Αλλαγές

Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Χρήστης:Papyrus/Πηγές

8.999 bytes προστέθηκαν, 17:49, 18 Ιουλίου 2009
μ
Προβλήματα κακοπιστίας και σύγκριση ιστότοπων
==Εισαγωγή==
Οι σκέψεις αυτές αφορούν μόνο την αναζήτηση πηγώνπροέκυψαν ως αποτέλεσμα εμπειριών, από διάφορες προσπάθειες σύνταξης κειμένων, όταν με τον καιρό διαπιστώθηκαν κάποια προβλήματα που είναι χρήσιμες για τη σύνταξη αξιόπιστων σχετίζονται με την ποιότητα και επαληθεύσιμων αξιοπιστία των κειμένων με ιστορικό - θεολογικό περιεχόμενο. Πάντα γίνονται λάθη μέχρι κάποιος να συνειδητοποιήσει τα στοιχεία που συνθέτουν το νέο, σχετικά, κατάλληλο για δημιουργία εγκυκλοπαιδικών άρθρων. Άραπεριβάλλον του διαδικτύου<ref>Σε άρθρο του περιοδικού πληροφορικής ''PC WORLD'', δεν έχουν γενικό χαρακτήρα και δεν εφαρμόζονται σε κάθε περίπτωση.διάβασα με ενδιαφέρον τα παρακάτω:
Οι σκέψεις αυτές προέκυψαν ως αποτέλεσμα εμπειριών, :''"Το έχουμε γράψει όλοι. Πριν από διάφορες προσπάθειες σύνταξης κειμένων, όταν λίγους μήνες το είχα γράψει και σε αυτήν τη σελίδα με τον καιρό διαπιστώθηκαν κάποια προβλήματα αφορμή τα άχρηστα blogs που σχετίζονται με την ποιότητα δεν μας επέτρεπαν να εντοπίσουμε τις αξιόλογες σελίδες αλλά και αξιοπιστία των κειμένωντα αξιόλογα blogs'' [.. Πάντα γίνονται λάθη μέχρι κάποιος να συνειδητοποιήσει τα στοιχεία .] ''Δυστυχώς το Web είναι ανυπεράσπιστο απέναντι στην κακοποίηση που συνθέτουν δέχεται από κάποιους. Θα το νέοεκτιμούσα, σχετικάλοιπόν, περιβάλλον του διαδικτύου, και καλό είναι ιδιαίτερα εάν μπορούσα να διορθώνονται κατά το δυνατό.έχω ένα directory από πιστοποιημένες πηγές"''
Όλες οι αναφορές σε «ψηφιακά κείμενα» αφορούν το διαδίκτυο και όχι άλλα μέσα όπως CD-ROM ή DVD-ROM.συνεχίζει ο αρθρογράφος:
==Περί ανωνυμίας==Το πρώτο :''"Χάρηκα ιδιαίτερα όταν πρόσφατα στο BBC ο μεγάλος Sir Tim Berners-Lee'' [...] ''υπεραμύνθηκε του έγκυρου και σημαντικότερο ζήτημα της διαδικτυακής μας παρουσίαςσοβαρού περιεχομένου'' [...] ''Είπε στο BBC μεταξύ άλλων, σχετίζεται με το φαινόμενο της ανωνυμίαςότι χρειάζονται νέα συστήματα που θα δίνουν στα web sites μία ετικέτα αξιοπιστίας από τη στιγμή που θα αποδεικνύονται έγκυρες πηγές'' [...] ''Μόνος σκοπός είναι να περιοριστούν οι ανυπόστατες φήμες και να επικρατήαει η πραγματική επιστήμη'' [... Ακόμη κι αν είμαστε κάποιοι ειδικοί ] ''Με χαροποίησε και μόνο η αναφορά στο αντικείμενομεγάλο αυτό πρόβλημα από τον ίδιο τον ιδρυτή του Web"'' '''(περιοδ. ''PC WORLD'', τεύχ. 45, κανείς δεν μπορεί να το ξέρειΟκτώβριος 2008, σελ. 36)'''. Αυτό έχει <br><br>Αυτή τη σημαντική παρατήρηση έκανε και τα καλά πάλι ''"ο «πατέρας» του Ιστού, σερ Τιμ Μπέρνερς - Λι"'', όταν ''"βρέθηκε στη χώρα μας στο πλαίσιο του 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για την Επιστήμη τουΙστού"'': ''"Θα πρέπει να θυμόμαστε πάντοτε ότι η πληροφορία είναι ένα πολύ ισχυρό εργαλείο και μπορεί να μας δώσει μεγαλύτερη ώθηση στην προσπάθεια που κάνουμε χρησιμοποιηθεί για σύνταξη καλών καλούς ή κακούς σκοπούς. Θα πρέπει με διάφορους τρόπους να βεβαιωθούμε ότι ο Ιστός θα παραμείνει ένα αξιόπιστο μέσο"'' ([http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathextra_1_18/03/2009_271615 ''"Τιμ Μπέρνερς-Λι: «Ο Παγκόσμιος Ιστός να παραμείνει αξιόπιστος»"'' (18-03-09), ιστοσελίδα εφημ. «Καθημερινή»], τελευταία επίσκεψη 23-3-2009).</ref>, και αξιόπιστων κειμένων, ώστε καλό είναι να καταφέρουμεδιορθώνονται κατά το δυνατό.  