Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Παπίας Ιεραπόλεως"

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
μ (Η διδασκαλία του)
μ (Η διδασκαλία του)
Γραμμή 9: Γραμμή 9:
 
==Η διδασκαλία του==
 
==Η διδασκαλία του==
  
Η διδασκαλία του ''Παπία'' διασώζεται τόσο στην επιστολή του «''Λογίων Κυριακών εξηγήσεις''», όσο και από μερικά άλλα μεμονωμένα αποσπάσματα τα οποία διασώζουν πηγές της γραμματείας του. Εδώ πρέπει να τονίσουμε πως το σωστό όνομα του διασωθέντος έργου του ''Παπία'' είναι «''Λογίων Κυριακών εξηγήσεως εις βιβλία πέντε''», όπως μαρτυρείται και από άλλες πηγές<ref>Απολλινάριος Λαοδικίας «Κυριακών Λόγων εξήγησις''». Ιερωνύμου «''explanatio sermonum Domini''»</ref> και όχι γενικώς ''εξηγήσεις'', όπως εκ παραδρομής επικράτησε. Tο σύγγραμα αυτό ουσιαστικά προέρχεται από την επιλογή διδασκαλιών 5 βιβλίων, όπως μας μαρτυρείται<ref>Ειρηναίου, έλεγχος 5, 33, 4. Φιλίππου Σιδητού, De Boor, Texte u. Unterssuch 5, 2 σελ. 170</ref>, εξού και ο Ευσέβιος το αναφέρει ως «''Λογίων Κυριακών εξηγήσεως βιβλίων πέντε''»<ref>Ευσεβίου, Εκκλ. Ιστορία 3, 39, 1</ref>. Η πλειάδα των συγγραμάτων του Παπία δε διασώθηκαν από την καταστροφή, παρά τη μερική αποκατάσταση της υπολήψεως του ανδρός.
+
Η διδασκαλία του ''Παπία'' διασώζεται στην επιστολή του «''Λογίων Κυριακών εξηγήσεις''». Εδώ πρέπει να τονίσουμε πως το σωστό όνομα του διασωθέντος έργου του ''Παπία'' είναι «''Λογίων Κυριακών εξηγήσεως εις βιβλία πέντε''», όπως μαρτυρείται και από άλλες πηγές<ref>Απολλινάριος Λαοδικίας «Κυριακών Λόγων εξήγησις''». Ιερωνύμου «''explanatio sermonum Domini''»</ref> και όχι γενικώς ''εξηγήσεις'', όπως εκ παραδρομής επικράτησε. Tο σύγγραμα αυτό ουσιαστικά προέρχεται από την επιλογή διδασκαλιών 5 βιβλίων, όπως πληροφορούμαστε<ref>Ειρηναίου, έλεγχος 5, 33, 4. Φιλίππου Σιδητού, De Boor, Texte u. Unterssuch 5, 2 σελ. 170</ref>, εξού και ο Ευσέβιος το αναφέρει ως «''Λογίων Κυριακών εξηγήσεως βιβλίων πέντε''»<ref>Ευσεβίου, Εκκλ. Ιστορία 3, 39, 1</ref>. Η πλειάδα των συγγραμμάτων του Παπία δε διασώθηκαν από την καταστροφή, παρά τη μερική αποκατάσταση της υπολήψεως του ανδρός.
  
