμφωνα με την διήγηση του [[Ευαγγελισμόςτης Θεοτόκου|Ευαγγελισμού]], ο [[Γαβριήλ]] αποκάλυψε στην ''Μαρία'' ότι η γηραιά συγγενής της [[Ελισάβετ]], θα γεννήσει γιο (τον [[Ιωάννης ο Πρόδρομος|Ιωάννη τον Πρόδρομο]]), και μάλιστα ότι βρισκόταν στον έκτο μήνα της κύησης (''Λουκ. 1,36''). Η ''Μαρία'', εσπευσμένα (''"μετά σπουδής"''), πήγε στην ορεινή περιοχή της Ιουδαίας, στο σπίτι του [[Ζαχαρίας|Ζαχαρία]] και όταν χαιρέτησε την [[Ελισάβετ]], το βρέφος στην κοιλιά της σκίρτησε, όχι κατά τον συνηθισμένο στις εγκύους τρόπο, αλλά εξαιτίας του προφητικού χαρίσματος το οποίο αξιώθηκε ο ''Ιωάννης'' από τον Θεό<ref>Ερμηνεία του [[Θεοφύλακτος|θεοφύλακτου]], στο Τρεμπέλας Ν. Παν., ''Υπόμνημα εις το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον'', 3η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1983, σελ. 60.</ref>. Κατόπιν, η [[Ελισάβετ]], επλήσθη [[Άγιο Πνεύμα|Πνεύματος Αγίου]] (''Λουκ. 1,41''), ονόμασε την ''Παρθένο'' ευλογημένη ανάμεσα στις γυναίκες και κατ' αυτή τη ''"χαρακτηριστική διατύπωση της Ελισάβετ...η 'ευλογία'...αυτή έχει άμεση σχέση, ασφαλώς, με τον 'ευλογημένον καρπόν της κοιλίας' της"''<ref>Πατρώνος, ''Η Ιστορική Πορεία...'', ό.π., σελ. 113.</ref>. Αμέσως μετά, η ''Ελισάβετ'' ρωτά προφητικά<ref>"Ελισάβετ", ''ΘΗΕ'', τόμ. 5(1964), στ. 585.</ref>: ''"πως μου έγινε τέτοια μεγάλη τιμή, να έρθει σε μένα η μητέρα του Κυρίου μου;"''<ref>π. Μάξιμος Μόσχος, ''Ευαγγέλιον Ιησού Χριστού'', Άγιον Όρος - Άθως 1992, σελ. 14.</ref>. Τότε η ''Μαρία'', συνέθεσε την ωδή δοξολογίας προς το Θεό<ref>"Μαρία η Θεοτόκος", Κολιτσάρας Θ. Ιωάννης, ''Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν της Αγίας Γραφής'', 'Η Ζωή', 2η έκδ., Αθήναι 1998, σελ. 220.</ref>, η οποία αρχίζει με τη φράση ''"μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριον..."'' (''Λουκ. 1,39-56''). Η φρασεολογία του ύμνου αυτού θυμίζει ψαλμικούς στίχους της Παλαιάς Διαθήκης και είναι μια ''"ποιητική σύνθεση"'' γεμάτη λυρισμό και ''"θεολογικά στοιχεία, ιδιαίτερα προς την κατεύθυνση μιας εκκλησιολογικής κατανόησης του περιεχομένου του"''<ref>Πατρώνος, ''Η Ιστορική Πορεία...'', ό.π., σελ. 113-114.</ref>.
===Επιστροφή της Μαρίας στη Ναζαρέτ===
:''Για το ζήτημα της ιστορικότητας της απογραφής, βλ. κύριο άρθρο [[Κυρήνιος]]''
Σύμφωνα με τον [[Κατά Λουκάν ΕυαγγέλιονΕυαγγελιστής Λουκάς|ευαγγελιστή Λουκά]], ''"κατά τις μέρες εκείνες συνέβη να βγει διάταγμα από το ρωμαίο αυτοκράτορα Αύγουστο για να γίνει απογραφή των κατοίκων όλης της οικουμένης. Η απογραφή αυτή ήταν η πρώτη που έγινε όταν ο ηγεμόνας της Συρίας ήταν ο Κυρήνιος. Και πήγαιναν όλοι να απογραφούν, ο καθένας στην πόλη του. Ανέβηκε δε και ο Ιωσήφ από τη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας στην Ιουδαία, στην πόλη του Δαυίδ, που ονομάζεται Βηθλεέμ επειδή καταγόταν από την οικογένεια και το γένος του Δαυίδ, για να απογραφεί μαζί με τη Μαριάμ, τη γυναίκα τη μνηστευμένη μ' αυτόν, η οποία ήταν έγκυος"'' (''Λουκ. 2,2-5'')<ref>Δεληκωστόπουλος Αθανάσιος, ''Η Καινή Διαθήκη σε Νεοελληνική Απόδοση'', 7η έκδ., Αθήνα 2003, σελ. 170.</ref>. Όπως φαίνεται από το κείμενο, μια γενική απογραφή διατάχτηκε από τον ''Αύγουστο Οκταβιανό'', η οποία ανάγκασε τον [[Ιωσήφ]] και την οικογένεια του να πάνε στη [[Βηθλεέμ]] για να απογραφούν. Κατά τους χρόνους της ρωμαϊκής δημοκρατίας, σκοπός μιας απογραφής ήταν να πραγματοποιηθεί από τις Αρχές η εγγραφή των πολιτών σε δημόσιους καταλόγους, όπου θα αναγραφόταν το όνομα, το επάγγελμα, η ηλικία, η οικογένεια και η περιουσία του πολίτη. Με τον τρόπο αυτό μπορούσε να εξακριβωθεί ο πληθυσμός του κράτους και να συγκεντρωθούν τα απαραίτητα στοιχεία για την στρατολογία και τη φορολογία<ref>''ΘΗΕ'', τόμ. 2 (1963), στ. 1064.</ref>.
