12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
Εδώ η Η διδασκαλία περί υποταγής του Ιππολύτου φαίνεται προβληματική<ref>Π. Χρήστου, Ελλ. Πατρολογία Β΄, σελ. 742</ref>. Ο ίδιος μάλιστα σε κάποιες αναφορές του δείχνει και μία τάση διθεϊσμού όπως τον κατηγορούσε ο Κάλλιστος καθώς ισχυριζόταν πως ''"Ένα (θεόν ορώ), πρόσωπα δε δύο, οικονομία δε τρίτην τη χάριν του Αγίου Πνεύματος"''<ref>Εις την αίρεσιν του Νοητού 18</ref>. Ο ίδιος όμως τόνιζε πως ''"Έις Θεός, ον ουκ άλλοθεν επιγιγνώσκομεν, αδελφοί εκ των Αγίων Γραφών..."''<ref>Εις την αίρεσιν Νοητού 9</ref> και πως ''"Ο ων πατήρ επί πάντων, ο δε Υιός δια πάντων, το δε Άγιον Πνεύμα εν πάσιν. Άλλως τε ένα Θεόν νομίσαι μη δυνάμεθα, εαν μη όντως Πατρί και Υιώ και Αγίω Πνεύματι πιστεύσωμεν"''<ref>Εις την αίρεσιν Νοητού</ref>. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό πως στη διδασκαλία του Ιππόλυτου προτάσσονταν προτασσόταν η θεολογική προοπτική της υποταγής κάτω από την πίεση των μοναρχιανών<ref>Κων. Σκουτέρης, Ιστορία των Δογμάτων Α΄, σελ. 447</ref>, για να κατά την οποία έπρεπε να εξαρθεί την η ενότητα της [[Αγία Τριάδα|τριάδος]], η οποία επιβεβαιωνόταν από την υποταγή στην εξουσία του [[Θεός Πατήρ|Πατρός Θεού]]<ref>Π. Χρήστου, Ελλ. Πατρολογία Β΄, σελ. 742</ref>.
τέλος η διδασκαλία, έμεινε η εργογραφία
Ο Λόγος αποκαλύφτηκε κατά τη δημιουργία, αλλά είχε γεννηθεί προ αυτής<ref>Π. Χρήστου, Ελλ. Πατρολογία Β΄, σελ. 741</ref>. Στο σημείο αυτό ο Ιππόλυτος υποστηρίζει το φαινόμενο της υποταγής του Λόγου και τις δύο καταστάσεις του Λόγου. Τον προφορικό και τον ενδιάθετο<ref>Π. Χρήστου, Ελλ. Πατρολογία Β΄, σελ. 742</ref>. Ο Λόγος δηλαδή αρχικά ήταν ενδιάθετος (δηλ. αόρατος και ανυπόστατος) και εν συνεχεία έγινε προφορικός (δηλ. ορατός και υποστατικός). Το παράδειγμα αυτό το βλέπουμε συχνά στους απολογητές και ιδίως τον [[Ιουστίνος ο Μάρτυς|Ιουστίνο]]. Ο Ιππόλυτος όμως προσθέτει και μία τρίτη κατάσταση, αυτή την υιότητος, δηλαδή της ενσαρκώσεως<ref>Εις την αίρεσιν του Νοητού 17</ref>.
