12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
→Οι περιοδείες του
Ο ίδιος περνούσε από χωριό σε χωριό και σταματούσε σε κάθε μέρος από δύο ημέρες. Έκανε ένα πρώτο κήρυγμα το βράδυ της άφιξής του, ένα δεύτερο το επόμενο πρωί και ένα τρίτο την ίδια ημέρα το βράδυ<ref>Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία κ Δύση στη νεώτερη Ελλάδα, σελ. 174</ref>. Σε αυτές τις ομιλίες του σκοπό κάνει να συγκεφαλαιώσει τις βασικές αλήθειες της Εκκλησίας, δείχνοντας παράλληλα τις πρακτικές συνέπειες που έχει η αλήθεια Της. Συνδέει τη θεολογία με την βιοτική πρακτική και συνάμα το φωτισμό της πράξης μέσα από την εμπειρία της [[Θεία Αποκάλυψη|αποκάλυψης]], που τον κάνει φαινόμενο μοναδικό και ανεπανάληπτο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας<ref>Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία κ Δύση στη νεώτερη Ελλάδα, σελ. 174</ref>. Μεταφέρει σε απλή χυμώδη γλώσσα την πρωταρχική χριστιανική εμπειρία, με αποτέλεσμα να αποτελέσει την εκπληκτικότερη μορφή γνησιότητας της χριστιανικής εμπειρίας. Βρίσκεται αντίθετος στον ηθικισμό και το δικανισμό, χρησιμοποιώντας μία εξαιρετικά μεθοδική θεολογική θεματική, με οξύνοια, ρεαλισμό και σαφή παραινετικό λόγο. Έτσι παλεύει να αναστήσει, μέσα στην εξαθλίωση και την αμάθεια, τη γεύση της μετοχής στη [[Βασιλεία του Θεού]], την αίσθηση της όντως ζωής, την επίγνωση της ευγενικής καταγωγής<ref>Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία κ Δύση στη νεώτερη Ελλάδα, σελ. 175</ref>. Αυτό που κατά τον Χρήστο Γιανναρά είναι αξιοπερίεργο είναι η ίδια η προσωπικότητα του Κοσμά, καθώς και οι ιστορικές της ρίζες. Από ποια σχολεία, ποιους δασκάλους, ποιον εκκλησιαστικό περίγυρο άντλησε ο Κοσμάς, ώστε να παρουσιάσει το φαινόμενο αυτό, σε μία εποχή που όλες οι προϋποθέσεις λειτουργούσαν σε μία τελείως διαμετρική αντίθετη άποψη από τη δική του; πως έφτασε στο σημείο να αρθρώνει μία απτή αίσθηση ευαγγελικής σωτηρίας, που μόνο μέσα σε κορυφαία πατερικά κείμενα μπορεί κανείς να διαπιστώσει<ref>Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία κ Δύση στη νεώτερη Ελλάδα, σελ. 176</ref>;
Οι περιοδείες αυτές δεν γίνεται να εντοπιστούν με χρονική ακρίβεια καθότι φαίνεται πως ο ίδιος δεν είχε κάποιο σταθερό πρόγραμμα, ούτε σε ότι αφορά την παραμονή σε κάποιο μέρος, ούτε σε ότι αφορά την κίνηση σε διάφορες πόλεις, αφού αυτή η κίνηση υπαγορευόταν από τις ανάγκες της εποχής. Αυτή μάλιστα η κίνηση χαρακτηρίστηκε και ως ''"λαβύρινθος"''<ref>Απ. Βακαλόπουλος, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, τόμος Δ΄, σελίδα 368</ref>. Σύμφωνα με χειρόγραφες μαρτυρίες που έχουμε ανακαλύπτουμε πάντως πως το 1774 ο Άγιος Κοσμάς κήρυξε στην ''Καλαμπάκα'', το 1777 στον ''Περίβλεπτο Ιωαννίνων'', όπως και το 1779. Οι περισσότερες πάντως διδαχές του αναμφισβήτητα έγιναν στην ''Ήπειρο''. Σύμφωνα με τους ''Φ. Μιχαλόπουλο''<ref>Κοσμάς ο Αιτωλός, σελίς 67-69</ref> και ''Κ.Κώνστα''<ref>Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, σελίς 109-118</ref>, η επανάσταση των ''Ορολοφικών'' βρήκε θερμό υποστηρικτή τον πατρο-Κοσμά, αλλά τα όποια στοιχεία δεν έχουν αξιόπιστο έρεισμα και μάλλον ανήκουν στην περιοχή του θρύλου<ref>Ιωάννη Μενούνου, Κοσμά του Αιτωλού Διδαχές και Βιογραφία, Ακρίτας, Αθήνα 2007, σελίς 241</ref>. Σε αντίστοιχη περίπτωση ανακριβής κρίνεται και η πληροφορία για μύηση του Κατσαντώνη το 1777 από τον Άγιο Κοσμά, διότι ο αγωνιστής αυτός ήταν τότε σε νηπιακή ηλικία. Παρόλα αυτά σύμφωνα με τον ''Μ. Γκόλια'' ''"το άγραφο πολεμικό δίκαιο των κλεφτών και η παθητική μορφή της διδασκαλίας του Κοσμά δε συμβιβαζόταν ως κοινή στάση ζωής απέναντι στον κατακτητή"''<ref>Μ. Γκόλια, Ο Κοσμάς ο Αιτωλός και η εποχή του, σελίς 151</ref>, ενώ είναι βέβαια βέβαιο πως ''"πως τόνωσε την ελπίδα των Ελλήνων σε μια μελλοντική απελευθέρωση-ανάσταση του Γένους"''<ref>Χ. Γιανναράς, Ορθοδοξία κ Δύση στη νεώτερη Ελλάδα, σελ. 175</ref>.
===Η παρακαταθήκη του===
