Αλλαγές

'''Εβιωναίοι''' ή '''Εβιωνίτες''' αποκαλούνταν τα μέλη [[Γνωστικισμός|γνωστικής]] και ιουδαιοχριστιανικής [[Αίρεση|αιρέσεως ]] του 1ου και 2ου αιώνα, που δρούσε στην ανατολική όχθη κυρίως δρούσαν ανατολικά του Ιορδάνη<ref>Β. Στεφανίδης, Εκκλησιαστική Ιστορία, σελ. 37</ref>. Σαφή άποψή για την ονομασία τους δεν έχουμε, αν και εικάζουμε ότι προήλθε από περιπαικτικό σχόλιο των χριστιανικών κοινοτήτων ένεκα του πλούτου εγκρατιτικού βίου τους, ενώ σύμφωνα και της πενίας μέσα στην οποία ζούσαν. Σύμφωνα με τη διδασκαλία τους αποτελούσαν μείγμα ιουδαϊκών και χριστιανικών δοξασιώνκαι αποκαλούνταν αρχικώς Ναζωραίοι, παρουσιάζοντας αργότερα και γνωστική παραφυάδα. Υπολείμματά τους ανευρίσκουμε μέχρι και τον 5ο αιώνα<ref>ΘΗΕ, τ. 5, σελ. 293</ref>.

Την ονομασία ==Διδασκαλία=====Ιουδαιοχριστιανοί Εβιωναίοι ή [[Ναζωραίοι]]===Η ακριβής προέλευσή τους δε μπορεί να εξακριβωθεί. Οι Εβιωνίτες πρώτη φορά , όπως και άλλες ιουδαιοχριστιανικές ομάδες, ήταν συνήθως καρπός της αποδεσμεύσεως των εθνικών ομάδων από το Μωσαϊκό νόμο ή από τις αρχικές κοινότητες των χριστιανών Ιουδαίων. Πολλές ομάδες όμως είτε έπρατταν μόνο ένα εκ των δύο, είτε έμεναν δυσαρεστημένες από την ανευρίσκουμαι στο έργο ένωση των δύο στοιχείων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται νέες ομάδες εκ των σπλάχνων του χριστιανισμού, όπως παρατηρούν ήδη κατά το δεύτερο αιώνα τόσο ο [[Ειρηναίος ΛουγδούνουΙουστίνος ο Μάρτυς|ΕιρηναίουΙουστίνος]] <ref>Διάλογος 47</ref>, όσο και ο Ωριγένης<ref>Κατά Κέλσου 5, 61</ref> κατά Αιρέσεων τον 3ο. Εδώ πρέπει να λεχθεί, ότι οι Εβιωναίοι αυτοί, αρχικώς είχαν το όνομα ''Ναζωραίοι'', και εν συνεχεία για άγνωστο λόγο άρχισαν του συγχέονται με τους γνωστικούς Εβιωναίους<ref>Κ. Σκουτέρης, Ιστορία των Δογμάτων, σελ. 288</ref>. Οι Εβιωναίοι λοιπόν απέφευγαν την κοινωνία με τους εθνικούς χριστιανούς και δε δέχονταν την Αποστολικότητα του [[Απόστολος Παύλος|Παύλου]], για τον οποίον είχαν εφεύρει ιστορία, ότι ήταν εθνικός προσήλυτος ο οποίος μετά από την απογοήτευση ενός αρραβώνα με Ιουδαία, κόρη αρχιερέως, αποφάσισε να επιτεθεί σφοδρώς στους ιουδαίους. Οι ίδιοι εκτελούσαν κατά γράμμα το Μωσαϊκό νόμο και τηρούσαν τόσο το Σάββατο, όσο και τις Κυριακές<ref>Ιππόλυτου, Κατά πασών των αιρέσεων 7, 34</ref>, ενώ δογματικώς, ήσαν μονοθεϊστές. Επιπρόσθετα, δεν πίστευαν στη θεότητα του Χριστού, ούτε στην προΰπαρξή του (αν και σε άλλους συγγραφείς μεταγενεστέρως την δέχτηκαν<ref>Κ. Σκουτέρης, ο.