Όλες οι αναφορές σε «ψηφιακά κείμενα» αναφέρονται σε επεξεργάσιμα, το ψευδώνυμο πληκτρολογημένα κείμενα που χρησιμοποιούμε, υπάρχουν σε ιστοσελίδες και μπορούν να μπορέσει κάποια στιγμή να συνδυαστεί αντληθούν με την αξιοπιστίαΑντιγραφή - Επικόλληση, και όχι σκαναρισμένες (δηλ. Την αξιοπιστία ενός ανώνυμου συντάκτη η οποία προέρχεται περασμένες από scanner) σελίδες βιβλίων ή κείμενα από τη συνεχή χρήση έγκυρης άλλα μέσα, όπως εμπορικοί τίτλοι CD-ROM ή DVD-ROM. Επίσης, όλες οι αναφορές και αξιόπιστης βιβλιογραφίας όλα τα επιχειρήματα συνδέονται με τον συγκεκριμένο σκοπό για τον οποίο γράφτηκαν οι σκέψεις αυτές: την επαληθεύσιμη και πηγώναξιόπιστη συγγραφή δικτυακών εγκυκλοπαιδικών άρθρων, με ιστορικό - θεολογικό περιεχόμενο (όπως στην Ορθόδοξη Wiki). '''Δεν είναι δυνατόν ένα "ψευδώνυμο" να επιτύχει τίποτε άλλοΆρα, παρά να βεβαιώσει με την πάροδο του χρόνου ότι κάθε τι που γράφει προέρχεται όντως από κάποια έγκυρη πηγή δεν έχουν γενικό χαρακτήρα και δεν εφαρμόζονται παντού και όχι από το κεφάλι τουπάντα'''. Τότε  ==Θεμελιώδης κανόνας για την άντληση πληροφοριών από το διαδίκτυο==Όπως θα βρει αναγνώστες.φανεί και παρακάτω, η πλέον προβληματική διαδικτυακή πληροφορία, είναι η αγνώστου διαδρομής και προελεύσεως, εκείνη η οποία διαθέτει όλα τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
==Επώνυμες εκδόσεις και διαδικτυακές πηγές==# Προέρχεται από '''άγνωστη-ανεπίσημη ιστοσελίδα''' (π.χ. κάθε τύπου προσωπικά blog, forum συζητήσεων κ.ά.).Μια μικρή προσωπική έρευνα, μου έδειξε τα εξής: # Την προσφέρει '''άγνωστος-μη έγκυρος στο αντικείμενό του συντάκτης'''.Ανάμεσα # Δεν παρέχει '''καμμία τεκμηρίωση επάνω σε 100 βιβλία ελλήνων συγγραφέων των τελευταίων χρόνωνπρωτότυπες πηγές και έγκυρη στο αντικείμενο βιβλιογραφία''' ή # Οι '''υποτιθέμενες "πηγές" στις οποίες βασίζεται, τέσσερα μόνο περιείχαν αρκετές αναφορές σε διαδικτυακές πηγές (εκτόςπεριέχουν και αυτές, εννοείταιεπίσης ατεκμηρίωτες, της ιστοσελίδας του εκδότη αγνώστου προελεύσεως πληροφορίες''' (π.χ. παραπέμπει σε άλλα προσωπικά blog ή του τυπογραφείου), ενώ ανάμεσα σε 100 ξενόγλωσσα βιβλίαforum συζητήσεων, αυτά που αναφέρονταν συχνά σε διαδικτυακούς τόπους ήταν δώδεκαμε τα ίδια χαρακτηριστικά).
Εδώ Η εφαρμογή αυτού του σημαντικού, κατά την άποψή μου, κανόνα, από την οποία θα βγαίνουμε πάντα κερδισμένοι και ποτέ χαμένοι, ορίζει ότι '''κάθε πληροφορία που έχει τα παραπάνω χαρακτηριστικά, θα πρέπει να γίνουν αντιμετωπίζεται ΠΑΝΤΑ ως ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ, μέχρι να βρεθούν οι εξής παρατηρήσεις:αποδείξεις για το αντίθετο'''.
* ΠροφανώςΠρος ενίσχυση της άποψης αυτής, το τριπλάσιο ποσοστό που υπάρχει σε διαδικτυακές διευθύνσεις στα ξενόγλωσσα βιβλία, αντικατοπτρίζει και την εξάπλωση των σχετικών υπηρεσιών στον πληθυσμό. παραθέτω τις θέσεις του καθηγητή ''Ιωάννη Καραγιαννόπουλου'':
* Οι αναφορές σε ιστότοπους:''"'''Ο ερευνητής οφείλει να έχει δει το δημοσίευμα στο οποίο παραπέμπει, ήταν αριθμητικά ελάχιστες σε σχέση με τις αντίστοιχες ανεξάρτητα αν χρησιμοποιεί παραθέματα ή απλώς δίνει παραπεμπτική βιβλιογραφική ένδειξη. Διαφορετικά ο ερευνητής εκτίθεται στο μεγάλο κίνδυνο να παραλάβει και να διαιωνίσει στα παραθέματα ή παραπομπές σε έντυπα κάθε είδους (βιβλίατα λάθη, περιοδικάπου τυχόν έκανε ο συγγραφέας, εφημερίδες καπό τον οποίο άντλησε'''.λπΕκτός από αυτό, εκτίθεται και στον άλλο κίνδυνο, να παραλάβει δηλ.) σε σημείο χωρία που ακόμη κι αν έλειπαν οι διευθύνσεις webφαινομενικά στηρίζουν την άποψη του, έχουν αποσπασθεί όμως από τον παλαιότερο ερευνητή από άλλη συσχέτιση, που στο σύνολο της αντιστρατεύται τα επιχειρήματα του ερευνητή μας. Για το κείμενο λόγο τούτο παραπομπές από δεύτερο χέρι είναι αντιεπιστημονικές και πρέπει να αποφεύγονται. Μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις, όταν δεν υπάρχει τρόπος να δούμε το δημοσίευμα που αναζητούμε, θα υστερούσε καθόλου σε αξιοπιστίαπαραπέμψουμε από δεύτερο χέρι. Τότε όμως θα σπεύσουμε να σημειώσουμε: «το παράθεμα (ή η παραπομπή) από τον Τάδε (με πλήρη βιβλιογραφική παραπομπή στο συγγραφέα και το έργο του)»"''. <small>'''(Καραγιαννόπουλος Ιωάννης, ''Εισαγωγή στην Τεχνική της Επιστημονικής Ιστορικής Εργασίας'', Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1993, σελ. 58)'''</small>.
