Αλλαγές

'''Κόλαση''' αποκαλείται η πνευματική κατάσταση, που οδηγείται ο άνθρωπος εκουσίως, λόγω της άρνησης μετοχής του, στη σωτήριο χάρη του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]]. Η κόλαση, αντίθετα από τη δυτική παράδοση, στην ορθόδοξη θεολογία δεν είναι τόπος ή μέρος ετοιμασμένο από το Θεό για την καταδίκη του ανθρώπου, αλλά μια βιωματική κατάσταση βίωσης η , στην οποία βιώνεται εισέρχεται ο άνθρωπος με βάση την προετοιμασία του ανθρώπου, από τον εγκόσμιο βίο του.

==Τι είναι η ΚόλασηΗ αλλοίωση της ορθόδοξης αποστολικής, πατερικής θεολογίας ==

Η Κόλαση δεν είναι κτιστός τόποςκόλαση, όπως η Δυτική Πλατωνική θεώρηση επιβάλλειως θεολογικό ζητούμενο, αλλά μία πνευματική κατάσταση ως η Άκτιστη Χάρη του Θεούείναι ένα θεμελιώδες ζήτημα στην ορθόδοξη θεολογία. Ο Θεός, λόγω Μάλιστα στην παράδοσή μας πολλές φορές διατηρούνται παραστάσεις της δυτικής θεολογικής προσέγγισης της αγαθότητάς του και έννοιας της «αδυναμίας» Τουκολάσεως όπως αυτή θεμελιώθηκε από το [[Σχολαστικισμός|σχολαστικισμό]]. Κατ' αυτή την προσέγγιση, να πράξει οτιδήποτε κακόη κόλαση και ο παράδεισος είναι δύο ξεχωριστοί τόποι, ούτε φτιάχνει τόπους βασάνωνόπου οι κολασμένοι με αρχηγό το διάβολο βρίσκονται σε κάποιου είδους φυλακή, ούτε ανέχεται τον αιώνιο βασανισμό των πλασμάτων Του. Γισ' αυτό ένα κτιστό τόπο βασάνων και η Κόλαση δεν είναι τόπος βασανισμούοδυνών απ' όπου απουσιάζει ο Θεός<ref>Νικόλαος Ματσούκας, αλλά κατάσταση αυτοτιμωρίας των ασεβών. Στην Κόλαση, η μεγαλύτερη τιμωρία Κόσμος - Κοινωνία - Άνθρωπος κατά τον Ιωάννη το ΧρυσόστομοΆγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, είναι οτι ο άνθρωποςσελίδα 113</ref>, δεν θα μπορεί να αισθάνεται μια εκδοχή που κατά την παρουσία ορθόδοξη θεολογία είναι ειδωλολατρική και συνάμα οδηγεί σε αποκλίσεις στη διδασκαλία και τη χάρη ζωή των χριστιανών..."[ώστε να μην] ''είναι φίλοι και κοινωνοί του Θεού "''<ref>Νικ. Ματσούκας, Δογματική και όχι ο βασανισμόςΣυμβολική Θεολογία Β΄, σελίδα 552</ref>. Ο βασανισμός Έτσι, κατά τους σχολαστικούς, η κόλαση είναι τόπος τιμωρίας και αποτελεί ένα ετοιμασμένο από το Θεό μέρος για την καταδίκη των ψυχών δεν έχει να κάνει με κανενός είδους σωματικό πόνο αλλά με πνευματικό αιώνιο πόνοαμαρτωλών. Σύμφωνα με τη εκκλησία πρόκειται για μια κατάσταση μοναξιάς Επίσης είναι τόπος απουσίας του Θεού ή της οράσεως της ''Θείας Ουσίας'', ενώ οι Ρωμαιοκαθολικοί εισήγαγαν και μίσους του ανθρώπουτην έννοια της [[Κτιστό|κτιστής]] κολάσεως, προς τον εαυτό με την καθιέρωση του''καθαρτηρίου πυρός'', τον Θεό, όπου η τιμωρία σχετίζεται με κατά την αναγκη των παθών που εν ζωή διέπραξε ο άνθρωπος σε πολλαπλάσιο βαθμό. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας πληροφορεί οτι οποία η Κόλαση κόλαση για μερικούς πιστούς δεν ίδια για όλουςείναι αιώνια, ενώ αφού ο Χριστός στην Καινή Διαθήκη μας λέγει πως κάθε άνθρωπος θα πληρωθεί απο τον Θεό και για κάθε καλή Θεός αποκαταστά εν τέλη μέσω του πράξηκαθαρτηρίου, τους αμαρτωλούς.