===Η Γέννηση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού===
Καταρχάς, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η γνωστή εικόνα που θέλει τον [[Ιωσήφ]] και τη ''Μαρία'' να αναζητούν απεγνωσμένα τόπο στη [[Βηθλεέμ]] για να διαμείνουν και καταλήγουν, μη έχοντας άλλη λύση, σε ένα σταύλο, δεν βασίζεται στα ιερά κείμενα. Σύμφωνα με τον [[Κατά Λουκάν ΕυαγγέλιονΕυαγγελιστής Λουκάς|Λουκά]] (2,1-7), η αγία οικογένεια έφτασε στη [[Βηθλεέμ]], έμεινε σε κάποιο κατάλυμα (στ. 7) και εκεί ήρθε η ώρα της ''Μαρίας'' να γεννήσει (στ. 6). Έχει επισημανθεί ότι ο ''Λουκάς'' όταν θέλει να αναφερθεί σε πανδοχείο, χρησιμοποιεί αυτή ακριβώς τη λέξη: ''"...ήγαγεν αυτόν εις πανδοχείον..."'' (Λουκ. 10,34). Κατά συνέπεια, γράφοντας ''κατάλυμα'' είναι πιθανό να αναφέρεται σε δωμάτιο φιλοξενίας κάποιας, συγγενικής ίσως, οικίας, λόγω όμως της μαζικής μετάβασης των μελών της οικογένειας του [[Ιωσήφ]] στη [[Βηθλεέμ]] για την απογραφή, όταν γεννήθηκε ο μικρός [[Χριστός|Ιησούς]], είτε δεν υπήρχε πλέον χώρος για την φιλοξενία του βρέφους, είτε η ''Μαρία'' θεώρησε καλύτερο ή πιο ασφαλές για το παιδί να μεταβεί ''σπαργανωμένο'' (τυλιγμένο με λωρίδες υφάσματος<ref>Λήμμα: 49.6 "σπαργανόω", Johannes P. Louw And Eugene A. Nida, ''Greek-English Lexicon of The New Testament'' (Based On Semantic Domains), 2nd Edition, United Bible Societies, New York 1989, τόμ. 1, σελ. 525.</ref>) στη ''φάτνη''<ref>John Nolland, ''Word Biblical Commentary'', vol. 35A (Luke 1:1-9:20), Word Books, Dallas 1989, σελ. 105.</ref><ref>Craig S. Keener and InterVarsity Press, ''The IVP Bible Background Commentary: New Testament'', Downers Grove, Ill.: InterVarsity Press, 1993, Lk 2:6.</ref><ref>Δαμαλάς Νικόλαος, ''Ερμηνεία εις την Καινήν Διαθήκην'', τόμ. Β΄, εν Αθήναις 1892, σελ. 131.</ref>. Εδώ, θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο ''[[Ευαγγελιστής Λουκάς|Λουκάς'' ]] δεν μιλά αόριστα για μια οποιαδήποτε ''φάτνη'' αλλά αναφέρεται ''στη φάτνη'' (''"ανέκλινεν αυτόν εν '''τή ''' φάτνη"'', Λουκ. 2,7) και ο [[Ιωήλ Γιαννακόπουλος]], θεωρεί ότι πρόκειται για τον σταύλο του καταλύματος στο οποίο διέμεναν (διατυπώνει βέβαια την άποψη, όπως κι ο ''Τρεμπέλας''<ref>Τρεμπέλας Ν. Παν., ''Υπόμνημα εις το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον'', 3η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1983, σελ. 87β.</ref>, ότι το κατάλυμα ήταν πανδοχείο)<ref>Γιαννακόπουλος Ιωήλ (Αρχιμ.), ''Η Ζωή του Χριστού'', τόμ. 1, εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, θεσσαλονίκη 1978, σελ. 52.</ref>. Το γεγονός ότι ο [[Ιουστίνος]] και ο [[Ωριγένης]] κάνουν λόγο για ''σπήλαιο''<ref>Βλ. Τρεμπέλας, ''...εις το Κατά Λουκάν...'', ό.π., σελ. 88α.</ref>, μπορεί να συνδυαστεί με τις πληροφορίες που έχουμε για τα σπίτια της εποχής: ''"Στην επαρχία...το σπίτι ήταν υποτυπώδες...στο εσωτερικό είχε τις πιο πολλές φορές ένα μόνο δωμάτιο, χωρισμένο στα δύο, το μισό για τα ζωντανά και το άλλο μισό για την οικογένεια. Μερικά...χρησιμοποιούσαν για κατοικία παλιές σπηλιές χωμένες στο βράχο..."''<ref>Ροπς Ντανιέλ, ''Η καθημερινή ζωή στην Παλαιστίνη στους χρόνους του Ιησού'' (μτφρ. Έλλης Αγγέλου), 2η έκδ. Παπαδήμας, Αθήνα 1990, σελ. 263.</ref>. Μέσα εκεί, στο τμήμα που λειτουργούσε ως στάβλος, τα ζώα ταΐζονταν από μια φάτνη<ref>Ροπς, ''Η καθημερινή ζωή στην Παλαιστίνη...'', ό.π., σελ. 35.</ref>.
Κατόπιν, η διήγηση του ''Λουκά'' αναφέρεται στους αγίους Ποιμένες (η μνήμη τους τιμάται στις 25 Δεκεμβρίου<ref>"Ποιμένες", ''ΘΗΕ'', τόμ. 10 (1967), στ. 488.</ref>) οι οποίοι είδαν και προσκύνησαν τον [[Χριστός|Χριστό]] αμέσως μόλις το πληροφορήθηκαν από τον άγγελο (''Λουκ. 2,8'') και είδαν το πλήθος ''της ουράνιας στρατιάς'' το οποίο δοξολογούσε το Θεό (''Λουκ. 2,13-14''). Κινήθηκαν βιαστικά, βρήκαν το Θείο βρέφος στη φάτνη μαζί με τη ''Μαρία'' και τον [[Ιωσήφ]] και τους διηγήθηκαν τα θαυμάσια που είδαν και άκουσαν σχετικά με αυτό το παιδί. Η ''Μαρία'', από τότε διατηρούσε έντονα στη μνήμη και την καρδιά της όλα αυτά τα λόγια των ποιμένων (''Λουκ. 2,17-19'').
