'''Νικολαϊτισμός''' ή και ''βαλααμισμός'', αποκαλείται η [[Γνωστικισμός|γνωστική]] με χριστιανικές προεκτάσεις [[Αίρεση|αίρεση]] του πρώτου και δεύτερου αιώνα, σύμφωνα με την οποία η λύτρωση-γνώση για τον άνθρωπο επέρχεται μετά από ακολασία, βρώση ειδωλόθυτων και γενικά καταχρήσεων καταφθοράς της σαρκός<ref>ΘΗΕ, τ. 9, σελ. 509</ref>. Οι Νικολαΐτες αποτέλεσαν την πλέον αντινομική<ref>Δηλαδή έπραττε τα ακριβώς αντίθετα του μωσαϊκού νόμου</ref> αίρεση των πρώτων χρόνων του χριστιανισμού, οι οποίοι με το μεγαλύτερο δυνατό αριθμό σαρκικών μίξεωνπρόσχημα της χριστιανικής ελευθερίας, επιθυμούσαν επιστροφή στον ηθικό έκλυτο βίο των εθνικών<ref>Κ. Σκουτέρης, Ιστορία Δογμάτων, σελ.283</ref>