18.301
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
Το κέντρο της Ιεράς Παραδόσεως είναι ο [[Ιησούς Χριστός|Χριστός]] και η μετ'αυτού κοινωνία και η περί Αυτού μαρτυρία των φίλων Αυτού [[Προφήτες|προφητών]]Τα κριτήρια<ref>Βλ. για τα κριτήρια: Θεοδώρου, [[Απόστολοι|αποστόλων]] και [[Άγιος|αγίων]]ό.π. Έτσι γίνεται αντιληπτό πως η ''Ιερά Παράδοσις'' αποδίδεται μέσω των θεουμένων ανθρώπων της εκκλησίας δηλαδή των αποστόλων, προφητών και Αγίων της εκκλησίας, εν [[Άγιο Πνεύμα|Πνεύματι Αγίω]], είτε μέσα σελ. 18-19.</ref> που διακρίνουν τη γνήσια Παράδοση από προφορικό κάθε άλλη ψευδή και γραπτό λόγο, είτε μέσω απεικονίσεων.κίβδηλη είναι:
Πρέπει να τονιστεί πως Για τους Ορθοδόξους, η πράξη και η ''Ιερά Παράδοση'' της εκκλησίας αποτελεί αλάθητη έκφραση των ενεργειών του διδασκαλία [[ΘεόςΚαθολικισμός|ΘεούΡωμαιοκαθολικών]], και δεν είναι διάφορη και ανεξάρτητη από την [[Αγία ΓραφήΠροτεσταντισμός|Προτεσταντών]], η οποία αποτελεί μέρος αυτής και καμμία αντίθεση δεν ενυπάρχει στη διδασκαλία τους. Στην πραγματικότητα μάλιστα, η έχει διαφυλάξει την αυθεντική Παράδοση αφού ''"διάκριση Αγίας Γραφής κατά τήν ορθόδοξη πίστη η Εκκλησία είναι ο πιστός τηρητής και Παράδοσης φύλακας της παραδόσεως, ενώ κατά τη ρωμαιοκαθολική αυτή παρουσιάζεται μάλλον ως δύο πηγώνκυρίαρχος, μεταποιώντας αυτή κατά βούληση και προσπαθώντας να συμβιβάσει τα παλαιά με τα εκάστοτε νέα...του περιεχομένου Παράλληλα, οι Διαμαρτυρόμενοι δεν αναγνωρίζουν την παράδοση ως πηγή της πίστηςθείας αποκαλύψεως"'' είναι <ref>Θεοδώρου, ό.π., σελ. 20.</ref>. Μάλιστα οι Ρωμαιοκαθολικοί διακήρυξαν «''"συμβατική"'' καθώς ''"η Εκκλησία ποτέ οτι όπως πασα ζωή υπόκειται εις αύξησιν και ανάπτυξιν, ούτω ο χριστιανισμός θεωρούμενος ως ζωή θεία δεν ξεχώρισε με τέτοια έμφαση αυτές τις δύο πηγές"δύναται να παραμένει εις κατάστασιν στατικήν, αλλά ... να ωθή προς ανάπτυξιν''»<ref>Ματσούκας ΑΠ. ΝίκοςΝ.Τρεμπέλα, «''Δογματική και Συμβολική ''», Τόμος Α΄, σελίς 28</ref> κάτι που απορρίπτει η ορθόδοξος θεολογία, καθώς η «''Παράδοσις...δεν επιδέχεται αυξομοίωσιν οιανδήποτε. Δυνάμεθα να ερμηνεύομεν ταύτην, ως και την Γραφήν, να διατυπώνομεν αυτή το σαφέστερον, τόμ. Γουδέποτε όμως και κατ' (Ανακεφαλαίωση ουδένα λόγον επιτρέπεται να προσθέσομεν ή αφαιρέσομεν τι εξ αυτής, ως και Αγαθοτοπία-Έκθεση του οικουμενικού χαρακτήρα επί της Γραφής''»<ref>ενθ. αν.</ref>, όπως σημείωσαν οι Πατέρες της χριστιανικής διδασκαλίας)Εκκλησίας<ref>Πολυκράτης Εφέσου Epist.CXXIV m.54, 1063</ref><ref>Ειρηναίος, ΠουρναράςΈλεγχος III, Θεσσαλονίκη 1997XXIV, σελ. 1511.M 7, 966</ref>. Ορθότερα θα λέγαμε ότι Όπως γράφει και ο Μ. Βασίλειος, η διδασκαλία της Εκκλησίας, ''"η Εκκλησία γνωρίζει μία παράδοση, που νοείται μονάχα σε ιστορική συνέχεια, οπότε και τα βιβλία της Αγίας Γραφής αποτελούν ...ουχί μεταβολή εστίν εκ του χείρονος προς το πιο εκλεκτόβέλτιον, θα έλεγε κανείς, κομμάτι αυτής αλλά συμπλήρωσις του λείποντος κατά την προσθήκην της παράδοσηςγνώσεως"''<ref>ό.πΜ.Βασιλείου, ''Προς Ευστάθιον'', PG 32, 829Β.</ref>.