====Χριστολογία====
Η Χριστολογία του Ιππολύτου κινείται στη βάση των δεδομένων της Αγίας Γραφής. Κατά τον ίδιο μάλιστα η παράδοση των [[Απόστολοι|Αποστόλων]] είναι αυτή που διασώζει την ορθόδοξη χριστολογία και καλύπτει πλήρως τις πνευματικές απαιτήσεις των ανθρώπων<ref>Κ. Σκουτέρης, ενθ.αν., σελ. 451</ref>. Ο Χριστός λοιπόν είναι ο προαιώνιος Λόγος του Πατρός, ο οποίος έγινε άνθρωπος. Κατά τη θεότητα είναι φορέας της θείας φύσεως, ενώ κατά την ανθρωπότητα, της επίγειας και ανθρώπινης. Η σάρκωση μάλιστα επιτελέστηκε εκ πνεύματος αγίου και [[Θεοτόκος|Μαρίας της παρθένου]]. Προφητεύτηκε από την [[Παλαιά Διαθήκη]] και συνέβη προς σωτηρία του κόσμου. Ο Χριστός μάλιστα προσέλαβε τέλεια ανθρώπινη φύση από σώμα και λογική ψυχή και υπήρξε αναμάρτητος. Ο Υιός τελικά και Λόγος του Θεού έφερε τη σωτηρία εξ αιτίας της πραγματικής σάρκωσής Του, καθώς υπήρξε πάντοτε παριστάμενος στον πατέρα δια του οποίου τα πάντα εποίησε. Η σάρκωσή μάλιστα δε συνέβη κατά φαντασία (δόκηση) ή τροπή, αλλά πραγματικά ως τέλειος άνθρωπος<ref>Το κομμάτι αποτελεί απόδοση του ''"Εις την αίρεσιν Νοητού, 17"''</ref>.
Ο Χριστός λοιπόν είναι Υιός Θεού και Υιός ανθρώπου, κατά το στον οποίο το [[κτιστό]] και το άκτιστο, το θείο και το ανθρώπινο ενώνονται<ref>Εις τον Δανιήλ 4, 39</ref>. Η Χριστολογία βέβαια του Ιππόλυτου πάντοτε προσδιορίζεται από τον αγώνα κατά των Μοναρχιανών και ειδικά του Νοητού, που έλεγε πως Υιός και Πατήρ είναι το ίδιο πρόσωπο (Υιοπάτωρ), με διαφορετικό προσωπείο. Σε αυτό το σημείο ο Ιππόλυτος τονίζει αγιογραφικά χωρία που δείχνουν ξεκάθαρα τη σάρκωση του Υιού (π.χ. ''Ιω. 16, 28. Πράξεις 10, 36''). Έτσι εξαίρει τη θεότητα του Ιησού, αλλά και την ανθρωπότητα, ώστε να αντιμετωπίζει τις αμφίπλευρες στρεβλώσεις των μοναρχιανών και των Δοκητών. Ο Ιππόλυτος μάλιστα αναφέρει πως το μυστήριο της σαρκώσεως είναι άρρητο και ακατανόητο και αποτελεί ''"ανεκδιήγητη τέχνην"''<ref>Εις την αίρεσιν του Νοητού 16</ref>. Προς της ενανθρωπήσεώς του ήταν άσαρκος και ''"τέλειος Υιός Θεού αποδεδειγμένος...εν ουρανώ σαρξ ουκ ην"'', ενώ παραμένει σε αδιάστατη κοινωνία με τον πατέρα, παρά τη σάρκωσή Του, όπως άλλωστε και η θεία φύση με την ανθρώπινη στο ένα πρόσωπο του Χριστού<ref>Κ. Σκουτέρης, ενθ.αν., σελ. 453</ref>
===Εκκλησία===
Η εκκλησία αποτελεί το θεσμό που διατηρεί την αλήθεια και διαμοιράζει τα ενδιαφέροντα μεταξύ θεσμικής και πνευματικής απόψεως αυτής. Έτσι καταφεύγει συχνά στην τυπολογία για να περιγράψει την εκκλησία, η οποία είναι νύμφη Χριστού, μητέρα των πιστών, η γυνή της αποκαλύψεως, η ενδεδυμένη με τον ήλιον, η οποία γεννά τον τέλειον Χριστόν<ref>Π. Χρήστου, Ελλ. Πατρολογία Β΄, σελ. 744</ref>. Είναι το πλοίο το οποίο χειμάζεται μέσα στην εγκόσμια θάλασσα, αλλά δε χάνεται διότι έχει στο μέσο του τρόπαιο το [[Σταυρός|σταυρό]], ναύτες τους [[Άγγελοι|αγγέλους]] και κυβερνήτη το [[Χριστός|Χριστό]]. Οι παραστάσεις αυτές μας θυμίζουν τις σκηνές των κατακομβών και των αρχαίων χριστιανικών ναών<ref>Π. Χρήστου, Ελλ. Πατρολογία Β΄, σελ. 744</ref>.