π., σελ. 288</ref>), όπως και την εκ παρθένου γέννηση. Πίστευαν μάλιστα πως ο Χριστός δεν επιτέλεσε λυτρωτικό έργο, αλλά απλώς ηθικό, το οποίο θα μπορούσε να επιτελέσει και οποιοσδήποτε άλλος. Το [[Τερτυλλιανόςβάπτισμα]] όμως ήταν σφραγίδα της προσωπικότητας αυτού, οπότε και κατέστη [[μεσσίας]]<ref>ΘΗΕ, ο .π.</ref>. ===Γνωστικοί Εβιωνίτες===Στην ομάδα των ιουδαίων εβιωνιτών, εμφανίστηκε μία ακόμα παραφυάδα με [[ΩριγένηςΓνωστικισμός|γνωστικό]]περιεχόμενο. Αυτό συνέβη προοδευτικά με αποτέλεσμα να απομακρυνθούν τόσο από το χριστιανισμό, όσο και από τον ιουδαϊσμό. Οι μεταγενέστεροι ιστορικοί Σύμφωνα με τις περιγραφές του Επιφανίου<ref>Κατά Αιρέσεων 1, 2, 30</ref>, είναι φανερό εμφανές πως αγνοούσαν ήσαν κοντά στην εσσηνή παράδοση, όπως για παράδειγμα στο καθημερινό λατρευτικό τυπικό του βαπτίσματος. Οι Εβιωνίτες τους ακολουθούσαν επίσης στο ότι στο Θεό εξ υπαρχής έβλεπαν δύο δυνάμεις, του αγαθού και του κακού<ref>Π. Χαστούπης, Κουμαρανικά χειρόγραφα. Τάξις της κοινότητος..., Αθήνα 1979, σελ. 15-16</ref>, ενώ διέκριναν και την προέλευση ιστορία σε δύο φάσεις, του ονόματος αιώνος τούτου και υπέθεσαν του επερχόμενου, που ανήκει στο Χριστό. Το Χριστό δεν το θεωρούσαν Θεό, αλλά εκ των αρχαγγέλων, καταδικάζοντας όπως και οι Εσσαίοι τις αιματηρές θυσίες και το ιερατείο, υιοθετώντας όμως δοξολογική λατρεία. Οι Εβιωνίτες με λίγα λόγια ισχυρίζονταν πως αυτή προερχόταν από πρόσωπο ο Ιωσήφ γέννησε υιό ονομαζόμενο Ιησού, στον οποίο κατήλθε ο προ αιωνίως υπάρχων Χριστός<ref>Π.Χρήστου, Ελληνικκή Πατρολογία, σελ. 140</ref>.  Ο χαρακτήρας της διδασκαλίας τους ήταν διαρχικός. Διακρίνουμε στην ψευδοκλήμεντεια επιστολή τη διδασκαλία περί των δύο συζυγιών (δημιουργία μέρας-νύχτας, ήλιου-σελήνης, ζωή-θανάτου). Έτσι στο δημιουργικό έργο του Θεού παρουσιάζονται επίσης δύο τάξεις συζυγιών, όπου κατά την πρώτη δημιουργεί τις τάξεις των κτιστών συζυγιών. Με τη δημιουργία λοιπόν του ανθρώπου έχουμε αντίθετη κατεύθυνση, αφού εμφανίζεται αρχικώς το κακό και εν συνεχεία το καλό, όπως και ο [[Κάιν]] προηγήθηκε του [[Άβελ]], ο [[Ισμαήλ]] του [[Ισαάκ]], ο [[Ησαύ]] του [[Ιακώβ]] κλπ. Έτσι ο Θεός όρισε δύο βασιλείες και δύο αιώνες, την πονηρή, στον αιώνα τούτο και την αγαθή, για το μέλλοντα αιώνα<ref>Ψευδοκλημέντεια, Ομιλία 20, 2</ref>. Ο δυισμός αυτός ενυπάρχει και στον άνθρωπο, ο οποίος στο βάθος του είναι δυαδικός.  