Συνήθως, εδώ εγείρεται άλλο ένα ζήτημα ιστορικής ακρίβειας<ref>Οι αναλύσεις που ακολουθούν στα: Τρεμπέλας Ν. Παν., ''Υπόμνημα εις το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον'', 3η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1983, σελ. 88-89 και Δαμαλάς Νικόλαος, ''Ερμηνεία εις την Καινήν Διαθήκην'', τόμ. Β΄, εν Αθήναις 1892, σελ. 132-134.</ref> το οποίο σχετίζεται με την παρουσία ποιμένων στην ύπαιθρο και μάλιστα κατά τη νύχτα (''ποιμένες...αγραυλούντες και φυλάσσοντες φυλακάς της νυκτός..."'', ''Λουκ. 2,8''), δεδομένου ότι η γέννηση του [[Χριστός|Χριστού]] εορτάζεται στις 25 Δεκεμβρίου. Τα κοπάδια στις περιοχές αυτές έμεναν στην ύπαιθρο κατά το διάστημα από τον μήνα Μάρτιο μέχρι, το πολύ, τα μέσα Νοεμβρίου ή αρχές Δεκεμβρίου ενώ μετά, λόγω έναρξης και των βροχοπτώσεων, οδηγούνταν σε σταύλους. Κατά συνέπεια, δεν ήταν δυνατό να συνδυαστούν αυτά τα στοιχεία με την 25η Δεκεμβρίου (ασφαλώς όμως, βροχοπτώσεις και φαινόμενα μεταβολών της θερμοκρασίας δεν μπορεί να θεωρούνται απόλυτα, καθώς μπορεί κάποιο έτος να υπάρξουν και εξαιρέσεις). Γνωρίζουμε όμως ότι κατά μία εκδοχήπιθανότατα, ο καθορισμός της 25ης Δεκεμβρίου ως ημερομηνίας ημερομηνία εορτασμού των [[Χριστούγεννα|Χριστουγέννων]] δεν σχετίζεται απαραίτητα με ιστορικά κριτήρια, αλλά αναφέρεται στην επιθυμία του [[Χριστιανισμός|Χριστιανισμού]] να εξοβελίσει σημαντικές παγανιστικές (μη χριστιανικές) γιορτές που τηρούνταν την ίδια περίοδο κατά τον 4ο αιώνα (''βλ. άρθρο [[Χριστούγεννα]]'').
===Η Περιτομή του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού===
Η κοντινή απόσταση βοήθησε ώστε αρκετός κόσμος να πάει από τη ''Ναζαρέτ'' στον γάμο, όπου οι καλεσμένοι ήπιαν πολύ κρασί, έτσι που γρήγορα έλλειψε ο οίνος. Η ''Θεοτόκος'' τότε, έμμεσα προέτρεψε τον ''Ιησού'' να αναπληρώσει την έλλειψη και μολονότι ο ''Ιησούς'' απαντά ''"δεν ήρθε ακόμη η ώρα μου"'', εντούτοις η ''Μαρία'' κατάλαβε ότι δεν ήταν αρνητικός σε κάτι τέτοιο και λέει στους υπηρέτες ''"ό,τι σας πει να το κάνετε"''<ref>Κολιτσάρας, ''Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν...'', ό.π., σελ. 221.</ref>. Στο σημείο αυτό, η φράση που χρησιμοποίησε ο [[Χριστός|Ιησούς]] ''"Τί εμοί και σοί, γύναι;"'' (''Ιω. 2,4'') δηλώνει το τέλος της περιόδου κατά την οποία υπερείχε το μητρικό κύρος της ''Μαρίας'' (δεν την αποκαλεί ''μητέρα'') και εκφράζει όχι αυθάδεια ασφαλώς, όπως λέει ο ''Χρυσόστομος'', αλλά υποδεικνύει τη νέα σχέση τους, όπου υπερτερεί η αποστολή του ως [[Μεσσίας]]<ref>Βλ. σχετικά Τρεμπέλας Ν. Παν., ''Υπόμνημα εις το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον'', 4η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1990, σελ. 88.</ref>. Αυτό επιβεβαιώνει και με τα λεγόμενά του στο ''Ματθ. 12,48''.
Τελικά, στο γνωστό θαύμα στην ''Κανά'', ο [[Χριστός]] μετατρέπει τις έξι υδρίες νερού σε κρασί και στους στίχους 8-10 εισάγεται ο αρχιτρίκλινος ο οποίος ''"επιβεβαιώνει έκπληκτος όχι μόνο για το ότι εξευρέθηκε κρασί για να συνεχιστεί το γλέντι, αλλά, επίσης, για το ότι το δεύτερο ήταν υπέρτερης ποιότητας σε σύγκριση με το αρχικό"''<ref>Αγουρίδης Σάββας, ''Το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο'', τόμ. Α΄, Πουρναράς, θεσσαλονίκη 2005, σελ. 247.</ref>.
