Ελοχίμ

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ελοχίμ είναι ένα από τα εβραϊκά ονόματα που απαντώνται στην Παλαιά Διαθήκη σχετικά με τον Θεό[1] (εμφανίζεται περίπου 2.600 φορές[2]).

Το όνομα Ελοχίμ είναι πληθυντικός του Eloah και χρησιμοποιείται συχνά ενάρθρως, με σημασία ενικού για να προσδιορίσει τον ένα και μοναδικό Θεό, τον υπέρτατο και αληθινό, τον "ζώντα Θεόν" (Δ΄ Βασ. 19,4) τον "Θεόν των θεών και τον Κύριον των κυρίων" (Δευτ. 10,17. Ψαλμ. 135 [136],2)[3].

Ο πληθυντικός αυτός τύπος με χρήση του ως ενικού, ίσως καθιερώνεται κατ' επίδραση προϊσραηλιτική, χαναανιτική, όπου χρησιμοποιήθηκε για τον προσδιορισμό ενός υπέρτατου θεού αντιπροσωπευτικού του όλου πανθέου[4], αν και, σύμφωνα με μια άλλη άποψη, το έντονα μονοθεϊστικό πλαίσιο της Παλαιάς Διαθήκης αποτρέπει την υπόθεση ότι η χρήση του στηρίζεται σε πολυθεϊστικές βάσεις[5].

Το Ελοχίμ, ως ενικός τύπος, φανερώνει την πληρότητα της δυνάμεως του μοναδικού Θεού[6] και χαρακτηρίζεται ως πληθυντικός της μεγαλειότητας ή της υπεροχής ή του μεγέθους με την έννοια της πληρότητας της θεότητας, του Θεού με απόλυτη έννοια, του θείου σαν μια πολλαπλότητα δυνάμεων[7] (και σε άλλες γλώσσες υπάρχουν ουσιαστικά που στον πληθυντικό αριθμό ενέχουν μια έννοια απροσδιοριστίας και πληρότητας στο χώρο ή στο χρόνο, όπως π.χ. τα γηρατειά, τα νιάτα, τα επουράνια κ.ά.[8]).

Το Γιαχβέ είναι κύριο όνομα, που δηλώνει ειδικά τον προσωπικό Θεό του Ισραήλ, ενώ το Ελοχίμ εκφράζει μια αφηρημένη ιδέα περί Θεού ως υπερβατικής ύπαρξης[9]. Το πρώτο, εκφράζει τις σχέσεις του Θεού προς τον Ισραήλ, ενώ το δεύτερο, είναι το όνομα του Θεού σε σχέση προς τον κόσμο και τα έθνη[10]. Το Γιαχβέ προσδιορίζει τον Θεό του ηθικού κόσμου, που έχει ηθικές απαιτήσεις από τον άνθρωπο, ενώ το Ελοχίμ προσδιορίζει το Θεό του υλικού κόσμου, ο οποίος δημιουργεί τα πάντα με το λόγο του, είναι ο απόλυτος κύριος και εξουσιαστής της κτίσεως και αποτελεί την πηγή της ζωής. Ένας μόνο Θεός υπάρχει και ο Γιαχβέ μόνος είναι Ελοχίμ, δηλαδή, ο προσωπικός Θεός του Ισραήλ είναι πράγματι ο Θεός ολόκληρης της οικουμένης ο οποίος αποκαλύπτει τον Εαυτό του με δύο διαφορετικούς τρόπους στο ανθρώπινο γένος[11].

Υποσημειώσεις

  1. Άλλα ονόματα του Θεού είναι τα: Αδωνάϊ, Ελ, Ελ Ελοχίμ, Γιαχβέ, Σαδδαΐ, Ελώχ, Ελωά, Για Γιαχβέ, Ελ Γιαχβέ, Γιαχβέ Ελοχίμ κ.ά. (βλ. λήμμα "Θεός", στο: Μουστάκης Βασίλειος, Λεξικό της Αγίας Γραφής, Αθήναι 1955, σελ. 73).
  2. Συλλογικό έργο, Θρησκειολογικό Λεξικό, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2000, σελ. 206.
  3. Καλαντζάκης Ε. Σταύρος, Καρδία Καινή και Πνεύμα Καινόν-Οι Θεολογικές Ιδέες του Προφήτη Ιεζεκιήλ, Θεσσαλονίκη 1998, σελ. 77.
  4. Καλαντζάκης Ε. Σταύρος, Καρδία Καινή..., ό.π.
  5. Συλλογικό έργο, Θρησκειολογικό Λεξικό, ό.π., σελ. 207.
  6. ΘΗΕ, τόμ. 5, ό.π.
  7. Καλαντζάκης Ε. Σταύρος, Καρδία Καινή..., ό.π., σελ. 77-78.
  8. Συλλογικό έργο, Θρησκειολογικό Λεξικό, ό.π.
  9. Καλαντζάκης Ε. Σταύρος, Εν αρχή εποίησεν ο Θεός. Ερμηνευτική ανάλυση των περί δημιουργίας διηγήσεων της Γενέσεως, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2001, σελ. 495.
  10. "Ελωχίμ", ΘΗΕ, τόμ. 5, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1964, στ. 675.
  11. Καλαντζάκης Ε. Σταύρος, Εν αρχή εποίησεν ο Θεός..., ό.π., σελ. 495-496.

Βιβλιογραφία

  • Συλλογικό έργο, Θρησκειολογικό Λεξικό, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2000, σελ. 206-207.
  • "Ελωχίμ", Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια (ΘΗΕ), τόμ. 5, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1964, στ. 675-676.
  • Καλαντζάκης Ε. Σταύρος, Εν αρχή εποίησεν ο Θεός. Ερμηνευτική ανάλυση των περί δημιουργίας διηγήσεων της Γενέσεως, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2001, σελ. 495-496.
  • Καλαντζάκης Ε. Σταύρος, Καρδία Καινή και Πνεύμα Καινόν-Οι Θεολογικές Ιδέες του Προφήτη Ιεζεκιήλ, Θεσσαλονίκη 1998, σελ. 77-78.
  • "Θεός", Μουστάκης Βασίλειος, Λεξικό της Αγίας Γραφής, Αθήναι 1955, σελ. 73.
  • Μπρατσιώτης Ι. Παναγιώτης, Εισαγωγή εις την Παλαιάν Διαθήκην, εκδ. Νικ. Π. Μπρατσιώτη, Αθήνα 1993 (c1936), σελ. 114-116.

Διαβάστε επίσης