 
Από τα σωζόμενα αποσπάσματα της γραμματείας του Παπία δύναται σήμερα να έχουμε μια σχετικά ακριβή εικόνα περί της διδασκαλίας του. Έτσι εξάγεται το συμπέρασμα πως η προσπάθεια που κατέβαλε ο ''Αποστολικός Πατήρ''' αυτός, απέβλεπε στην πρόταξη της παραδόσεως της χριστιανικής πίστεως, «''υπό την ευρύτατη έννοιαν αυτής''»<ref> Π. Χρήστου, «''Ελληνική Πατρολογία''», σελίς 450</ref>. Έτσι ο Παπίας παραθέτει πλούσιο υλικό από γραπτές και άγραφες παραδόσεις όπως, ''επεισόδια από το βίο του Κυρίου'', ''περιστατικά και λόγους των αποστόλων'', ''ερμηνευτικά σχόλια πάνω σε εδάφια της Παλαιάς Διαθήκης'', ''μυθώδεις περιγραφές των εσχάτων''<ref>ενθ.αν.</ref>. Ο ίδιος μάλιστα απέδιδε μεγαλύτερη σημασία στη ''ζώσα παράδοση'', παρά στα [[Ευαγγέλιο|ευαγγέλια]], γιαυτό και ίδιος βεβαιώνει πως αναζητούσε μαθητές των αποστόλων για να μάθει από αυτούς τη διδαχή και τη ζωή αυτών. Ο ίδιος διασώζει επίσης δύο καταλόγους, ενός με τους μαθητές του Κυρίου και ενός δευτέρου που συγκαταλέγει ανάμεσα σε αυτούς κάποιον Αριστίωνα και τον αποκαλούμενο ''Ιωάννη πρεσβύτερο'' . Εδώ όμως ηγέρθη μεγάλο πρόβλημα υπό την έννοια ότι ο Παπίας ''πρεσβυτέρους'' αποκαλούσε σαφώς και τους [[Απόστολοι|αποστόλους]]<ref>Ευσεβιος, Εκκλ. Ιστορία, 3, 39, 3 ε.</ref>. Σήμερα πιστεύεται πάντως πως ο Αριστίων πρόκειται για ενός εκ των τριών Αριστιώνων της εποχής, τον πρώτο ή τρίτο [[Επίσκοπος|επίσκοπο]] ''Σμύρνης'' ή τον ''Πελλαίο απολογητή'', ενώ στην περίπτωση του Ιωάννη που η προβληματική που ανεπτύχθη ήταν ακόμα μεγαλύτερη, διότι προκάλεσε και σύγχυση (Μάλιστα σε ένα δεύτερο Ιωάννη ο ''Διονύσιος Αλεξανδρείας'', φαίνεται να αποδίδει το βιβλίο της [[Αποκάλυψη|Αποκαλύψεως]], προφανώς επηρεασμένος από τον ''Παπία''), σήμερα θεωρείται πως όντως υπήρξαν δύο άτομα φέροντες αυτό το όνομα, εννοώντας τον Απόστολο και Ευαγγελιστή και ένα πρεσβύτερο Ιωάννη. Ο Παπίας επίσης αναφέρει και μαρτύριο του ''Ιωάννου Ευαγγελιστού'', ως ανηρόμενος από Ιουδαίους μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο, άποψη που όμως δε δέχονται ούτε ο [[Ωριγένης]], ούτε ο [[Πολυκράτης Εφέσου]], αλλά και μεταγενέστεροι όπως ο ''Ευσέβιος'' και ο ''Ειρηναίος''.
 