===Η Θεοτόκος στις περιοδείες με τον Ιησού===
===Η αειπαρθενία της Θεοτόκου===
====Η σημασία της Παρθενίας στην Ορθόδοξη διδασκαλία====
Η σημασία της [[Παρθενία|παρθενίας]] στην [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] δεν σχετίζεται με κάποιον ηθικισμό ή πουριτανισμό, αλλά έχει οντολογικό περιεχόμενο<ref>Δαμασκηνός Ιωάννης, ''Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως'' (μτφρ. Ν. Ματσούκα), Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1992, σελ. 496 (υποσημ. #297).</ref> καθώς ο [[Ιωάννης Δαμασκηνός]] λέει ότι ''"η παρθενία είναι το πολίτευμα των αγγέλων, το ιδίωμα κάθε ασώματης φύσεως"''<ref>Δαμασκηνός, ''Έκδοσις...'', ό.π., σελ. 435.</ref>, πράγμα που σημαίνει ότι αποτελεί ''"το χάρισμα εκείνο που ακεραιώνει την ανθρώπινη φύση"'' με αποτέλεσμα μια πραγματικά παρθενική ζωή να οδηγεί γρηγορότερα στην οντολογική ολοκλήρωση<ref>Δαμασκηνός, ''Έκδοσις...'', ό.π., σελ. 496 (υποσημ. #297).</ref> αφού έτσι, ομοιάζει προς την κατάσταση της αιώνιας ζωής όπου ''"υπάρχει παρθενία, γιατί δεν υπάρχει θάνατος"''<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Το πρόβλημα του κακού - Δοκίμιο πατερικής θεολογίας'', 3η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1992, σελ. 157.</ref>. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι σύμφωνα με τους [[Πατρολογία|Πατέρες]] της Εκκλησίας, αξία στην σωματική παρθενία υπάρχει με την προϋπόθεση ότι αυτή είναι αποτέλεσμα πνευματικής παρθενίας. Όπως αναφέρει ο άγ. [[Κασσιανός Ρωμαίος|Κασσιανός ο Ρωμαίος]], ''"και γυναίκα δε γνωρίζω και παρθένος δεν είμαι"'', αφού ''"το δώρο της παρθενίας δεν κατορθώνεται μόνο με αποχή...όσο με την αγιοσύνη της ψυχής και την καθαρότητα"''<ref>''Περί των 8 λογισμών της κακίας'', στο ''Φιλοκαλία των ιερών Νηπτικών'' (μτφρ. Αντώνιος Γ. Γαλίτης), τόμ. 1ος, εκδ. Ε', εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσσαλονίκη 1998, σελ. 95.</ref>. Και σημειώνει ο [[Ιωάννης ο Χρυσόστομος]]: ''"ο γαρ λέγων, Παρθένος ειμί τω σώματι, τη δε ψυχή φθονεί τω αδελφώ, ούτος ουκ εστι παρθένος· την γαρ παρθενίαν αυτού διέφθειρεν η του φθόνου μίξις"''<ref>''PG'' 49,303.</ref>. Και ο ίδιος πάλι, ερμηνεύοντας το εδάφιο της επιστολής ''Β΄ Κορ. 11,2'', αναφέρει για την Παρθενία: ''"Η γαρ άφθορος ψυχήν παρθένος εστι καν άνδρα έχη·...αύτη γαρ η του σώματος, εκείνης εστίν επακολούθημα και σκιά, η δε αληθής παρθενία εκείνη εστί"''<ref>''PG'' 63,202.</ref>. Και αλλού, σημειώνει: ''"Παρ' ημίν η ούσα παρθένος, γαμουμένη, ουκ έστι παρθένος: παρά Χριστώ η ούσα πόρνη, γαμουμένη, παρθένος γέγονεν"''<ref>''PG'' 52,402.</ref>.
====Η σημασία της Παρθενίας της ''Θεοτόκου''====
====Κακοδοξίες περί του ''Αειπάρθενου'' της ''Θεοτόκου''====
Κατά την εκδήλωση της προτεσταντικής πολεμικής, χρησιμοποιούνται συγκεκριμένες βιβλικές λέξεις ή φράσεις μεμονωμένες για να προσβάλλουν τη διδασκαλία του ''Αειπαρθένου'' της ''Θεοτόκου''<ref>Το μεγαλύτερο μέρος της επιχειρηματολογίας προέρχεται από το άρθρο: "Αειπαρθενία της Θεοτόκου", ''ΘΗΕ'', τόμ. 1 (1962), στ. 465-467.</ref>. Η επιμονή όμως στην κατά γράμμα ερμηνεία εδαφίων της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]] από τους πολεμίους του ''Αειπάρθενου'' παρουσιάζει προβλήματα, αφού αν γίνει συνολικά αποδεκτή θα οδηγήσει σε απαράδεκτες ερμηνείες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα εδάφια: *''"Και επορεύοντο '''οι γονείς αυτού''' κατ' έτος εις Ιερουσαλήμ τη εορτή του Πάσχα"'' (''Λουκ. 2,41'') και,*''"ιδού '''ο πατήρ σου''' καγώ οδυνώμενοι εζητούμέν σε"'' (''Λουκ. 2,48''). Η [[Καινή Διαθήκη]] γράφει ότι ''γονέας'' και -με ομολογία μάλιστα της Μαρίας- ''πατέρας'' του [[Χριστός|Ιησού]], είναι ο [[Ιωσήφ]]. Όμως οι τίτλοι αυτοί δεν είναι πραγματικοί, δεν αναφέρονται σε εξ αίματος πατρότητα, αλλά αφορούν την κατά Νόμο σχέση του [[Ιωσήφ]] με τον [[Χριστός|Ιησού]]. Κατά τον ίδιο τρόπο, οι αναφορές σε ''αδέλφια του Ιησού'' δεν είναι καθόλου αναγκαίο να αναφέρονται σε εξ αίματος σχέσεις, αλλά όπως ''"ο Ιωσήφ...καλείται γονεύς του κατά τόν νόμο...κατά τον νόμο και τα τέκνα του Ιωσήφ καλούνται αδελφοί του Χριστού"''<ref>Κόκορης Θ. Δημήτριος, ''Ορθοδοξία και Κακοδοξία'', τόμ. Γ΄, Αθήνα 1993, σελ. 18-19.</ref>. Αυτό το επιχείρημα συνεπικουρείται από το γεγονός ότι σε κάνενα σημείο της δεν κατανομάζει η [[Καινή Διαθήκη]] τα παιδιά αυτά ως τέκνα της ''Μαρίας''. Σε άλλες προσπάθειες εναντίωσης στο ''Αειπάρθενο'' χρησιμοποιούνται και τα εξής: '''''1)''''' ''"καί ουκ εγίνωσκεν αυτήν έως ού έτεκε τον υιόν αυτής τον πρωτότοκον"'' (''Ματθ. 1,25''). Βάσει του ''"έως ου"'' λέγεται ότι ο [[Ιωσήφ]] δεν είχε συζυγικές σχέσεις, μόνο μέχρι τη γέννηση του Ιησού.
Στην πραγματικότητα, το ''"έως ου"'' χρησιμοποιείται για να δείξει αν κάτι συνέβη ή όχι, χωρίς να δηλώνει την οποιαδήποτε αλλαγή της καταστάσεως μετά το όριο αυτό, καταλήγοντας μάλιστα να έχει τη σημασία του ''"διηνεκώς"''. Για παράδειγμα, στο ''Β΄ Βασιλ. 6, 23'' αναφέρεται: ''"τη δε Μελχάλ ουκ εγίνετο παιδίον έως της ημέρας του αποθανείν αυτήν"'' και φυσικά, με το σκεπτικό των αρνητών της αειπαρθενίας της ''Θεοτόκου'' η Μελχάλ θα έπρεπε να τεκνοποιήσει μετά τον θάνατον της. Επίσης, στο ''Ματθ. 28,20'' γράφει: ''"ιδού εγώ μεθ' υμών ειμι πάσας τάς ημέρας έως τής συντελείας τού αιώνος"''. Μήπως αυτό θα σήμαινε ότι μετά, δεν θα βρίσκεται ο Κύριος μετά των μαθητών του; Παρόμοια [[Αγία Γραφή|Γραφικά]] χωρία υπάρχουν αρκετά.
