Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Προς Τραλλιανούς Επιστολή Αγίου Ιγνατίου του Θεοφόρου"

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
(Νέα σελίδα: {{πηγές}} H '''προς Τραλλιανούς επιστολή''' του Αγίου Ιγνατίου, αποτελεί μία από τις 7 γνήσιες επιστολ...)
 
(επεξ.)
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
−
{{πηγές}}
+
H '''προς Τραλλιανούς''' είναι μία από τις επτά γνήσιες επιστολές του [[Ιγνάτιος ο Θεοφόρος|Αγίου Ιγνατίου του Θεοφόρου]] (+107/117 μ.Χ.<ref>Η κοίμηση του αγίου τοποθετείται στα '''''107/117''''' στο Παπαδόπουλος Γ. Στυλιανός, ''Πατρολογία'', τόμ. Α', έκδ. 4η, Αθήνα 2000, σελ. 178, και στα '''''107/118''''' στο Νικολαΐδης Ι. Νίκος, ''Αποστολικοί Πατέρες, Γραμματολογική και Θεολογική προσέγγιση', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2002, σελ. 176.</ref>).
−
H '''προς Τραλλιανούς επιστολή''' του Αγίου Ιγνατίου, αποτελεί μία από τις 7 γνήσιες επιστολές του, η οποία συνετάχθει μεταξύ 98 και 107 μ.Χ.  
 
  
 
Στην επιστολή αυτή, γίνεται εμφανής ο ρόλος του [[επίσκοπος|Επισκόπου]], ως κέντρο της ενότητας της Εκκλησίας, στον οποίο πρέπει να υπακούουν τα μέλη της τοπικής Εκκλησίας, για να «''ζουν κατά Ιησούν Χριστόν''». Παρατηρούμε σε αυτή την επιστολή τους τρεις βαθμούς της Ιεροσύνης ήδη διαμορφωμένους, [[επίσκοπος|Επισκόπους]] «''εις τύπον Θεού Πατρός''», [[πρεσβύτερος|Πρεσβυτέρους]] «''ως συνέδριον Θεού''» και [[διάκονος|Διακόνους]], για τους οποίους ξεκαθαρίζεται ότι είναι διάκονοι [[μυστήρια|Μυστηρίων]] Ιησού Χριστού. Χωρίς αυτούς, «''Εκκλησία δεν ονομάζεται''». Έχουμε λοιπόν μια κατατοπιστική περιγραφή της Ιεροσύνης ως προς τα μυστήρια. Επίσης γίνεται αναφορά στο ''θυσιαστήριο'' σε συνάφεια με το ρόλο του επισκόπου, μια προφανή αναφορά στη [[Θεία Λειτουργία]], το κέντρο της Εκκλησιαστικής ζωής.
 
Στην επιστολή αυτή, γίνεται εμφανής ο ρόλος του [[επίσκοπος|Επισκόπου]], ως κέντρο της ενότητας της Εκκλησίας, στον οποίο πρέπει να υπακούουν τα μέλη της τοπικής Εκκλησίας, για να «''ζουν κατά Ιησούν Χριστόν''». Παρατηρούμε σε αυτή την επιστολή τους τρεις βαθμούς της Ιεροσύνης ήδη διαμορφωμένους, [[επίσκοπος|Επισκόπους]] «''εις τύπον Θεού Πατρός''», [[πρεσβύτερος|Πρεσβυτέρους]] «''ως συνέδριον Θεού''» και [[διάκονος|Διακόνους]], για τους οποίους ξεκαθαρίζεται ότι είναι διάκονοι [[μυστήρια|Μυστηρίων]] Ιησού Χριστού. Χωρίς αυτούς, «''Εκκλησία δεν ονομάζεται''». Έχουμε λοιπόν μια κατατοπιστική περιγραφή της Ιεροσύνης ως προς τα μυστήρια. Επίσης γίνεται αναφορά στο ''θυσιαστήριο'' σε συνάφεια με το ρόλο του επισκόπου, μια προφανή αναφορά στη [[Θεία Λειτουργία]], το κέντρο της Εκκλησιαστικής ζωής.
  