Κατά συνέπειαΕπάνω στο ζήτημα αυτό, η σημειώνει ο καθ. Ιωάννης Καραβιδόπουλος: ''Ιερά παράδοση'' περιέχεται στην [[Αγία Γραφή]] και στις άλλες πηγές "Δεν είναι...σωστό να υπερτονίζεται η υπεροχή της Αγίας Γραφής έναντι της Ιεράς Παραδόσεως. Τέτοιες είναι πρωτίστως οι δογματικές αποφάνσεις των [[Οικουμενικές Σύνοδοι|Οικουμενικών Συνόδων]] (συμπεριλαμβανομένου του [[Σύμβολο Εκκλησίας, ούτε από την άλλη πλευρά βρίσκει δικαίωση η έξαρση της Πίστης (Νίκαια-Κωνσταντινούπολη)|Συμβόλου απόλυτης εξουσίας της πίστεως Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως]] και των αποφάσεων Εκκλησίας έναντι της [[Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος|Πενθέκτης]] εν Τρούλλω Οικουμενικής Συνόδου (691/2) ως συμπληρωματικής των Ε' και ΣΤ')Αγίας Γραφής. Δευτερευόντως, σημαντικές πηγές αποτελούν τα Σύμβολα [[Σύμβολο των Αποστόλων|Αποστολικό]] και [[Σύμβολο Υπερβολές προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση δημιούργησαν καταστάσεις ξένες προς την Ορθοδοξία κατά την ιστορική πορεία του αγίου Αθανασίου|Αθανασιανό]], τα συγγράμματα των αρχαίων μεγάλων Πατέρων και ιδιαιτέρως εκείνα τα σημεία όπου ''"διακριβούται συμφωνία των Πατέρων"''<ref>Νικ. Μητσόπουλος, "Παράδοσις Ιερά", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (ΘΧριστιανισμού.Η.Ε.)πρώτη κατεύθυνση χαρακτηρίζει τον Προτεσταντισμό, τόμη δεύτερη τον Ρωμαιοκαθολικισμό. 10Βέβαια, εκδ. Μαρτίνος Αθ.η Εκκλησία χωρίς την Αγία Γραφή μοιάζει με σκάφος χωρίς πηδάλιο, Αθήνα 1967, στ. 26.</ref> αλλά και η [[Θεία Λειτουργία]] ''"ως εκφράζουσα Αγία Γραφή χωρίς ή έξω από την πίστιν της καθόλου Ορθοδόξου ΕκκλησίαςΕκκλησία παραμένει ανερμήνευτη"''<ref>Θ.Η.ΕΚαραβιδόπουλος Δ.Ιωάννης, ό.π..</ref>. Επίσης, φορείς της Ιεράς Παραδόσεως είναι και τα μεταγενέστερα δογματικοσυμβολικά μνημεία και η υμνολογία της Εκκλησίας θα πρέπει όμως να χρησιμοποιούνται βοηθητικά και ''"μετά μεγίστης προσοχήςΗ ερμηνεία της Καινής Διαθήκης στην Ορθόδοξη ΕΚκλησία"''<ref>στο ίδιο, σελ.</ref> καθώς στα μεν πρώτα υπάρχουν ετερόδοξες επιδράσεις 11-30 (αν και εξωτερικές και όχι ουσιαστικέςεδώ σελ. 25), ενώ στην υμνογραφία υπάρχουν συχνά ποιητικές και εικονικές εκφράσεις στο ''Βιβλικές Μελέτες Β'"μη διακρινομένας επί δογματική ακριβεία"(Βιβλική Βιβλιοθήκη #16)''<ref>ό.π., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000.</ref>.
