Ελεγκτές, renameuser, Διαχειριστές
4.720
επεξεργασίες
Αλλαγές
→Επιπλέον ανάγνωση
:''"Ημείς δε κηρύσσομεν Χριστόν εσταυρωμένον"'' (''Α' Κορ. 23'' εξ.)
Ο σταυρός και η ανάσταση ξεπερνούν τα ιουδαϊκά σχήματα της ηθικής και της νομιμότητας καθώς αυτές οι δύο έννοιες είναι αχώριστες στην αφήγηση των Ευαγγελιστών. Ο σταυρός είναι πλέον ένα σύμβολο-καύχημα, της νίκης του [[Χριστός|Ιησού]] (και μέσω αυτού και του ανθρώπου) κατά της φθοράς και του θανάτου. Ο [[Κατά Ιωάννην ΕΥαγγέλιονΕυαγγέλιον|Ιωάννης]], παρουσιάζει το σταυρό ως τη στιγμή που ο Υιός του ανθρώπου ''"υψώθη"'' (''Ιω 8:28'', ''12:32'' κ.ε.), σαν ένα νέο σημείο σωτηρίας (''Ιω. 3,14-16'') ενώ όλη η διήγηση του ευαγγελιστή, θα έλεγε κανείς ότι δείχνει τον ''Ιησού'' να προχωρεί προς το σταυρό με μεγαλοπρέπεια.
Συχνά παρουσιάζεται ως επιχείρημα ενάντια στο σταυρό, αυτό που έχει γραφτεί στην [[Παλαιά Διαθήκη]]:<br>
:(''Επιστολή Βαρνάβα 9.7, 8'')
Η έκφραση ''«λέγει καὶ τοὺς "τριακοσίους"»'' συνδέει το σχήμα του συνεπτυγμένου σταυρού (''crux commissa'', δηλ. '''Τ''') με το ελληνικό αριθμητικό '''[[τ|τ’]]τ΄''' που αντιστοιχεί στον αριθμό 300 και με τον ιστορικό Ιησού που επάνω στο όργανο αυτό «{{Πολυτονικό|σταυρωθεὶς ἐποτίζετο ὄξει καὶ χολῇ}}». ([[Επιστολή Βαρνάβα]], 7,3)
====Οι μαρτυρίες Κέλσου-Λουκιανού-Ωριγένη====
Ο Κέλσος έγραψε περίπου το 170-180 μ.Χ. ένα αντιχριστιανικό έργο που ονομάζεται ''"Αληθής λόγος"'' και ο [[Ωριγένης]] μετά από λίγες δεκαετίες, στις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ. απάντησε πρόταση-πρόταση ένα προς ένα στα επιχειρήματα του Κέλσου με το απολογητικό του έργο ''"Κατά Κέλσου"''. Εξαιτίας αυτού, μας σώζονται σήμερα τα 3/4 από το έργο του Κέλσου παρόλο που το πρωτότυπο έχει χαθεί.
Όπως σώζει ο Ωριγένης, ο [[Κέλσος]] μέσα στο έργο του αναφέρει σε διάφορα σημεία την εκτέλεση του [[Ιησούς Χριστός|Ιησού]] ως Ανασκολοπισμό:
Ο Ωριγένης στο έργο του απαντά στον Κέλσο, ταυτίζοντας τους όρους ''Σταύρωση'' και ''Ανασκολοπισμός'':
:''"και "Κράξας φωνή μεγάλη αφήκε το πνεύμα", προλαβών τους '''επί των ανασκολοπιζομένων δήμιους''', '''υποτέμνοντας τά τα σκέλη των σταυρουμένων'''"''<br>:(''Ωριγένης, Κατά Κέλσου, 3.32.20'')
Την ίδια αυτή εννοιολογική ταύτιση του ''Σταυρού'' με τον ''Σκόλοπα'' κάνει και σε άλλο σημείο ο Ωριγένης γράφοντας για τον θάνατο του Ιησού:
===Σταυρός και αρχαιολογία: ΑΛΕΞΑΜΕΝΟC CΕΒΕΤΕ ΘΕΟΝ===
[[Image:AlexGraffito.jpg|left|thumb|200px|''"Αλεξαμενός σέβεται θεόν"'']]
Το φθινόπωρο του 1856, ο αρχαιολόγος Raffaelle Garrucci, βρήκε σε θάλαμο οικοδομήματος που ανήκε στα ανάκτορα του Παλατινού λόφου της Ρώμης, ένα γελοιογραφικό εντοίχιο ακιδογράφημα, που χρονολογείται λίγο μετά το 200 μ.Χ. και παριστάνει άντρα προσευχόμενο σε εσταυρωμένο με κεφαλή όννου, και με τη συνοδευτική επιγραφή:
:''"Οι θρησκείες είναι οργανικά σύνολα και όχι αθροίσματα παραδόσεων και λατρευτικών εθίμων. Ο κίνδυνος της επιπόλαιης αναγνώσεως της φαινομενολογίας της θρησκείας έγκειται στην ταύτιση στοιχείων, που παρουσιάζονται και λειτουργούν σε διαφορετικά πλαίσια και συναρτήσεις. Οι θρησκείες είναι ζώντες οργανισμοί και σε κάθε θρησκεία τα επιμέρους βρίσκονται σε σχέση προς άλληλα. Δεν μπορούμε να απομονώσουμε μερικά σημεία από τη διδασκαλία και τη λατρεία τους και να τα ταυτίσουμε με παρόμοιες εκδηλώσεις άλλων θρησκειών, για να διατυπώσουμε ωραίες και εύκολες θεωρίες."''<ref>Αναστασίου Γιαννουλάτου, ''Ίχνη από την αναζήτηση του υπερβατικού'', εκδ. Ακρίται, Αθήνα 2004, σελ. 425-426</ref>.