[[Image:Sweet Kissing (with Angels).JPG|230px|left|thumb|Η Θεοτόκος (Γλυκοφιλούσα). Ένταση προκλήθηκε τον 5ο αιώνα, από τη διδασκαλία του Νεστορίου να μη θεωρείται η αειπάρθενος Μαρία, Θεοτόκος]]
Στην πραγματικότητα, όπως βλέπουμε στα χωρία ''Αποκ. 21,2'' και ''Λουκ. 2,5'', στην [[Καινή Διαθήκη]] χρησιμοποιούνται το ''ανήρ'' και ''γυνή'' ακόμη και για τον χρόνο της μνηστείας, χωρίς να αναφέρονται σε συζυγική συνάφεια, οπότε καμμία βεβαιότητα γι αυτό δεν μπορούμε να έχουμε. Επίσης, μετά τον τοκετό, είναι εμφανής στην [[Αγία Γραφή]] η απόσταση μετάξύ ''Ιωσήφ'' και ''Μαρίας'' αφού αναφέρεται ότι ο ''Ιωσήφ'' ''"παρέλαβε το παιδίον και την μητέρα αυτού"'' (''Ματθ. 2,14.21'') και όχι τη ''σύζυγό'' του.
Από το εδάφιο ''Μάρκ. 6,3'', φαίνεται καθαρά ότι οι «αδελφοί» του Ιησού είναι τέσσερις, ο ''Ιάκωβος'', ο ''Ιωσής'' (Ιωσήφ), ο ''Ιούδας'' και ο ''Σίμων'', δύο από τους οποίους είναι οι συγγραφείς των ''Καθολικών Επιστολών'' της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]] (ο [[Επιστολή Ιακώβου|Ιάκωβος]] και ο [[Επιστολή Ιούδα|Ιούδας]])<ref>Γλαβίνας Απόστολος, ''Οι Δώδεκα Απόστολοι'', εκδ. Τέρτιος, Κατερίνη 1993, σελ. 109-110.</ref>. Οι «αδελφές» του [[Χριστός|Χριστού]], ''"πρέπει να ήταν περισσότερες από δύο και κατοικούσαν στη Ναζαρέτ, όπου είχαν παντρευτεί"''<ref>Γλαβίνας, ''...Απόστολοι'', ό.π., σελ. 111.</ref>.
Ως προς το πρώτο, διαφαίνεται σαφώς από την [[Καινή Διαθήκη]] ότι ο Ιωσήφ δεν ήταν ο κοινός πατέρας όλων: προτού καν συζήσουν, η ''Μαρία'' βρέθηκε έγκυος με τη δύναμη του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]] (''Ματθ. 1,18'') και ο Ιωσήφ δεν είχε συζυγικές σχέσεις μαζί της, ωσότου γέννησε γιο (''Ματθ. 1,25'', πρβλ. ''Λουκ. 1,34-35'').
Εκτός αυτού:
:*Ο [[Χριστός|Ιησούς]] δωδεκαετής, απέκρουσε, ότι είναι γιος του Ιωσήφ (''Λουκ. 2,49'').:*Ο Ιησούς διεκήρυσσε ως πατέρα του το θεό (''Ιω. 5,1-7'').:*Ο [[Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον|Ιωάννης]] μαρτυρά για τον Ιησού ότι ''"ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν και εθεασάμεθα την δόξαν αυτού, δόξαν ως μονογενούς παρά πατρός"'' (''Ιω. 1,14'').:*Επίσης, ο Ιωάννης, ο υιός Ζαχαρίου, μαρτυρά ότι ''"καγώ εώρακα και μεμαρτύρηκα ότι ούτος εστιν ο υιος του θεού"'' (''Ιω. 1,33'').:*Ο [[Απόστολος Παύλος]] μαρτυρά για τον Χριστό ότι ''"ου κατά νόμον εντολής σαρκικής γέγονεν, αλλά κατά δύναμιν ζωής ακατάλυτου"'' (''Εβρ. 7,16'').:*Ο [[Απόστολος Πέτρος]] μαρτυρά για τον Ιησού ότι ''"εγνωρίσαμεν υμίν την του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού δύναμιν και παρουσίαν, αλλ' επόπται γενηθέντες της εκείνου μεγαλειότητος...φωνής ενεχθείσης αυτώ τοιάσδε υπό της μεγαλοπρεπούς δόξης ούτος εστιν ο υιός μου ο αγαπητός...ταύτην την φωνήν ημείς ηκούσαμεν εξ ουρανού..."'' (''Β΄ Πέτρ. 1,16-18''). Ως προς το δεύτερο σκέλος, το οποίο σαφώς θίγει το ''αειπάρθενο'' της ''Θεοτόκου'', εκτός από το γεγονός που προαναφέρθηκε, ότι δηλ. στην [[Καινή Διαθήκη]] πουθενά δεν αναφέρονται παιδιά, ως τέκνα της ''Μαρίας'', από νωρίς τίθεται και το ερώτημα: εάν η ''Παρθένος'' είχε πράγματι και άλλα παιδιά, για ποιο λόγο ο αποθνήσκων επί του [[Σταυρός|σταυρού]] [[Χριστός|Ιησούς]] να εμπιστευτεί τη μητέρα του στον [[Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον|Ιωάννη]] (''Ιω. 19,26-27''); Όπως αναφέρει ο Επιφάνιος ''"ει δε είχεν άνδρα, ει είχεν οίκον, ει είχε τέκνα, εις τα ίδια ανεχώρει, ου προς τον αλλότριον"''<ref>''PG'' 42,716Α.</ref>. Και βέβαια, μια σειρά από εδάφια δείχνει πως όλοι οι ευαγγελιστές γνώριζαν το δέσιμο μεταξύ των ''αδελφών'' του [[Χριστός|Ιησού]] και της ''Μαρίας'': στα ''Ματθ. 12,46'', ''Μαρκ. 3,31-32'', ''Λουκ. 8,19-20'', ''Ιωαν. 2,12'', η ''Θεοτόκος'' βρίσκεται συνέχεια μαζί τους. Κατά συνέπεια, δεν είναι καθόλου πειστικό το επιχείρημα ότι ο [[Χριστός|Κύριος]] παρέδωσε τη μητέρα Του στον [[Ευαγγελιστής Ιωάννης|Ιωάννη]] λόγω αδυναμίας ή αναξιότητας των ''αδελφών'' του να την προστατέψουν. Και βέβαια, μια σειρά άλλων αντεπιχειρημάτων έχει διατυπωθεί για το θέμα των ''"αδελφών του Ιησού"'' τους/τις οποίους/ες, ''"η ορθόδοξη ανατολική παράδοση δέχεται...