== Η φωτιά Είναι πραγματικότητα πως από τον [[Αυγουστίνος Ιππώνος|Αυγουστίνο]] και μετά, οι διαφορετικές θεολογικές προϋποθέσεις και ιδίως ''"η θεώρηση υπό το νομικό πρίσμα της κόλασης ==αμοιβής και της τιμωρίας"''<ref>Νίκος Ματσούκας, Δογματική και Συμβολική θεολογία Β΄, σελίδα 547</ref> οδήγησαν ''"στην αναγκαιότητα του καθαρτηρίου πυρός"''<ref>ο.π.</ref>. Στην ουσία του, το δόγμα αυτό προέβαλε την αποπληρωμή των αμαρτημάτων των ψυχών και μάλιστα με τιμωρία που θα συνέβαινε καίγοντας τους κολασμένους με κτιστό πυρ. Χαρακτηριστικές είναι οι εκφράσεις άλλωστε του ιερού Αυγουστίνου στο έργο του "Πολιτεία του Θεού", όπου περιγράφονται παραστάσεις διαρκούς πυρ, εκμηδενισμού των σωμάτων, σκωλήκων που κατατρώγουν τις σάρκες κολασμένων<ref>De Civitate Dei 21, 2</ref>. Στην ανατολή όμως αυτές οι νομικές παραστάσεις δεν υπήρξαν, η θεραπευτική μέθοδος με τη μέθεξη του Θεού, την κοινωνικότητα, την αγάπη αν και οδήγησαν σε μία άλλη θεολογούμενη οδό, της [[Αποκατάστασης των πάντων]], κατανόησε αυτό το βιβλικό πυρ, ως πυρ άκτιστο και τελικά ως μία βιωματική κατάσταση που προκύπτει αποκλειστικά από τη στάση του ανθρώπου και όχι ως μία δικαιική τιμωρία<ref>Νικ. Ματσούκας, Δογματική και Συμβολική Θεολογία Β΄, 544</ref>.

Η φωτιά αυτήΈτσι πρέπει να γίνει κατανοητό πως στην πατερική θεολογία ''"όλες οι εικονικές παραστάσεις για τον παράδεισο και την κόλαση δεν αναφέρονται διόλου σε μια στατική μέση κατάσταση και σε μία φάση, όπου απονέμονται οι αμοιβές και οι τιμωρίες. Οτιδήποτε λέγεται για το θάνατο, τόπους παραδείσου και κόλασης, είναι η Άκτιστη Χάρις ανάσταση νεκρών, κρίση και δοξασμένη ζωή των φίλων και των αγίων του Θεούεντάσσεται στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα της θείας ζωαρχικής δόξας...Πρόκειται για ανεπίτρεπτο και κωμικό σχολαστικισμό, αντίθετο προς τις πηγές μας, την οποία αναφέρει ο Δανιήλ: «Ποταμός πυρός εξήρχετο αν επιχειρούσαμε να καθορίσουμε τι ακριβώς ζει μετά θάνατον και τι δεν ζει! Τα πάντα και όλα τα όντα κινούνται και διεχέετο απ’ έμπροσθεν αυτούζουν στους κόλπους της ζωαρχικής Τριάδας"''<ref>Νικόλαος Ματσούκας, Μυστήριον επί των ιερώς κεκοιμημένων, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1992, σελ.35-36</ref>..» (Δανιήλ 7/ζ΄ 10)Τελικώς ''"όσα γράφονται σε δογματικά εγχειρίδια και άλλες μελέτες για τη μέση κατάσταση των ψυχών, για εσχατολογική αναμονή και άλλα παρόμοια, με τρόπο που θυμίζει ειδωλολατρικό κόσμο και κατά τους Ψαλμούςδαντική θεία κωμωδία, καταδιαιρείται δεν αντέχουν σε δύο μέρη: σε καυστική σοβαρή επιστημονική κριτική βάσει των κειμένων μας, και ούτε δίνουν συμβολικά και εικονικά το περιεχόμενο του μυστηρίου της κοινωνίας "ζώντων και φωτιστική ενέργειατεθνεώτων""''<ref>ο.π., ανάλογα με τα έργα τού δοκιμαζομένου:σελ. 36-37</ref>.