'''Τα παραπάνω δείχνουν ότι προς το παρόν, οι συγγραφείς δεν χρησιμοποιούν ευρέως διαδικτυακές πληροφορίες για τη στήριξη των κειμένων τους, αλλά μόνο σε ένα πολύ μικρό ποσοστό, και όταν το κάνουν, χρησιμοποιούν συνήθως τα πιο επίσημα website''': οργανισμών (διευθύνσεις που συχνά αλλά όχι πάντα, έχουν κατάληξη ''.org''), εκπαιδευτικών οργανισμών (κατάληξη ''.edu''), κυβερνητικών οργανισμών (κατάληξη ''.gov'') κ.λπ.
'''Να Αν λοιπόν ένα πρώτο μάθημα για τη μπορεί να αποδειχτεί προβληματική η αυτούσια χρήση πηγών'''μιας παράθεσης από τρίτο συγγραφέα, την οποία δεν έχουμε δει με τα μάτια μας, ακόμα κι αν αυτός που μας την παραδίδει είναι αξιόπιστος συγγραφέας, μπορούμε να κατανοήσουμε πόσα προβλήματα θα μπορούσε να μας δημιουργήσει η χρήση αγνώστου προελεύσεως πληροφοριών.
Για Και αν σαφώς έχει νόημα να προλάβω το ερώτημαγράψουμε, να διευκρινίσω: άλλο πράγμα το επεξεργάσιμο ψηφιακό κείμενο ως πηγή και άλλο πράγμα τα σκαναρισμένα άρθρα και βιβλία στα οποία θα αναφερθώ και παρακάτωότι την τάδε άποψη του καθ. Χρ. Ασφαλώς και είναι δυνατόΒούλγαρη, να έχει γραφτεί ένα επιστημονικό άρθρο χωρίς καν να σηκωθεί ο συγγραφέας από το PC την βρήκαμε σε βιβλίο τουΙ. Αν Καραβιδόπουλου, δεν έχει πρόσβαση σε οργανωμένες ψηφιακές βιβλιοθήκες, είναι σαν όμως καμμιά απολύτως αξία να επισκέπτεται γράψουμε ότι την τάδε (ατεκμηρίωτη) πληροφορία την πήραμε από το ίδιο το κτήριο της βιβλιοθήκης και ακόμα καλύτερα γιατί έχει στη διάθεσή blog του και ευρετήρια περιεχομένου! Όταν λοιπόν αναφέρω παραπάνω ότι «''δεν χρησιμοποιούν ευρέως διαδικτυακές πληροφορίες για τη στήριξη των κειμένων τους''» εννοώ τα πληκτρολογημένα κείμενα και πληροφορίες που βρίσκονται ελεύθερα π'tosodoulis.χ. σε format gr''.html'' ή ''.txt'' αρχεία, πληροφορίες από ''blog'' κ.λπ.
Τέτοιες ψηφιακές πηγές ==Περί ανωνυμίας==Το πρώτο και σημαντικότερο ζήτημα της διαδικτυακής μας παρουσίας, σχετίζεται με το φαινόμενο της ανωνυμίας. Ακόμη κι αν είμαστε κάποιοι ειδικοί στο αντικείμενο, κανείς δεν μπορεί να το ξέρει. Αυτό έχει και τα καλά του διαδικτύου δεν : μπορεί να μας δώσει μεγαλύτερη ώθηση στην προσπάθεια που κάνουμε για σύνταξη καλών και αξιόπιστων κειμένων, ώστε να καταφέρουμε, το ψευδώνυμο που χρησιμοποιούμε, να μπορέσει κάποια στιγμή να συνδυαστεί με την αξιοπιστία. Την αξιοπιστία ενός ανώνυμου συντάκτη η οποία προέρχεται από τη συνεχή χρήση έγκυρης και αξιόπιστης βιβλιογραφίας και πηγών. '''Δεν είναι συνετό δυνατόν ένα "ψευδώνυμο" να επιτύχει τίποτε άλλο, παρά να χρησιμοποιηθούν χωρίς έλεγχο βεβαιώσει με την πάροδο του χρόνου ότι κάθε τι που γράφει προέρχεται όντως από κάποια έγκυρη πηγή και όχι από εμάς. το κεφάλι του'''Η ανωνυμία . Μόνο τότε είναι πιθανόν να βρει αναγνώστες. Είναι επίσης προφανές ότι, κάθε φορά που σε άρθρο μας θα παραπέμψουμε σε μια ιστοσελίδα για άντληση πληροφοριών, θα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την οποία μιλήσαμε πιο πριν, δημιουργεί ένα επιπλέον πρόβλημα: πραγματικότητα ότι είμαστε πολύ ...ανώνυμοι για να δώσουμε εμείς κύρος σε οποιαδήποτε ιστοσελίδα! στο περιεχόμενο της. Πρέπει υποχρεωτικά να συμβαίνει το αντίστροφο: η ιστοσελίδα θα πρέπει να έχει ήδη το αυξημένο κύρος ώστε να χρησιμοποιηθεί από εμάς''', και να δώσει έτσι μια αίσθηση αξιοπιστίας στο κείμενό μας. Δεν είμαστε το ίδιο με τον ειδικό επιστήμονα-συγγραφέα που τυχόν μας οδηγεί μέσα από το βιβλίο ή το άρθρο του σε κάποιες ιστοσελίδες. Στην περίπτωση αυτή, δίνει ο ίδιος κύρος σε αυτές, αφού όταν τις χρησιμοποιεί στο έργο του είναι σαν να μας «ενημερώνει» ταυτόχρονα ότι οι διευθύνσεις είναι ελεγμένες από τον ίδιο. Εμείς όμως, ως ανώνυμοι, δεν μπορούμε να εγγυηθούμε σε κανέναν την αξιοπιστία του οποιουδήποτε.