Για τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, οι πηγές των συμβολισμών δεν σχετίζονται με τις "θύραθεν" μή χριστιανικές διδασκαλίες:
:''"Δεδομένου ότι πηγαί και θεμελιώδεις προϋποθέσεις της Χριστιανικής και Βυζαντινής Αρχαιολογίας είναι η Αγία Γραφή, τα συγγράμματα των Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας, τα Μαρτυρολόγια και οι βίοι Αγίων, τα εκκλησιαστικά βιβλία και η εν γένει εκκλησιαστική Γραμματεία, μάλιστα δε αυτά ταύτα τα χριστιανικά μνημεία, γίνεται φανερόν ότι...άνευ της [Θεολογίας]...είναι όλως αδύνατος η ορθή ερμηνεία και η κατανόησις των χριστιανικών και βυζαντινών μνημείων. Διά τούτο οι μακράν της Θεολογίας...ευρίσκουν παντού και πάντοτε επιδράσεις και δάνεια εκ του αρχαίου ειδωλολατρικού κόσμου, προκατειλημμένοι δε εκ της συγκριτικής μεθόδου και των θρησκειολογικών σχολών παραθεωρούν την θείαν Αποκάλυψιν, θεμελιώδη προϋπόθεσιν ερμηνείας της ιδιοτυπίας τής χριστιανικής τέχνης"''<ref>Κων/νος Καλοκύρης, ΘΗΕ, τόμ. 03, Αθήνα 1963, στ. 304 </ref>.
Σύμφωνα με την εκτίμηση αυτή, ο Σταυρός δεν είναι δυνατόν να εξομοιώνεται με κάποιο παγανιστικό σύμβολο, αφού συνδέεται με τον Χριστό και το σταυρικό του θάνατο στον [[Γολγοθάς|Γολγοθά]], άρα έχουμε διαφορετικό περιεχόμενο από το παγανιστικό σύμβολο<ref>''Theological Dictionary of the New Testament'', edited by Gerhard Kittel, Geoffrey William Bromiley and Gerhard Friedrich, Eerdmans, 1964-c1976, τόμ. 4, σελ. 794</ref>.
Εκείνοι που διαφωνούν με τις διατυπώσεις περί δανείου θεωρούν ότι το μοναδικό γεγονός που συντελεί στην αναγνώριση του Σταυρού ως ''"εν των συμπαθέστερων θεμάτων της ορθοδόξου χριστιανικής θεολογίας και ευσέβειας"'' είναι ''"ο σταυρικός θάνατος του Ιησού. Είναι σαφές ότι ''"εκείθεν δε και ο σταυρός"''<ref>Γρατσέας Γ., ''"Σταυρός"'', ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (ΘΗΕ), τόμ. 11, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1967, στ. 414</ref>.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Κλασικής Φιλολογίας, ''Walter Burkert'', δεν είναι δυνατόν ένα μεμονομένο μοτίβο να μας δώσει σύνδεση ανάμεσα σε διαφορετικά θρησκευτικά συστήματα:
:''"Για να βεβαιωθούμε για μια επιρροή ή τουλάχιστον την πιθανότητα της επιρροής […] είναι απαραίτητο να καθιερωθεί η ιστορική δυνατότητα της επιρροής, και έπειτα, τα παράλληλα μεταξύ των ιστοριών να εκπληρώνουν ένα αρκετά αυστηρό σύνολο σχετικών κριτηρίων...Είναι πάρα πολύ εύκολο κάποιος να βιαστεί να βγάλει συμπεράσματα μετά από επιφανειακά παράλληλα μεταξύ διηγήσεων που δεν μπορούν πραγματικά να στηριχτούν μετά από μια πιο στενή διερεύνηση. Συνεπώς, τα παράλληλα πρέπει να περιέχουν στο υπόβαθρο παρόμοιες ιδέες και επίσης, για να ευσταθεί οποιαδήποτε εικασία επιρροής, απαιτεί τα παράλληλα αυτά να είναι πολυάριθμα, σύνθετα και λεπτομερή, με μια παρόμοια εννοιολογική χρήση...Τέλος, τα παράλληλα και οι παρόμοιες ελλοχεύουσες ιδέες τους πρέπει να περιλαμβάνουν και τα κεντρικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα στο υλικό που συγκρίνεται. Μόνο τότε, θα φαινόταν, ισχυρή οποιαδήποτε αξίωση πέρα από μια απλή σύμπτωση"''<ref>Charles Penglase, ''Greek Myths and Mesopotamia - Parallels and Influence in the Homeric Hymns and Hesiod'', Routledge, 1994, σελ. 5-7</ref>.
