12.398
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
→Θεολογία
Στην ορθόδοξη θεολογία η προκοπή και ο πλουτισμός της ύπαρξης για τη μετοχή στην βασιλεία του Θεού, δεν εννοείται σε ηθικά πλαίσια, αλλά μέσα από μία ενεργειακή σχέση<ref>Ν. Ματσούκας, Δογματική...Β΄, σελ. 465</ref>. Το άκτιστο παρέχει και το [[κτιστό]] μεταλαμβάνει αγαθότητα. Αυτή ουσιαστικά είναι η μυστηριακή σχέση του Θεού με τον άνθρωπο, που βασίζεται σε μία καθαρά ενεργειακή και πραγματική διάσταση<ref>ο.π.</ref>. Η ύπαρξη κάθε ανθρώπου, όπως διατηρείται και προκόβει αποτελεί έκφανση της μυστηριακής σχέσης των δύο αυτών πόλων. Οι εκφάνσεις αυτές όμως παίρνουν την ιδιάζουσα και αποκλειστική φανέρωσή τους μέσα στο σώμα της εκκλησιαστικής κοινότητας. Γι αυτό και τα μυστήρια ''"φανερώνονται ως ενέργειες, λειτουργίες και έργα του σώματος, που τελειώνουν την προκοπή των μελών στα πλαίσια της μετοχής στη ζωή του Θεού, και άρα στα πλαίσια της θεογνωσίας"''<ref>Ν. Ματσούκας, Δογματική...Β΄, σελ. 465</ref>.
Τα μυστήρια όλα, όπως και κάθε ένα ξεχωριστά, δεν μπορούν να θεωρηθούν αποκομμένα από τη φυσική και ιστορική πραγματικότητα, ούτε ως αφηρημένες ή μαγικές πράξεις<ref>ο.π.</ref>. Μία μαγική πράξη υπερβαίνει μία κατάσταση νομοτελειακής πραγματικότητας που ξεπερνά τα φυσικά όρια. Αντίθετα τα χριστιανικά μυστήρια δε γίνονται ''"μηχανιστικά"'' αλλά προάγουν τη ζωή μέσα στα φυσικά πλαίσια και με βάση την προκοπή και τη συνεργία του μέλους. Έτσι αποτελούν την αλήθεια και τη ζωή "σαρκωμένα" μέσα στη φυσική και ιστορική πραγματικότητα<ref>Ν. Ματσούκας, Δογματική...Β΄, σελ. 466</ref>. Με αυτή την προοπτική κατανοείται η χρήση των υλικών στοιχείων, τα οποία μεταβάλλονται και καθαγιάζονται, λαμβάνοντας ειδικό νόημα και περιεχόμενο. ''"Η Ορθοδοξία δε, απορρίπτει κάθε προσπάθεια που αποσκοπεί στο να καταστήσει τα μυστήρια λιγότερα υλικά. Το ανθρώπινο πρόσωπο πρέπει να θεωρηθεί από ολιστικούς όρους, ως μία αδιάλυτη ενότητα σώματος και ψυχής...με τον τρόπο αυτό τα μυστήρια μας μεταφέρουν στο γεγονός της σάρκωσης, όταν ο Χριστός έλαβε υλική σάρκα κι την κατέστησε όχημα του Αγίου Πνεύματος"''<ref>Κάλλιστος Ware, Η Ορθόδοξη Εκκλησία, σελ. 435</ref>. Τα μυστήρια τελικά είναι υπεύθυνα για τη διαρκή καθαίρεση των δαιμονικών δυνάμεων, η οποία επιτελείται μέσα από την εκκλησιαστική δομή του σώματος της εκκλησίας, προς θεραπεία, πρόοδο και θρίαμβο κατά των δαιμονικών δυνάμεων.
Η ορθόδοξη θεολογία απέφυγε για πολλούς αιώνες τη αυτονόμηση των μυστήριων. Σε αντίθεση όμως με την πατερική θεολογία, η σχολαστική θεολογία αυτονόμησε τα μυστήρια. Αποτέλεσμα του γεγονότος αυτού ήταν η διαφοροποίηση της χάριτος, σε ενεργή και επαρκή, ως δύο καταστάσεις της χάριτος όπου η δεύτερη έπαιτε της πρώτης ως στάδιο της τελείωσης του ανθρώπου. Αντίστοιχη θεολογία, με αυτονόμηση των μυστηρίων ποτέ δε νοήθηκε από την πατερική και βιβλική θεολογία. Η αυτονόμηση αυτή όμως οδήγησε σε μία ακόμα μεγαλύτερη πλάνη. Το διαχωρισμό τω μυστηρίων σε υποχρεωτικά και προαιρετικά. Κάτι τέτοιο από άποψη ορθόδοξης εκκλησιολογίας θεωρείται απαράδεκτο<ref>Ν. Ματσούκας, Δογματική...Β΄, σελ. 472</ref>. Κάθε μέλος του σώματος, κατά φυσική αναγκαιότητα, μετέχει σε όλα τα χαρίσματα. Και ο γάμος στην [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] δεν είναι προαιρετικός αφού η εκκλησία δε δέχεται την ελεύθερη αγαμία ως ατομικό δικαίωμα, αλλά ως χάρισμα μέσα στην εκκλησία. Και στην ιερωσύνη επίσης μπορεί να απαιτείται χειροτονία για κάποιο μέλος, αλλά το κάθε μέλος μετέχει της γενικής ιερωσύνης, αφού είναι δεδομένο πως στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν μπορεί να τελεστεί κανένα μυστήριο δίχως την παρουσία λαού, κάτι που δείχνει τη μετοχή αυτή.