'''Με λίγα λόγια, έχουμε ανάγκη από το εγγυημένο κύρος των άλλων'''.
Κάτι παρόμοιο με αυτό βλέπουμε και στον επιστημονικό κόσμο: όποιος διαβάσει μια διδακτορική διατριβή, θα διαπιστώσει ότι ο υποψήφιος διδάκτορας έχει κοπιάσει σκληρά ώστε να συγκεντρώσει βιβλιογραφία και πηγές επάνω στα οποία θα στηρίζει διαρκώς τις απόψεις που διατυπώνει. Αντιθέτως, συχνά θα δούμε ότι ο φτασμένος επιστήμονας (ανάλογα με το είδος της εργασίας βέβαια) πολλές φορές δημοσιεύει έργα τα οποία παρέχουν μεν βιβλιογραφία, χωρίς όμως να την επικαλείται διαρκώς με υποσημειώσεις και παραθέματα. Το όνομα του όμως στο εξώφυλλο είναι αρκετό για να επικαλεστούμε την αξιοπιστία του.
 
Συμπερασματικά, '''κάθε ανώνυμος συντάκτης θα πρέπει να επιδιώκει μέσα από τα κείμενά του να δώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στο "ποιος" το λέει αυτό που γράφει.''' Είναι αυτονόητο, η τεκμηρίωση των πληροφοριών μας θα πρέπει να είναι ακριβής γιατί αυτό συντελεί στην αύξηση της αξιοπιστίας μας. Όταν τεκμηριώνουμε την πηγή μας θα πρέπει να παρέχουμε κάθε πληροφορία που θα διευκολύνει τον ενδιαφερόμενο αναγνώστη να πάει και να αγοράσει, να δανειστεί ή να διαβάσει, όσα ακριβώς είδαμε κι εμείς.
==Προβλήματα αξιοπιστίας των διαδικτυακών πληροφοριών==
Οι λόγοι για τους οποίους βλέπουμε η έντυπη βιβλιογραφία να μην χρησιμοποιεί Μια μικρή προσωπική έρευνα, μου έδειξε τα εξής: Ανάμεσα σε 100 βιβλία ελλήνων συγγραφέων των τελευταίων χρόνων, τέσσερα μόνο περιείχαν αρκετές αναφορές σε διαδικτυακές πηγές, ενώ ανάμεσα σε 100 ξενόγλωσσα βιβλία, αυτά που αναφέρονταν συχνά παραπομπές σε δικτυακούς διαδικτυακούς τόπους μπορεί να ήταν δώδεκα. Μάλιστα, οι αναφορές σε ιστότοπους, είναι πολλοί και χρειάζεται να αριθμητικά ελάχιστες σε σχέση με τις αντίστοιχες παραπομπές σε έντυπα κάθε είδους (βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες κ.λπ.) σε σημείο που ακόμη κι αν έλειπαν οι διευθύνσεις web, το κείμενο δεν θα υστερούσε καθόλου σε αξιοπιστία. Επίσης, εκτός ότι οι συγγραφείς δεν χρησιμοποιούν ευρέως κείμενα από το διαδίκτυο για τη στήριξη των γραπτών τους σκεφτούμε καλά ως ανώνυμοι συντάκτες , όταν το κάνουν, χρησιμοποιούν συνήθως τα πιο επίσημα website''': οργανισμών (διευθύνσεις που είμαστεσυχνά αλλά όχι πάντα, έχουν κατάληξη ''.org''), εκπαιδευτικών οργανισμών (κατάληξη ''.edu''), κυβερνητικών οργανισμών (κατάληξη ''.gov'') κ.λπ. Ασφαλώς, στην σημερινή εποχή της διαδεδομένης ευκολίας των blogs (ιστολογίων), είναι συχνό το φαινόμενο, [http://biblicalstudiesblog.blogspot.com/ ειδικοί επιστήμονες να αναρτούν αξιόπιστο υλικό] στις ηλεκτρονικές σελίδες τους.
Οι λόγοι για τους οποίους βλέπουμε η έντυπη βιβλιογραφία να μην χρησιμοποιεί συχνά παραπομπές σε δικτυακούς τόπους μπορεί να είναι πολλοί: ::'''1ον''' ο κίνδυνος που εμπεριέχει η στήριξη εξ’ ολοκλήρου σε ψηφιακά κείμενα: δεν είναι απίθανο, όταν προσπαθήσει κάποιος αναγνώστης να επιβεβαιώσει τις πληροφορίες, να έχει αλλάξει η διεύθυνση του δικτυακού τόπου, ή να έχει καταργηθεί εντελώς, και το περιεχόμενο να μην είναι πλέον διαθέσιμο. Για το λόγο αυτό, ο ρόλος της αναφοράς τέτοιων τοποθεσιών είναι συνήθως βοηθητικός-συμπληρωματικός. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των πατερικών κειμένων που είχε ανεβάσει το Πανεπιστήμιο Αιγαίου (που θεωρητικά είναι και αξιόπιστος φορέας), στη διεύθυνση [http://patrologia.ct.aegean.gr/PG_Migne/ http://patrologia.ct.aegean.gr/PG_Migne] η οποία εδώ και πολύ καιρό δεν λειτουργεί. Προφανώς, αν κάποιος είχε στηρίξει τις παραθέσεις του εκεί, θα είχε πρόβλημα.