Σε καμμία περίπτωση οι επιφανειακές ομοιότητες, τα επουσιώδη και οι εξωτερικές μορφές δεν αποτελούν δάνειο εφόσον είναι αποσυνδεδεμένες από τα αρχικά τους κύρια χαρακτηριστικά. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του καθ. [[Σάββας Αγουρίδης|Σάββα Αγουρίδη]]:
''"Ο τονισμός της ανάγκης προς αποφυγή οποιουδήποτε συγκρητισμού είναι προφανής...Όλα τα επί μέρους κοινά στοιχεία στη δραστηριότητα των Αποστόλων και των Θείων Ανδρών έχουν στην περίπτωση των πρώτων εμβαπτισθεί στο κεντρικό χριστιανικό γεγονός, κι η ύπαρξη τους γίνεται δεκτή ή ανεκτή, γιατί τα στοιχεία αυτά δεν υπάρχουν αυθυπόστατα, καθεαυτό, αλλά είναι πάντοτε δεμένα με το κεντρικό γεγονός, με το κεντρικό πρόσωπο του χριστιανικού κηρύγματος, που είναι ο Ιησούς Χριστός. Ενώ, λοιπόν, είναι δυνατός ο συμβιβασμός στα επουσιώδη και στις εξωτερικές μορφές, ο συγκρητισμός στην ουσία απορρίπτεται διαρρήδην."''<ref>Αγουρίδης Σάββας, 'Άρα γε Γινώσκεις α Αναγινώσκεις; - Ερμηνευτικές και Ιστορικές Μελέτες σε Ζητήματα των Αρχών του Χριστιανισμού', Άρτος Ζωής, Αθηνα 1989, σελ. 182-183</ref>
Οι [[Πατρολογία|Πατέρες]] της Εκκλησίας συνέδεσαν τον Σταυρό με την [[Παλαιά Διαθήκη]] και τις εκεί προεικονίσεις του:
''"...η αναγραφή του Χ, όπερ θα ηδύνατο να ταυτισθεί προς το "ταυ", το οποίον ετίθετο επί του μετώπου των Ισραηλιτών και όπερ...θα έφερον επί του μετώπου των οι εκλεκτοί του Αρνίου. Πρόκειται, επομένως περί της αρχαιοτέρας μαρτυρίας της χρήσεως του σημείου του σταυρού υπό των εκλεκτών των αφωσιωμένων εις το "αρνίον, όπερ ως ποιμήν ποιμαίνει αυτούς και οδηγήσει αυτούς επί ζωής πηγάς υδάτων, και εξαλείψει ο Θεός παν δάκρυον εκ των οφθαλμών αυτών" (Αποκ. ζ' 17)."''<ref>''ΘΗΕ'', στο ίδιο, στ. 419</ref>
Από εκεί, ''"αναζητούντες στοιχεία μαρτυρούντα περί της επικρατήσεως του συμβόλου του σταυρού, από του A' ή του Β' μ.Χ. αιώνος, θεωρούμεν σκόπιμον όπως αναφερθώμεν εις την δια κινήσεως της χειρός διαγραφήν του σχήματος αυτού. Το ούτω σχηματιζόμενον σημείον του σταυρού ήτο παλαιότατον, μαρτυρούμενον προ του τέλους του Β' αιώνος...το σημείον του σταυρού επί του μετώπου ήτο απανταχού της αρχαίας Εκκλησίας διαδεδομένον."''<ref>''ΘΗΕ'', στο ίδιο, στ. 422</ref>
Η σύνδεση αυτή μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ''"ουδείς λόγος συντρέχει όπως αναζητήσωμεν την συνήθειαν αυτήν...εις μη χριστιανικός λατρείας..."''<ref>''ΘΗΕ'', ό.π.</ref>
Άλλωστε, η αρχαία Εκκλησία, είχε συνείδηση των διαφορών και της αποστάσεως ανάμεσα σε ειδωλολάτρες και χριστιανούς. Ο Σταυρός του Ιησού για παράδειγμα, δεν γίνεται δεκτός ως τμήμα του ''βουλήματος των εθνών'', αλλά αποτελούσε σημείο διαφοροποίησης και σύνορο ανάμεσα στις δύο ιδεολογίες:
==Επιπλέον ανάγνωση==
* Για περισσότερες πηγές και λεπτομέρειες βλ. στα ''Βικι-Βιβλία'' [http://el.wikibooks.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%B1%CF%85%CF%81%CF%8C%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%99%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%8D_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D Σταυρός του Ιησού Χριστού]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Death_and_Resurrection_of_Jesus Death and Resurrection of Jesus]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Crucifix Crucifix]