Για τους Ορθοδόξους, η πράξη ===Αγία Γραφή και Ιερά Παράδοση===Πρέπει να τονιστεί πως η διδασκαλία ''Ιερά Παράδοση'' της εκκλησίας αποτελεί αλάθητη έκφραση των ενεργειών του [[ΚαθολικισμόςΘεός|ΡωμαιοκαθολικώνΘεού]] , και δεν είναι διάφορη και ανεξάρτητη από την [[Προτεσταντισμός|ΠροτεσταντώνΑγία Γραφή]] επειδή , η οποία αποτελεί μέρος αυτής και καμμία αντίθεση δεν βασίζονται στην επί ενυπάρχει στη διδασκαλία τους. Στην πραγματικότητα μάλιστα, η ''"διάκριση Αγίας Γραφής και Παράδοσης ως δύο πηγών...του περιεχομένου της παραδόσεως της θεώσεως πράξη, βρίσκονται εκτός πίστης"'' είναι ''Ιεράς Παραδόσεως"συμβατική"'', αφού «καθώς ''"η θέωσις των θεομένων είναι η μόνη απλανής και αλάθητος γέφυρα των πιστών προς τον Χριστόν και προς συμμετοχήν εις την δόξαν και βασιλείαν ΑυτούΕκκλησία ποτέ δεν ξεχώρισε με τέτοια έμφαση αυτές τις δύο πηγές"''»<ref>Ιωάννιυ ΡωμανίδουΜατσούκας Α. Νίκος, «''Δογματική και Συμβολική θεολογία''», σελίς 135</ref>τόμ. Μάλιστα οι Ρωμαιοκαθολικοί διακήρυξαν «'Γ'οτι όπως πασα ζωή υπόκειται εις αύξησιν (Ανακεφαλαίωση και ανάπτυξινΑγαθοτοπία-Έκθεση του οικουμενικού χαρακτήρα της χριστιανικής διδασκαλίας), Πουρναράς, ούτω ο χριστιανισμός θεωρούμενος ως ζωή θεία δεν δύναται να παραμένει εις κατάστασιν στατικήνΘεσσαλονίκη 1997, αλλά .σελ.151. να ωθή προς ανάπτυξιν''»</ref>Π.Ν.Τρεμπέλα, «ΔογματικήΟρθότερα θα λέγαμε ότι ''», Τόμος Α΄"η Εκκλησία γνωρίζει μία παράδοση, σελίς 28</ref> κάτι που απορρίπτει η ορθόδοξος θεολογία, καθώς η «''Παράδοσις...δεν επιδέχεται αυξομοίωσιν οιανδήποτε. Δυνάμεθα να ερμηνεύομεν ταύτηννοείται μονάχα σε ιστορική συνέχεια, ως οπότε και την Γραφήντα βιβλία της Αγίας Γραφής αποτελούν το πιο εκλεκτό, να διατυπώνομεν αυτή το σαφέστερονθα έλεγε κανείς, ουδέποτε όμως και κατ'ουδένα λόγον επιτρέπεται να προσθέσομεν ή αφαιρέσομεν τι εξ κομμάτι αυτής, ως και επί της Γραφήςπαράδοσης"''»<ref>ενθό. ανπ.</ref>, όπως δια των πατέρων της εκκλησίας εσημειώθη<ref>Πολυκράτης Εφέσου Epist.CXXIV m.54, 1063</ref><ref>Ειρηναίος, Έλεγχος III, XXIV, 1. M 7, 966</ref>.