::'''2ον''' η εύκολη διόρθωση των κειμένων η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί ανά πάσα στιγμή εφόσον γίνει αντιληπτό ένα λάθος ή μια εσφαλμένη διατύπωση από τον υπεύθυνο του δικτυακού τόπου: υπάρχει πάντα ο φόβος να έχουν γίνει αλλαγές στις πληροφορίες που συλλέχτηκαν κάποτε. Για το λόγο αυτό άλλωστε, όταν γίνεται χρήση ψηφιακών πληροφοριών, καταγράφεται και η ημέρα επίσκεψης του συντάκτη στον ιστότοπο.
Σε αντίθεση με όσα αναφέραμε παραπάνω, ο συγγραφέας και ο εκδότης του έντυπου κειμένου, γνωρίζει καλά ότι από τη στιγμή που θα ξεκινήσει η διαδικασία εκτύπωσης, η κατάσταση δεν αναστρέφεται χωρίς μεγάλο κόστος σε χρήμα και χρόνο. Πριν λοιπόν φτάσει το κείμενο στο τυπογραφείο θα πρέπει να έχει ελεγχθεί με κάθε προσοχή και επιμέλεια. Και όχι μόνο ως προς την επιστημονική του εγκυρότητα, αλλά ακόμη και ως προς τα άλλα σφάλματα. Το γεγονός ακριβώς, ότι ένα έντυπο στο οποίο έχουν περάσει ορθογραφικά λάθη, αναγραμματισμοί, ασυνταξίες κ.λπ., δημιουργεί κακές εντυπώσεις στον αναγνώστη, υποχρεώνει τους υπευθύνους να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για την εξάλειψή τους. Το πρόβλημα αυτό δεν είναι μόνο τυπικό αλλά και ουσιαστικό• τίποτα δεν εμποδίζει τον αναγνώστη να σκεφτεί ότι, αφού πέρασαν τόσα λάθη στο τελικό κείμενο, είναι πολύ πιθανό να μην έχει υπάρξει λεπτομερής έλεγχος και επιμέλεια, και κατά συνέπεια είναι εξίσου πιθανή η παρείσφρηση και άλλων, σοβαρότερων σφαλμάτων, που θίγουν την επιστημονική αξιοπιστία του εντύπου.
'''Άρα, ένα κείμενο με πολλά λάθη δημιουργεί αρνητικές εντυπώσεις-κρίσεις, και για τον συγγραφέα και για τον επιμελητή και για τον εκδότη. Αυτό το γεγονός ωθεί τους εμπλεκόμενους να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια απάλειψης των λαθών. '''
Αυτό θα μπορούσε να μην συμβαίνει με τα δημοσιευμένα, επεξεργάσιμα ψηφιακά κείμενα. Όπως ακριβώς στη σημερινή εποχή της επεξεργασίας κειμένου, τα διάφορα μικρο-λάθη πληκτρολόγησης διορθώνονται εύκολα και έτσι δεν απασχολούν όσο απασχολούσαν τους χρήστες γραφομηχανής, το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και στην γενικότερη επιμέλεια ενός δημοσιευμένου ψηφιακού κειμένου, ειδικά όταν ο συντάκτης του και ο ιστοχώρος όπου αυτό δημοσιεύεται είναι παντελώς άγνωστοι. Δεν υπάρχει η επιτακτική ανάγκη για άψογη επιμέλεια, όπως στην περίπτωση του τυπογραφείου.
Το ψηφιακό κείμενο μπορεί να είναι εξίσου σεβαστό με το έντυπο, στις ελάχιστες περιπτώσεις που μερικοί σύγχρονοι συγγραφείς παρέχουν δωρεάν όλο το κείμενο που χρησιμοποιήθηκε για την εκτύπωση του ήδη δημοσιευμένου εντύπου. Το ίδιο συμβαίνει και με το ψηφιακό κείμενο που παρέχεται από πολλές εφημερίδες σήμερα. Είναι το ίδιο ακριβώς που μια μέρα πριν ή και λιγότερο, είχε δημοσιευτεί στην έντυπη έκδοση. Για το λόγο αυτό, ένα ιστορικό, θρησκειολογικό ή άλλο αφιέρωμα που προσφέρει μια έγκριτη εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας σε ψηφιακή μορφή, έχει περάσει από την ίδια επιμέλεια με το έντυπο. Ως άξια αναφοράς, παραθέτουμε μία παράγραφο από τη σύντομη εξιστόριση του ''Δημητρίου Δημητράκου'', για την εκδοτική πορεία του μνημειώδους έργου ''"Μέγα Λεξικόν όλης της Ελληνικής Γλώσσης"''. Το παράθεμα βρίσκεται στις πρώτες σελίδες του Α΄ τόμου και αφορά τα σχετικά με τους ελέγχους που διενεργήθηκαν πριν πάρει την τελική μορφή του: ''"δ) Συνεργεία ελέγχου. Τας ετοίμους πλέον ερμηνείας των λημμάτων ο έλεγχος συνεπλήρωνε διά προσθηκών και αφαιρέσεων, ανάλογα με την έκτασιν την οποίαν ήθελε να δώση εις έκαστον λήμμα. Ήλεγχε τα ονόματα των συγγραφέων και την χρονολογικήν τάξιν των, τας παραπομπάς και τας χρονολογίας, και παρέδιδε την ύλην προς στοιχειοθεσίαν. '''Αι εργασίαι αύται εγίνοντο με τόσην προσοχήν, ώστε πολλάκις μία χρονολογία μας έτρωγε την ημέραν και πολλά λήμματα διά να οδηγηθεί πρώτα στο τυπογραφείο ολοκληρωθούν εχρειάσθη εργασία πολλών ήμερων και έτσι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθείκάποτε και μηνός δι' έκαστον. Η αυτή προσοχή κατεβάλλετο και εις το τυπογραφείον. Ετυπώναμεν συχνά μετά την 7ην διόρθωσιν και πολλάκις μετά την 10ην, με πολύωρον παραβολήν επί του πιεστηρίου'''..."''.