Σε ότι αφορά την ηθική συμπεριφορά οι Εβιωνίτες διακρίνονταν για την ελάστικότητά τους και παρότι απέρριπταν μέρος του νόμου, μη αναγνωρίζοντας κανένα [[Προφήτης|προφήτη]] μετά το [[Μωυσής|Μωϋσή]], τηρούσαν την [[περιτομή]] και το οποίο αποκαλείτο ΕβιώνΣάββατο. Δημιούργησαν όμως παράλληλα και δικό τους ηθικό σύστημα<ref>ΘΗΕΚ. Σκουτέρης, το.π. 5, σελ. 292289</ref>, λέγοντας πως μερικές διατάξεις του νόμου είναι ψευδείς προσθήκες. Οι ίδιοι, απέφευγαν τη βρώση κρέατος, ήσαν ιδιαίτερα εγκρατείς, αποφεύγοντας ακόμα και το οίνο, με αποτέλεσμα κατά τη [[Θεία Ευχαριστία]] να χρησιμοποιούν νερό (υδροπαραστάτες), αρχικώς μάλιστα απέφευγαν και το [[Γάμος|γάμο]]. Εν συνεχεία όμως τον επέβαλαν<ref>Πανάριον 30, 2</ref>, μάλιστα σε νεαρή ηλικία, επιτρέποντας και περισσότερο από ένα.  Στο σύστημα των Εβιωναίων επίσης κυριαρχεί μία υποτιμητική περί θηλυκού αντίληψη. Η λέξη Εβιών όμως παρουσία της προφητείας είναι εβραϊκή αρσενική και θηλυκή, με τον Αδάμ εκπρόσωπο του καλού και σημαίνει την [[Εύα]] του κακού<ref>Ψευδοκλημέντεις Ομιλίες 3, 22 και 3, 21</ref>. Οι παρατηρήσεις τους αυτές στηρίζονται πάνω σε βιολογικές παρατηρήσεις. Έτσι η αρχή του αγαθού είναι συνδεδεμένη με το αρσενικό, φανερωμένη υπό των προφητών σε μία ευθεία γραμμή από τον Αδάμ, μέχρι το φτωχόΜωυσή και απευθείας στο Χριστό. Ο λόγος που τους απέδωσαν την ονομασία Χριστός βέβαια δεν είναι άγνωστοςΘεός, όπως προείπαμε αλλά ερευνητές εικάζουν ως αυτό τους αποδόθηκε είτε λόγω ταπεινότητός τουςπροφήτης, φορέας του αρσενικού στοιχείου, που έλαβε Πνεύμα για να διδάξει την αλήθεια, είτε λόγω της ένδειας που περιέπεσαν μετά τη φυγή από τα Ιεροσόλυμα δεν είχε λυτρωτικό και σωστικό χαρακτήρα.  Τελικά το 70σύστημα των Εβιωνιτών, πρέπει να χαρακτηριστεί ως συγκρητιστικό, είτε δυιστικό και με επιλεκτικό ιουδαϊκό χαρακτήρα. Χρησιμοποιούσαν επίσης το πιθανότεροκαθ Εβραίους ευαγγέλιον και την Κλημέντεια επιστολή, το οποίο αντί των Αποστολικών πράξεων και αναφέρει αρνούνταν τον Απόστολο Παύλο<ref>Π. Χρήστου, ο Ειρηναίος.π., σελ. 140</ref>. Η άρνηση του Αποστόλου αυτού, εκ συνήθως προέκυπτε από τις μήτρες της κατακρίσεως ιουδαϊκής εθνικής αντίθεσης στους λόγους του πλούτου και , όπως η κατάργηση της εγκράτειας στην τροφήπεριτομής κ.α.<ref>Βλ. Φειδάς, Εκκλησιαστική ιστορία, τ. Α΄,, σελ. 54-55</ref>. Επίσης, ησαν μέτοχοι [[Χιλιασμός|χιλιαστικών]] απόψεων<ref>ΘΗΕΒλ. Φειδάς, ο.π., σελ. 292150</ref>. Εκ του Ειρηναίου επίσης συνάγουμε πως το όνομά Από τους είχε ήδη περιέλθει σε χρήση περίπου από γνωστικίζοντες Εβιωνίτες, προήλθαν και οι [[Ελκεσαΐτες]], περί το 150200<ref>ΘΗΕ, ο.π., σελ. 294</ref>.