it
{{ΟρθόδοξοςΧριστιανισμός}}
'''Ιερά ΠαράδοσιςΠαράδοση''', ''Αποστολική ΠαράδοσιςΠαράδοση'' ή και απλώς ''ΠαράδοσιςΠαράδοση'', στην ορθόδοξη [[θεολογία]] αποκαλείται «''ο ενιαίος της διδαχής τύπος εκ του προφορικού κηρύγματος διδασκαλίας που προέρχεται από το προφορικό κήρυγμα του [[Χριστός|Χριστού ]] και των [[Απόστολοι|Αποστόλων, αποτελεσθείς ως βίωμα ζων υπό του θείου Πνεύματος, εν ταις καρδίαις των γνησίων μελών της Εκκλησίας''»]]<ref>Π.Ν.Τρεμπέλα «''Δογματική''», Τόμος Α΄, σελίς 121.</ref> και ο οποίος διεχωρήσθη σε γραπτή και προφορική παράδοση, ενώ βρίσκονταν οι Απόστολοι εν διδασκαλία που φυλάχθηκε στη ζωή<ref>Β΄ Θεσσαλονικείς 2,15</ref><ref>Β΄ Τιμόθεον, 2, 1-2</ref>. H ''Ιερά Παράδοση'', σύμφωνα με τους πατέρες και τη συνείδηση της Εκκλησίας, αποτελεί πηγή των αληθειών της χριστιανικής θρησκείας ισότιμη ''"τω θείω γραπτώ λόγω"''<ref>Αγίου ΝεκταρίουΘεοδώρου Ανδρέας, ''Ορθόδοξος Ιερά ΚατήχησιςΒασική Δογματική Διδασκαλία - Απαντήσεις σε ερωτήματα Συμβολικά'', 4η 2η έκδ., εκδΑποστολική Διακονία, Αθήνα 2006, σελ. Βασ18. Ρηγόπουλου</ref>, Θεσσαλονίκη 2001 (c1899)υπό την επιστασία του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]]<ref>Τρεμπέλας, σελό.π. 177.</ref>.
:*Η ''Αποστολικότητα'': η Παράδοση για να είναι γνήσια και αληθινή πρέπει ν' ανάγεται στην αποστολική εποχή, σε χρόνους δηλαδή που φανερώθηκε αγνή και ανόθευτη η λυτρωτική αλήθεια του [[Ευαγγέλιο|ευαγγελίου]].
:*Η ''Ομοφωνία'': δηλ. γνήσια Παράδοση αποτελεί ό,τι πιστεύει και παραδέχεται ομόφωνα το πλήρωμα της Εκκλησίας και διδάσκουν οι ιεροί Πατέρες και οι ποιμένες της.
Το κέντρο της Ιεράς Παραδόσεως είναι ο [[Ιησούς Χριστός|Χριστός]] και η μετ' Αυτού κοινωνία και η περί Αυτού μαρτυρία των [[Προφήτες|προφητών]], [[Απόστολοι|αποστόλων]] και [[Άγιος|αγίων]]. Έτσι γίνεται αντιληπτό πως η ''Ιερά Παράδοση'' παραδίδεται μέσω των θεουμένων ανθρώπων της εκκλησίας είτε μέσα από προφορικό και γραπτό λόγο, είτε μέσω απεικονίσεων. H ''Ιερά Παράδοση'', σύμφωνα με τους πατέρες της Εκκλησίας, αποτελεί πηγή των αληθειών της χριστιανικής θρησκείας ισότιμη ''"τω θείω γραπτώ λόγω"''<ref>Αγίου Νεκταρίου, ''Ορθόδοξος Ιερά Κατήχησις'', 4η έκδ., εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, Θεσσαλονίκη 2001 (c1899), σελ. 177.</ref>, δηλ. με την [[Αγία Γραφή]].
===Η Παράδοση στην Ορθοδοξία, τον Ρωμαιοκαθολικισμό και τον Προτεσταντισμό===
Στην [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] οι φύλακες και μεταδότες της ''Ιεράς Παραδόσεως'' διαχωρίζονται σε δυο κατηγορίες. Στους αμέσως γνώστες της δόξας της «''βασιλείας των ουρανών''» και γνωστικούς αυτόπτες μάρτυρες και τους «''εν Πνεύματι Αγίω''» αποδεχόμενους, φυλάσσοντας και μεταδίδοντας την προφορικήν αγάπη του Θεού, περί την μαρτυρία των θεουμένων. Ο θεούμενος δέχεται, φυλάττει και μεταδίδει δια της θεώσεως ή θεοπτίας ή ενώσεως με τον Χριστό το μυστήριο του [[Σταυρός|Σταυρού]] και της [[Ανάσταση|Αναστάσεως]] και εν αυτώ τον [[Θεός Πατήρ|Πατέρα]], δια του ενσαρκωθέντος Λόγου, εν Πνεύματι Αγίω. Είναι χαρακτηριστικό, πως το μυστήριο του [[Σταυρός|Σταυρού]] και της Αναστάσεως είναι η κατεξοχήν δύναμη και χάρη, η οποία διαμόρφωσε και διαμορφώνει την ''Ιερά Παράδοση'', μέσω της καθάρσεως, του φωτισμού και της θεώσεως πιστών και θεουμένων.