==Προβλήματα κακοπιστίας και σύγκριση ιστότοπων==
:* Είναι το κείμενο επιθετικό, εριστικό;
Μία ανώνυμη διαδικτυακή πηγή, η οποία γράφει πράγματα που πρωτίστως δεν συγκρούονται σε ακραίο βαθμό με την κοινή λογική, θα μπορούσε να θεωρηθεί αξιόπιστη , όταν πάντα χρησιμοποιεί πάντα την κατάλληλη για το περιεχόμενο βιβλιογραφία γραμμένη , δηλ. την προερχόμενη από ειδικούς το χέρι των ειδικών στο αντικείμενο συγγραφείςσυγγραφέων. Επιπρόσθετα, με αναφορές σε αυτήν σε υποσημειώσεις η βιβλιογραφία αυτή θα πρέπει να αξιοποιείται μέσω υποσημειώσεων και παραπομπέςπαραπομπών. Ένας '''Πριν όμως αρχίσουμε να εμπιστευόμαστε όλο και περισσότερο τα κείμενα κάποιου άγνωστου συντάκτη, είναι απαραίτητος ένας δειγματοληπτικός έλεγχος κάποιων σε κάποιες από τις αναφορές αυτές είναι απαραίτητος όμως, πριν αρχίσουμε σταδιακά να εμπιστευόμαστε το περιεχόμενοπαραπομπές και υποσημειώσεις που χρησιμοποιεί. Εκτυπώνουμε 2-3 διαφορετικά κείμενα και επιλέγουμε να εξετάσουμε κάποιες από τις αναφερόμενες υποσημειώσεις (πηγαίνοντας σε μια βιβλιοθήκη ή σε ένα μεγάλο βιβλιοπωλείο), εξετάζουμε δειγματοληπτικά τις πηγές'''. Προφανώς, αν βρούμε ανακαλύψουμε ότι στην πραγματικότητα, πολλές από αυτές είναι ανύπαρκτες ή γράφουν πράγματα εντελώς διαφορετικάή αποδίδονται με νόημα διαφορετικό από αυτό που επιθυμεί ο συγγραφέας (στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να μελετηθούν εκτενέστερα αποσπάσματα του βιβλίου ώστε να κατανοηθεί το "κλίμα" που προσπαθεί να μεταφέρει ο συγγραφέας), τότε η πηγή ο συντάκτης μας έχει πρόβλημααξιοπιστίας. Δεν χρειάζεται βέβαια να υπερβάλουμε: ακόμα και σε βιβλία υπάρχει περίπτωση να γράφεται λάθος αριθμός σελίδας, ή να υπάρχει κάποιο ορθογραφικό λάθος. Αρκεί να μην γίνεται αυτό συστηματικά, γεγονός που δείχνει παραπληροφόρηση.
==Έγκυρες ψηφιακές πηγές==
Αν παρατηρήσουμε τις μεθόδους που ακολουθούν μεγάλοι οργανισμοί με σκοπό να διαδώσουν την επιστημονική πληροφόρηση στο ευρύ κοινό, βλέπουμε συχνά, ότι δεν ψηφιοποιούν απλώς υπάρχοντα κείμενα με διαδικασία αναγνώρισης κειμένου (''OCR''), αλλά εγγυώνται για το περιεχόμενο του κάθε εντύπου, ψηφιοποιώντας το και σε μορφή εικόνας, παρ' όλο που αυτό δημιουργεί τεράστιες ανάγκες σε αποθηκευτικό χώρο. Αυτό έχει κάνει και η [http://books.google.com/books?id=IEAAAAAAYAAJjZJJAAAAMAAJ&printsec=frontcover&dq=pauljesus&lr=&as_brr=1&hl=el#PPA282,M1 Google], και πολλές βιβλιοθήκες οι οποίες παρέχουν υπεύθυνα πληροφόρηση στο κοινό ή σε φοιτητές. Αυτή η περίπτωση ψηφιακής πληροφόρησης είναι περισσότερο ασφαλής, καθώς οι σελίδες κειμένου παρουσιάζονται ως φωτογραφία και κάνουν τον αναγνώστη να αισθάνεται περισσότερο σίγουρος για την αυθεντικότητα του περιεχομένου. Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές, αυτά τα δεδομένα προσφέρονται επί πληρωμή στο ευρύ κοινό. Αν παρέχονται πλήρη και δωρεάν, αυτό γίνεται για ερευνητικούς σκοπούς και μόνο σε φοιτητές ή εκπαιδευτικό προσωπικό, στους οποίους δίνονται και κωδικοί πρόσβασης.