−
== Κείμενο ==
+
==Κείμενο==
  
−
'''ΤΡΑΛΛΙΑΝΟΙΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ'''
+
Ἰγνάτιος, ὁ καὶ Θεοφόρος, ἠγαπημένῃ θεῷ·, πατρὶ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἐκκλησίᾳ ἁγίᾳ τῇ οὔσῃ ἐν Τράλλεσιν τῆς Ἀσίας, ἐκλεκτῇ καὶ ἀξιοθέῳ, εἰρηνευούσῃ ἐν σαρκὶ καὶ πνεύματι τῷ· πάθει Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς ἐλπίδος ἡμῶν ἐν τῇ εἰς αὐτὸν ἀναστάσει· ἣν καὶ ἀσπάζομαι ἐν τῷ· πληρώματι ἐν ἀποστολικῷ· χαρακτῆρι καὶ εὔχομαι πλεῖστα χαίρειν.
 +
 +
I
 +
1 Ἄμωμον διάνοιαν καὶ ἀδιάκριτον ἐν ὑπομονῇ ἔγνων ὑμᾶς ἔχοντας, οὐ κατὰ χρῆσιν ἀλλὰ κατὰ φύσιν, καθὼς ἐδήλωσέν μοι Πολύβιος, ὁ ἐπίσκοπος ὑμῶν, ὃς παρεγένετο θελήματι θεοῦ καὶ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐν Σμύρνῃ καὶ οὕτως μοι συνεχάρη· δεδεμένῳ ἐν Χριστῷ· Ἰησοῦ, ὥστε με τὸ πᾶν πλῆθος ὑμῶν ἐν αὐτῷ· θεωρεῖσθαι.1 2 ἀποδεξάμενος οὖν τὴν κατὰ θεὸν εὔνοιαν δι ̓ αὐτοῦ ἐδόξασα, εὑρῶν ὑμᾶς, ὡς ἔγνων, μιμητὰς ὄντας θεοῦ.
 +
 +
II
 +
1  Ὅταν γὰρ τῷ· ἐπισκόπῳ ὑποτάσσησθε ὡς Ἰησοῦ Χριστῷ·, φαίνεσθέ μοι οὐ κατὰ ἄνθρωπον ζῶντες, ἀλλὰ κατὰ Ἰησοῦν Χριστὸν τὸν δι ̓ ἡμᾶς ἀποθανόντα, ἵνα πιστεύσαντες εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ τὸ ἀποθανεῖν ἐκφύγητε. 2 *  ἀναγκαῖον οὖν ἐστίν, ὥσπερ ποιεῖτε, ἄνευ τοῦ ἐπισκόπου μηδὲν πράσσειν ὑμᾶς, ἀλλ ̓ ὑποτάσσεσθαι καὶ τῷ· πρεσβυτερίῳ ὡς τοῖς ἀποστόλοις Ἰησοῦ Χριστοῦ τῆς ἐλπίδος ἡμῶν, ἐν ᾧ διάγοντες εὑρεθησόμεθα1 3 δεῖ δὲ καὶ τοὺς διακόνους ὄντας μυστηρίων Ἰησοῦ Χριστοῦ κατὰ πάντα τρόπον πᾶσιν ἀρέσκειν. οὐ γὰρ βρωμάτων καὶ ποτῶν εἰσιν διάκονοι, ἀλλ ̓ ἐκκλησίας θεοῦ ὑπηρέται· δέον οὖν αὐτοὺς φυλάσσεσθαι τὰ ἐγκλήματα ὡς πῦρ.
 +
 +
III
 +
1 Ὁμοίως πάντες ἐντρεπέσθωσαν τοὺς διακόνους ὡς Ἰησοῦν Χριστόν, ὡς καὶ τὸν ἐπίσκοπον ὄντα τύπον τοῦ πατρός, τοὺς δὲ πρεσβυτέρους ὡς συνέδριον θεοῦ καὶ ὡς σύνδεσμον ἀποστόλων. χωρὶς τούτων ἐκκλησία οὐ καλεῖται. 2 περὶ ὧν πέπεισμαι ὑμᾶς οὕτως ἔχειν. τὸ γὰρ ἐξεμπλάριον τῆς ἀγάπης ὑμῶν ἔλαβον καὶ ἔχω μεθ ̓ ἑαυτοῦ ἐν τῷ· ἐπισκόπῳ ὑμῶν, οὗ αὐτὸ τὸ κατάστημα μεγάλη· μαθητεία, ἡ δὲ πραότης αὐτοῦ δύναμις· ὃν λογίζομαι καὶ τοὺς ἀθέους ἐντρέπεσθαι. 3 ἀγαπῶν ὑμᾶς φείδομαι, συντονώτερον δυνάμενος γράφειν ὑπὲρ τούτου.2 οὐκ εἰς τοῦτο ᾠήθην, ἵνα ὢν κατάκριτος ὡς ἀπόστολος ὑμῖν διατάσσωμαι.
 +
 +
IV
 +
1 Πολλὰ φρονῶ ἐν θεῷ·, ἀλλ ̓ ἐμαυτὸν μετρῶ, ἵνα μὴ ἐν καυχήσει απόλωμαι. νῦν γὰρ με δεῖ πλέον φοβεῖσθαι καὶ μὴ προσέχειν τοῖς φυσιοῦσίν με. οἱ γὰρ λέγοντές μοι μαστιγοῦσίν με. 2 ἀγαπῶ μὲν γὰρ τὸ παθεῖν, ἀλλ ̓ οὐκ οἶδα, εἰ ἄξιός εἰμι. τὸ γὰρ ζῆλος πολλοῖς μὲν οὐ φαίνεται, ἐμὲ δὲ πλέον πολεμεῖ. χρῄζω οὖν πραότητος, ἐν ᾗ καταλύεται ὁ ἄρχων τοῦ αἰῶνος τούτου.
 +
 +
V
 +
1 *  Μὴ οὐ δύναμαι ὑμῖν τὰ ἐπουράνια γράψαι; ἀλλὰ φοβοῦμαι, μὴ νηπίοις οὖσιν ὑμῖν βλάβην παραθῶ· καὶ συγγνωμονεῖτέ μοι, μήποτε οὐ δυνηθέντες χωρῆσαι στραγγαλωθῆτε. 2 *  καὶ γὰρ ἐγώ, οὐ καθότι δέδεμαι καὶ δύναμαι νοεῖν τὰ ἐπουράνια καὶ τὰς τοποθεσίας τὰς ἀγγελικὰς καὶ τὰς συστάσεις τὰς ἀρχοντικάς, ὁρατά τε καὶ ἀόρατα, παρὰ τοῦτο ἤδη· καὶ μαθητής εἰμι. πολλὰ γὰρ ἡμῖν λείπει, ἵνα θεοῦ μὴ λειπώμεθα.
 +
 +
VI
 +
1 Παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς, οὐκ ἐγώ, ἀλλ ̓ ἡ ἀγάπη· Ἰησοῦ Χριστοῦ· μόνῃ τῇ χριστιανῇ τροφῇ χρῆσθε, ἀλλοτρίας δὲ βοτάνης ἀπέχεσθε, ἥτις ἐστὶν αἵρεσις· 2 οἳ ἑαυτοῖς1 παρεμπλέκουσιν Ἰησοῦν Χριστὸν καταξιοπιστευόμενοι, ὥσπερ θανάσιμον φάρμακον διδόντες μετὰ οἰνομέλιτος, ὅπερ ὁ ἀγνοῶν ἡδέως λαμβάνει ἐν ἡδονῇ κακῇ2 τὸ ἀποθανεῖν.
 +
 +
VII
 +