ως παιδιά του Ιωσήφ από προηγούμενο γάμο"''<ref>''Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας'', ό.π., στ. 630, υποσημ. #1.</ref>: :*Οι ίδιοι οι αδελφοί του Ιησού ''"ουδέ...επίστευον εις αυτόν"'' (''Ιω. 17,3-5'').:*Ο ''Ιάκωβος'' ξεκινά την επιστολή του ως εξής: ''"Ιάκωβος, θεού και Κυρίου Ιησού Χριστού δούλος"'' (''Ιακ. 1,1''). Αν ήταν πράγματι αδελφός του Ιησού, εκτός ότι θα ήταν ανέκαθεν πιστός, θα έγραφε ότι είναι αδελφός του Χριστού ώστε να δώσει κύρος στα λεγόμενά του.:*Το ίδιο ισχύει και για τον Ιούδα ο οποίος ξεκινά γράφοντας: ''"Ιούδας, Ιησού Χριστού δούλος, αδελφός δε Ιακώβου"'', και για να προσδώση κύρος στον εαυτό του, επικαλείται την ιδιότητά του ως αδελφός του Ιακώβου, και δεν αναφέρει ότι είναι αδελφός του Ιησού.:*Στην [[Καινή Διαθήκη]], η λέξη ''αδελφός'' εκτός από την κυριολεκτική ή στενή, έχει και τις εξής έννοιες: α) την ευρύτερη, δηλ. αναφέρεται γενικά σε συγγένεια, φυσική ή νομική και β) την ευρύτατη, δηλ. μεταφορικά, όπου ως βάση θέτεται η ψυχική και πνευματική συγγένεια, με την οποία λ.χ. και οι Χριστιανοί καλούνται μεταξύ τους αδελφοί (βλ. ''Ματθ. 28,10'' και ''Ιωάν. 20,17'')<ref>Γλαβίνας, ''...Απόστολοι'', ό.π., σελ. 110.</ref>.:*Στην ορθόδοξη παράδοση γίνεται αντιληπτό ότι η αιρετική αυτή διδασκαλία των [[Αρειανισμός|Αρειανών]] και των [[Ευνομιανοί|Ευνομιανών]], την οποία ακολουθούν και σύγχρονοι προτεστάντες, είναι εντελώς παράδοξη: ακόμη και όταν ο ''Λουκάς'' μας λέει ότι ο [[Ιωσήφ]] και η ''Μαρία'' δεν κατάλαβαν όσα ο δωδεκαετής ''Ιησούς'' τους είπε (''Λουκ. 2,48''), διότι πράγματι, από τα λόγια του αγγέλου κατά τον ευαγγελισμό, ότι το παιδί ''"θα ονομαστεί Υιός του Υψίστου"'' (''Λουκ. 1,32''), δεν ήταν δυνατό να κατανοήσει η ''Μαρία'' την φυσική θεϊκή υιότητα του [[Χριστός|Χριστού]]<ref>Βλ. Τρεμπέλας, ''...εις το Κατά Λουκάν...'', ό.π., σελ. 121.</ref>, παραμένει γεγονός ότι η ''Παρθένος'' αξιώνεται μεγίστης τιμής από τον Θεό ώστε να φέρει στον κόσμο ένα παιδί με τη συνέργεια του ίδιου του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]], πράγμα που δημιουργεί αντίφαση με την άποψη ότι η ''Μαρία'' και ο [[Ιωσήφ]] επέστρεψαν σε μια αμέριμνη συζυγική καθημερινότητα, σαν να μην έχουν ουδεμία συναίσθηση των θαυμαστών γεγονότων<ref>Δαμαλάς Νικόλαος, ''Ερμηνεία εις την Καινήν Διαθήκην'', τόμ. Α΄, εν Αθήναις 1876, σελ. 493.</ref>. '''''5)''''' Ως προς το ζήτημα των ''αδελφών του Ιησού'', συχνά γίνεται επίκληση του στίχου 9, από τον 68ο ''Ψαλμό'', ως απόδειξη για το ομομήτριο αυτών και του ''Κυρίου'': ''"Αποξενώθηκα απ' τ' αδέρφια μου κι αλλοφερμένος έγινα για της μητέρας μου τους γιους"''<ref>Ψαλμός 69 [68]: ''Η Αγία Γραφή'' (Παλαιά και Καινή Διαθήκη), Μετάφραση από τα πρωτότυπα κείμενα, Βιβλική Εταιρεία, Αθήνα 1997, σελ. 845.</ref>. Στην πραγματικότητα όμως, αυτός ο ομόφωνα ομολογούμενος ως ''Μεσσιανικός'' ψαλμός, κατά γράμμα και ιστορικά εφαρμόζεται επί του βασιλιά [[Δαβίδ]], ενώ εξαιτίας δυσκολιών που παρουσιάζει δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι ''"είναι όλος ο ψαλμός Μεσσιανικός παρά μόνο μερικοί στίχοι του"''<ref>Κόκορης Θ. Δημήτριος, ''Ο Χριστός όπως τον είδαν οι Προφήται'', Αθήνα 2005, σελ. 262.</ref>. Από τα γνωστά, ''"προβληματικά"'' εδάφια, ξεχωρίζουν: *στ. 6: ''"Θεέ, ξέρεις εσύ την αφροσύνη μου· κι η ενοχή μου δε σου είναι κρυφή"''<ref>Ψαλμός 69 [68]: ''Η Αγία Γραφή'' (Παλαιά και Καινή Διαθήκη), ό.π.</ref>. *στ. 25: ''"Άδειασε την οργή σου πάνω τους· κι ο άγριος θυμός σου ας τους βρει"''<ref>Ψαλμός 69 [68]: ''Η Αγία Γραφή'' (Παλαιά και Καινή Διαθήκη), στο ίδιο.</ref> (ο ήρωας του ψαλμού εκφράζεται με οργή και επιζητεί την τιμωρία των έχθρων του, τους οποίους και καταράται, όμως ο Μεσσίας [[Χριστός]] όχι μόνο δεν καταράται, αλλά συγχωρεί τους εχθρούς του: ''Ματθ. 5,4''. ''Λουκ. 23,34''). Κατά συνέπεια, ως προς τον στίχο 9, ο [[Δαβίδ]] είναι αυτός που ομολογεί ότι ''"αισθάνεται λύπη και πίκρα γιατί περιφρονήθηκε και από αυτά τα ομομήτρια αδέλφια του ακόμη"'' ενώ η εφαρμογή του στίχου στον [[Χριστός|Χριστό]], μπορεί να γίνει μόνο ως προς τα δεδομένα που δεν συγκρούονται με το σύνολο της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], όπως αυτά περιγράφονται στα ''Ιωαν.1,11'', ''Ρωμ. 9,5'', ''Ιωαν. 7,3-5'' κ.