===Εβιωναίων Ευαγγέλιον=== Οι Εβιωνίτες χρησιμοποιούσαν την Παλαιά Διαθήκη αλλά φαίνεται πως είχαν συγγράψει και δικό τους Ευαγγέλιο, το οποίο χρονολογείται από τις αρχές του 2ου αιώνα<ref>Στ. Παπαδόπουλος, ο.π., σελ. 211</ref> μέχρι και το "ευαγγέλιο 150<ref>ΘΗΕ, ο.π.</ref>. Οι πληροφορίες που λαμβάνουμε από τους αρχαίους συγγραφείς είναι σχετικώς συγκεχυμένες. Είναι χαρακτηριστικό πως ο Επιφάνιος μιλά για Ευαγγέλιο των Εβιωναίων" που συγγενεύει , αλλά ο [[Ιερώνυμος]] το συγχέει με το κανονικό ευαγγέλιο του τον [[Ευαγγελιστής Ματθαίος|ΜατθαίουΚατά Εβραίους Ευαγγέλιον]], "γράφτηκε ελληνικά στις αρχές του 2ου αιώνα όπως και σώζεται αποσπασματικά"ο [[Ευσέβιος Καισαρείας]]<ref>ΘΗΕ, ο.π., σελ., 294</ref>. Οι πληροφορίες αυτές όμως βρίσκονται σε σύγχυση<ref> Θεόδωρος ΙΣτ. ΡηγινιώτηςΠαπαδόπουλος, "Τα απόκρυφα ευαγγέλια και ο σχηματισμός της Καινής Διαθήκης", εκδ. Πύρραπ., Αθήνα 2006σελ.211</ref> Σύμφωνα με τον Επιφάνιο, αναθεώρησαν εξ αιτίας διάφορων ομάδων ιουδαιοχριστιανών που χρησιμοποιούσαν αυτό το ευαγγέλιο (όπως και διαστρέβλωσαν νωρίτερα το ευαγγέλιο αραμαϊκό του [[Ευαγγελιστής Ματθαίος|Ματθαίου για να ταιριάζει με τα δόγματά ]]). Εν πάση περιπτώσει, όπως διαφαίνεται, οι Εβιωναίοι απομακρυνόμενοι από την ιουδαιοχριστιανική παράδοση συνέγραψαν και δικό τουςευαγγέλιο, το οποίο σήμερα έχει απολεσθεί<ref>ΘΗΕ, ο.π.χ. αφαίρεσαν τη διήγηση του ευαγγελιστή για τη γέννηση του Ιησού Χριστού</ref>.

