Πρότυπο:Η Ουσία της Ορθοδοξίας

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Το εξώφυλλο του βιβλίου
  • Τίτλος βιβλίου: Η Ουσία της Ορθοδοξίας
  • Κατηγορία: Εκκλησιαστική Ιστορία-Ορθόδοξη Θεολογία
  • Συγγραφέας: Θεοδώρου Ανδρέας
  • Εκδότης: Παρουσία
  • Τόπος Έκδοσης: Αθήνα
  • Έτος Έκδοσης: 1998, 2η έκδ. βελτιωμένη (c1961)
  • Σελίδες: 422.
  • Περιεχόμενα: Σελίδες περιεχομένων
  • Σύνοψη: Ο Ανδρέας Θεοδώρου[1] είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες Θεολόγους[2], με εκτενή εργογραφία επάνω στο αντικείμενο της δογματικής, της Ιστορίας των δογμάτων και της Λειτουργικής[3]. Για το λόγο αυτό, δεν εκπλήσσει η κατανομή της ύλης στο βιβλίο του "Η Ουσία της Ορθοδοξίας" (έκδοση 2η βελτιωμένη, στη δημοτική, Αθήνα 1998, 1η έκδοση 1961)• Σε αντίθεση με το παρόμοιας θεματολογίας έργο του επισκόπου Κάλλιστου Ware, "Η Ορθόδοξη Εκκλησία", που επίσης περιλαμβάνει μια περιεκτική περιγραφή της ιστορίας και θεολογίας της Εκκλησίας, ξεκινά όχι με την ιστορία, αλλά με την εδραίωση της έννοιας του επιθέτου «Ορθόδοξη», που εννοεί την Εκκλησία που δέχθηκε "το δογματικό μέρος της πίστης...από τον Κύριο και τους Αποστόλους [και] το διεφύλαξε απαραχάρακτο διαμέσου των αιώνων"[4]. Πριν ακόμη και από την εισαγωγή του βιβλίου, προέχει η "Ομολογία Ορθοδόξου", μια συνοπτική, ποιητική παρουσίαση, όλων όσα περιέχει το "Ανατολικό πνευματικό θησαυροφυλάκιο"[5] :"Βαπτίσθηκα και ανατράφηκα πνευματικά στους κόλπους της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας...γνώρισα για πρώτη φορά τον ένα στην ουσία και τριαδικό στις υποστάσεις Θεό, όπως τον αποκάλυψε στους ανθρώπους ο σαρκωμένος Υιός και Λόγος του Θεού. Μέσα σ' αυτή γνώρισα την αγία Γραφή...ήλθα...σε επαφή με τους ιερούς της Πατέρες...αισθάνομαι να με περιβάλλει...η μυστική ατμόσφαιρα της ιεράς...Παραδόσεως και...η ψυχή μου αισθάνεται...ανάπαυση και πνευματική ασφάλεια...σ' αυτήν διατηρείται αμόλυντη...η αποκάλυψη του Θεού...η πίστη διδάσκεται και βιώνεται σωστά...αναπνέω το άρωμα της αγιότητας...το βίωμα μου είναι εντελώς πνευματικό...Το Πνεύμα το άγιο...είναι για την ψυχή μου...ο μυστικός άρτος και το πνευματικό ύδωρ...Ο χρόνος αναχωνεύεται στην αιωνιότητα ήδη από αυτήν την ζωή...ο ανώτερος εσχατολογικός μου πόθος είναι η χαρισματική ένωση όλης μου της υπόστασης με την αγία Τριάδα..."[6]. Το κείμενο αυτό, αντιπροσωπεύει και το κυρίαρχο περιεχόμενο του βιβλίου, που είναι αφιερωμένο στο μεγαλύτερο μέρος του, στην δογματική και τη θεολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Σε αντιδιαστολή με το προαναφερθέν έργο του επισκόπου Ware, μόνο το ένα τρίτο του βιβλίου είναι αφιερωμένο στα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν την πορεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξής σημείωση του συγγραφέα: "Σκοπός του [βιβλίου] ήταν αρχικά η ένταξη του σε συλλογικό περί Ορθοδοξίας έργο...