1 Φυλάττεσθε οὖν τοὺς τοιούτους. τοῦτο δὲ ἔσται ὑμῖν μὴ φυσιουμένοις καὶ οὖσιν ἀχωρίστοις θεοῦ3 Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τοῦ ἐπισκόπου καὶ τῶν διαταγμάτων τῶν ἀποστόλων. 2 ὁ ἐντὸς θυσιαστηρίου ὢν καθαρός ἐστιν· ὁ δὲ ἐκτὸς θυσιαστηρίου ὢν οὐ καθαρός ἐστιν. τοῦτ ̓ ἔστιν, ὁ χωρὶς ἐπισκόπου καὶ πρεσβυτερίου καὶ διακόνων πράσσων τι, οὗτος οὐ καθαρός ἐστιν τῇ συνειδήσει.
 +
 +
VIII
 +
1 Οὐκ ἐπεὶ ἔγνων τοιοῦτόν τι ἐν ὑμῖν, ἀλλὰ προφυλάσσω ὑμᾶς ὄντας μου ἀγαπητούς, προορῶν τὰς ἐνέδρας τοῦ διαβόλου, ὑμεῖς οὖν τὴν πραϋπάθειαν ἀναλαβόντες ἀνακτήσασθε ἑαυτοὺς ἐν πίστει ὅ ἐστιν σὰρξ τοῦ κυρίου, καὶ ἐν ἀγάπῃ, ὅ ἐστιν αἷμα Ἰησοῦ Χριστοῦ. 2 *  μηδεὶς ὑμῶν κατὰ τοῦ πλησίον ἐχέτω. μὴ ἀφορμὰς δίδοτε τοῖς ἔθνεσιν, ἵνα μὴ δι ̓ ὀλίγους ἄφρονας τὸ ἐν θεῷ· πλῆθος βλασφημῆται. Οὐαὶ γάρ, δι ̓ οὗ ἐπὶ ματαιότητι τὸ ὄνομά μου ἐπί τινων βλασφημεῖται.
 +
 +
IX
 +
1 Κωφώθητε οὖν, ὅταν ὑμῖν χωρὶς Ἰησοῦ Χριστοῦ λαλῇ τις, τοῦ ἐκ γένους Δαυείδ, τοῦ ἐκ Μαρίας, ὃς ἀληθῶς ἐγεννήθη·, ἔφαγέν τε καὶ ἔπιεν, ἀληθῶς ἐδιώχθη· ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου, ἀληθῶς ἐσταυρώθη· καὶ ἀπέθανεν, βλεπόντων τῶν ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ ὑποχθονίων. 2 *  ὃς καὶ ἀληθῶς ἠγέρθη· ἀπό νεκρῶν, ἐγείραντος αὐτὸν τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, κατὰ τὸ ὁμοίωμα ὃς καὶ1 ἡμᾶς τοὺς πιστεύοντας αὐτῷ· οὕτως ἐγερεῖ ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐν Χριστῷ· Ἰησοῦ, οὗ χωρὶς τὸ ἀληθινὸν ζῆν οὐκ ἔχομεν.
 +
 +
X
 +
1 Εἰ δέ, ὥσπερ τινὲς ἄθεοι ὄντες, τουτέστιν ἄπιστοί, λέγουσιν, τὸ δοκεῖν πεπονθέναι αὐτόν, αὐτοὶ ὄντες τὸ δοκεῖν, ἐγὼ τί δέδεμαι, τί δὲ καὶ εὔχομαι θηριομαχῆσαι; δωρεὰν οὖν ἀποθνήσκω. ἄρα οὖν καταψεύδομαι τοῦ κυρίου.
 +
 +
XI
 +
1 Φεύγετε οὖν τὰς κακὰς παραφυάδας τὰς γεννώσας καρπὸν θανατηφόρον, οὗ ἐὰν γεύσηταί τις, παρ ̓ αὐτὰ ἀποθνήσκει. οὕτοι γὰρ οὒκ εἰσιν φυτεία πατρός. 2 εἰ γὰρ ἦσαν, ἐφαίνοντο ἂν κλάδοι τοῦ σταυροῦ, καὶ ἦν ἂν ὁ καρπὸς αὐτῶν ἄφθαρτος· δι ̓ οὗ ἐν τῷ· πάθει αὐτοῦ προσκαλεῖται ὑμᾶς ὄντας μέλη· αὐτοῦ. οὐ δύναται οὖν κεφαλὴ χωρὶς γεννηθῆναι ἄνευ μελῶν, τοῦ θεοῦ ἕνωσιν ἐπαγγελλομένου, ὅ ἐστιν αὐτός.
 +
 +
XII
 +
1 Ἀσπάζομαι ὑμᾶς ἀπὸ Σμύρνης ἅμα ταῖς συμπαρούσαις μοι ἐκκλησίαις τοῦ θεοῦ, οἳ κατὰ πάντα με ἀνέπαυσαν σαρκί τε καὶ πνεύματι. 2 παρακαλεῖ ὑμᾶς τὰ δεσμά μου, ἃ ἕνεκεν Ἰησοῦ Χριστοῦ περιφέρω, αἰτούμενος θεοῦ ἐπιτυχεῖν· διαμένετε ἐν τῇ ὁμονοίᾳ ὑμῶν καὶ τῇ μετ ̓ ἀλλήλων προσευχῇ. πρέπει γὰρ ὑμῖν τοῖς καθ ̓ ἕνα, ἐξαιρέτως καὶ τοῖς πρεσβυτέροις, ἀναψύχειν τὸν ἐπίσκοπον εἰς τιμὴν πατρός, Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν ἀποστόλων. 3 *  εὔχομαι ὑμᾶς ἐν ἀγαπῃ ἀκοῦσαί μου, ἵνα μὴ εἰς μαρτύριον ὦ ἐν ὑμῖν γράψας. καὶ περὶ ἐμοῦ δὲ προσεύχεσθε, τῆς ἀφ ̓ ὑμῶν ἀγάπης χρῄζοντος ἐν τῷ· ἐλέει τοῦ θεοῦ, εἰς τὸ καταξιωθῆναί με τοῦ κλήρου, οὗ περίκειμαι1 ἐπιτυχεῖν, ἵνα μὴ ἀδόκιμος εὑρεθῶ.
 +
 +
XIII
 +
1 Ἀσπάζεται ὑμᾶς ἡ ἀγάπη· Σμυρναίων καὶ Ἐφεσίων. μνημονεύετε ἐν ταῖς προσευχαῖς ὑμῶν τῆς ἐν Συρίᾳ ἐκκλησίας, ὅθεν καὶ οὐκ ἄξιός εἰμι λέγεσθαι, ὢν ἔσχατος ἐκείνων. 2 ἔρρωσθε ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ·, ὑποτασσόμενοι τῷ· ἐπισκόπῳ ὡς τῇ ἐντολῇ, ὁμοίως καὶ τῷ· πρεσβυτερίῳ. καὶ οἱ κατ ̓ ἄνδρα ἀλλήλους ἀγαπᾶτε ἐν ἀμερίστῳ καρδίᾳ. 3 ἁγνίζεται ὑμῶν τὸ ἐμὸν πνεῦμα οὐ μόνον νῦν, ἀλλὰ καὶ ὅταν θεοῦ ἐπιτύχω. ἔτι γὰρ ὑπὸ κίνδυνόν εἰμι· ἀλλὰ πιστὸς ὁ πατὴρ ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ· πληρῶσαί μου τὴν αἴτησιν καὶ ὑμῶν, ἐν ᾧ εὑρεθείητε1 ἄμωμοι.
  