Ιστορικά, ο διαχωρισμός της Ιεράς Παραδόσεως σε δύο κομμάτια, ''Γραφή'' και ''Παράδοση'', πηγάζει από την ''"Μεταρρύθμιση του Προτεσταντισμού, από το 16° αιώνα και εφεξής"'' που ''"εξαίροντας σχεδόν τη μοναδικότητα της Αγίας Γραφής (sola scriptura), ως πηγής του λόγου του Θεού, ανάγκασε τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στη σύνοδο του Τριδέντου (1545-1563) να ανακηρύξει με έμφαση Αγία Γραφή και Παράδοση ως δύο Ισότιμες και Ισόκυρες πηγές του περιεχομένου της πίστης"''<ref>Ματσούκας, ''Δογματική...'', Γ', ό.π..</ref>. Ο ίδιος ο [[Απόστολος Παύλος]] θεωρεί τη διδασκαλία ως καρπό της παράδοσης, πράγμα που σημαίνει ότι ''"η παράδοση κάνει τις Επιστολές του, και όχι αυτές την παράδοση"''<ref>στο ίδιο.</ref>. Κατά συνέπεια, ''"η εκκλησιαστική κοινότητα και η παράδοσή της προηγούνται χρονικά από την καταγραφή των Ευαγγελίων, όπως φυσικά και των άλλων βιβλίων της Καινής Διαθήκης"''<ref>Καραβιδόπουλος, ''"Η ερμηνεία..."'', ό.π., σελ. 24-25.</ref>.
''"Συνεπώς η αγ. Γραφή και η Παράδοση συμπίπτουν ως προς την προέλευση και διαμόρφωση τους και περιέχονται η μία στην άλλη, είναι δηλ. ταυτόσημα μεγέθη"''<ref>Παναγόπουλος Ιωάννης, ''Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη'', Ακρίτας, Αθήνα 1994, σελ. 21.</ref>. Όπως σημειώνει και ο καθηγ. Παν. Μπρατσιώτης: ''"Η Εκκλησία, η Βίβλος και η Παράδοσις είναι και μένουν εις την Ορθόδοξον Εκκλησίαν εις μίαν αδιαίρετον ενότητα"''<ref>Παρατίθεται στο: Μπούμης Ι. Παναγιώτης, ''Οι Kανόνες της Eκκλησίας περί του Kανόνος της Αγ. Γραφής'', 2η έκδ., Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1991, σελ. 202.</ref>. Αυτή την ενότητα Γραφής και Παραδόσεως ομολογεί και διατηρεί η μία Εκκλησία: «Οι Προφήται ως είδον, οι Απόστολοι ως εδίδαξαν, η Εκκλησία ως παρέλαβεν, οι Διδάσκαλοι ως εδογμάτισαν, η Οικουμένη ως συμπεφώνηκεν, η χάρις ως έλαμψεν, η αλήθεια ως αποδέδεικται...» (Συνοδικόν Ζ' Οικουμ. Συνόδου)"''<ref>Παναγόπουλος, ό.π..</ref>.
==Στην =Η Ιερά Παράδοση στην Καινή Διαθήκη===
Σύμφωνα με την ερμηνεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, υπάρχουν στην Κ.Δ. αρκετά, σαφή χωρία<ref>Τα εδάφια που ακολουθούν προέρχονται από το: Αγίου Νεκταρίου, ''Ορθόδοξος Ιερά Κατήχησις'', 4η έκδ., εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, Θεσσαλονίκη 2001 (c1899), σελ. 177.</ref>, που καθιστούν ισότιμη την Ιερά Παράδοση και την Αγία Γραφή:
Όπως γράφει ο Άγ. Νεκτάριος: ''"διά των ειρημένων ο Απόστ. Παύλος συνιστά ισότιμον προς τον γραπτόν λόγον την ιεράν παράδοσιν"''<ref>Αγίου Νεκταρίου, ό.π..</ref>.
