12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
→Πηγές καταγραφής του δόγματος
Η συνηθισμένη άποψη περί των ταμείων της δογματικής καταγραφής είναι πως αυτά καταγράφονται στην [[Αγία Γραφή]], την [[Ιερά Παράδοση|Παράδοση]] και τα [[Σύμβολο της Πίστεως|σύμβολα της πίστεως]]. Φαινομενικά αυτή η άποψη δεν είναι λανθασμένη, αλλά για να γίνει πιο ορθή θα πρέπει να αποσαφηνιστούν μερικά πράγματα. Στην ορθόδοξη θεολογία δε νοείται καμία διάσπαση της έννοιας Παράδοση και Γραφή<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, Δογματική...Γ΄, σελ. 151</ref>. Δεν είναι δηλαδή κάτι διαφορετικό, αλλά αντίθετα, η παράδοση είναι η διαρκώς βιούμενη, υπό την έμπνευση του Αγίου Πνεύματος, ζωή των μελών της εκκλησίας, η οποία εκφράζεται με ποικίλους τρόπους και μνημεία πολιτισμού<ref>Π.Ν.Τρεμπέλας, Δογματική Α΄, σελ. 121</ref>. Η Αγία Γραφή λοιπόν, δεν είναι όπως ειπώθηκε κάτι ξεχωριστό από την παράδοση, αλλά μέρος της παράδοσης και μάλιστα το πιο εκλεκτό μέρος αυτής<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, Δογματική...Γ΄, σελ. 151</ref>. Χαρακτηριστικό επ αυτού είναι ότι και η Αγία Γραφή, όπως και τα ποικίλα μνημεία του χριστιανισμού προκύπτουν από την κοινότητα, και δε φτιάχνουν αυτά την κοινότητα. Δεν προϋπάρχει δηλαδή η Καινή Διαθήκη και έχουμε χριστιανισμό ή δεν προϋπάρχει η Παλαιά Διαθήκη και έχουμε Ιουδαϊσμό, αντιθέτως προϋπάρχει η κοινότητα, ζει και βιώνει τα γεγονότα και τη σχέση με το Θεό ορθά και ως καρπός αυτής της σχέσης προκύπτουν τα ιερά κείμενα<ref>Καραβιδόπουλος, "Η ερμηνεία της Καινής Διαθήκης στην Ορθόδοξη Εκκλησία", ό.π., σελ. 24-25.</ref>. Έτσι λοιπόν η Αγία Γραφή, τα σύμβολα και τα ποικίλα μνημεία λαμβάνουν μία οργανική θέση μέσα στην αγιοπνευματική ζωή της εκκλησίας. Αγία Γραφή, σύμβολα, αποφάσεις συνόδων είναι τα πλέον αξιόπιστα κομμάτια της έκφρασης του δόγματος. Τη δογματική διδασκαλία όμως μπορούμε επίσης να τη βρούμε και σε πατερικά κείμενα, υπομνήματα και ερμηνευτικά έργα, αλλά και την αρχιτεκτονική, τη ζωγραφική, τη μουσική, τα ήθη και τα έθιμα της παράδοσης και σε πλείστα τόσα πολιτιστικά στοιχεία, τα οποία μπορούν να εκφράζουν το δόγμα και το γενικότερο περιεχόμενο της πίστης με λαγαρή ακρίβεια<ref>Νίκος Ματσούκας, Δογματική...Γ΄, σελ. 26</ref>.
Τα αλάθητα, από θεολογικής απόψεως κείμενα της χριστιανικής πίστεως, όπως ειπώθηκε είναι η Αγία Γραφή και οι αποφάσεις των Οικουμενικών συνόδων. Σε ότι αφορά το δεύτερο, αναπτύχθηκε επαρκώς στον οικείο τομέα. Η Αγία Γραφή λοιπόν δεν ήταν εξ αρχής ένα ενιαίο βιβλίο, αλλά ήδη από τον β΄ αιώνα είχε αρχίσει η προσπάθεια να περιχαρακωθεί η θεοπνευστία των αναγιγνωσκόμενων θεοπνεύστων κειμένων της εκκλησίας, εξ αιτίας των αιρέσεων, σε κάποιο κανόνα. Ο [[Βιβλικός κανόνας|κανόνας]] αυτός μετά από μακροχρόνια έρευνα τυπικά επικυρώθηκε κατά την εποχή του Μεγάλου Αθανασίου. Οι Προτεστάντες αρνήθηκαν όμως κάποια βιβλία του κανόνα της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]] τα οποία ονομάστηκαν υποτιμητικά [[δευτεροκανονικά]], ενώ επεξέτειναν και τις αμφιβολίες τους για την [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα]] (βλ. περισσότερα στο ''[[Βιβλικός_κανόνας#Ο Κανόνας στην Ορθόδοξη Εκκλησία|Ο Κανόνας στην Ορθόδοξη Εκκλησία]]''). Αλλά αυτή η άποψη φαίνεται αρκετά περίεργη καθότι μέσα από τα κειμενα της Καινής Διαθήκης περιέχονται τουλάχιστον 300 χωρία από τη [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|μετάφραση αυτή]], ενώ τα ευαγγέλια του [[Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον|Μάρκου]], [[Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον|Λουκά]] και οι επιστολές του [[Απόστολος Πέτρος|Πέτρου]], του [[Ιάκωβος ο αδελφόθεος|Ιακώβου]] και η προς Εβραίους στηρίζονται αποκλειστικά στη μετάφραση αυτή<ref>Π.Ν.Τρεμπέλας, Δογματική Α΄, σελ. 21</ref>. Μέσα σε αυτά τα κείμενα γίνεται και σαφής αναφορά των δευτεροκανονικων, όπως και στα διασωθέντα κείμενα της πρώτης μεταποστολικής εποχής από τους [[Κλήμης Ρώμης|Κλήμη]], [[Πολύκαρπος Σμύρνης|Πολύκαρπο]], [[Επιστολή Βαρνάβα]], [[Ιουστίνος ο Μάρτυς|Ιουστίνο]] κ.α.<ref>Π.Ν.Τρεμπέλας, Δογματική Α΄, σελ. 21</ref>. Χαρακτηριστικό υπ αυτού μάλιστα είναι ότι το[[Ταλμούδ]], αλλά και ο [[Φίλων ο Ιουδαίος|Φίλων]] θεωρούσαν τη μετάφραση των 70 θεόπνευστη<ref>Π.Μπρατσιώτης, Επίτομος Εισαγωγή εις τον ΠΔ, 1955, σελ. 287</ref>. Εξ αυτού λοιπόν μπορούμε να αντιληφθούμε ότι η Αγία Γραφή είναι θεόπνευστη, όπως και η μετάφραση των Ο΄ και μαρτυρεί αλαθήτως το δόγμα της εκκλησίας.
==Υποσημειώσεις==