−
'''Ιγνάτιος, ο και Θεοφόρος, ηγαπημένη θεώ, πατρι Ιησού Χριστού, εκκλησία αγία τη ούση εν Τράλλεσιν της Ασίας, εκλεκτή και αξιοθέω, ειρηνευούση εν σαρκί και πνεύματι τω πάθει Ιησού Χριστού, της ελπίδος ημών εν τη εις αυτόν αναστάσει· ην και ασπάζομαι εν τω πληρώματι εν αποστολικώ χαρακτήρι και εύχομαι πλείστα χαίρειν.'''
+
==Υποσημειώσεις==
−
 
+
<div style="font-size: 85%"><references/></div>
−
'''I (1)'''
 
−
1. Άμωμον διάνοιαν και αδιάκριτον εν υπομονή έγνων υμάς έχοντας, ου κατά χρήσιν αλλά κατά φύσιν, καθώς εδήλωσέν μοι Πολύβιος, ο επίσκοπος υμών, ος παρεγένετο θελήματι θεού και Ιησού Χριστού εν Σμύρνη και ούτως μοι συνεχάρη δεδεμένω εν Χριστώ Ιησού, ώστε με το παν πλήθος υμών εν αυτώ θεωρείσθαι. 2. αποδεξάμενος ουν την κατά θεόν εύνοιαν δι’ αυτού εδόξασα, ευρών υμάς, ως έγνων, μιμητάς όντας θεού.
 
−
 
 
−
'''II (2)'''
 
−
1. Όταν γαρ τω επισκόπω υποτάσσησθε ως Ιησού Χριστώ, φαίνεσθέ μοι ου κατά άνθρωπον ζώντες, αλλά κατά Ιησούν Χριστόν τον δι’ ημάς αποθανόντα, ίνα πιστεύσαντες εις τον θάνατον αυτού το αποθανείν εκφύγητε. 2. αναγκαίον ουν εστίν, ώσπερ ποιείτε, άνευ του επισκόπου μηδέν πράσσειν υμάς, αλλ’ υποτάσσεσθαι και τω πρεσβυτερίω ως τοις αποστόλοις Ιησού Χριστού 3. δεί δε και τους διακόνους όντας μυστηρίων Ιησού Χριστού κατά πάντα τρόπον πάσιν αρέσκειν. ου γαρ βρωμάτων και ποτών εισιν διάκονοι, αλλ’ εκκλησίας θεού υπηρέται· δέον ουν αυτούς φυλάσσεσθαι τα εγκλήματα ως πυρ.
 
−
 
 
−
'''III (3)'''
 
−
1. Ομοίως πάντες εντρεπέσθωσαν τους διακόνους ως Ιησούν Χριστόν, ως και τον επίσκοπον όντα τύπον του πατρός, τους δε πρεσβυτέρους ως συνέδριον θεού και ως σύνδεσμον αποστόλων. χωρίς τούτων εκκλησία ου καλείται. 2. περί ων πέπεισμαι υμάς ούτως έχειν. το γαρ εξεμπλάριον της αγάπης υμών έλαβον και έχω μεθ’ εαυτού εν τω επισκόπω υμών, ου αυτό το κατάστημα μεγάλη μαθητεία, η δε πραότης αυτού δύναμις· ον λογίζομαι και τους αθέους εντρέπεσθαι. 3. αγαπών υμάς φείδομαι, συντονώτερον δυνάμενος γράφειν υπέρ τούτου. ουκ εις τούτο ωήθην, ίνα ων κατάκριτος ως απόστολος υμίν διατάσσωμαι.
 
−
 
 
−
'''IV (4)'''
 
−
1. Πολλά φρονώ εν θεώ, αλλ’ εμαυτόν μετρώ, ίνα μη εν καυχήσει απόλωμαι. νυν γαρ με δεί πλέον φοβείσθαι και μη προσέχειν τοις φυσιούσίν με. οι γαρ λέγοντές μοι μαστιγούσίν με. 2. αγαπώ μεν γαρ το παθείν, αλλ’ ουκ οίδα, ει άξιός ειμι. το γαρ ζήλος πολλοίς μεν ου φαίνεται, εμέ δε πλέον πολεμεί. χρήζω ουν πραότητος, εν ή καταλύεται ο άρχων του αιώνος τούτου.
 
−
 
 
−
'''V (5)'''
 
−
1. Μη ου δύναμαι τα επουράνια γράψαι; αλλά φοβούμαι, μη νηπίοις ούσιν υμίν βλάβην παραθώ· και συγγνωμονείτέ μοι, μήποτε ου δυνηθέντες χωρήσαι στραγγαλωθήτε. και γαρ εγώ, ου καθότι δέδεμαι και δύναμαι νοείν τα επουράνια και τας τοποθεσίας τας αγγελικάς και τας συστάσεις τας αρχοντικάς, ορατά τε και αόρατα, παρά τούτο ήδη και μαθητής ειμι. πολλά γαρ ημίν λείπει, ίνα θεού μη λειπώμεθα.
 
−
 
 
−
'''VI (6)'''
 
−
1. Παρακαλώ ουν υμάς, ουκ εγώ, αλλ’ η αγάπη Ιησού Χριστού· μόνη τη χριστιανή τροφή χρήσθε, αλλοτρίας δε βοτάνης απέχεσθε, ήτις εστίν αίρεσις·  2. οί εαυτοίς παρεμπλέκουσιν Ιησούν Χριστόν καταξιοπιστευόμενοι, ώσπερ θανάσιμον φάρμακον διδόντες μετά οινομέλιτος, όπερ ο αγνοών ηδέως λαμβάνει εν ηδονή κακή το αποθανείν.
 