Όσον αφορά πάντως στην ελεύθερη πρόσβαση σε σκαναρισμένες σελίδες και κείμενα, η πιο συνηθισμένη πρακτική είναι να παρέχονται δωρεάν, μόνο όταν δεν υπάρχουν ζητήματα πνευματικών δικαιωμάτων, πράγμα που συνήθως συμβαίνει σε παλιά έντυπα πολλών δεκαετιών. Στα ελληνικά υπάρχει το εξαιρετικό έργο «Ανέμη» με χιλιάδες ψηφιοποιημένα, σπάνια βιβλία. Πως αλλιώς θα μπορούσε το ευρύ κοινό να αποκτήσει πρόσβαση (έστω και μόνο για on-line διάβασμα), στο τεράστιο έργο του ''Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων, [http://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?filename=/var/www/tkl-portal-neo//metadata/8/b/6/attached-metadata-91-0000009/242944_02.pdf&lang=en&pageno=1&pagestart=1&width=840.96%20pts&height=595.2%20pts&maxpage=476 ''Περί των Ο΄ ερμηνευτών της Παλαιάς Θείας Γραφής''].
Σαφώς βέβαια, υπάρχουν και πληροφορίες που παρέχονται μόνο σε μορφή ψηφιακού κειμένου χωρίς ψηφιοποίηση της εικόνας, αλλά προς το παρόν, οι εξαιρετικά έγκυρες πηγές δεν είναι τόσο πολλές και ούτε δωρεάν. Κάποιες συνδρομητικές ψηφιακές βιβλιοθήκες προσφέρουν τα βιβλία τους σε μορφή επεξεργάσιμου κειμένου (όπως π.χ. η ''NetLibrary'' και η ''Questia''. Εδώ, [http://www.questia.com/read/4616393?title=Chapter%20VI%3a%20Ph%C3%86stos%2c%20Hagia%20Triada%2c%20and%20Eastern%20Crete δείγμα της μορφής που έχουν τα ψηφιοποιημένα βιβλία που διαθέτει]). Άλλα τέτοια παραδείγματα είναι η εγκυκλοπαίδεια Britannica που επίσης μεγάλο μέρος του περιεχομένου της το προσφέρει σε συνδρομητές και το έργο «''Oxford Reference Online''» (http://www.oxfordreference.com/pub/views/home.html) το οποίο παρέχει το σύνολο σχεδόν των έγκυρων λεξικών της Οξφόρδης σε ψηφιακά επεξεργάσιμη μορφή. Τέτοιες περιπτώσεις ιστότοπων, αποτελούν έγκυρες πηγές, αναγνωρισμένες διεθνώς και η χρήση τους είναι πάντα ασφαλής. Συνολικά, κάθε ιστότοπος που βρίσκουμε να αναφέρεται μέσα σε έγκυρη βιβλιογραφία, αυτομάτως αποκτάει το κύρος που του δίνει ο συγγραφέας. Για παράδειγμα, ο καθ. Πέτρος Βασιλειάδης σε βιβλίο του, μας δίνει [http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/religion/symposium/story.html την ιστοσελίδα αυτή] για να διαβάσουμε εισήγηση του ''Η. Koester''. Αυτός είναι ένας λόγος για να εμπιστευτούμε τις σελίδες αυτές. Και δεν είναι καθόλου περιττό να αναφέρουμε σε υποσημείωση ποιος μας υπέδειξε τη διεύθυνση και το δημοσίευμα αυτό. Καμία πληροφορία δεν είναι περιττή αν βοηθά έστω και λίγο στην αύξηση της αξιοπιστίας του κειμένου μας.
==Συμπερασματικά==
'''Αν δεν μπορούμε να βρούμε από αλλού πληροφορίες, θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε και τα εξής:'''
::'''1ο''' Κείμενα αγνώστων συντακτών(έστω και χωρίς ιδιαίτερη τεκμηρίωση), εφόσον όμως αυτά δημοσιεύονται σε αναγνωρισμένους ιστότοπουςοι οποίοι με κάποιον τρόπο σχετίζονται με το γνωστικό αντικείμενο του άρθρου μας. Π.χ. Εκκλησία Για παράδειγμα, λογικό είναι να αναζητήσουμε θεολογικού περιεχομένου πληροφορίες στις ιστοσελίδες της Εκκλησίας της Ελλάδας, Οικουμενικό Πατριαρχείο, και του Οικουμενικού Πατριαρχείου ή ιστορικά στοιχεία για τον νεώτερο ελληνισμό στο σάιτ που διατηρεί το ''Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού''. Σ' αυτό ας είναι οδηγός μας και η κοινή λογική. Για παράδειγμα, γνωστές εφημερίδεςοι δικτυακές σελίδες που διατηρεί μια Νομαρχία, ιστότοπους περιοδικών που δημοσιεύουν δωρεάν μέρος από το περιεχόμενό τουςόσο και αν αποτελεί επίσημο ιστότοπο, επίσημα κρατικά ή δημοτικά πνευματικά ιδρύματα κδεν είναι οι κατάλληλες για να αντλήσουμε περιεχόμενο εκκλησιαστικής ιστορίας.λπ. Υποχρεωτική και πάλι Σε κάθε περίπτωση, υποχρεωτική είναι η χρήση ημερομηνίας επίσκεψης του ιστότοπου και αν είναι δυνατό, η αποθήκευση ή εκτύπωση των κειμένων, ώστε να τα έχουμε διαθέσιμα για κάθε ενδεχόμενο. ::'''2ο''' Κείμενα αγνώστων συντακτών, από μη αναγνωρισμένους ιστότοπους όταν και μόνο όταν χρησιμοποιούν πάντα βιβλιογραφία τη χρήση της οποίας (μέρους έστω) επιβεβαιώνουν μέσα από υποσημειώσεις και παραπομπές. Ταυτόχρονα, τα κείμενα πρέπει να είναι διατυπωμένα με σοβαρότητα, χωρίς υπερβολές και θριαμβολογίες. Απαραίτητο είναι να έχουμε μερικές αποδείξεις για την εγκυρότητα του συντάκτη, ελέγχοντας δειγματοληπτικά κάποια από τα βιβλιογραφικά στοιχεία που παρέχει. 