ά.<ref>Βλ. Κόκορης, ''Ο Χριστός όπως τον είδαν οι Προφήται'', ό.π., σελ. 263-265.</ref>. '''''6)''''' Πάλι ως προς το ζήτημα των ''αδελφών του Ιησού'', συχνά χρησιμοποιείται ως αντεπιχείρημα προς το ''Αειπάρθενο'' η απουσία αναφοράς στα παιδιά του [[Ιωσήφ]] κατά τη διήγηση της μετάβασης στη [[Βηθλεέμ]] για την απογραφή του [[Κυρήνιος|Κυρηνίου]] (''Λουκ. 2,4-5''). Αυτή όμως η κατά γράμμα εξέταση του εδαφίου, λειτουργεί με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και ενάντια σε εκείνους που μιλούν για παιδιά της ''Μαρίας'' από τον [[Ιωσήφ]]: για ποιον λόγο δεν αναφέρονται τα παιδιά που υποτίθεται γέννησε η ''Μαρία'' από τον ''Ιωσήφ'', στη διήγηση της επιστροφής από την ''Αίγυπτο'' (''Ματθ. 2,19-21''), όταν σύμφωνα με τους μελετητές, το χρονικό διάστημα παραμονής εκεί μπορεί να ήταν από 2 έως και 10 χρόνια<ref>Πατρώνος Π. Γεώργιος, ''Η Ιστορική Πορεία του Ιησού'', Δόμος, Αθήνα 1991, σελ. 178.</ref> και άρα υπήρχε αρκετός καιρός για να γεννηθούν ομομήτρια αδέλφια του ''Ιησού''; Επιπλέον, με τον ίδιο τρόπο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ενάντια στον ισχυρισμό περί ομομήτριων αδελφών του ''Ιησού'', η απουσία αναφοράς σε αυτούς στη διήγηση της μετάβασης του δωδεκαετούς ''Ιησού'' στον Ναό της Ιερουσαλήμ (''Λουκ. 2,41-52''). '''''7)''''' Ένα ακόμη επιχείρημα με το οποίο η προτεσταντική θεολογία επιχειρεί να δείξει ότι αποτελεί πλάνη η διδασκαλία για την αειπαρθενία της Θεοτόκου σχετίζεται με την κριτική του κειμένου της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]]<ref>Βλ. Γεωργόπουλος Βασίλειος, "Η σύγχρονη προτεσταντική κριτική για την Αειπαρθενία της Θεοτόκου" στο περιοδ. ''Εφημέριος'', τεύχ. 7-8 (2002), Αθήνα, Λιβάνης, σελ. 28-30.</ref>. Σύμφωνα με το επιχείρημα αυτό, το φρόνημα της εκκλησίας για την αειπαρθενία της Θεοτόκου έχει θεμελιωθεί σε μια εσφαλμένη μετάφραση του εδαφίου ''Ησ. 7,14'' από τους [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|Εβδομήκοντα μεταφραστές]]. Ισχυρίζονται ότι το εβραϊκό πρωτότυπο κείμενο του [[Ησαΐας|Ησαΐα]] έχει τη λέξη ''"almah"''=νεάνις και όχι ''"Bethula"''= παρθένος, που μετέφρασαν οι εβδομήκοντα. Έτσι, επηρεάστηκαν, υποτίθεται, οι Ευαγγελιστές [[Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον|Ματθαίος]] και [[Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον|Λουκάς]], οι οποίοι έδωσαν στο εδάφιο προφητικό περιεχόμενο, ενώ το ''Ησ. 7,14'' δεν είχε κάτι τέτοιο. Το επιχείρημα αυτό δεν είναι νέο, αλλά είναι επανάληψη της αρχαίας ιουδαϊκής αντιχριστιανικής απολογητικής στην προσπάθειά της να πλήξει το πρόσωπο του [[Χριστός|Χριστού]], ότι δεν ήταν ο [[Μεσσίας]]. Για το επιχείρημα αυτό υπήρξε πολυεπίπεδη και σφαιρική αναίρεση από πλήθος [[Πατρολογία|Πατέρων]] και [[Εκκλησιαστική γραμματολογία|εκκλησιαστικών]] συγγραφέων. Για την αναίρεσή του θα μπορούσαν να ειπωθούν τα εξής:
===Καινοτομίες των Ρωμαιοκαθολικών για τη ''Θεοτόκο'' και η θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας===
Όταν στην [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] αναφερόμαστε σε πληροφορίες οι οποίες αντλούνται από [[Απόκρυφα]] κείμενα, δεν θα πρέπει να δημιουργείται σύγχυση, ότι, δήθεν, αυτές κομίζουν ειδήσεις που μπορεί να βρίσκονται εκτός των ορίων της [[Ιερά Παράδοση|Παράδοσης]] της εκκλησιαστικής κοινότητας. Καταρχάς, η ''Ορθόδοξη Εκκλησία'' είναι αντίθετη στην [[Προτεσταντισμός|προτεσταντική]] εμμονή στη μοναδικότητα της [[Αγία Γραφή|Αγίας Γραφής]] ως πηγή [[Θεολογία|Θεολογίας]], από τη στιγμή που και η ίδια η [[Καινή Διαθήκη]] μας βεβαιώνει για το αντίθετο: πληθώρα εδαφίων διδάσκουν την ισοτιμία ''Γραφής'' και [[Ιερά Παράδοση|προφορικής Ιεράς Παραδόσεως]] (''Β΄ Θεσ. 2:15''. ''Α΄ Κορ. 11:2.23''.''15,3''. ''Α΄ Τιμ. 6:20''. ''Α΄ Θεσ. 4:1.2'' κ.ά.). Αυτό σημαίνει ότι μια ενιαία διδασκαλία ''Γραφής'' και ''Παραδόσεως'', διαφυλάσσεται στην καθοδηγούμενη από το [[Άγιο Πνεύμα]] Εκκλησία, και για την καθαρότητά της από αιρετικά στοιχεία μας βεβαιώνει η ''Ομοφωνία'' στην αποδοχή της (''βλ. περισσότερα στο κύριο άρθρο [[Ιερά Παράδοση]]'').