Από τα σωζόμενα αποσπάσματα της γραμματείας του Παπία δύναται σήμερα να έχουμε μια σχετικά ακριβή εικόνα περί της διδασκαλίας του. Έτσι εξάγεται το συμπέρασμα πως η προσπάθεια που κατέβαλε ο ''Αποστολικός Πατήρ''' αυτός, απέβλεπε στην πρόταξη της παραδόσεως της χριστιανικής πίστεως, «''υπό την ευρύτατη έννοιαν αυτής''»<ref> Π. Χρήστου, «''Ελληνική Πατρολογία''», σελίς 450</ref>. Έτσι ο Παπίας παραθέτει πλούσιο υλικό από γραπτές και άγραφες παραδόσεις όπως, ''επεισόδια από το βίο του Κυρίου'', ''περιστατικά και λόγους των αποστόλων'', ''ερμηνευτικά σχόλια πάνω σε εδάφια της Παλαιάς Διαθήκης'', ''μυθώδεις περιγραφές των εσχάτων''<ref>ενθ.αν.</ref>. Ο ίδιος μάλιστα απέδιδε μεγαλύτερη σημασία στη ''ζώσα παράδοση'', παρά στα [[Ευαγγέλιο|ευαγγέλια]], γιαυτό και ίδιος βεβαιώνει πως αναζητούσε μαθητές των αποστόλων για να μάθει από αυτούς τη διδαχή και τη ζωή αυτών. Ο ίδιος διασώζει επίσης δύο καταλόγους, ενός με τους μαθητές του Κυρίου και ενός δευτέρου που συγκαταλέγει ανάμεσα σε αυτούς κάποιον Αριστίωνα και τον αποκαλούμενο ''Ιωάννη πρεσβύτερο'' . Εδώ όμως ηγέρθη μεγάλο πρόβλημα υπό την έννοια ότι ο Παπίας ''πρεσβυτέρους'' αποκαλούσε σαφώς και τους [[Απόστολοι|αποστόλους]]<ref>Ευσεβιος, Εκκλ. Ιστορία, 3, 39, 3 ε.</ref>. Σήμερα πιστεύεται πάντως πως ο Αριστίων πρόκειται για ενός εκ των τριών Αριστιώνων της εποχής, τον πρώτο ή τρίτο [[Επίσκοπος|επίσκοπο]] ''Σμύρνης'' ή τον ''Πελλαίο απολογητή'', ενώ στην περίπτωση του Ιωάννη που η προβληματική που ανεπτύχθη ήταν ακόμα μεγαλύτερη, διότι προκάλεσε και σύγχυση (Μάλιστα σε ένα δεύτερο Ιωάννη ο ''Διονύσιος Αλεξανδρείας'', φαίνεται να αποδίδει το βιβλίο της [[Αποκάλυψη|Αποκαλύψεως]], προφανώς επηρεασμένος από τον ''Παπία''), σήμερα θεωρείται πως όντως υπήρξαν δύο άτομα φέροντες αυτό το όνομα, εννοώντας τον Απόστολο και Ευαγγελιστή και ένα πρεσβύτερο Ιωάννη. Ο Παπίας επίσης αναφέρει και μαρτύριο του ''Ιωάννου Ευαγγελιστού'', ως ανηρόμενος από Ιουδαίους μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο, άποψη που όμως δε δέχονται ούτε ο [[Ωριγένης]], ούτε ο [[Πολυκράτης Εφέσου]], αλλά και μεταγενέστεροι όπως ο ''Ευσέβιος'' και ο ''Ειρηναίος''.

Αναθεώρηση της 19:49, 2 Ιουνίου 2008

Ο Παπίας Ιεραπόλεως (60/70 - περ. 150) θεωρείται Αποστολικός Πατέρας, που διετέλεσε επίσκοπος Ιεραπόλεως κατά τον 2ο αιώνα. Αποτελεί μία «περίεργη και προβληματική φυσιογνωμία»[1], οποία όμως θεωρείτο ως «ανήρ τα πάντα λογιώτατος και της Γραφής ειδήμων»[2]. Τα όσα γνωρίζουμε σήμερα για το βίο και έργο του, περιορίζονται σε λιγοστές και περιορισμένες αναφορές.

Ο βίος του

Για το βίο του, όπως προαναφέρθηκε, γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα. Οι μοναδικές πηγές άλλωστε που αντλούμε πληροφορίες, είναι ο Ευσέβιος Καισαρείας και ο Ειρηναίος, ενώ αναφορές υπάρχουν και στο «Λογίων Κυριακών εξηγήσεις», που αποτελεί το μοναδικό σωσμένο έργο του. Η γέννησή του, τοποθετείται στη δεκαετία του 60, με πιθανότερη ημερομηνία πλησίον του 70. Ο Ειρηναίος μας αναφέρει πως ο Παπίας ήταν ακροατής του ευαγγελιστή Ιωάννη και εταίρος του Πολυκάρπου[3], κάτι που απορρίπτεται κατηγορηματικά από την Ευσέβιο στην Εκκλησιαστική του Ιστορία[4], αλλά γίνεται δεκτή στο Χρονικό του. Παρόμοια αντίφαση παρατηρείται και στον Ιερώνυμο[5]. Η αντίθεση αυτή προφανώς προκύπτει από το ότι «Ο Παπίας, ζώντας πλησίον της Εφέσου, στην Ιεράπολη, οπωσδήποτε θα γνώρισε και θα έγινε ακουστής του αποστόλου Ιωάννου...Μαθητής όμως με βαθύτερη έννοια της λέξεως υπήρξε του πρεσβυτέρου Ιωάννου, όπως μας πληροφορεί ο Ευσέβιος, και όπως συνάγεται με αρκετά σαφή τρόπο από το προοίμιο του μοναδικού γνωστού έργου του»[6]. Από αυτό συνάγεται πως ο ίδιος δεν υπήρξε άμεσος μαθητής των αποστόλων, αλλά προφανώς ακροατής. Εν πάση περιπτώσει ο Ειρηναίος δείχνει να τρέφει ιδιαίτερη εκτίμηση προς το πρόσωπό του, εν αντιθέσει με τον Ευσέβιο, ο οποίος δείχνει περιφρόνηση[7], η οποία βρίσκει πάτημα στο έργο τού Παπία[8].