::'''Τέλος2ο''' Κείμενα αγνώστων συντακτών, δεν είναι δυνατόν να αποτελέσουν πηγή πληροφοριών για αρθρογραφίααπό μη αναγνωρισμένους ιστότοπους '''όταν και μόνο όταν χρησιμοποιούν πάντα έγκυρη και σχετική με το αντικείμενο βιβλιογραφία, σε καμία απολύτως περίπτωσητη χρήση της οποίας (μέρους έστω) επιβεβαιώνουν μέσα από υποσημειώσεις και παραπομπές'''. Ταυτόχρονα, τα κείμενα αγνώστων - μη ειδικών στο αντικείμενο συντακτώνπρέπει να είναι διατυπωμένα με σοβαρότητα, χωρίς καμία τεκμηρίωση "τάσεις", υπερβολές και χωρίς θριαμβολογίες. '''Είναι απαραίτητο να βεβαιωθούμε για την κάλυψη εγκυρότητα του συντάκτη, ελέγχοντας πρώτα (βλ. [http://el.orthodoxwiki.org/%CE%A7%CF%81%CE%AE%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%82:Papyrus/%CE%A0%CE%B7%CE%B3%CE%AD%CF%82#.CE.A0.CF.81.CE.BF.CE.B2.CE.BB.CE.AE.CE.BC.CE.B1.CF.84.CE.B1_.CE.BA.CE.B1.CE.BA.CE.BF.CF.80.CE.B9.CF.83.CF.84.CE.AF.CE.B1.CF.82_.CE.BA.CE.B1.CE.B9_.CF.83.CF.8D.CE.B3.CE.BA.CF.81.CE.B9.CF.83.CE.B7_.CE.B9.CF.83.CF.84.CF.8C.CF.84.CE.BF.CF.80.CF.89.CE.BD πιο πάνω]) κάποια από τα βιβλιογραφικά στοιχεία που παρέχει κάποιος αναγνωρισμένος φορέας (κλασική περίπτωση τα προσωπικά blog και άλλες παρόμοιες ιστοσελίδες)'''. Αμέτρητες είναι οι φορές που τέτοια κείμενα αποδεικνύονται παντελώς ανυπόστατα, προϊόντα φαντασίας ή προπαγάνδας.
'''Κάθε ανώνυμος συντάκτης θα πρέπει να επιδιώκει μέσα από τα κείμενά του να δώσει βαρύτητα όχι στο τι γράφει, αλλά ποιος το λέει αυτό που γράφει.'''==Υποσημειώσεις==  Επιπλέον ας έχουμε υπόψη<div style="font-size85%; -moz-column-count:* Κάθε ιστότοπος που αναφέρεται σε έγκυρη βιβλιογραφία, αυτομάτως αποκτάει το κύρος που του δίνει ο συντάκτης. Για παράδειγμα, ο καθ. Πέτρος Βασιλειάδης σε βιβλίο του, μας δίνει [http2; column-count:2;"><references /></www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/religion/symposium/story.html την ιστοσελίδα αυτή] για να διαβάσουμε εισήγηση του ''Η. Koester''. Αυτός είναι ένας λόγος για να εμπιστευτούμε τις σελίδες αυτές. Και δεν είναι καθόλου περιττό να αναφέρουμε σε υποσημείωση ποιος μας υπέδειξε τη διεύθυνση και το δημοσίευμα αυτό. Καμία πληροφορία δεν είναι περιττή αν βοηθά έστω και λίγο στην αύξηση της αξιοπιστίας του κειμένου μας. :* Κάθε πληροφορία θα πρέπει να τεκμηριώνεται ακριβώς σχετικά με την προέλευσή της. Όταν τεκμηριώνουμε την πηγή μας θα πρέπει να φανταζόμαστε έναν αναγνώστη, ο οποίος αφού διαβάσει τις πληροφορίες που του παρέχουμε, ξεκινά αμέσως και με ευκολία μπορεί να πάει και να αγοράσει, να δανειστεί, να διαβάσει, να βρει και να δει, όσα ακριβώς είδαμε κι εμείς.  Το διαδίκτυο δεν έχει πλέον ανάγκη από προσωπικές απόψεις και αυθαίρετα συμπεράσματα. Ειδικά σε ιστορικά – θεολογικά θέματα, η πιο ασφαλής αντιμετώπιση προς τις χύμα πληροφορίες και απόψεις, είναι να θεωρούμε ότι είναι λανθασμένες και αυθαίρετες, μέχρι να αποδειχτεί το αντίθετο. Το διαδίκτυο έχει πλέον ανάγκη από πληροφορίες τις οποίες μπορεί κάποιος να εμπιστευτεί.div>
==Δες επίσης==
*[[Χρήστης:Papyrus/Βιβλιοθήκη|Ψηφιακή Οργάνωση Βιβλιοθήκης]]
*[[Χρήστης:Papyrus/Μελέτη|Ανάγνωση & Ηλεκτρονικές σημειώσεις]]
 
<font color="red">[[Χρήστης:Papyrus|<tt>'''P'''</tt><tt>'''apyru'''</tt><tt>'''S'''</tt>]]</font> 18:48, 12 Οκτωβρίου 2008 (UTC)
4.720
επεξεργασίες

Μενού πλοήγησης