12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
Αντίλυτρο (λύτρο-αντί) είναι Η λέξη ''Αντίλυτρον'' σημαίνει ''"αυτό που δίνεταιαντί λύτρων, αντίτιμο για να ελευθερώσει κάποιον από κάτιτη λύτρωση"''<ref>λήμμ. "Αντίλυτρον", ''Μέγα Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας'', εκδ. Πάπυρος, ΑΘήνα 2005.</ref>. Και η λέξη χρησιμοποιείται από τους Χριστιανούς για να αποδώσει την Αν και συναντάται μία μόνο φορά στην [[Ελευθερία|απελευθέρωσήΚαινή Διαθήκη]] μας χάριν (''Α' Τιμ. 2:6''<ref>''"ο δούς εαυτόν αντίλυτρον υπέρ πάντων"''.</ref>) εντούτοις εκφράζει την ίδια έννοια με ''"το λύτρον αντί πολλών εν Ματθ. 20:28<ref>''"ώσπερ ο υιός τού ανθρώπου ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι καί δούναι τήν ψυχήν αυτού λύτρον αντί πολλών"''.</ref> και Μαρκ. 10:45<ref>''"καί γάρ ο υιός τού ανθρώπου ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι, καί δούναι τήν ψυχήν αυτού λύτρον αντί πολλών"''.</ref> "'' <ref>Τρεμπέλας Ν. Παν., ''Υπόμνημα εις τας Επιστολάς της θυσίας Κ. Διαθήκης'', τόμ. Β', 4η έκδ., 'Ο Σωτήρ', Αθήνα 1993, σελ. 354Α.</ref>. Δεδομένου ότι ''"ουδαμού της Κ.Δ. η λέξις "απολύτρωσις" απαντά εν τη αρχική αυτής σημασία, της διά λύτρων απελευθερώσεως, αλλά πάντοτε εν τη σημασία της απαλλαγής από δεινών (Λουκ. κα' 28, Ρωμ. η' 23)"''<ref>Παν. Δημητρόπουλος, "Λύτρων, περί, θεωρία", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (Θ.Η.Ε.), τόμ. 08, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1966, στ. 421.</ref> η Ορθόδοξη Θεολογία αποδέχεται ότι ''"η πράξις της λυτρώσεως έχει την έννοιαν της χάριτος...εξ αγάπης"''<ref>Βούλγαρης Σπ. Χρήστος, ''Υπόμνημα εις τας Καθολικάς Επιστολάς του Κυρίου Ιησού ΧριστούΑποστόλου Πέτρου'', 6η έκδ., εκδ. Κ. & Π. Σμπίλιας ΑΕΒΕ, Αθήνα 1996, σελ. 123.</ref>.
== Έννοια της λέξεως ==Κατά τη δυτική [[Σχολαστικισμός|σχολαστική]] θεώρηση, ''αντίλυτρο'' θεωρείται το ''αντίτιμο'' που ''πλήρωσε'' ο [[Ιησούς Χριστός]] πάνω στο [[Σταυρός|σταυρό]], ώστε να ελευθερωθεί ο άνθρωπος από το [[Θάνατος|θάνατο]]. Άποψη που αντιτίθεται στην ορθόδοξη παράδοση.
Δυτικές Χριστιανικές θρησκείεςΠρος την κατεύθυνση αυτή, μάλιστα, έχοντας μία δικανική θεώρηση του θέματοςδιατυπώθηκαν δύο θεωρίες, υποστηρίζουν ότι ΄΄Λύτρο΄΄, σημαίνει κατδηλ. το αίμα του [[Ιησούς Χριστός|Χριστού]] πληρώθηκε ως λύτρο: ''"α) εις τον Σατανάν...και β) εις τον θεόν"'' ανάγκην την πληρωμή κάποιου ποσού<ref>Θ.Η.Ε., για την απελευθέρωση τού αιχμαλώτουό.π..</ref>. Αυτή όμως Αν και είναι μία θέση που στηρίζεται γεγονός πως σε δικανικές προϋποθέσειςχωρία της Κ.Δ. συναντάμε την ιδέα της εξαγοράς του ανθρώπου διά του αίματος του Χριστού, και όχι στην εντούτοις, από τη στιγμή που η [[Αγία Γραφή όπως νομίζεται ευρέως|Γραφή]] δεν αναφέρει σαφώς προς ποιον πληρώθηκε η τιμή αυτή δεν είναι δυνατόν να δεχτούμε την πρώτη εκδοχή ''"διότι...διά του θανάτου του Χριστού ο Σατανάς και οι υπ' αυτόν αρχαί και εξουσίαι κατετροπώθησαν ανεπανορθώτως και η ισχύς αυτών εντελώς κατηργήθη (Κολοσ. Αναφορές β' 15, Εβρ. β' 14)"''<ref>Θ.Η.Ε., στο Αντίλυτρο στην Αγία Γραφήίδιο, στ. 421.</ref>. Αλλά ούτε και η δεύτερη εκδοχή μπορεί να τύχη αποδοχής διότι αν ''απολύτρωση'' σημαίνει απελευθέρωση ''"από της αιχμαλωσίας ή της δουλείας επί καταβολή λύτρων"'', έχουμε μεταξύ άλλωντότε δεν είναι δυνατόν τα λύτρα να ''"επληρώθησαν εις τον Θεόν...διότι ο κατέχων εν δουλεία ή αιχμαλωσία τον άνθρωπον...ήτο...ο Σατανάς"''.<ref>Θ.Η.Ε., τις εξής:ό.π..</ref>.