Κατά συνέπεια, κάθε πληροφορία η οποία βρίσκεται εκτός κοινότητας, και δεν πληροί τα παραπάνω κριτήρια, η εκκλησία την θεωρεί ''ύποπτη'' και περιέχουσα ''"υπερβολές, προερχόμενες από αιρετικούς κ.ά."''<ref>Κορακίδης Σ. Αλεξάνδρος, ''Αγιότητα και Μαρτύριο - Η Αγιολογία της Ορθοδόξου Εκκλησίας'', εκδ. Νεκτ. Παναγόπουλος, Αθήνα 2000, σελ. 94</ref>. Είναι όμως γεγονός, ότι σε [[απόκρυφα]] βιβλία είναι δυνατόν να ''"ανευρίσκει κανείς και αναφορές ή διηγήσεις, που κατά παράδοση ανταποκρίνονται στα ιστορικά δεδομένα προσώπων και πραγμάτων"''<ref>Παπαδόπουλος Γ. Στυλιανός, ''Πατρολογία'', τόμ. Α΄, έκδ. 4η, Αθήνα 2000, σελ. 203.</ref> ή να ''"ενσωματώνουν πρωτοχριστιανικές παραδόσεις"''<ref>"Πληροφορίες αποκρύφων για την Παναγία", στο Καραβιδόπουλος Δ. Ιωάννης, ''Βιβλικές Μελέτες Γ΄'' (ΒΒ #28), Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2004, σελ. 264.</ref> με σημαντικό ''"θεολογικό συμβολικό περιεχόμενο"'' και ''"βαθύτερη σωτηριολογική σημασία"''<ref>Τσάμης Γ. Δημητρίος, ''Αγιολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999, σελ. 66.</ref>, οι οποίες εκφράστηκαν μέσω εορτολογικών, υμνολογικών ή άλλης ''"διά των καλών τεχνών εκδηλώσεως της εκκλησιαστικής συνειδήσεως"''<ref>''ΘHE'', τόμ. 8 (1966), στ. 649.</ref>.
Για το ορθόδοξο περιεχόμενό των επιμέρους διηγήσεων και τη γνησιότητά τους, ''"εχέγγυον...αποτελεί αυτή αύτη η εκκλησιαστική συνείδησις"''<ref>''ΘHE'', ό.π., στ. 650.</ref> αφού, πάντα οι [[Πατρολογία|Πατέρες]] της Εκκλησίας σε Ανατολή και Δύση, συνιστούσαν επαγρύπνηση έναντι ''"των απόκρυφων καινοδιαθηκικών συγγραφών και...προφύλαξιν από των δι' αυτών μεταδιδομένων (Κυρίλλ. Ιεροσολ., PG 33, 496. Μεγ. Αθανασ., PG 26, 1436.1440. Ιερών., PL 23, 201. 26, 88. Ιννοκεντ. Α΄, PL 20, 502)"''<ref>''ΘHE'', στο ίδιο.</ref>, ενώ, και ο ίδιος ''"ο καθορισμός (το κλείσιμο) του Κανόνα της ΚΔ"'' αποτελούσε εκτός άλλων, και ''"αντίδραση της Εκκλησίας στην πληθωρική απόκρυφη γραμματεία"''<ref>Παπαδόπουλος, ''Πατρολογία'', ό.π., σελ. 201.</ref>. Είναι δεδομένο ότι, ακόμη κι αν περιείχε διηγήσεις που επηρέασαν την εικονογραφία και υμνολογία της εκκλησίας<ref>Καραβιδόπουλος, ''Βιβλικές Μελέτες Γ΄'', ό.π., σελ. 265.</ref>, τελικά, καμία αναγνώριση [[Βιβλικός κανόνας|κανονικότητας]] δεν καθιερώθηκε, για κανένα ''απόκρυφο'' βιβλίο, και είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα το [[Πρωτευαγγέλιο Ιακώβου]], το οποίο βρίσκουμε στους καταλόγους των αρχαίων αιρεσιολόγων να μνημονεύεται σαφώς ως [[απόκρυφα|απόκρυφο]]<ref>Χρήστου Παναγιώτης, ''Ελληνική Πατρολογία'', τόμ. Β΄-Περίοδος Διωγμών, 3η έκδ., Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη 2005 (c1978), σελ. 205.</ref>.
[[Κατηγορία:Ζωτικά Άρθρα|Θ]]
[[Κατηγορία:Δογματική|Θ]]
[[Κατηγορία:Άγιοι|ΠΘ]][[Κατηγορία:1ος αιώνας|Θ]]
{{Αξιόλογο Άρθρο}}
[[ar:والدة الإله]]
[[bg:Богородица]]
[[en:Theotokos]]
[[es:Theotokos]]
[[fr:Marie la Mère de Dieu]]
[[mk:Пресвета Богородица]]
[[pt:Mãe de Deus]]
[[ro:Maica Domnului]]