Αλλαγές

Η ακολουθία του γάμου στην αρχαία παράδοση της εκκλησίας διέφερε σε σχέση με σήμερα. Όπως ανωτέρω ήδη τονίστηκε, ήταν μέρος του λειτουργικού της [[Θεία Ευχαριστία|Θείας Ευχαριστίας]], ενώ ταυτόχρονα τελείτο σε δύο μέρη, που ήταν η ακολουθία του αρραβώνος και η ακολουθία του γάμου. Σήμερα και τα δύο αυτά μέρη σήμερα τελούνται στο αυτό ένα μέρος της ακολουθίας του γάμου. Η διαδικασία του αρραβώνος είναι η ευλογία και ανταλλαγή δακτυλίων, κάτι που προτύπωνε την ελεύθερη θέληση και αμοιβαία συναίνεση των μελλονύμφων<ref>Κάλλιστος Ware, ενθ.αν., 466</ref>. Το δεύτερο μέρος αποτελείται από την τελετή της στέψης. Στην [[Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία]] συνήθως τα στέφανα φτιάχνοντας φτιάχνονταν από φύλλα και λουλούδια, στη δε [[Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία]] από χρυσό και άργυρο. Τα στέφανα συμβολίζουν την χάρη του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος ]] που επέρχεται κατά το μυστήριο στο ζευγάρι. Τα στέφανα επίσης κατά την ορθόδοξη παράδοση, συμβόλιζαν τόσο τα στέφανα του μαρτυρίου, αφού κάθε γάμος προϋποθέτει αυτοθυσία, αλλά και στέφανα χαράς<ref>ο.π.</ref>. Στο τέλος οι σύζυγοι πίνουν κρασί από κοινό ποτήριο, ως ενθύμηση του θαύματος του γάμου της Κανά<ref>ο.π.</ref>.

Σε ότι αφορά το τελετουργικό των διαζευγμένων και επανανυμφευμένων, η ακολουθία στην ορθόδοξη πρακτική διαφέρει. Έτσι δεν δε διαβάζονται μερικές χαρμόσυνες ευχές, ενώ στη θέση τους διαβάζονται ευχές μετανοίας. Σήμερα όμως συνήθως δεν τελείται το τελετουργικό αυτό.