Κατά μεταγενέστερες ειδήσεις ο Παπίας φέρεται πως έδωσε τη ζωή του μαρτυρικώς[9]. Αυτές οι αντιλήψεις όμως προφανώς προήλθαν «μετά παραγνώσεων εκ του Ευσεβίου ομιλούντος περί άλλου προσώπου»[10], εκλαμβάνοντας το όνομα Παπύλος πως αντιστοιχεί στον Παπία. Μάρτυρα μάλιστα τον θεωρούν και μεταγενέστεροι συγγραφείς όπως ο Μέγας Φώτιος[11]. Οι ειδήσεις περί μαρτυρίου μάλιστα «απεκατέστησαν εν μέρη την προς το πρόσωπόν και το έργον αυτού εκτίμησιν, την οποία είχε κλονίσει και μειώσει πολύ Ευσέβιος, προφανώς διότι διεφώνει προς τας χιλιαστικάς αντιλήψεις αυτού, και διότι ήτο επιφυλακτικός έναντι αυτού λόγω ευπιστίας τους εις ανεξελέγκτους προφορικάς αφηγήσεις»[12]. Το πότε ακριβώς πέθανε δεν είναι γνωστό, αλλά εικάζεται πως πέθανε περί το 150[13].

Η διδασκαλία του

Η διδασκαλία του Παπία διασώζεται στην επιστολή του «Λογίων Κυριακών εξηγήσεις». Εδώ πρέπει να τονίσουμε πως το σωστό όνομα του διασωθέντος έργου του Παπία είναι «Λογίων Κυριακών εξηγήσεως εις βιβλία πέντε», όπως μαρτυρείται και από άλλες πηγές[14] και όχι γενικώς εξηγήσεις, όπως εκ παραδρομής επικράτησε. Tο σύγγραμα αυτό ουσιαστικά προέρχεται από την επιλογή διδασκαλιών 5 βιβλίων, όπως πληροφορούμαστε[15], εξού και ο Ευσέβιος το αναφέρει ως «Λογίων Κυριακών εξηγήσεως βιβλίων πέντε»[16]. Η πλειάδα των συγγραμμάτων του Παπία δε διασώθηκαν από την καταστροφή, παρά τη μερική αποκατάσταση της υπολήψεως του ανδρός.

