Τερτυλλιανός

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Κόιντος Σεπτίμιος Φλορένς Τερτυλλιανός (στη λατινική, Quintus Septimius Florens Tertullianus), ή απλά Τερτυλλιανός (155 - 240 π.Χ.) υπήρξε πρεσβύτερος στη χριστιανική Εκκλησία και πολυγραφότατος συγγραφέας του Χριστιανισμού. Ονομάζεται επίσης "Πατέρας της λατινικής (λατινόφωνης) Εκκλησίας".

Η ζωή του

Γεννήθηκε στην Καρχηδόνα (στη σημερινή Τυνησία) από πατέρα εκατόνταρχο και σπούδασε λατινική κι ελληνική φιλολογία και Νομική. Προφανώς δεν γεννήθηκε ούτε ανατράφηκε ως Χριστιανός, ασπάστηκε όμως τη χριστιανική πίστη κι έγινε πρεσβύτερος. Ζούσε ζωή απλή, ηθική κι ενάρετη και μισούσε την ακολασία και τη διαφθορά. Ήταν πιστός τηρητής του Ευαγγελικού λόγου σε σημείο να μην επιτρέπει στους μαθητές του να γίνονται διδάσκαλοι. Πολλοί όμως εκκλησιαστικοί όπως ο Μέγας Βασίλειος αντιτάχθηκαν στην αυστηρή προσκόλληση στις γραφές, τονίζοντας και την αξία της παραδόσεως[1]. Αντιτασσόταν με σφοδρότητα στο Γνωστικισμό και το Μοναρχιανισμό ενώ απαρνιόταν τις επιστήμες. Γύρω στα 212, απογοητευμένος από την ηθική κατάπτωση που παρατηρούσε στις χριστιανικές εκκλησίες και την επιείκεια στο ζήτημα των αμαρτωλών και των πεπτωκότων η οποία είχε εφαρμοστεί από τις περισσότερες τοπικές εκκλησίες, εγκολπώθηκε τις ιδέες του Μοντανισμού που τόνιζαν την ηθική καθαρότητα και το επείγον της δεύτερης έλευσης του Χριστού, και ενώθηκε με αυτή την ομάδα, στην οποία αργότερα πρωτοστάτησε. Πέθανε σε μεγάλη ηλικία, αφήνοντας πίσω του σπουδαία έργα που τον καθιέρωσαν ως έναν από τους μεγαλύτερους απολογητές του Χριστιανισμού.

Τα συγγράμματά του

Το σπουδαιότερο απολογητικό έργο του θεωρείται το Απολογητικός, όπου εξυψώνει τον Χριστιανισμό, αποκρούοντας τις κατηγορίες ενάντια στους Χριστιανούς.

Εισήγαγε τον όρο "Τριάδα", στα λατινικά trinitas, στο Χριστιανικό λεξιλόγιο[2] και πιθανόν τον τύπο "τρία Πρόσωπα, μία Ουσία", στα λατινικά "tres Personae, una Substantia" (στην κοινή ελληνική, "τρεις Υποστάσεις, Ομοούσιος") και τους όρους vetus testamentum ("Παλαιά Διαθήκη") και novum testamentum ("Καινή Διαθήκη").

Στον Απολογητικό του, ήταν ο πρώτος λατίνος συγγραφέας που προσδιόρισε τον Χριστιανισμό ως 'vera religio' (αληθινή θρησκεία) και, αντίστοιχα, τις υπόλοιπες παραδοσιακές θρησκείες της Αυτοκρατορίας ως 'δεισιδαιμονίες'.

Χιλιασμός

Ο Τερτυλλιανός ήταν υπέρμαχος της κατανόησης των "χιλίων ετών" του 20ου κεφαλαίου της Αποκάλυψης με κατά γράμμα τρόπο. (Αποκ. κεφ. 20, 21) Εξέφρασε την άποψη ότι οι πιστοί επρόκειτο να κυβερνήσουν ως βασιλιάδες για χίλια χρόνια και να αποκατασταθούν οι Εβραίοι στην Παλαιστίνη, και ότι η πόλη της Ιερουσαλήμ θα κατέβαινε από τον ουρανό (Adv. Marc. 3:24–25). Επιπρόσθετα, ανέφερε ότι σε μια πόλη της Μικράς Ασίας είδαν την "νέα Ιερουσαλήμ" να υπερίπταται στον ουρανό επί 40 ημέρες. Ο Τερτυλλιανός απέρριπτε την αλληγορική ερμηνεία αυτών των εδαφίων της Αποκάλυψης. (Adv. Marc. 4:31).[3] Ο ασπασμός των χιλιαστικών απόψεων, ο οποίος προφανώς οφειλόταν στην εμπλοκή του στον Μοντανισμό ήταν ο λόγος για τον οποίο δεν ανακηρύχθηκε άγιος.

Δείγμα γραφής

«Ας μας δείξουν την αρχή των εκκλησιών τους, ας ξεδιπλώσουν μπροστά μας τους καταλόγους των επισκόπων που ακολουθούν διαδοχικά από την αρχή, ώστε ο πρώτος τους επίσκοπος να έχει ως προστάτη και προκάτοχό του κάποιον από τους αποστόλους ή τους αποστολικούς άνδρες, οι οποίοι συνδέονται σταθερά με τους Αποστόλους. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο οι αποστολικές Εκκλησίες μεταβιβάζουν τους επισκοπικούς τους καταλόγους, όπως η Εκκλησία των Σμυρναίων, η οποία διατηρεί την παράδοση ότι ο Πολύκαρπος τοποθετήθηκε από τον Ιωάννη». Tertullianus "De prescriptione haereticorum 21". (Εδώ μιλά για αιρετικούς).

Υποσημειώσεις

  1. «Των εν τη Εκκλησία πεφυλαγμένων δογμάτων και κηρυγμάτων τα μεν εκ της εγγράφου διδασκαλίας έχομεν, τα δε εκ της των αποστόλων παραδόσεως διαθοθέντα ημίν εν μυστηρίω παραδεξάμεθα, άπερ αμφότερα την αυτήν ισχύν έχει προς την ευσέβειαν» - Περί του Αγίου Πνεύματος εκπορεύσεως, ΚΖ΄
  2. A History of Christian Thought, Paul Tillich, Touchstone Books, 1972. ISBN 0-671-21426-8, σελ. 43, στην αγγλική.
  3. The Anchor Bible Dictionary (1997), άρθρο "Chiliasm".

Βιβλιογραφία

  • Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, του William Smith, 1870, Τομ. 3, σελ. 1005, [1] (Αγγλικά).
  • Καθολική Εγκυκλοπαίδεια, εκδ. 1912, λήμμα "Τερτυλλιανός" (Αγγλικά).
  • A Dictionary of Christian Biography and Literature to the End of the Sixth Century A.D., του Χένρι Γουέις (Henry Wace), λήμμα "Tertullianus, Quintus Septimius Florens" (Αγγλικά).

Βλέπε επίσης

  • The Tertullian Project: Τα έργα του Τερτυλλιανού σε πρωτότυπο και μεταφράσεις.
  • Το παρόν άρθρο προέρχεται από το ομώνυμο της Ελληνικής Βικιπαίδειας (έκδοση [2] της 16:54, 20 Ιουλίου 2007).