Αλλαγές

Όπως ήδη ειπώθηκε, το δόγμα είναι η έκφραση της διαρκούς εμπειρίας της εκκλησίας. Πρώτιστα βιώνεται μέσα στην εκκλησιαστική κοινωνία και ύστερα καταγράφεται, σε μια καταγραφή που είναι όραση στην αποκάλυψη του Θεού. Εδώ πρέπει να τονιστεί όμως, πως η αποκάλυψη αυτή δε νοείται σε στάδια, καθότι πραγματοποιήθηκε άπαξ<ref>Γεώργιος Φλορόφσκι, Το σώμα του ζώντος Χριστού, σελ. 98</ref>. Η εκκλησία λοιπόν, δε γνωρίζει το [[Χριστός|Χριστό]] καλύτερα σήμερα από ότι τότε που αποκαλύφτηκε σε εμάς. Αυτό το οποίο όμως προοδεύει είναι η καταγεγραμμένη μαρτυρία της<ref>Γεώργιος Φλορόφσκι, Το σώμα του ζώντος Χριστού, σελ. 98</ref>. Ουσιαστικά δηλαδή οι μεταγενέστερες ερμηνείες γεννήθηκαν από την πληρότητα της αλήθειας που είχε εξ αρχής δοθεί<ref>ο.π.</ref>. Η μαρτυρία της εκκλησίας τελικά με την πάροδο του χρόνου εκφράζεται σαφέστερα, διατυπώνεται με ένα νέο λεξιλόγιο, αλλά είναι πάντοτε μαρτυρία για την ίδια μοναδική πραγματικότητα. Αυτός ακριβώς λοιπόν είναι ο ρόλος των οικουμενικών συνόδων. Οι σύνοδοι δεν πραγματοποιούν κάποια δογματική ανάπτυξη, γιατί το δόγματα δεν είναι θεωρητικά αξιώματα για αν εξάγουμε νέα θεωρήματα. Τα δόγματα είναι ακριβής μαρτυρία και λογικό σχήμα του μυστηρίου της πίστεως. Πρώτιστα βλέπουμε και μετέχουμε της αλήθειας, το κατανοούμε και εν συνεχεία το διακηρύσσουμε για να αποκαλυφθεί στην ανθρώπινη νόηση<ref>Γεώργιος Φλορόφσκι, Το σώμα του ζώντος Χριστού, σελ. 99</ref>. Οι μεγάλες λοιπόν συνοδικές αποφάσεις δεν αποτελούσαν καμία αναζήτηση της αλήθειας, αφού αυτή είχε αποκαλυφτεί στο πρόσωπο του Χριστού. Εκείνο το οποία συνέβη ήταν η εύρεση ενός διανοητικού χιτώνα για την αλήθεια<ref>Γεώργιος Φλορόφσκι, Το σώμα του ζώντος Χριστού, σελ. 102</ref>. Οι δογματικοί λοιπόν όροι των συνόδων δεν ήταν μόνο αμυντικά μέσα, παρότι οι περισσότεροι διατυπώθηκαν μέσα σε φάσεις έντονων θεολογικών διαξιφισμών, αλλά και επεξεργασίά επεξεργασία για να αποτελέσουν το κατάλληλο εννοιολογικό πλαίσιο για την παρουσίαση της ανόθευτης χριστιανικής αλήθειας. Δεν αποτελούσαν προσπάθεια προσαρμογής της αποκαλυμμένης αλήθειας ή της αλήθεια των Γραφών στις απαιτήσεις τους φυσικού λόγου, αφού ούτως ή άλλως ο έντονος εξελληνισμός είχε απορριφθεί αυστηρά από την εκκλησία, είτε με την [[Ωριγένης|ωριγένεια]] μορφή της, είτε με οποιαδήποτε άλλη<ref>Γεώργιος Φλορόφσκι, Το σώμα του ζώντος Χριστού, σελ. 103</ref>.

Οι αποφάσεις των οικουμενικών συνόδων προέρχονταν από τι τις ανάγκες της ζωής. Έπρεπε δηλαδή η εμπειρική πραγματικότητα να αποσαφηνιστεί για να διαφωτιστεί κατάλληλα η αλήθεια και να διευκολυνθεί η πορεία προς την τελείωση<ref>Νίκος Ματσούκας, Δογματική...B΄, σελ. 23</ref>. Έπρεπε να αποκρουστούν οι διαβρωτικές τάσεις, που παραμόρφωναν τη αλήθεια ώστε να εξυπηρετήσει τελικά την ίδια τη ζωή του κοινού οργανισμού. Σε αυτή τη φάση προσλαμβάνει στοιχεία του περιβάλλοντος για την έκφραση της αλήθειας, όπως τη γλώσσα της επιστήμης και της φιλοσοφίας της εποχής. Και αυτή η γλώσσαν είναι απαραίτητη ώστε να γίνει μια κατανοητή περιγραφή προς το περιβάλλον που απευθυνόταν<ref>Νίκος Ματσούκας, Δογματική...B΄, σελ. 23</ref>. Οι αποφάσεις αυτές στην ορθόδοξη εκκλησία αποτελούν την εμπειρία της, που είναι η ζωντανή παράδοση και η αληθινή και γνήσια μνήμη των γεγονότων αυτών. Συνάμα είναι η θέα εκείνου που συνέβη και που ταυτόχρονα είναι παρελθόν και διαρκώς παρόν.