−
 
 
−
'''VII (7)'''
 
−
1. Φυλάττεσθε ουν τους τοιούτους. τούτο δε έσται υμίν φυσιουμένοις και ούσιν αχωρίστοις θεού Ιησού Χριστού και του επισκόπου και των διαταγμάτων των αποστόλων. 2. ο εντός θυσιαστηρίου ων καθαρός εστιν· τούτ’ έστιν, ο χωρίς επισκόπου και πρεσβυτερίου και διακόνων πράσσων τι, ούτος ου καθαρός εστιν τη συνειδήσει.
 
−
 
 
−
'''VIII (8)'''
 
−
1. Ουκ επεί έγνων τοιούτόν τι εν υμίν, αλλά προφυλάσσω υμάς όντας μου αγαπητούς, προορών τας ενέδρας του διαβόλου, υμείς ου την πραϋπάθειαν αναλαβόντες ανακτήσασθε εαυτούς εν πίστει ό εστιν σάρξ του κυρίου, και εν αγάπη, ό εστιν αίμα Ιησού Χριστού. 2. μηδείς υμών κατά του πλησίον εχέτω. μη αφορμάς δίδοτε τοις έθνεσιν, ίνα μη δι’ ολίγους άφρονας το εν θεώ πλήθος βλασφημήται. Ουαί γαρ, δι’ ου επί ματαιότητι το όνομά μου επί τινων βλασφημείται.
 
−
 
 
−
'''IX (9)'''
 
−
1. Κωφώθητε ουν, όταν υμίν χωρίς Ιησού Χριστού λαλή τις, του εκ γένους Δαβίδ, του εκ Μαρίας, ος αληθώς εγεννήθη, έφαγέν τε και έπιεν, αληθώς εδιώχθη επί Ποντίου Πιλάτου, αληθώς εσταυρώθη και απέθανεν, βλεπόντων των επουρανίων και επιγείων και υποχθονίων. 2. ος και αληθώς ηγέρθη από νεκρών, εγείραντος αυτόν του πατρός αυτού, κατά το ομοίωμα ος και ημάς τους πιστεύοντας αυτώ ούτως εγερεί ο πατήρ αυτού εν Χριστώ Ιησού, ου χωρίς το αληθινόν ζην ουκ έχομεν.
 
−
 
 
−
'''X (10)'''
 
−
1. Ει δε, ώσπερ τινές άθεοι όντες, τουτέστιν άπιστοί, λέγουσιν, το δοκείν πεπονθέναι αυτόν, αυτοί όντες το δοκείν, εγώ τι δέδεμαι, τι δε και εύχομαι θηριομαχήσαι; δωρεάν ουν αποθνήσκω. άρα ουν καταψεύδομαι του κυρίου.
 
−
 
 
−
'''XI (11)'''
 
−
1. Φεύγετε ουν τας κακάς παραφυάδας τας γεννώσας καρπόν θανατηφόρον, ου εάν γεύσηταί τις, παρ' αυτά αποθνήσκει. ούτοι γαρ ουκ εισιν φυτεία πατρός. 2. ει γαρ ήσαν, εφαίνοντο αν κλάδοι του σταυρού, και ην αν ο καρπός αυτών άφθαρτος· δι’ ου εν τω πάθει αυτού προσκαλείται υμάς όντας μέλη αυτού. ου δύναται ουν κεφαλή χωρίς γεννηθήναι άνευ μελών, του θεού ένωσιν επαγγελλομένου, ός εστιν αυτός.
 
−
 
 
−
'''XII (12)'''
 
−
1. Ασπάζομαι υμάς από Σμύρνης άμα ταις συμπαρούσαις μοι εκκλησίαις του θεού, οί κατά πάντα με ανέπαυσαν σαρκί τε και πνεύματι. 2. παρακαλεί υμάς τα δεσμά μου, α ένεκεν Ιησού Χριστού περιφέρω, αιτούμενος θεού επιτυχείν· διαμένετε εν τη ομονοία υμών και τη μετ’ αλλήλων προσευχή. πρέπει γαρ υμίν τοις καθ’ ένα, εξαιρέτως και τοις πρεσβυτέροις, αναψύχειν τον επίσκοπον εις τιμήν πατρός, Ιησού Χριστού και των αποστόλων. 3. εύχομαι υμάς εν αγάπη ακούσαί μου, ίνα μη εις μαρτύριον ω εν υμίν γράψας. και περί εμού δε προσεύχεσθε, της αφ’ υμών αγάπης, χρήζοντος εν τω ελέει του θεού, εις το καταξιωθήναί με του κλήρου, ου περίκειμαι επιτυχείν, ίνα μη αδόκιμος ευρεθώ.
 
−
 
 
−
'''XIII (13)'''
 
−
1. Ασπάζεται υμάς η αγάπη Σμυρναίων και Εφεσίων. μνημονεύετε εν ταις προσευχαίς υμών της εν Συρία εκκλησίας, όθεν και ουκ άξιός ειμι λέγεσθαι, ων έσχατος εκείνων. 2. έρρωσθε εν Ιησού Χριστώ, υποτασσόμενοι τω επισκόπω ως τη εντολή, ομοίως και τω πρεσβυτερίω. και οι κατ’ άνδρα αλλήλους αγαπάτε εν αμερίστω καρδία. 3. αγνίζεται υπέρ υμών το εμόν πνεύμα ου μόνον νυν, αλλά και όταν θεού επιτύχω. έτι γαρ υπό κίνδυνόν ειμι· αλλά πιστός ο πατήρ εν Ιησού Χριστώ πληρώσαί μου την αίτησιν και υμών, εν ω ευρεθείητε άμωμοι.
 