Ψαλμός 28/κη΄ 9: «Φωνή Κυρίου διακόπτοντος φλόγα πυρός» Επίσης ''"δεν πρέπει να λαμβάνονται κατά κυριολεξίαν"'' εκφράσεις που χρησιμοποίησε ο Κύριος ή οι ιεροί συγγραφείς για να περιγράψουν τον τόπο της κολάσεως. Αυτές οι εικόνες αποτελούν ανθρωπομορφικές και μεταφορικές εκφράσεις οι οποίες είναι σύμφωνες προς τις σχετικές παραστάσεις της αρχαιότητας όπου σύμφωνα με τις γεωκεντρικές αντιλήψεις της κοσμολογίας, η γη βρισκόταν στο μέσο, ο ουρανός υπεράνω αυτής, και ο Άδης στα υποχθόνια<ref>"Άδης", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (Κατά το Ο΄ΘΗΕ), τόμ. 1, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1962, στ. 415.</ref>.

Α΄ Κορινθίους 3/γ΄ 12-15: "Ει δε τις εποικοδομεί επί Στα ευαγγέλια γίνεται συχνή αναφορά στη κόλαση, από τον θεμέλιον τούτονΚύριο [[Ιησούς Χριστός|Ιησού Χριστό]]. Για την ορθόδοξη θεώρηση όμως η περιγραφή της καταστάσεως, χρυσόνως πυρ, άργυροναφορά μια πνευματική κατάσταση βιώσεως των ανθρώπων, λίθους τιμίους, ξύλα, χόρτον, καλάμη, εκάστου το έργον φανερόν γενήσεται η γαρ ημέρα δηλώσει ότι μετά τη [[Δευτέρα Παρουσία]]. Γι αυτό και μέσα από την Ορθόδοξη παράδοση και θεολογία ''"καταλαβαίνει κανείς εύκολα ότι η κολασμένη ζωή δεν είναι μία ιδιαίτερη κατάσταση που επιβάλλει βάσει ενός νόμου ο Θεός και μάλιστα σε μία φυλακή κτιστών βασάνων"'εν πυρί', αλλά η αίσθηση του Θεού από την πλευρά τους ως '' αποκαλύπτεται "τιμωρό και εκάστου το έργον όποιον εστίν '''το πυρ δοκιμάσει'εχθρικό"''. Ει τινος το έργον μένει<ref>Νικόλαος Ματσούκας, ό εποικοδόμησενΔογματική και Συμβολική Θεολογία Β΄, μισθόν λήψεται. Ει τινός το έργον κατακαήσεται, ζημιωθήσεται. Αυτός δε σωθήσεται, ούτως δε, ως δια πυρός"σελίδα 544</ref>.