Από τα σωζόμενα αποσπάσματα της γραμματείας του Παπία δύναται σήμερα να έχουμε μια σχετικά ακριβή εικόνα περί της διδασκαλίας του. Έτσι εξάγεται το συμπέρασμα πως η προσπάθεια που κατέβαλε ο Αποστολικός Πατήρ' αυτός, απέβλεπε στην πρόταξη της παραδόσεως της χριστιανικής πίστεως, «υπό την ευρύτατη έννοιαν αυτής»[17]. Έτσι ο Παπίας παραθέτει πλούσιο υλικό από γραπτές και άγραφες παραδόσεις όπως, επεισόδια από το βίο του Κυρίου, περιστατικά και λόγους των αποστόλων, ερμηνευτικά σχόλια πάνω σε εδάφια της Παλαιάς Διαθήκης, μυθώδεις περιγραφές των εσχάτων[18]. Ο ίδιος μάλιστα απέδιδε μεγαλύτερη σημασία στη ζώσα παράδοση, παρά στα ευαγγέλια, γιαυτό και ίδιος βεβαιώνει πως αναζητούσε μαθητές των αποστόλων για να μάθει από αυτούς τη διδαχή και τη ζωή αυτών. Ο ίδιος διασώζει επίσης δύο καταλόγους, ενός με τους μαθητές του Κυρίου και ενός δευτέρου που συγκαταλέγει ανάμεσα σε αυτούς κάποιον Αριστίωνα και τον αποκαλούμενο Ιωάννη πρεσβύτερο . Εδώ όμως ηγέρθη μεγάλο πρόβλημα υπό την έννοια ότι ο Παπίας πρεσβυτέρους αποκαλούσε σαφώς και τους αποστόλους[19]. Σήμερα πιστεύεται πάντως πως ο Αριστίων πρόκειται για ενός εκ των τριών Αριστιώνων της εποχής, τον πρώτο ή τρίτο επίσκοπο Σμύρνης ή τον Πελλαίο απολογητή, ενώ στην περίπτωση του Ιωάννη που η προβληματική που ανεπτύχθη ήταν ακόμα μεγαλύτερη, διότι προκάλεσε και σύγχυση (Μάλιστα σε ένα δεύτερο Ιωάννη ο Διονύσιος Αλεξανδρείας, φαίνεται να αποδίδει το βιβλίο της Αποκαλύψεως, προφανώς επηρεασμένος από τον Παπία), σήμερα θεωρείται πως όντως υπήρξαν δύο άτομα φέροντες αυτό το όνομα, εννοώντας τον Απόστολο και Ευαγγελιστή και ένα πρεσβύτερο Ιωάννη. Ο Παπίας επίσης αναφέρει και μαρτύριο του Ιωάννου Ευαγγελιστού, ως ανηρόμενος από Ιουδαίους μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο, άποψη που όμως δε δέχονται ούτε ο Ωριγένης, ούτε ο Πολυκράτης Εφέσου, αλλά και μεταγενέστεροι όπως ο Ευσέβιος και ο Ειρηναίος.

Υποσημειώσεις

  1. Στ. Παπαδόπουλος, «Πατρολογία», Τόμος Α΄, σελίς 186
  2. Ευσέβιος Καισαρείας, Εκκλ. Ιστορία, 3, 36, 2
  3. Έλεγχος Ε, 33, 4
  4. Ευσέβιος Καισαρείας, Εκκλ. Ιστορία, Γ, 39
  5. Epistula 75 ad Theodoram 3 - De virisillustribus 18
  6. Στ. Παπαδόπουλος, «Πατρολογία», Τόμος Α΄, σελίς 186
  7. Ευσέβιος Καισαρείας, Εκκλ. Ιστορία, Γ, 39
  8. Στ. Παπαδόπουλος, «Πατρολογία», Τόμος Α΄, σελίς 186
  9. PG 92, 628
  10. Π. Χρήστου, «Ελληνική Πατρολογία», τόμος Β΄, σελίς 449
  11. Μυριόβιβλος 232
  12. Π. Χρήστου, «Ελληνική Πατρολογία», τόμος Β΄, σελίς 449
  13. ενθ.αν.
  14. Απολλινάριος Λαοδικίας «Κυριακών Λόγων εξήγησις». Ιερωνύμου «explanatio sermonum Domini»
  15. Ειρηναίου, έλεγχος 5, 33, 4. Φιλίππου Σιδητού, De Boor, Texte u. Unterssuch 5, 2 σελ. 170
  16. Ευσεβίου, Εκκλ. Ιστορία 3, 39, 1
  17. Π. Χρήστου, «Ελληνική Πατρολογία», σελίς 450
  18. ενθ.αν.
  19. Ευσεβιος, Εκκλ. Ιστορία, 3, 39, 3 ε.

Βιβλιογραφία

  • Κωνσταντίνου Σκουτέρη, «Ιστορία των Δογμάτων», Τόμος Α΄, Αθήνα 1998
  • Παναγιώτη Χρήστου, «Ελληνική Πατρολογία», Τόμος Β΄, Εκδόσεις Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη 2005.