===Πατέρες και Ιερά Παράδοση===Την Ιερά Παράδοση οι [[Πατρολογία|Πατέρες]] της Εκκλησίας θεωρούσαν θεωρούν ως τον ασφαλή οδηγό για την ερμηνεία των [[Αγία Γραφή|Ιερών Γραφών]], και απόλυτα αναγκαία για την κατανόηση των αληθειών που περιέχονται σ' αυτές<ref>Αγίου Νεκταρίου, ό.π., σελ. 260-261.</ref>. Όπως αναφέρεται στα πρακτικά της Ζ' Οικουμ. Συνόδου: ''"Ει τις πάσαν παράδοσιν εκκλησιαστικήν έγγραφον ή άγραφον αθετεί, ανάθεμα έστω"''<ref>Καρμίρης Ιωάννης, ''Τα δογματικά και συμβολικά μνημεία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας'', τόμ. Α', 2η έκδ., Αθήνα 1960, σελ. 242.</ref>. ===Πηγές της Ιεράς παραδόσεως<ref>Νικ. Μητσόπουλος, "Παράδοσις Ιερά", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (Θ.Η.Ε.), τόμ. 10, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1967, στ. 26.</ref>===Η ''Ιερά παράδοση'' περιέχεται πρωτίστως στην [[Αγία Γραφή]] αλλά και σε άλλες πηγές όπως: :*Οι δογματικές αποφάνσεις των [[Οικουμενικές Σύνοδοι|Οικουμενικών Συνόδων]] (συμπεριλαμβανομένου του [[Σύμβολο της Πίστης (Νίκαια-Κωνσταντινούπολη)|Συμβόλου της πίστεως Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως]] και των αποφάσεων της [[Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος|Πενθέκτης]] εν Τρούλλω Οικουμενικής Συνόδου (691/2) ως συμπληρωματικής των Ε' και ΣΤ'). :*Τα Σύμβολα [[Σύμβολο των Αποστόλων|Αποστολικό]] και [[Σύμβολο του αγίου Αθανασίου|Αθανασιανό]], τα συγγράμματα των αρχαίων μεγάλων Πατέρων και ιδιαιτέρως εκείνα τα σημεία όπου ''"διακριβούται συμφωνία των Πατέρων"''. :*Η [[Θεία Λειτουργία]] ''"ως εκφράζουσα την πίστιν της καθόλου Ορθοδόξου Εκκλησίας"''. :*Επίσης, φορείς της Ιεράς Παραδόσεως είναι και τα μεταγενέστερα δογματικοσυμβολικά μνημεία και η υμνολογία της Εκκλησίας θα πρέπει όμως να χρησιμοποιούνται βοηθητικά και ''"μετά μεγίστης προσοχής"'', καθώς στα μεν πρώτα υπάρχουν ετερόδοξες επιδράσεις (αν και εξωτερικές και όχι ουσιαστικές), ενώ στην υμνογραφία συναντάμε συχνά ποιητικές και εικονικές εκφράσεις ''"μη διακρινομένας επί δογματική ακριβεία"''. ===Η έννοια και οι προεκτάσεις της Ιεράς Παραδόσεως στην Ορθόδοξη Εκκλησία=== Η [[Αποστολική Διαδοχή]] στην εκκλησία αντικατοπτρίζει την αντικειμενική ή θεία όψη της. Η παράδοση της εκκλησίας αντικατοπτρίζει την υποκειμενική ή ανθρώπινη όψη της, δηλαδή τη συνέχεια της συνείδησης του μηνύματος το οποίο έχει ληφθεί και διαφυλάχτηκε από την κοινότητα<ref>Γ. Φλορόσφκι, Το σώμα του ζώντος Χριστού, σελ. 87</ref>. Είναι χαρακτηριστικό πως κατά τον άγιο [[Ειρηναίος Λουγδούνου|Ειρηναίο]] οι απόστολοι κατέθεσαν στην εκκλησία την πληρότητα της αλήθειας σαν σε ένα θησαυροφυλάκιο. Αυτή η κατάθεση όμως είναι μια ζωντανή κατάθεση που ανανεώνεται και ανακαινίζει το δοχείο (εκκλησία) το οποίο διαφυλάχτηκε και είναι αυτή που μαζί με την αποστολική διαδοχή ταυτοποιεί το μήνυμα της αλήθειας<ref>Ειρηναίου Λουγδούνου, Έλεγχος... 1, 10, 2. 3, 4, 1. 3, 24, 1. 3, 4, 1. 