΄΄Αρχομένων δε τούτων γίνεσθε,ανακύψατε ==Η αλλοίωση του νοήματος από τη Δύση και επάρατε τας κεφαλάς υμών διότι εγγίζει η '''απολύτρωσις''' υμών΄΄. (Λουκάς 21/κα΄ 28).πατερική ερμηνεία==
΄΄στενάζομεν υιοθεσίαν απεκδεχόμενοιΣύμφωνα με την Ορθόδοξη θεολογία, ως λύτρο για την '''απολύτρωσιν''' τού σώματος ημών΄΄εξαγορά του κράτους του θανάτου, αποκαλείται η αυτοπροσφορά της ζωής του Ιησού Χριστού κατά τη σταυρική του θυσία<ref>Χ. Γιανναράς, Το αλφαβητάρι της πίστης, σελ. (Ρωμαίους 8168</η΄ 23)ref>. Η εκκλησία μέσω αυτής τη εικόνας θέλει να καταδείξει το θυσιαστικό έρωτα του Θεού για τον άνθρωπο, την παλινόρθωση του κτιστού στη ζωοποιό σχέση με το άκτιστο, την παραίτηση της υπαρκτικής αυτονομίας της ατομικότητας και την άντληση ζωής από την αγαπητική κοινωνία.
Καθώς τα παραπάνω λόγια λέγονται Στη Δύση όμως οι εικόνες αυτές λειτουργούν μάλλον υποταγμένες στη νοοτροπία των σχέσεων δοσοληψίας, ατομικής αποκατάστασης και υποκειμενικής κατοχύρωσης<ref>Χ. Γιανναράς, ο.π., σελ. 168</ref>. Έτσι η Δύση ήδη από τον [[Τερτυλλιανός|Τερτυλλιανό]], αλλά και τους [[Αυγουστίνος Ιππώνος|Αυγουστίνο]] και τον [[Θωμάς Ακινάτης|Θωμά Ακινάτη]], τους μεγάλους διαμορφωτές των νομικών-δικανικών αντιλήψεων, διαμόρφωσαν μία νομικίστικη ερμηνεία των εικόνων αυτών, μιλώντας για λύτρο το οποίο δόθηκε για τη Δεύτερη Παρουσία τού Κυρίουνα εξαγοραστεί η προσβεβλημένη δικαιοσύνη του Θεού. Το λύτρο αυτό μάλιστα, δεν μπορεί απαιτήθηκε να έχουν την έννοια κάποιας πληρωμήςείναι άπειρο εξ αιτίας της απειρότητος του μεγαλείου του Θεού, με αποτέλεσμα ο μόνος που μπορούσε να το αίρει, να είναι ο θεάνθρωπος Χριστός. Έτσι ο Χριστός τιμωρήθηκε για να ικανοποιηθεί ο Θεός και συνάμα να εξιλεωθεί η ανθρωπότητα. Είναι λοιπόν σαφέςΚατά τον Καλβίνο δε, ότι εδώ έπρεπε να εξιλεωθεί η ίδια η έννοια τής λέξης: ΄΄απολύτρωσις΄΄οργή του Θεού<ref>Χ. Γιανναράς, ο.π., σημαίνει την απελευθέρωση χωρίς την καταβολή πληρωμήςσελ. 169</ref>.
