Αλλαγές

Στην ομάδα όμως των ιουδαίων εβιωνιτών, εμφανίστηκε μία ακόμα παραφυάδα με [[Γνωστικισμός|γνωστικό]] περιεχόμενο. Αυτό συνέβη προοδευτικά με αποτέλεσμα να απομακρυνθούν τόσο από το χριστιανισμό, όσο και από τον ιουδαϊσμό. Σύμφωνα με τον [[Επιφάνιος Σαλαμίνος|Επιφάνιο]] τις περιγραφές του Επιφανίου<ref>Κατά Αιρέσεων 1, 2, 30</ref>, είναι εμφανές πως ήσαν κοντά στην εσσηνή παράδοση, σε πρώτη φάση στο καθημερινό λατρευτικό τυπικό του βαπτίσματος. Οι Εβιωνίτες τους ακολουθούσαν πράγματι την προαναφερθείσα διδασκαλία περί Θεούεπίσης στο ότι στο Θεό εξ υπαρχής έβλεπαν δύο δυνάμεις, Χριστού του αγαθού και παρθένουτου κακού<ref>Πανάριον 30Π. Χαστούπης, Κουμαρανικά χειρόγραφα. Τάξις της κοινότητος..., Αθήνα 1979, σελ. 15-16</ref>, ενώ διέκρινα και την ιστορία σε δύο φάσεις, του αιώνος τούτου και επερχόμενου, που ανήκει στο Χριστό. Το Χριστό δεν το θεωρούσαν Θεό, αλλά συνάμα εκ των αρχαγγέλων, καταδικάζοντας όπως και οι Εσσαίοι τις αιματηρές θυσίες, το ιερατείο, υιοθετώντας όμως δοξολογική λατρεία. Οι Εβιωνίτες με λίγα λόγια ισχυρίζονταν πως ο Ιωσήφ γέννησε υιό ονομαζόμενο Ιησού, στον οποίο κατήλθε ο προ αιωνίως υπάρχων Χριστός.  Ο χαρακτήρας της διδασκαλίας τους ήταν διαρχικός. Διακρίνουμε στην ψευδοκλήμεντεια επιστολή τη διδασκαλία περί των δύο συζυγιών (δημιουργία μέρας-νύχτας, ήλιου-σελήνης, ζωή-θανάτου). Έτσι στο δημιουργικό έργο του Θεού παρουσιάζονται επίσης δύο τάξεις συζυγιών, όπου κατά την πρώτη δημιουργεί τις τάξεις των κτιστών συζυγιών. Με τη δημιουργία λοιπόν του ανθρώπου έχουμε αντίθετη κατεύθυνση, αφού εμφανίζεται αρχικώς το κακό και εν συνεχεία το καλό, όπως και ο [[Κάιν]] προηγήθηκε του [[Άβελ]], ο [[Ισμαήλ]] του [[Ισαάκ]], ο [[[Ησαύ]] του [[Ιακώβ]] κλπ. Έτσι ο Θεός όρισε δύο βασιλείες και δύο αιώνες, την πονηρή, στον αιώνα τούτο και την αγαθή, για το μέλλοντα αιώνα<ref>Ψευδοκλημέντεια, Ομιλία 20, μαζί με τον Αδάμ2</ref>. Οι ίδιοιΟ δυισμός αυτός ενυπάρχει και στον άνθρωπο, ο οποίος στο βάθος του είναι δυαδικός.  Σε ότι αφορά την ηθική συμπεριφορά οι Εβιωνίτες διακρίνονταν για την ελάστικότητά τους και παρότι απέρριπταν μέρος του νόμου, δεν αναγνώριζαν μη αναγνωρίζοντας κανένα [[Προφήτης|προφήτη]] μετά το [[Μωυσής|Μωϋσή]], τηρώντας όμως τηρούσαν την [[περιτομή]] και το Σάββατο. Απέφευγαν Δημιούργησαν όμως παράλληλα και δικό τους ηθικό σύστημα<ref>Κ. Σκουτέρης, ο.π., σελ. 289</ref>, λέγοντας πως μερικές διατάξεις του νόμου είναι ψευδείς προσθήκες. Οι ίδιοι, απέφευγαν τη βρώση κρέατος και , ήσαν ιδιαίτερα εγκρατείς, αποφεύγοντας ακόμα και το οίνο, με αποτέλεσμα κατά τη [[Θεία Ευχαριστία]] να χρησιμοποιούν νερό (υδροπαραστάτες). Αρχικώς , αρχικώς μάλιστα απέφευγαν και το [[Γάμος|γάμο, εν ]]. Εν συνεχεία όμως τον επέβαλαν<ref>Πανάριον 30, 2</ref>, μάλιστα σε νεαρή ηλικία, επιτρέποντας και περισσότερο από ένα.  Στο σύστημα των Εβιωναίων επίσης κυριαρχεί μία υποτιμητική περί θηλυκού αντίληψη. Η παρουσία της προφητείας είναι αρσενική και θηλυκή, με τον Αδάμ εκπρόσωπο του καλού και την [[Εύα]] του κακού<ref>Ψευδοκλημέντεις Ομιλίες 3, 22 και 3, 21</ref>. Οι παρατηρήσεις τους αυτές στηρίζονται πάνω σε βιολογικές παρατηρήσεις. Έτσι η αρχή του αγαθού είναι συνδεδεμένη με το αρσενικό, φανερωμένη υπό των προφητών σε μία ευθεία γραμμή από τον Αδάμ, μέχρι το Μωυσή και απευθείας στο Χριστό. Ο Χριστός βέβαια δεν είναι Θεός, όπως προείπαμε αλλά προφήτης, φορέας του αρσενικού στοιχείου, που έλαβε Πνεύμα για να διδάξει την αλήθεια, που δεν είχε λυτρωτικό και σωστικό χαρακτήρα.  Τελικά το σύστημα των Εβιωνιτών, πρέπει να χαρακτηριστεί ως συγκρητιστικό, με δυιστικό χαρακτήρα και επιλεκτικό ιουδαϊκό. Χρησιμοποιούσαν, τέλοςεπίσης, το καθ Εβραίους ευαγγέλιον και την Κλημέντεια επιστολή, αντί των Αποστολικών πράξεων. Από τους γνωστικίζοντες Εβιωνίτες, προήλθαν και οι [[Ελκεσαΐτες]], περί το 200<ref>ΘΗΕ, ο.π., σελ. 294</ref>.