4, 26, 2</ref>. Γι αυτό και η παράδοση είναι μέσο και συντελεστής της ενότητας. Η παράδοση αυτή βέβαια δεν μπορεί απαραίτητα να νοηθεί ως ένα είδος τήρησης κάποιων πρακτικών, σαν ένα είδος αρχαιολογίας<ref>S. Boulgakoff, L' Orthodoxie, σελ. 38</ref>, ούτε σαν ένας αμετάβλητος τύπος, αλλά ως μία ζωντανή πίστη, ένα μήνυμα σωτηρίας σαφώς καθορισμένο και ακριβές<ref>Γ. Φλορόφσκι, Το σώμα του..., σελ. 90</ref>. Πρέπει να κατανοηθεί σαν μία ζωντανή δύναμη, σαν τη συνείδηση ενός ζωντανού οργανισμού μέσα στην οποία περιλαμβάνεται η προγενέστερη ζωή του. Η παράδοση είναι αδιάκοπη και ανεξάντλητη και δεν είναι μόνο παρελθόν, αλλά και το παρόν μέσα στο οποίο κατοικεί ήδη το μέλλον<ref>S. Boulgakoff, ενθ.αν., σελ. 38</ref>. Εξου και η εμμονή στην παράδοση, δεν αποκλείει την εξέλιξη, που αντιθέτως ζει και αυξάνει. Εμμονή στην παράδοση επίσης δε σημαίνει ισχυρογνωμοσύνη στο παρελθόν ή ακόμα και το αποστολικό παρελθόν σαν μία ιδιαίτερη εποχή, αλλά πιστότητα στο αποστολικό μήνυμα<ref>Γ. Φλορόφσκι, Το σώμα του ζώντος..., σελ. 91</ref>. Μόνος φύλακας της παράδοσης είναι η εκκλησία, διότι παράδοση είναι η μαρτυρία του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]], που αποκαλύπτει και ανανεώνει το μήνυμα που Αυτό κατέθεσε στην εκκλησία. Δεν είναι λοιπόν απλώς μια ιστορική αυθεντία ή η μαρτυρία του παρελθόντος, αλλά η εμπειρία της κοινότητας από την αποκάλυψη του Αγίου Πνεύματος. Κατά το Χωμιάκοφ ''"δεν είναι τα άτομα, ούτε ένα πλήθος ατόμων στους κόλπους της εκκλησίας που διαφυλάσσουν την παράδοση ή γράφουν τις Γραφές. Αλλά είναι το πνεύμα του Θεού που ζει σε όλο το σώμα της εκκλησίας...Για εκείνον που βρίσκεται εκτός της εκκλησίας, ούτε οι Γραφές, ούτε η παράδοση, ούτε τα έργα της εκκλησίας είναι καταληπτά"''<ref>Χωμιακόφ, Η μία εκκλησία, παρ. 5</ref>. Ο άνθρωπος ζώντας μέσα στην εκκλησία μπορεί να αντιληφθεί την ενότητα των Γραφών και της παράδοσης της εκκλησίας. Την αντιλαμβάνεται διότι το Πνεύμα εμψυχώνει το σώμα της εκκλησίας. Η παράδοση τελικά είναι η ικανότητα της μαρτυρίας και της διακήρυξης των αληθειών της πίστης. Η Εκκλησία δεν έχει ανάγκη, για να δώσει την αληθινή μαρτυρία της, να θυμηθεί κάτι ή να στηριχτεί σε κάτι, αφού αυτή παρέχεται από την πληρότητα της διαρκούς εμπειρίας της, που αποτελεί το σώμα Εκείνου που είναι η Ζωή, η Οδός και η Αλήθεια<ref>Γ. Φλορόφσκι, Το σώμα..., σελ. 93</ref>. Η Παράδοση είναι η ίδια η Εκκλησία στην καθολική της ύπαρξη, όπου το Άγιο Πνεύμα κατοικεί μόνιμα<ref>ο.π.</ref>. Είναι το σώμα του ζώντος Χριστού, μία χαρισματική και όχι απλώς ιστορική αρχή. Αποτελεί δε το θεμελιώδες υπόστρωμα των μνημείων και των ιερών βιβλίων της, αφού αυτά αναπαράγουν το μήνυμα το οποίο απευθύνθηκε προς τους παραλήπτες<ref>ο.π.</ref>. Η Εκκλησία είναι αυτή που προηγείται της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], αφού μέσα στο πνευματικό κλίμα της γράφτηκε και αναγνωρίστηκε, αποτελώντας και αυτή καρπό του Αγίου Πνεύματος, όπως η όλη παράδοση της Εκκλησίας. Γι αυτό και δε δύναται να διαχωριστούν. Βεβαίως η [[Αγία Γραφή]] είναι η κύρια πηγή της χριστιανικής πίστης και διδασκαλίας, η οποία μαρτυρεί τη διδασκαλία που δόθηκε από την Εκκλησία υπό την διαρκή έμπνευση του Θεού<ref>ο.