΄΄Ευλογητός Κύριος ο Οι αλλοιώσεις που επήλθαν τελικά από τη θεωρία αυτή υπήρξαν πολλές και ποικίλες. Η θεωρία αρχικώς αλλοιώνει την αλήθεια του Θεού υποτάσσοντας την ελευθερία της αγάπης του, στην άτεγκτη αναγκαιότητα μίας εγωκεντρικής θηριώδους δικαιοσύνης που απαιτεί σαδιστικά ικανοποίηση<ref>Χ. Γιανναράς, Το αλφαβητάρι της πίστης, σελ. 169</ref>. Ο Θεός τού Ισραήλτης εκκλησίας, ότι επεσκέψατο από πατέρας και εποίησε '''λύτρωσιν''' τω λαώ αυτού΄΄εραστής του ανθρώπου, μεταβάλλεται σε αμείλικτο δικαστή και απειλητικό τιμωρό που η δικαιοσύνη του ευφραίνεται όταν βλέπει τους αμαρτωλούς να βασανίζονται. (Λουκάς 1Έτσι αλλοιώνεται το εκκλησιαστικό νόημα της αμαρτίας, ως αστοχίας και αποτυχίας του ανθρώπου, την εκδέχεται ως νομική παράβαση και αξιόποινη παρεκτροπή, πρόξενο εγωκεντρικής δικαίωσης και ενοχής. Σκοπός τελικά γίνεται οι ψυχικοί μηχανισμοί του ανθρώπου να προκαλέσουν ενοχή προκειμένου να κατορθώσουν μέσα από μία αντικειμενική και αδιαμφισβήτητη εξαγορά, την εγωκεντρική ικανοποίηση της ατομικής δικαίωσης<ref>Χ. Γιανναράς, Το αλφαβητάρι της πίστης, σελ. 169</α΄ 68)ref>. Το σύμπτωμα κατά τον [[Χρήστος Γιανναράς|Χ. Γιανναρά]], «ενοχή-εξαγορά-δικαίωση», είναι το σύμπτωμα της φυσικής θρησκείας, το αίτημα της ατομοκεντρικής εκδοχής της ύπαρξης, που ζητά να νικήσει το θάνατο με δικά του αξιόμισθα κατορθώματα, από την ανταλλακτική αξία κάποιου υπερβατικού αντιλύτρου. Μεταβάλλει την εκκλησία τελικά σε ηθικιστική θρησκεία, υπηρετική της ατομικής κατοχύρωσης του ανθρώπου.
Και Η σταυρική θυσία για την Ορθόδοξη Εκκλησία δεν ήταν όμως για να θυμίζει το πάθος του θεανθρώπου ως αντίτιμο που καταβλήθηκε στην οργισμένη δικαιοσύνη του Θεού, αλλά την εκούσια αυτοπαραίτηση από την ατομική αυτοτέλεια στο εδάφιο αυτόθέλημα του Πατρός. Είναι η θυσία που στοχεύει στη νέκρωση των ατομικών βεβαιοτήτων της θωρακίσεως του εγώ, αναφέρεται ότι ΄΄λύτρωσις΄΄ είχε ήδη γίνειτην στροφή στη έσχατη ταπείνωση του ανθρώπου και της αδυναμίας ατομικής απολυτρώσεως, προτού ο Κύριος θυσιαστείπροκειμένου να λειτουργήσουν ως υπέρβαση του εγώ στη σχέση με το Θεό και το εκκλησιαστικό σώμα. ΣυνεπώςΗ θυσία αυτή δεν αποβαίνει σημείο ηθικοδιδακτικής αναφοράς απλώς, δεν είχε πληρωθεί τίποτααλλά συσχηματισμό με τον τρόπο ύπαρξης του Χριστού, και η λέξη χρησιμοποιείται τη συνύπαρξη του κτιστού με την έννοια τής ΄΄[[Ελευθερία|απελευθέρωσης]]΄΄το άκτιστο.
