12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
→Η συνάντηση του Χριστιανισμού με το πολιτιστικό ρεύμα της εποχής
==Η συνάντηση του Χριστιανισμού με το πολιτιστικό ρεύμα της εποχής==
Συνήθως κατά την ιστορική έρευνα, η συνάντηση και η τελική σύνθεση του περιεχομένου του ελληνικού και εν γένη φιλοσοφικού πολιτισμού αντιμετωπίζεται σε με μία γενικοποιημένη και αφηρημένη μορφή, ενώ αποτελεί ένα συγκεκριμένο πολιτιστικό αποτέλεσμα. Άλλοτε πάλι εγείρονται συχνά κατηγορίες ή κρίσεις οι οποίες αφορούν ένα πολιτισμό ο οποίος ανήκε στην σφαίρα των πολιτιστικών αγαθών και αντιλήψεων του χριστιανισμού με μία έντονα εξελληνοποιημένη προοπτική. Και στις δύο περιπτώσεις όμως θα πρέπει να τονιστεί ότι περισσότερο η ιστορία αυτή μελετάται και κρίνεται υπό το πρίσμα των ύστερων κατακτήσεων της ιστορίας και όχι τόσο υπό το πρίσμα της πραγματικής κοσμογονικής αλλαγής την οποία επέφερε ο χριστιανισμόςκατά την εποχή του. Είναι βέβαιο όμως δε, πως ο πολιτισμός της εποχής και δη το φιλοσοφικό υπόβαθρο αποτέλεσε ένα έξοχο υπόστρωμα ανάπτυξης του ευαγγελικού λόγου και μάλιστα σε μία εποχή που η κοινωνία φαινόταν ώριμη για μία τέτοια αλλαγή. Διόλου τυχαίο άλλωστε δεν είναι πως [[Απολογητές]] και μεταγενέστεροι συγγραφείς αναφέρουν ως πρόδρομους του χριστιανισμού σημαντικούς φιλοσόφους όπως τον Πλάτωνα, τον Ηράκλειτο ή το Σωκράτη.
Συνάμα όμως ήταν ενήμεροι, όχι λιγότερο από εμάς σήμερα, για τη ριζική αντίθεση ανάμεσα σε αυτό τον πολιτισμό και το κήρυγμά τους, τη στιγμή που και οι αντίπαλοι είχαν σαφή επίγνωση και συνείδηση για την ένταση αυτή<ref>Γ. Φλορόφσκι, Χριστιανισμός και Πολιτισμός, σελ. 29</ref>. Ο αρχαίος κόσμος είναι αναμφισβήτητο πως εναντιώθηκε στη μεταστροφή αυτή, όπως άλλωστε και σημαντική μερίδα χριστιανών. Έτσι βλέπουμε για παράδειγμα συγγραφείς όπως ο [[Τερτυλλιανός]], να είναι δριμείς έναντι του Ελληνισμού και της φιλοσοφίας και συνάμα να χρησιμοποιούν ως εργαλεία τη φιλοσοφία και το γενικότερο εκπαιδευτικό υπόβαθρο της εποχής. Ακόμα και ο [[Ωριγένης]] που κατηγορήθηκε ως εξελληνιστής του χριστιανικού μηνύματος ήταν ενήμερος γι αυτή τη διαφοροποίηση, όταν μιλούσε για τα πλούτη των αμαρτωλών ειδωλολατρών (εις Ψαλμούς 36, 3, 6). Η φιλοσοφία όμως και η εν γένη παιδεία ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και του τρόπου λειτουργίας των ανθρώπων, όπου και αυτοί ανήκαν και εντάσσονταν. Και η επιφυλακτική ή αρνητική στάση των πρώτων χριστιανών προς τη [[φιλοσοφία]] και την τέχνη, περιλαμβανόμενης και της ζωγραφικής και της μουσικής και ιδιαίτερα προς τη ρητορική τέχνη, μπορούν να κατανοηθούν πλήρως μόνο εν σχέση με τη συγκεκριμένη ιστορική πραγματικότητα. Η όλη δηλαδή συγκρότηση του πολιτισμού της εποχής, προσδιοριζόταν και εμποδιζόταν από λανθασμένη και ψευδή πίστη<ref>Γ. Φλορόφσκι, Χριστιανισμός και Πολιτισμός, σελ. 31</ref>. Αυτό λοιπόν που συνέβη ήταν πως οι χριστιανοί κατάφεραν να ανανεώσουν την πολιτιστική πορεία, χωρίς να παρασυρθούν σε προ-πολιτιστικές θέσεις και να διαγράψουν εκ νέου με καινούριο πνεύμα τα πολιτιστικά πλαίσια<ref>Γ. Φλορόφσκι, Χριστιανισμός και Πολιτισμός, σελ. 32</ref>. Ο αρχαίος πολιτισμός αποδείχτηκε τελικά αρκετά εύπλαστος για να δεχτεί μία βαθύτατη μεταμόρφωση, όπως αυτή την απαιτούσε το νέο χριστιανικό μήνυμα. Εξού και δε θα ήταν ορθό να μιλήσουμε για ένα εξελληνισμό του χριστιανισμού, αλλά ένα εκχριστιανισμό του ελληνισμού<ref>Γ. Φλορόφσκι, Χριστιανισμός και Πολιτισμός, σελ. 32</ref>, ο οποίος σε πολλές επαφές του ερωτοτρόπησε με αντίθετα αποτελέσματα. Αυτό όμως που συνέβη τελικά ήταν πως ο Ελληνισμός πλέον είχε αλλάξει ριζικά και είχε μεταμορφωθεί από τη μακραίωνη συσσώρευση των γνήσιων ανθρώπινων αξιών στην πολιτιστική πορεία, που παραλήφθηκαν και μεταβιβάστηκαν με το πνεύμα της χριστιανικής υπακοής και αφοσιώσεως στην αλήθεια του Θεού<ref>Γ. Φλορόφσκι, Χριστιανισμός και Πολιτισμός, σελ. 31</ref>.