==Πρακτικές==Αυτή η αίρεση επέμενε σε συχνές πλύσεις για καθαρισμόΤο Ευαγγέλιο αυτό γράφτηκε στα Ελληνικά<ref>Στ. Παπαδόπουλος, ο.π., σελ. 211</ref> και στην παροχή βοήθειας σήμερα διαθέτουμε ορισμένα αποσπάσματα τα οποία μας βοηθούν να διαφωτίσουμε σημεία της διδασκαλίας τους. Έτσι περιγράφεται το βάπτισμα ως νέα γέννηση, ενώ δεν περιέχεται το σχέδιο της θείας οικονομίας από της γεννήσεως του Ιησού, αλλά από το 30ο έτος της ηλικίας του, καθώς και σίτισης προς απόρουςη γέννηση του Χριστού, χήρεςουσιαστικά έγινε κατά τη βάπτιση, μία θέση την οποία αργότερα χρησιμοποίησαν Δυναμικοί [[Μοναρχιανισμός|Μοναρχιανοί]] και ταξιδιώτες[[Αρειανισμός|Αρειανιστές]]<ref>ΘΗΕ, ο.π., 295</ref>. Σε άλλο σημείο γίνεται καταπολέμηση των θυσιών. Επίσης απείχαν από Επιπρόσθετα αναφέρονται μερικές πληροφορίες για τον [[Ιωάννης ο Πρόδρομος|Ιωάννη το κρέαςβαπτιστή]], αφού δέχονταν ότι σύμφωνα με τη σταύρωση του Χριστού τις οποίες ο Ιωάννης δεν χρειάζονταν πια οι θυσίες ζώων της Παλαιάς Διαθήκηςέτρωγε άγριο μέλι και ακρίδες, αλλά εγκρίδες έλαιο, δηλαδή τηγανίτες.

Ο καθηγητής Σωτήριος Δεσπότης σημειώνει:«Ο πως ο χαμένος συνδετικός κρίκος μεταξύ χριστιανισμού και ισλάμ [[Ισλάμ]] είναι, σύμφωνα με αρκετούς ερευνητές ο Ιουδαιοχριστιανισμός, ο οποίος από τον αγ. Επιφάνιο Σαλαμίνος χαρακτηρίστηκε ως μία από τις 80 τότε γνωστές αιρέσεις (<ref>Πανάριον 374-377): οι Ναζηραίοι </ref>. Οι Ναζωραίοι ομολογούσαν τον Ιησού ως υιό Υιό του Θεού, ζούσανε όμως σύμφωνα με τα μωσαϊκά έθιμα. Οι ιουδαιοχριστιανοί, και κυρίως οι Εβιωνίτες (οι πτωχοί του Θεού) και οι βαπτιστές σαβαίοι[[Σαβαίοι]], οι οποίοι θεωρούσαν το [[Χριστός|Χριστό ]] ως άνθρωπο εξ ανθρώπων Μεσσία εγκαταστάθηκαν στην αραβική χερσόνησο και μάλιστα στη Μεδίνα. Σημειωτέον ότι το ιουδαιοχριστιανικό ρεύμα επιβιώνει μέχρι σήμερα στην Αφρική και στις Ινδίες. Οι Αιθίοπες μονοφυσίτες, οι οποίοι διακρίνονται για την ευλάβεια και την πίστη τους στις παραδόσεις τιμούν την κιβωτό του Μωυσή (ταβότ), χρησιμοποιούν μια σημιτική λειτουργική γλώσσα, ψέλνουν ψαλμούς με τη συνοδεία τυμπάνων και σαλπίγγων, έχουν καθιερώσει μαζί με τη βάπτιση την περιτομή, τιμούνε το Σάββατο, και έχουν αντίστοιχες διαιτητικές συνήθειες (απαγόρευση χοιρινού). Στη νότια Ινδία ζούνε 70.000 χριστιανοί Tekkumbgam ή Southist οι οποίοι έφθασαν εκεί στην Κεραλά από τη Συρία η Μεσοποταμία το 345 υπό την ηγεσία ενός Θωμά από την Κανά ή Χαναάν. Ομολογούν τον Ιησού ως το Μεσσία των Ιουδαίων. <ref>[http://www.soctheol.uoa.gr/despotis/greek2006/page3/files/page3_10.doc Σωτήριος Δεσπότης, Σημειώσεις παραδόσεων ''"Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΤΟΝ 21Ο 21ο ΑΙΩΝΑ"'', σελ. 94]</ref>.