Αλλαγές

Ο Θεόφιλος υπήρξε πολύγραφος θεολόγος της εποχήςτου. Παρότι ο ίδιος, στα βήματα τού [[Απόστολος Παύλος|Αποστόλου Παύλου]] αυτοχαρακτηρίζεται ως ιδιώτης, μέσα από τα κείμενά του διακρίνουμε ακριβώς το αντίθετο. Τα κείμενά του ήταν γραμμένα με σαφήνεια, ζωντάνια, ετοιμότητα, με ύφος κομψό και εύρυθμο, ενίοτε όμως μονότονο λόγω της ευρείας εκτάσεως τους. Με λίγα λόγια υπήρξε δόκιμος συγγραφέας με ισχυρή προβολή και επιρροή<ref>Παν. Χρήστου, ενθ.αν., 587</ref>.

Από τον ιστορικό [[Ευσέβιος Καισαρείας|Ευσέβιο]] και τον [[Ιερώνυμος|Ιερώνυμο]] μαθαίνουμε για σειρά έργων του. Έτσι κατά τον πρώτο είχε συγγράψει έργα όπως: ''"Προς Αυτόλυκον"'', ''"Προς αίρεσιν Ερμογένους"'', ''"Κατά Μαρκίωνος"'' και ''"Βιβλία Κατηχητικά''"<ref>Ευσεβίου Εκκλησιαστική Ιστορία, 4, 24</ref>, ενώ κατά τον Ιερώνυμο είχε συγγράψει και ''"Υπόμνημα εις το ευαγγέλιον"'' και ''"Υπόμνημα εις τας παροιμίαςΠαροιμίας"''. Τέλος ο ίδιος κατονομάζει βιβλίο του ''"βίβλος περί των ιστοριών"''. Τα σημαντικότερα από αυτά θεωρούνται το ''"Κατά Μαρκίωνος"'' καθώς και το ''"Υπόμνημα στα Ευαγγέλιο"''. Το πρώτο αναφερθέν βιβλίο θεωρείται από μερικούς θεολόγους πως επηρέασε σοβαρά τη σκέψη του [[Ειρηναίος Λουγδούνου|Ειρηναίου]]<ref>F. Loofs</ref>, ενώ το ''"υπόμνημα Υπόμνημα στο ευαγγέλιοΕυαγγέλιο"'' αν εκφράζονται αμφιβολίες περί της γνησιότητός του από τον Ιερώνυμο, σε άλλο σύγγραμμά του<ref>Epistula 12 ad Aglasiam 6</ref> αναφέρει πως είχε συντάξει όντως αρμονία των τεσσάρων ευαγγελίων όπως ο [[Τατιανός ο Σύρος|Τατιανός]], επί της οποίας πιθανώς και συνέταξε και υπόμνημα<ref>Παν. Χρήστου, ενθ.αν., 588</ref>.

Στο έργο ο Αυτόλυκος εμφανίζεται ως εθνικός ο οποίος δυσανασχετεί με τη χριστιανική διδασκαλία και με την προσχώρηση του Θεόφιλου σε αυτήν. Αν όντως είναι υπαρκτό πρόσωπο δεν μπορεί να διασταυρωθεί, αλλά ήταν μία συνήθης τακτική της εποχής, οι μετακινούμενοι εθνικοί στο χριστιανισμό να γίνονται δεκτοί από φίλους τους εθνικούς ώστε να απολογούνται<ref>Π. Χρήστου, ενθ.αν., 589</ref>. Το γεγονός βέβαια ότι ο Αυτόλυκος δεν προσχωρεί τελικά στο χριστιανισμό, συμβάλλει στην πεποίθηση ότι ίσως είναι αληθινό γεγονός, αλλά ο προτρεπτικός χαρακτήρας του έργου το ανάποδο<ref>Π. Χρήστου, ενθ.αν., 589</ref>. Κατά την άποψη του πατρολόγου Π. ''Παναγιώτη Χρήστου '' κάτι τέτοιο δε συμβαίνει καθώς δεν εξάγεται ενότητα των τριών βιβλίων μέσω της σχετικής κριτικής φιλολογικής έρευνας, ούτε από την πληροφορία του [[Λακτάντιος|Λακτάντιου]]<ref>Institutiones divinae 1, 23</ref>, που αναφέρει ότι ο Θεόφιλος είχε συγγράψει αυτοτελές έργο. Προβλήματα επίσης εσωτερικής δομής οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα, με αποτέλεσμα το πρώτο βιβλίο προφανώς να απευθύνεται σε κάποιο έτερο εθνικό, αφού δεν αναφέρεται το όνομα του Αυτόλυκου, ενώ στα επόμενα να δύο να παρατηρούνται όλες οι αντίστοιχες δομές και εσωτερικές προϋποθέσεις ώστε αυτά να αποτελούν δύο συνεχή κείμενα, προς τον Αυτόλυκο<ref>Π. Χρήστου, ενθ.αν., 588</ref>.