  
  
 
{{Επιστολές Αγίου Ιγνατίου}}
 
{{Επιστολές Αγίου Ιγνατίου}}
−
== Βιβλιογραφία ==
+
==Βιβλιογραφία==
 +
*Κοντογόνης Κωνσταντίνος, ''Φιλολογική και κριτική ιστορία των αγίων της Εκκλησίας Πατέρων, και των συγγραμμάτων αυτών'', τόμ. Α', εν Αθήναις 1851, σελ. 89-116
 +
*Νικολαΐδης Ι. Νίκος, ''Αποστολικοί Πατέρες, Γραμματολογική και Θεολογική προσέγγιση'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2002, σελ. 175-292
 +
*Παν. Κ. Χρήστου, "Ιγνάτιος", ''[[Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια]]'', τόμ. 06, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1965, στ. 705-715
 +
*Παπαδόπουλος Γ. Στυλιανός, 'Πατρολογία', τόμ. Α', έκδ. 4η, Αθήνα 2000, σελ. 173-180
  
 
[[Κατηγορία:Πατερικά Κείμενα]]
 
[[Κατηγορία:Πατερικά Κείμενα]]

Αναθεώρηση της 19:40, 28 Απριλίου 2008

H προς Τραλλιανούς είναι μία από τις επτά γνήσιες επιστολές του Αγίου Ιγνατίου του Θεοφόρου (+107/117 μ.Χ.[1]).

Στην επιστολή αυτή, γίνεται εμφανής ο ρόλος του Επισκόπου, ως κέντρο της ενότητας της Εκκλησίας, στον οποίο πρέπει να υπακούουν τα μέλη της τοπικής Εκκλησίας, για να «ζουν κατά Ιησούν Χριστόν». Παρατηρούμε σε αυτή την επιστολή τους τρεις βαθμούς της Ιεροσύνης ήδη διαμορφωμένους, Επισκόπους «εις τύπον Θεού Πατρός», Πρεσβυτέρους «ως συνέδριον Θεού» και Διακόνους, για τους οποίους ξεκαθαρίζεται ότι είναι διάκονοι Μυστηρίων Ιησού Χριστού. Χωρίς αυτούς, «Εκκλησία δεν ονομάζεται». Έχουμε λοιπόν μια κατατοπιστική περιγραφή της Ιεροσύνης ως προς τα μυστήρια. Επίσης γίνεται αναφορά στο θυσιαστήριο σε συνάφεια με το ρόλο του επισκόπου, μια προφανή αναφορά στη Θεία Λειτουργία, το κέντρο της Εκκλησιαστικής ζωής.

Κείμενο

Ἰγνάτιος, ὁ καὶ Θεοφόρος, ἠγαπημένῃ θεῷ·, πατρὶ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἐκκλησίᾳ ἁγίᾳ τῇ οὔσῃ ἐν Τράλλεσιν τῆς Ἀσίας, ἐκλεκτῇ καὶ ἀξιοθέῳ, εἰρηνευούσῃ ἐν σαρκὶ καὶ πνεύματι τῷ· πάθει Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς ἐλπίδος ἡμῶν ἐν τῇ εἰς αὐτὸν ἀναστάσει· ἣν καὶ ἀσπάζομαι ἐν τῷ· πληρώματι ἐν ἀποστολικῷ· χαρακτῆρι καὶ εὔχομαι πλεῖστα χαίρειν.

I 

1 Ἄμωμον διάνοιαν καὶ ἀδιάκριτον ἐν ὑπομονῇ ἔγνων ὑμᾶς ἔχοντας, οὐ κατὰ χρῆσιν ἀλλὰ κατὰ φύσιν, καθὼς ἐδήλωσέν μοι Πολύβιος, ὁ ἐπίσκοπος ὑμῶν, ὃς παρεγένετο θελήματι θεοῦ καὶ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐν Σμύρνῃ καὶ οὕτως μοι συνεχάρη· δεδεμένῳ ἐν Χριστῷ· Ἰησοῦ, ὥστε με τὸ πᾶν πλῆθος ὑμῶν ἐν αὐτῷ· θεωρεῖσθαι.1 2 ἀποδεξάμενος οὖν τὴν κατὰ θεὸν εὔνοιαν δι ̓ αὐτοῦ ἐδόξασα, εὑρῶν ὑμᾶς, ὡς ἔγνων, μιμητὰς ὄντας θεοῦ.

II 

1  Ὅταν γὰρ τῷ· ἐπισκόπῳ ὑποτάσσησθε ὡς Ἰησοῦ Χριστῷ·, φαίνεσθέ μοι οὐ κατὰ ἄνθρωπον ζῶντες, ἀλλὰ κατὰ Ἰησοῦν Χριστὸν τὸν δι ̓ ἡμᾶς ἀποθανόντα, ἵνα πιστεύσαντες εἰς τὸν θάνατον αὐτοῦ τὸ ἀποθανεῖν ἐκφύγητε. 2 *  ἀναγκαῖον οὖν ἐστίν, ὥσπερ ποιεῖτε, ἄνευ τοῦ ἐπισκόπου μηδὲν πράσσειν ὑμᾶς, ἀλλ ̓ ὑποτάσσεσθαι καὶ τῷ· πρεσβυτερίῳ ὡς τοῖς ἀποστόλοις Ἰησοῦ Χριστοῦ τῆς ἐλπίδος ἡμῶν, ἐν ᾧ διάγοντες εὑρεθησόμεθα1 3 δεῖ δὲ καὶ τοὺς διακόνους ὄντας μυστηρίων Ἰησοῦ Χριστοῦ κατὰ πάντα τρόπον πᾶσιν ἀρέσκειν. οὐ γὰρ βρωμάτων καὶ ποτῶν εἰσιν διάκονοι, ἀλλ ̓ ἐκκλησίας θεοῦ ὑπηρέται· δέον οὖν αὐτοὺς φυλάσσεσθαι τὰ ἐγκλήματα ὡς πῦρ.

III 

1 Ὁμοίως πάντες ἐντρεπέσθωσαν τοὺς διακόνους ὡς Ἰησοῦν Χριστόν, ὡς καὶ τὸν ἐπίσκοπον ὄντα τύπον τοῦ πατρός, τοὺς δὲ πρεσβυτέρους ὡς συνέδριον θεοῦ καὶ ὡς σύνδεσμον ἀποστόλων. χωρὶς τούτων ἐκκλησία οὐ καλεῖται. 2 περὶ ὧν πέπεισμαι ὑμᾶς οὕτως ἔχειν. τὸ γὰρ ἐξεμπλάριον τῆς ἀγάπης ὑμῶν ἔλαβον καὶ ἔχω μεθ ̓ ἑαυτοῦ ἐν τῷ· ἐπισκόπῳ ὑμῶν, οὗ αὐτὸ τὸ κατάστημα μεγάλη· μαθητεία, ἡ δὲ πραότης αὐτοῦ δύναμις· ὃν λογίζομαι καὶ τοὺς ἀθέους ἐντρέπεσθαι. 3 ἀγαπῶν ὑμᾶς φείδομαι, συντονώτερον δυνάμενος γράφειν ὑπὲρ τούτου.2 οὐκ εἰς τοῦτο ᾠήθην, ἵνα ὢν κατάκριτος ὡς ἀπόστολος ὑμῖν διατάσσωμαι.

