Χιλιασμός

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Με τον όρο Χιλιασμός, αναφερόμαστε στη εσχατολογική θρησκευτική πεποίθηση που έχει ως πυρήνα της διδασκαλίας της τον χιλιετή θρίαμβο του καλού επί του κακού, γύρω από τον οποίο αναφύονται πολυποίκιλες πεποιθήσεις που διαφοροποιούν το χιλιαστικό φαινόμενο από άλλα συναφή θρησκευτικά φαινόμενα[1].

Αν και ο Χιλιασμός δεν εμφανίζεται με πάγια και σταθερή μορφή, τα βασικώτερα σημεία που θα μπορούσαμε να διακρίνουμε είναι τα ακόλουθα[2]:

  1. Η επί γης εγκαθίδρυση της ένδοξης και ειρηνικής βασιλείας του Μεσσία Χριστού, βασιλεία μεστή ευημερίας και αγαθών (υλικών και πνευματικών), της οποίας η διάρκεια τοποθετείται ως επί το πλείστον στα χίλια χρόνια.
  2. Μια βασιλεία η οποία θεωρείται ως προοίμιο της μέλλουσας βασιλείας του θεού, η οποία ουσιαστικά είναι μια μεσοβασιλεία ανάμεσα σε δύο οριακά σημεία, ενός "αρχεγόνου παραδείσου" στην αρχή της ιστορίας και μίας "γης της επαγγελίας" στο τέλος της ιστορίας[3].
  3. Κατά το διάστημα της χιλιετούς βασιλείας του Μεσσία, θα συμβεί η ολοσχερής εκμηδένιση κάθε αντιθέτου δυνάμεως.
  4. Θα λάβει χώρα η πρώτη εκ νεκρών ανάσταση των δικαίων, μαζί με τους οποίους θα βασιλεύσει ο Χριστός επί της γης.
  5. Θα ακολουθήσει η καθολική ανάσταση των νεκρών, η καθολική κρίση και η ανταπόδοση, ανάλογα με τα έργα του καθενός.

Επιρροές από την ιουδαϊκή εσχατολογία

Ο Χιλιασμός στην αρχαία Εκκλησία

Στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες φαίνεται να ακμάζει το χιλιαστικό φαινόμενο και σε αυτό συνέτειναν τρεις κυρίως παράγοντες[4][5]:

  1. Η επίδραση των εσχατολογικών απόψεων του ιουδαϊσμού.
  2. Η κατά γράμμα ερμηνεία του βιβλίου της Αποκαλύψεως.
  3. Η ατμόσφαιρα των διωγμών, η οποία ενέτεινε την αναμονή του Μεσσία-Χριστού με την πρόρρηση του τέλους της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

Στην πραγματικότητα, η χιλιαστική ιδεά "ποτέ δεν κέρδισε την αποδοχή όλης της εκκλησίας"[6]. Την "ενεκολπώθησαν πολλοί ιεροί συγγραφείς...ενώ άλλοι είτε ετήρουν σιγήν περί αυτής είτε και την κατεπολέμησαν"[7]. Όπως παραδέχεται ο Ιουστίνος, υπέρμαχος χιλιαστικών απόψεων, στην εποχή του υπήρχαν πολλοί χριστιανοί "καθαράς και ευσεβούς γνώμης", "οι οποίοι δεν συνεμερίζοντο τας περί χιλιασμού αντιλήψεις"[8].

Βιβλιογραφία

  • Θεοδώρου Ανδρέας, Θέματα Ιστορίας Δογμάτων, ΟΕΔΒ, Αθήνα 1986, σελ. 211-223.
  • Μπέγζος Μάριος, Φαινομενολογία της Θρησκείας, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1995, σελ. 185-190.
  • Σκουτέρης Β. Κωνσταντίνος, Ιστορία Δογμάτων, τόμ. Α', Αθήνα 1998, σελ. 343-345.
  • Τρεμπέλας Ν. Παν., Δογματική της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, τόμ. Γ', 3η έκδ., Ο Σωτήρ, Αθήναι 2003, σελ. 448-450.
  • "Χιλιασμός", Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 12, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1968, στ. 129-131.
  • "Χιλιασμός", Ζαχαρόπουλος Νίκος, Επίτομο Ιστορικό-Θεολογικό Λεξικό, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 454-455.

Υποσημειώσεις

  1. Μπέγζος Μάριος, Φαινομενολογία της Θρησκείας, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1995, σελ. 185.
  2. Σύμφωνα με τον Ανδρέα Θεοδώρου στο: Θέματα Ιστορίας Δογμάτων, ΟΕΔΒ, Αθήνα 1986, σελ. 212.
  3. Βλ. και Μπέγζος, Φαινομενολογία..., ό.π., σελ. 190.
  4. Μπέγζος, Φαινομενολογία..., ό.π., σελ. 188.
  5. Θεοδώρου Ανδρέας, Θέματα Ιστορίας Δογμάτων, ΟΕΔΒ, Αθήνα 1986, σελ. 211.
  6. Στο πρωτότυπο: "Millenarianism never gained acceptance by the whole church" (Erwin Fahlbusch and Geoffrey William Bromiley, The Encyclopedia of Christianity, Wm. B. Eerdmans 1999-2003, τόμ. 3, σελ. 538).
  7. Θεοδώρου Ανδρέας, Ιστορία των Δογμάτων, τόμ. 1, μέρος 2ο. Η ιστορία του δόγματος από της εποχής των Απολογητών μέχρι του 318 μ.Χ., Γρηγόρης, Αθήνα 1978, σελ. 518.
  8. Θεοδώρου, Ιστορία..., ό.π., σελ. 109.