Κατά τη Χριστιανική πίστη λοιπόνΈτσι στην ορθόδοξη θεολογία η κόλαση είναι μια διαφορετική κατάσταση από τον παράδεισο, που όμως προκύπτει από την ίδια [[Άκτιστο|άκτιστη]] πηγή και βιώνεται ως διαφορετική εμπειρία. Γι αυτό στην ορθόδοξη εκκλησία ''"η ζωή και η αθανασία δεν έχουν πια σχέση με αμοιβές και τιμωρίες...αλλά ερμηνεύονται ως υψηλά επιτεύγματα, δίκαιοι ως διαρκής πορεία...στο θείο φως. Παράδεισος και άδικοιΚόλαση δεν είναι δύο τόποι ξεχωριστοί"''<ref>Νικολάου Ματσούκα, Ιστορία της Φιλοσοφίας, σελίς 549</ref>. Η εμπειρία αυτή είναι είναι η όραση του Θεού, μέσα στο άκτιστο της θεότητάς του, όπως θα περάσουν κατά καθοράται μετά τη 2η Παρουσία δευτέρα και ένδοξη παρουσία του Χριστού. Έτσι παράδεισος και κόλαση, είναι η ίδια πραγματικότητα, βιούμενη με τα αναστημένα αφθαρτοποιημένα σώματά τουςδιαφορετικό τρόπο, μέσα από το πυρ ανάλογα την προετοιμασία της [[Ψυχή|ψυχής]] στον εγκόσμιο βίο. Γι αυτό και δεν είναι τόπος ''"δίκης"'' για τον αμαρτωλό αλλά η δυνατότητα θέασης και βίωσης της Άκτιστης Χάριτος μακαριότητας του Θεού, και βιώσουν με βάση την καθαρότητα της ''"καρδιάς"'' του ανθρώπου, η οποία μέσω της εκκλησίας ''θεραπεύεται''αυτή και οδηγείται στην εν Χριστώ τελείωση και το φωτισμό, με τη ίδια Χάρησυνεργό χάρη του [[Άγιο Πνεύμα|Παναγίου Πνεύματος]]. Θα λέγαμε πως στην ορθόδοξη πατερική παράδοση η κόλαση δεν έχει καμία σχέση με τιμωρία, αφού ακόμα και αν πολλές φορές ''' οι μεν ασεβείς ως "πυρδιατηρούνται τέτοιες παραστάσεις...καθίσταται αμεθεξία και ακοινωνησία μεταξύ Θεού και κολασμένων και μεταξύ αυτών των ιδίων που έχουν στερηθεί τη μέθεξη στη χάρη του Θεού"''<ref>Νικολάου Ματσούκα, Ιστορία της Φιλοσοφίας, σελίς 549</ref>, οι δε δίκαιοι ως "φως"που προκύπτει από τη βουλητική στάση του ανθρώπου<ref>ο.π.</ref>.