IV 

1 Πολλὰ φρονῶ ἐν θεῷ·, ἀλλ ̓ ἐμαυτὸν μετρῶ, ἵνα μὴ ἐν καυχήσει απόλωμαι. νῦν γὰρ με δεῖ πλέον φοβεῖσθαι καὶ μὴ προσέχειν τοῖς φυσιοῦσίν με. οἱ γὰρ λέγοντές μοι μαστιγοῦσίν με. 2 ἀγαπῶ μὲν γὰρ τὸ παθεῖν, ἀλλ ̓ οὐκ οἶδα, εἰ ἄξιός εἰμι. τὸ γὰρ ζῆλος πολλοῖς μὲν οὐ φαίνεται, ἐμὲ δὲ πλέον πολεμεῖ. χρῄζω οὖν πραότητος, ἐν ᾗ καταλύεται ὁ ἄρχων τοῦ αἰῶνος τούτου.

V 

1 *  Μὴ οὐ δύναμαι ὑμῖν τὰ ἐπουράνια γράψαι; ἀλλὰ φοβοῦμαι, μὴ νηπίοις οὖσιν ὑμῖν βλάβην παραθῶ· καὶ συγγνωμονεῖτέ μοι, μήποτε οὐ δυνηθέντες χωρῆσαι στραγγαλωθῆτε. 2 *  καὶ γὰρ ἐγώ, οὐ καθότι δέδεμαι καὶ δύναμαι νοεῖν τὰ ἐπουράνια καὶ τὰς τοποθεσίας τὰς ἀγγελικὰς καὶ τὰς συστάσεις τὰς ἀρχοντικάς, ὁρατά τε καὶ ἀόρατα, παρὰ τοῦτο ἤδη· καὶ μαθητής εἰμι. πολλὰ γὰρ ἡμῖν λείπει, ἵνα θεοῦ μὴ λειπώμεθα.

VI 

1 Παρακαλῶ οὖν ὑμᾶς, οὐκ ἐγώ, ἀλλ ̓ ἡ ἀγάπη· Ἰησοῦ Χριστοῦ· μόνῃ τῇ χριστιανῇ τροφῇ χρῆσθε, ἀλλοτρίας δὲ βοτάνης ἀπέχεσθε, ἥτις ἐστὶν αἵρεσις· 2 οἳ ἑαυτοῖς1 παρεμπλέκουσιν Ἰησοῦν Χριστὸν καταξιοπιστευόμενοι, ὥσπερ θανάσιμον φάρμακον διδόντες μετὰ οἰνομέλιτος, ὅπερ ὁ ἀγνοῶν ἡδέως λαμβάνει ἐν ἡδονῇ κακῇ2 τὸ ἀποθανεῖν.

VII 

1 Φυλάττεσθε οὖν τοὺς τοιούτους. τοῦτο δὲ ἔσται ὑμῖν μὴ φυσιουμένοις καὶ οὖσιν ἀχωρίστοις θεοῦ3 Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τοῦ ἐπισκόπου καὶ τῶν διαταγμάτων τῶν ἀποστόλων. 2 ὁ ἐντὸς θυσιαστηρίου ὢν καθαρός ἐστιν· ὁ δὲ ἐκτὸς θυσιαστηρίου ὢν οὐ καθαρός ἐστιν. τοῦτ ̓ ἔστιν, ὁ χωρὶς ἐπισκόπου καὶ πρεσβυτερίου καὶ διακόνων πράσσων τι, οὗτος οὐ καθαρός ἐστιν τῇ συνειδήσει.

VIII 

1 Οὐκ ἐπεὶ ἔγνων τοιοῦτόν τι ἐν ὑμῖν, ἀλλὰ προφυλάσσω ὑμᾶς ὄντας μου ἀγαπητούς, προορῶν τὰς ἐνέδρας τοῦ διαβόλου, ὑμεῖς οὖν τὴν πραϋπάθειαν ἀναλαβόντες ἀνακτήσασθε ἑαυτοὺς ἐν πίστει ὅ ἐστιν σὰρξ τοῦ κυρίου, καὶ ἐν ἀγάπῃ, ὅ ἐστιν αἷμα Ἰησοῦ Χριστοῦ. 2 *  μηδεὶς ὑμῶν κατὰ τοῦ πλησίον ἐχέτω. μὴ ἀφορμὰς δίδοτε τοῖς ἔθνεσιν, ἵνα μὴ δι ̓ ὀλίγους ἄφρονας τὸ ἐν θεῷ· πλῆθος βλασφημῆται. Οὐαὶ γάρ, δι ̓ οὗ ἐπὶ ματαιότητι τὸ ὄνομά μου ἐπί τινων βλασφημεῖται.

IX 

1 Κωφώθητε οὖν, ὅταν ὑμῖν χωρὶς Ἰησοῦ Χριστοῦ λαλῇ τις, τοῦ ἐκ γένους Δαυείδ, τοῦ ἐκ Μαρίας, ὃς ἀληθῶς ἐγεννήθη·, ἔφαγέν τε καὶ ἔπιεν, ἀληθῶς ἐδιώχθη· ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου, ἀληθῶς ἐσταυρώθη· καὶ ἀπέθανεν, βλεπόντων τῶν ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ ὑποχθονίων. 2 *  ὃς καὶ ἀληθῶς ἠγέρθη· ἀπό νεκρῶν, ἐγείραντος αὐτὸν τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, κατὰ τὸ ὁμοίωμα ὃς καὶ1 ἡμᾶς τοὺς πιστεύοντας αὐτῷ· οὕτως ἐγερεῖ ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐν Χριστῷ· Ἰησοῦ, οὗ χωρὶς τὸ ἀληθινὸν ζῆν οὐκ ἔχομεν.