Σκοπός της εκκλησίας είναι να διατηρήσει την αλήθεια που παρέλαβε από το Χριστό και τους Αποστόλους και συνάμα να προσφέρει τα αγαθά της σε όσους βρίσκονται εντός αυτής. Γι αυτό προσφέρει τα μυστήρια, τα οποία αφέουν τις αμαρτίες και προσφέρουν τα μέσα χάριτος, δια του [[Βάπτισμα|βαπτίσματος]], της [[Εξομολόγηση|εξομολογήσεως]] και της [[Θεία Ευχαριστία|θείας ευχαριστίας]]. Η εκκλησία είναι κοινωνία αγίων, εξού και δεν πρέπει να γίνεται δεκτή η συγχώρηση των βαρέων αμαρτημάτων, δηλαδή του φόνου και της μοιχείας<ref>Κατά Αιρέσεων 9, 12</ref>. Σκοπός επίσης
===Εσχατολογία===
Μέσα στο έργο του γίνεται εκτεταμένη αναφορά στο έργο του Αντιχρίστου, ο οποίος κατά τους έσχατους χρόνους θα προσπαθήσει να πλανήσει την ανθρωπότητα. Η βάση της διδασκαλίας του είναι η προφητεία του [[Δανιήλ]] και η [[Αποκάλυψη του Ιωάννη|Αποκάλυψη]]<ref>Κ. Σκουτέρης, ενθ.αν., σελ. 456</ref>. Έτσι ο διάβολος που θα εμφανιστεί ως Θεός, θα προέρχεται από τη φυλή του Δαν, θα αναστήσει τη βασιλεία των Ιουδαίων και θα απαιτήσει να λατρεύεται. Θα εμφανίζεται ως Χριστός και θα έχει ψευδαποστόλους. Τελικά θα συντριβεί. Η ιστορική σκηνή θα κλείσει με τη σύναξη των ανθρώπων ενώπιον του Θεού και την αιώνια βασιλεία.
Η εσχατολογία του Ιππολύτου είναι ιδιόμορφη. Φαίνεται να παίζει με τις χιλιετίες, ενώ δεν είναι χιλιαστής<ref>Π. Χρήστου, Ελλ. Πατρολογία Β΄, σελ. 744</ref>. Με βάση την τυπολογική σκέψη του βρίσκει μία σχετική αντιστοιχία των έξι ημερών της δημιουργίας και των χιλιετιών της ανθρωπότητας, υπολογίζοντας ότι από κτίσεως κόσμου είχαν παρέλθει 5.500 χρόνια κατά την εμφάνιση του Χριστού. Μετά το πέρας όμως της εποχής αυτής δε άρχιζε δεν αρχίζει κάποια γήινη χιλιετής βασιλεία, αλλά η αιώνιος και ουράνια<ref>Π. Χρήστου, Ελλ. Πατρολογία Β΄, σελ. 745</ref>. Εκεί ο άνθρωπος θα βρεθεί πλήρως ανανεωμένος, καθώς η [[ψυχή]] θα συναντήσει το νέο σώμα το οποίο θα είναι άφθαρτο. Οι φαύλοι και οι αιρετικοί θα οδηγηθούν στο άσβεστο πυρ, όπου δε θα υπάρξει καμία παρηγοριά, ενώ ο θάνατος δε θα μπορεί να τους απαλλάξει από την τιμωρία<ref>Προς Έλληνας και Πλάτωνα 3</ref>
==Υποσημειώσεις==