στα πλαίσια αλληλογνωριμίας...των Εκκλησιών. Ο σκοπός όμως αυτός δεν μπόρεσε να πραγματοποιηθεί, γιατί στο κείμενο μας υπήρχαν βολές κατά του ρωμαιοκαθολικού δόγματος, πράγμα που δυσαρέστησε...[και] τελικά το απέρριψαν"[7]. Μετά από τη δήλωση αυτή, κατανοούμε ότι στο έργο του Ανδρέα Θεοδώρου δεν υπάρχουν ούτε επιδέξιες διατυπώσεις, ούτε έντονα διαλλακτικό πνεύμα αναφορικά με όσα χωρίζουν τις δύο εκκλησίες αλλά και τον Προτεσταντισμό από την Ορθοδοξία. Όπως ήταν φυσικό, τις βολές του αείμνηστου καθηγητή δέχτηκε και ο Οικουμενικός διάλογος των εκκλησιών, ο οποίος, σύμφωνα με τον συγγραφέα, έχει αρχίσει να στρεβλώνεται από το πνεύμα του "Οικουμενισμού", δηλ. από μια τάση χαλάρωσης περί την πίστη, σύγκρασης ετερόκλιτων στοιχείων δογματικών και λατρευτικών, και αμνήστευση των αιρέσεων, πράγμα αδιανόητο για τους Ορθοδόξους[8]. Μια τέτοια προσπάθεια δεν μπορεί να οδηγήσει σε μια πραγματική ένωση των Εκκλησιών, εφόσον υφίστανται οι δογματικές, θεολογικές και εκκλησιολογικές διαφορές που διέσπασαν την ενιαία εκκλησία. Για το λόγο αυτό, η εκκλησία που μπόρεσε να διατηρήσει την "καθολικότητα" της, είναι εκείνη που έμεινε πιστή στην δογματική καθαρότητα, στην βιβλική και παραδοσιακή θεμελίωση, στην ορθή σωτηριολογία, και διατήρησε ανόθευτα τη θεολογία, την ευσέβεια και τα μυστήρια[9]. Σε κάθε περίπτωση, το βιβλίο "Η Ουσία της Ορθοδοξίας" είναι ένα αξιόλογο έργο, απλό και περιεκτικό, που θα μπορούσε ο ενδιαφερόμενος να το διαβάσει σε συμπληρωματικό συνδυασμό με το παρόμοιας θεματολογίας έργο του Κάλλιστου Ware.
  1. Ανδρέας Θεοδώρου (Λάρνακα Κύπρου 1922 -Αθήνα 20.3.2004. Ειδικός επιστήμων επί της πατερικής δογματικής και Καθηγητής της Ιστορίας των Δογμάτων και της Συμβολικής, της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
  2. Γιαννόπουλος Βασίλειος, "Ελληνισμός και Ορθοδοξία ιστορική πορεία και μελλοντικές προοπτικές", στο Ορθοδοξία - Ελληνισμός, Πορεία στην τρίτη χιλιετία, τόμ. Β', έκδ. Ιεράς Μονής Κουτλουμουσίου, 2η έκδ., Άγιον Όρος 2002, σελ. 372.
  3. Βλ. εργογραφίες: α) Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια (ΘΗΕ), τόμ. 6, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1965, στ. 231-232, β) Θεοδώρου Ανδρέας, Βασική Δογματική Διδασκαλία - Απαντήσεις σε ερωτήματα Δογματικά, 3η έκδ., Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2006, σελ. 258-259.
  4. Στο εν λόγω βιβλίο, σελ. 20.
  5. Φούγιας Γ. Μεθόδιος (Μητροπολίτης Πισιδίας), Ορθοδοξία Ρωμαιοκαθολικισμός & Αγγλικανισμός (μτφρ. από τη β' Αγγλική έκδοση), Λιβάνης, Αθήνα 1996, σελ. 155.
  6. Σελ. 15-18.
  7. Στον πρόλογο, σελ. 7.
  8. Σελ. 324 κ.ε..
  9. Σελ. 393-396.