Εβραίους 12''"Η κόλαση είναι αστοχία και αποτυχία στην κίνηση του ανθρώπου να ξεπεράσει την κακή αλλοίωση, να νικήσει το μηδέν, το μη όν και να καρπωθεί το είναι. Συνάμα ο κολασμένος έχοντας άτρεπτη την ύπαρξή του στη στασιμότητα, εξαιτίας σκλήρυνσης και αμετανοησίας, φλέγεται από επιθυμία που δε μπορεί να ικανοποιηθεί, αφού δεν υπάρχει αντικείμενό της"''<ref>Ιωάννου Δαμασκηνού, «Ι. Κατα Μανιχαίων Διάλογος. ΙΙ. Προς τους Διαβάλλοντας...», (απόδοση-σχόλιο Νίκος Ματσούκας), σελίς 17</ιβ΄ 29: ref>. Ταυτόχρονα αποβαίνει ''"τέλεια ακοινωνησία και τέλεια αφιλία"''<ref>Νικ. Ματσούκας, Δογματική και γαρ Συμβολική θεολογία Β΄, σελίδα 546</ref>. Όπως υπομνηματίζει και ο [[Ιωάννης ο Δαμασκηνός]] στο ''"Διάλογο κατά Μανιχαίων"'' κόλαση ''"δεν είναι τίποτα άλλο παρά φλόγα που επιθυμεί την κακία και την αμαρτία και φλόγα που αστοχεί στην επιθυμία...επειδή λοιπόν επιθυμούν και δεν έχουν τα αντικείμενα της επιθυμίας καταφλέγονται σα φωτιά από την επιθυμία"''<ref>Ιωάννου Δαμασκηνού, «Ι. Κατα Μανιχαίων Διάλογος. ΙΙ. Προς τους Διαβάλλοντας...», (απόδοση-σχόλιο Νίκος Ματσούκας), σελίς 97</ref>, τη στιγμή μάλιστα που ''"ο Θεός ημών δεν αρνείται τη μετάνοια μετά το θάνατο...γιατί δεν μπορεί να "αρνηθεί" τον εαυτό του, αλλά...η ψυχή μετά το θάνατο δεν τρέπεται, [αφού] σκληραίνει στις αχτίδες της θείας δόξας όπως ο πηλός"''<ref>σχόλιο Νικολάου Ματσούκα στον Ιωάννη Δαμασκηνό και Μάξιμο Ομολογητή, Δογματική και Συμβολική Θεολογία Β΄, σελίδα 545</ref>. Έτσι η πνευματική μετοχή στην κόλαση, αποβαίνει κατεξοχήν ζήτημα του πιστού. Στην παραβολή του πλουσίου με τον Λάζαρο<ref>Κατά Λουκάν, 16</ref>, διαφαίνεται, πως ο πλούσιος αρνείται την προσφερόμενη από το θεό σωτηρία, δηλαδή βλασφημεί κατά του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]] και οδηγείται σε κόλαση, από όπου δύναται να δει την ίδια πραγματικότητα με το Λάζαρο, δηλαδή και τον παράδεισο και την κόλαση, αλλά αδυνατεί να βιώσει τον παράδεισο. Αυτό διότι οι κολασμένοι, λόγω πώρωσης<ref>Κατά Μάρκον 3,5</ref> και μη καθαρότητας της καρδίας των, δύναται να δουν ως σωτηρία μόνο το πυρ (άκτιστο), διότι η κατάστασή τους, αδυνατεί να δεχθεί άλλη μορφή σωτηρίας. Έτσι και αυτοί φτάνουν στην τελείωση, αλλά μόνο οι δίκαιοι τελειούνται σωζόμενοι (δηλαδή ως ακέραια εικόνα του Θεού), καθώς για τους υπολοίπους, η σωτήρια είναι η κόλαση, εξαιτίας ότι εν ζωή επεδίωξαν μόνο την ευδαιμονία. Δίκαιοι λοιπόν και άδικοι περνούν από το πυρ της Θείας παρουσίας, αλλά οι μεν περνούν ''"αλώβητοι"'πυρ', οι δε '' καταναλίσκον"καιόμενοι"'', όπως ο [[Ευθύμιος Ζιγαβηνός]] (τέλη 11ου - αρχές 12ου αι.) παρατηρεί.

Ησαϊας 60/ξ΄ 17-20: «Αντί χαλκού θέλω φέρει χρυσίονΧαρακτηριστική επίσης είναι και η διδασκαλία του Αγίου [[Μάξιμος Ομολογητής|Μαξίμου του Ομολογητή]], που μέσω των συγγραμμάτων διαφαίνεται πως ''"ο Θεός δεν κλείνει καμία πόρτα, ούτε υπάρχει αναγκαιότητα ενός νόμου, στον οποίο υπόκειται και αντί σιδήρου θέλω φέρει αργύριοντον οποίο πρέπει να εφαρμόσει ο Θεός. Και αντί ξύλου χαλκόνη αντίληψη αυτή, και αντί λίθων σίδηρονότι ο Θεός υπόκειται σε ένα νόμο μίας δικαιοσύνης, κατά τα μέτρα μίας νοσηρής «κοινωνικότητας» των ανθρώπων είναι πέρα για πέρα ειδωλολατρική"''<ref>Ν. Και θέλω καταστήσει τους αρχηγούς σου ειρήνηνΜατσούκας, και τους επιστάτας σου δικαιοσύνηνΚόσμος - Άνθρωπος... , σελίδα 113</ref>. Τελικά γίνεται αντιληπτό, πως ο Θεός δεν θέλει είσθαι πλέον είναι τιμωρός και η κόλαση δεν είναι ο ετοιμασμένος τόπος καταδίκης των αμαρτωλών, αλλά ο άνθρωπος είναι υπεύθυνος με τη στάση του, για την πορεία που θα ακολουθήσει και τρόπο που θα βιώσει και θα θεωρήσει τον ίδιο τον Θεό, εν σοι ημέρα κρίσεως. Αντίστοιχα πρέπει ο ήλιος φως τής ημέραςορθόδοξος να αντιληφθεί πως το μυστήριο της κολάσεως βιώνεται και μέσα στον κόσμο, ουδέ μέσω της μυστηριακής ζωής της εκκλησίας και ιδιαιτέρως της [[Θεία Ευχαριστία|Θείας Ευχαριστίας]], που η σελήνη δια τής λάμψεως αυτής θέλει κατάλληλη προετοιμασία οδηγεί σε φωτίζειαξιότητα μετοχής των [[Θεία Ευχαριστία|αχράντων μυστηρίων]], ενώ πυρ εσωτερικό αποβαίνει, για τον αναξίως μετέχοντα. Εν τέλη κόλαση είναι μια κατάσταση άκτιστη, αδύνατο να νοηθεί από τη ανθρώπινη αίσθηση. ΑλλΠαρόλη την αντίθετη οπτική γωνία της δυτικής θεολογίας, περί κτιστού και ότι ο μετέχων της κολάσεως δε θα δύναται να ορά τον Θεό, ο ορθόδοξη θεολογία μένοντας πιστή στη [[Αγία Γραφή|Γραφή]], ισχυρίζεται πως όλοι (και οι κολασμένοι) ' ο Κύριος θέλει είσθαι εις σε Φως αιώνιον'"θέλουν δε θέλουν στην αγκαλιά του Θεού βρίσκονται, αλλά «χάσμα μέγα εστήρικται» μεταξύ του Θεού και ο Θεός σου η αυτών των ιδίων ώστε να μην μπορούν να δουν τη δόξα σουτου"''<ref>Νικ... διότι Ματσούκας, Δογματική και Συμβολική θεολογία Β΄, σελίδα 552</ref>, όπως στην παραβολή του πλουσίου με τον Λάζαρο περιγράφεται, δηλαδή μη μετέχοντας στην μακαριότητα την οποία προετοιμάστηκε ο Κύριος θέλει είσθαι το αιώνιόν σου φως"άνθρωπος να ζήσει.