X 

1 Εἰ δέ, ὥσπερ τινὲς ἄθεοι ὄντες, τουτέστιν ἄπιστοί, λέγουσιν, τὸ δοκεῖν πεπονθέναι αὐτόν, αὐτοὶ ὄντες τὸ δοκεῖν, ἐγὼ τί δέδεμαι, τί δὲ καὶ εὔχομαι θηριομαχῆσαι; δωρεὰν οὖν ἀποθνήσκω. ἄρα οὖν καταψεύδομαι τοῦ κυρίου.

XI 

1 Φεύγετε οὖν τὰς κακὰς παραφυάδας τὰς γεννώσας καρπὸν θανατηφόρον, οὗ ἐὰν γεύσηταί τις, παρ ̓ αὐτὰ ἀποθνήσκει. οὕτοι γὰρ οὒκ εἰσιν φυτεία πατρός. 2 εἰ γὰρ ἦσαν, ἐφαίνοντο ἂν κλάδοι τοῦ σταυροῦ, καὶ ἦν ἂν ὁ καρπὸς αὐτῶν ἄφθαρτος· δι ̓ οὗ ἐν τῷ· πάθει αὐτοῦ προσκαλεῖται ὑμᾶς ὄντας μέλη· αὐτοῦ. οὐ δύναται οὖν κεφαλὴ χωρὶς γεννηθῆναι ἄνευ μελῶν, τοῦ θεοῦ ἕνωσιν ἐπαγγελλομένου, ὅ ἐστιν αὐτός.

XII 

1 Ἀσπάζομαι ὑμᾶς ἀπὸ Σμύρνης ἅμα ταῖς συμπαρούσαις μοι ἐκκλησίαις τοῦ θεοῦ, οἳ κατὰ πάντα με ἀνέπαυσαν σαρκί τε καὶ πνεύματι. 2 παρακαλεῖ ὑμᾶς τὰ δεσμά μου, ἃ ἕνεκεν Ἰησοῦ Χριστοῦ περιφέρω, αἰτούμενος θεοῦ ἐπιτυχεῖν· διαμένετε ἐν τῇ ὁμονοίᾳ ὑμῶν καὶ τῇ μετ ̓ ἀλλήλων προσευχῇ. πρέπει γὰρ ὑμῖν τοῖς καθ ̓ ἕνα, ἐξαιρέτως καὶ τοῖς πρεσβυτέροις, ἀναψύχειν τὸν ἐπίσκοπον εἰς τιμὴν πατρός, Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν ἀποστόλων. 3 *  εὔχομαι ὑμᾶς ἐν ἀγαπῃ ἀκοῦσαί μου, ἵνα μὴ εἰς μαρτύριον ὦ ἐν ὑμῖν γράψας. καὶ περὶ ἐμοῦ δὲ προσεύχεσθε, τῆς ἀφ ̓ ὑμῶν ἀγάπης χρῄζοντος ἐν τῷ· ἐλέει τοῦ θεοῦ, εἰς τὸ καταξιωθῆναί με τοῦ κλήρου, οὗ περίκειμαι1 ἐπιτυχεῖν, ἵνα μὴ ἀδόκιμος εὑρεθῶ.

XIII 

1 Ἀσπάζεται ὑμᾶς ἡ ἀγάπη· Σμυρναίων καὶ Ἐφεσίων. μνημονεύετε ἐν ταῖς προσευχαῖς ὑμῶν τῆς ἐν Συρίᾳ ἐκκλησίας, ὅθεν καὶ οὐκ ἄξιός εἰμι λέγεσθαι, ὢν ἔσχατος ἐκείνων. 2 ἔρρωσθε ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ·, ὑποτασσόμενοι τῷ· ἐπισκόπῳ ὡς τῇ ἐντολῇ, ὁμοίως καὶ τῷ· πρεσβυτερίῳ. καὶ οἱ κατ ̓ ἄνδρα ἀλλήλους ἀγαπᾶτε ἐν ἀμερίστῳ καρδίᾳ. 3 ἁγνίζεται ὑμῶν τὸ ἐμὸν πνεῦμα οὐ μόνον νῦν, ἀλλὰ καὶ ὅταν θεοῦ ἐπιτύχω. ἔτι γὰρ ὑπὸ κίνδυνόν εἰμι· ἀλλὰ πιστὸς ὁ πατὴρ ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ· πληρῶσαί μου τὴν αἴτησιν καὶ ὑμῶν, ἐν ᾧ εὑρεθείητε1 ἄμωμοι.

Υποσημειώσεις

  1. ↑ Η κοίμηση του αγίου τοποθετείται στα 107/117 στο Παπαδόπουλος Γ. Στυλιανός, Πατρολογία, τόμ. Α', έκδ. 4η, Αθήνα 2000, σελ. 178, και στα 107/118 στο Νικολαΐδης Ι. Νίκος, Αποστολικοί Πατέρες, Γραμματολογική και Θεολογική προσέγγιση', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2002, σελ. 176.


Επιστολές Αγίου Ιγνατίου

Προς Εφεσίους | Προς Μαγνησιείς | Προς Τραλλιανούς | Προς Ρωμαίους | Προς Φιλαδελφείς | Προς Σμυρναίους | Προς Πολύκαρπον  | | Βίος Αγίου Ιγνατίου

Βιβλιογραφία

  • Κοντογόνης Κωνσταντίνος, Φιλολογική και κριτική ιστορία των αγίων της Εκκλησίας Πατέρων, και των συγγραμμάτων αυτών, τόμ. Α', εν Αθήναις 1851, σελ. 89-116
  • Νικολαΐδης Ι. Νίκος, Αποστολικοί Πατέρες, Γραμματολογική και Θεολογική προσέγγιση, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2002, σελ. 175-292
  • Παν. Κ. Χρήστου, "Ιγνάτιος", Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 06, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1965, στ. 705-715
  • Παπαδόπουλος Γ. Στυλιανός, 'Πατρολογία', τόμ. Α', έκδ. 4η, Αθήνα 2000, σελ. 173-180
Ανακτήθηκε από «https://el.orthodoxwiki.org/index.php?title=Προς_Τραλλιανούς_Επιστολή_Αγίου_Ιγνατίου_του_Θεοφόρου&oldid=4418»