π., σελ. 94</ref>. H Γραφή όμως μένει "άφωνη" όταν αποσπασθεί από την Παράδοση<ref>ο.π., σελ. 96</ref>. Η αλήθεια στην εκκλησία δόθηκε μία φορά κατά την [[πεντηκοστή]]. Αυτό σημαίνει ότι η εκκλησία σήμερα δε γνωρίζει καλύτερα το Χριστό, από ότι τότε. Η κατανόηση αυτής της αλήθειας όμως είναι προοδευτική. Η ανάπτυξη λοιπόν της θεολογίας ανά εποχές, δεν έχει να κάνει με την περεταίρω κατανόηση της αλήθειας, αλλά με την μαρτυρία της εκκλησίας. Γι αυτό και η αυθεντία των δογματικών διατυπώσεων δεν εξαρτάται από τη χρονολογία τους, αλλά αποκλειστικά από τη συμφωνία τους προς τα αρχικά δεδομένα<ref>ο.π., σελ. 98</ref>. Η μαρτυρία της εκκλησίας με την πάροδο του χρόνου εκφράζεται σαφέστερα ή διατυπώνεται με ένα νέο λεξιλόγιο για την ίδια πραγματικότητα. Δεν πρόκειται λοιπόν για δογματική ανάπτυξη, διότι τα δόγματα δεν είναι θεωρητικά αξιώματα από τα οποία θα μπορούσαμε να εξαγάγουμε συμπεράσματα, αλλά είναι μαρτυρία, λογικό-λεκτικό σχήμα του μυστηρίου της πίστης<ref>ο.π., σελ. 99</ref>. Είναι προσαρμογή του λόγου στις απαιτήσεις τις αποκεκαλυμμένης αλήθειας για τη μεταβολή και μεταμόρφωση του νου. ''"Χωρίς αμφιβολία δεν ήταν παρά ένα διάγραμμα, ένα σχεδίασμα νέας σύνθεσης, προορισμένης μάλιστα να μείνει ημιτελής"''<ref>ο.π., σελ. 103</ref>. Τα δόγματα λοιπόν είναι μέρος της διδασκαλίας της εκκλησίας, μέρος της παράδοσής της, της αποστολικότητας του μηνύματος και των Γραφών. Όλα αυτά ζουν και συνταιριάζουν σε μια αρμονική ενότητα αφού Μία είναι η πηγή τους. Ο Λόγος του Θεού. Η παράδοση λοιπόν είναι η λογική όψη της αποκάλυψης, μία αποκάλυψης που απαιτεί δύο συμμετέχοντες. Αυτόν που μιλά και αυτόν που ακούει, διότι δίχως τον δεύτερον δεν υφίσταται. Αυτός που ακούει εν προκειμένω είναι η Εκκλησία, που από μόνη της δεν είναι πηγή, αλλά το πλαίσιο που αποκαλύπτεται η πηγή<ref>ο.π., σελ. 106</ref> και διαφυλάσσεται και διακηρύσσεται από το όλο σώμα της, στην πληρότητά του.
==Υποσημειώσεις==
*Νικ. Μητσόπουλος, «''Παράδοσις Ιερά''», ''[[Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια]]'' (Θ.Η.Ε.), τόμ. 10, Εκδόσεις Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1967, στ. 24-27
*[[Άγιος Νεκτάριος Αιγίνης|Αγίου Νεκταρίου]], «''Ορθόδοξος Ιερά Κατήχησις''», 4η έκδ., Εκδόσεις Βασ. Ρηγόπουλου, Θεσσαλονίκη 2001 (c1899)
*Ματσούκας Α. Νίκος, «''Δογματική και Συμβολική θεολογία''», Τόμος Γ' (''Ανακεφαλαίωση και Αγαθοτοπία-Έκθεση του οικουμενικού χαρακτήρα της χριστιανικής διδασκαλίας''), Εκδόσεις Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1997.*Γεώργιος Φλορόφσκι, Το σώμα του ζώντος Χριστού, Αρμός, Αθήνα 1998 (Πρώτη Έκδοση, Παρίσι 1948).
[[Κατηγορία:Θεολογία]]
[[Κατηγορία:Δογματική]]
[[Κατηγορία:Ζωτικά Άρθρα|Ι]]
[[en:Holy Tradition]]
[[it:Tradizione]]
[[ro:Sfânta Tradiţie]]