Ομοίως, η λέξη: ΄΄λύτρο΄΄, όπου αναφέρεται για τη θυσία τού Κυρίου, δεν εννοεί κατ' ανάγκην την πληρωμή κάποιου ποσού, αλλά έχει την έννοια ότι η θυσία αυτή μας απελευθέρωσε ΧΩΡΙΣ ΠΛΗΡΩΜΗ σε κάποιον.== Υποσημειώσεις ==
== Βασικά προβλήματα της δικανικής θέσεως περί Αντιλύτρου == Εάν η θυσία τού Κυρίου ήταν το ΄΄αντίτιμο΄΄ ως πληρωμή, για την απελευθέρωση τών ανθρώπων από το θάνατο, αυτό δεν θα πρέπει να δόθηκε στο Θεό, επειδή αυτός που έχει το κράτος τού θανάτου, είναι ο διάβολος, και όχι ο Θεός: ΄΄ Ίνα δια τού θανάτου καταργήσει τον το κράτος έχοντα τού θανάτου, τουτ' έστι τον διάβολον, και απαλλάξη τούτους, όσοι φόβω θανάτου διαπαντός ένοχοι ήσαν δουλείας΄΄. (Εβραίους 2/β΄ 14 - 15). Εάν όμως ο Θεός έπρεπε να πληρώσει κάτι στο διάβολο, αυτό θα σήμαινε ότι δεν είχε η δύναμη να επιβάλει τη θέλησή του ΄΄δωρεάν΄΄. Τότε, ο νικητής θα ήταν ο διάβολος. Αντιθέτως όμως, ο διάβολος και όλη του η ΄΄συντροφιά΄΄, νικήθηκαν όταν ο Ιησούς πέθανε στο Σταυρό. (Κολοσσαείς 2/β΄ 13 - 15). Εάν έπρεπε ο Σατανάς να λάβει λύτρα για να απελευθερώσει τους ανθρώπους από το κράτος τού θανάτου, τότε αυτός θα ήταν ο νικητής, και όχι ο Χριστός. Άλλωστε η Αγία Γραφή λέει ότι ΄΄ο Θεός είναι αγάπη΄΄ και όχι ΄΄δικαιοσύνη΄΄. Δεν υπάρχει λοιπόν περίπτωση να ήθελε ο Θεός να θυσιάσει την αγάπη, χάριν κάποιας υποτιθέμενης θιγμένης δικαιοσύνης του, που ήθελε ανταπόδωση. Και μάλιστα ο θάνατος ενός αθώου στη θέση ενόχων, είναι αδικία, και όχι δικαιοσύνη. Δεν ήταν ο Θεός που εχθρευόταν τους ανθρώπους επειδή ήταν αμαρτωλοί! Οι άνθρωποι τον έβλεπαν σαν δικαστή, εξ' αιτίας τής ακάθαρτης συνείδησής τους. ΄΄...εχθροί όντες κατηλλάγημεν τω Θεώ δια τού θανάτου τού υιού...΄΄(Ρωμαίους 5/ε΄ 10). Αυτός πάντοτε μας αγαπούσε ως πατέρας, και δεν ζήτησε ποτέ ικανοποίηση για τη δήθεν ΄΄θιγμένη του δικαιοσύνη΄΄, όπως φαίνεται στο Α΄ Ιωάννου 4/δ΄ 9,10: ΄΄Εν τούτω εφανερώθει η αγάπη τού Θεού εν υμίν, ότι τον Υιόν αυτού τον μονογενή απέστειλεν ο Θεός εις τον κόσμον ίνα ζήσωμεν δι' αυτού. Εν τούτω εστιν η αγάπη, ουχ ότι ημείς ηγαπήσαμε τον Θεόν, αλλ' ότι αυτός ηγάπησεν ημάς και απέστειλε τον υιόν αυτού ιλασμόν περί τών αμαρτιών ημών΄΄. == Η αληθής σημασία τής θυσίας τού Κυρίου == Η Εκκλησία διδάσκει, ότι ο Κύριος Ιησούς Χριστός, έγινε τέλειος άνθρωπος, έτσι ώστε σαν ένας από εμάς, να νικήσει όλα εκείνα που νίκησαν και αρρώστησαν την ανθρώπινη φύση. Στο πρόσωπό του, η ανθρώπινη φύση νίκησε την αμαρτία, το διάβολο και το θάνατο. ΄΄Επειδή από όποιον νικάται κάποιος, αυτού γίνεται δούλος΄΄. (Β΄ Πέτρου 2/β΄ 19). Για να μπορέσει λοιπόν ο Κύριος να αναστηθεί και να νικήσει το θάνατο, έπρεπε πρώτα να πεθάνει. Τώρα πλέον, με πίστη στον Ιησού Χριστό, και ενωμένος με το σώμα του την Εκκλησία, μπορεί κάθε άνθρωπος να μετέχει αυτής τής νίκης και της [[Ελευθερία|ελευθερίας]] της ζωής του Θεού. [[Κατηγορία:Μη ΟρθόδοξαΚαθολικισμός]]
→Η αλλοίωση του νοήματος από τη Δύση και η πατερική ερμηνεία
Πάντως, η χρήση της λέξεως ''λύτρον'' ''"παρέσχον το έδαφος προς γένεσιν του προβλήματος της απολυτρώσεως του ανθρώπου διά του αίματος του Χριστού πληρωθέντος ως λύτρου"''<ref>Θ.Η.Ε., ό.π., στ. 420.</ref>.
<div style="font-size:85%; -moz-column-count:2; column-count:2;"><references /></div>