Η φωτιά της κόλασης, Ο Άγιος [[Μακάριος ο Αιγύπτιος]] αναφέρει πως κόλαση είναι το καυστικό μέρος αγάπης του Θεού, κατά τον λόγο του Αποστόλου Παύλουακοινωνησία:

:''"Αν...και ουκ εστί πρόσωπον προς πρόσωπον θεάσασθαι τινά, λοιπόν, ο εχθρός σου πεινάει, δίνε του να φάει· αν διψάει, δίνε του να πιει· επειδή, κάνοντας αυτόαλλά το πρόσωπον εκάστου προς τον έτερον νώτον κεκόλληται"''<ref>PG 34, θα επισωρεύσεις κάρβουνα φωτιάς επάνω στο κεφάλι του" (Ρωμαίους 12257CD-260A</ιβ: 20)ref>.

* [http://www''".oodegr.com/oode/swthria/xaris1.htm Ο Θεός οι δε αμαρτωλοί ποθούντες την αμαρτίαν και μη έχοντες τας ύλας της αμαρτίας, ως Πυρ υπό πυρός και Φως]σκώληκος κατεσθιόμενοι κολάζονται μηδεμίαν παρηγορίαν έχοντες, Τι γαρ εστί κόλασις ει η του ποθουμένου η στέρησις"''<ref>PG 94, 1573C</ref>.

* Ο Άγιος [http://www.oodegr[Γρηγόριος ο Παλαμάς]] μιλώντας περί ενεργειών του Θεού μας τονίζει, στη διαλεκτική αντιπαράθεση κατά των σχολαστικών, πως κόλαση δεν είναι κτιστό (υλικό) πυρ, αλλά άκτιστο (δηλ.com/oode/esxata/kol_par1.htm Παράδεισος οτιδήποτε ανόμοιο με την κτίση και Κόλαση στην Ορθοδοξη Παράσοση]την ύλη) πυρ

* [http://www''"Ούτος, φησί, βαπτίσει υμάς εν Πνεύματι Αγίω και πυρί· τω φωτιστικώ δηλονότι και κολαστικώ, κατ’ αξίαν εκάστου της εαυτού διαθέσεως κομιζομένου το κατάλληλον"''<ref>Ε.zephyrΠ.gr/stjohnΕ 11,498</riverref>.htm Ο Πύρινος Ποταμός]