Παλαιός των Ημερών

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο όρος 'Παλαιός των Ημερών" προέρχεται από το 7ο κεφάλαιο του Δανιήλ:

9 ἐθεώρουν ἕως ὅτε θρόνοι ἐτέθησαν καὶ παλαιὸς ἡμερῶν ἐκάθητο ἔχων περιβολὴν ὡσεὶ χιόνα καὶ τὸ τρίχωμα τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ ὡσεὶ ἔριον λευκὸν καθαρόν ὁ θρόνος ὡσεὶ φλὸξ πυρός 10 καὶ ἐξεπορεύετο κατὰ πρόσωπον αὐτοῦ ποταμὸς πυρός χίλιαι χιλιάδες ἐθεράπευον αὐτὸν καὶ μύριαι μυριάδες παρειστήκεισαν αὐτῷ καὶ κριτήριον ἐκάθισε καὶ βίβλοι ἠνεῴχθησαν. (Δαν. 7:9-10)

Ποιος είναι;

Επειδή η Παλαιά Διαθήκη ερμηνεύεται με βάση την Καινή, τα χωρία του Δανιήλ ερμηνεύονται με βάση το 1ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης Ιωάννου:

12 Καὶ ἐκεῖ ἐπέστρεψα βλέπειν τὴν φωνὴν ἥτις ἐλάλει μετ' ἐμοῦ· καὶ ἐπιστρέψας εἶδον ἑπτὰ λυχνίας χρυσᾶς, 13 καὶ ἐν μέσῳ τῶν ἑπτὰ λυχνιῶν ὅμοιον υἱῷ ἀνθρώπου, ἐνδεδυμένον ποδήρη καὶ περιεζωσμένον πρὸς τοῖς μαστοῖς ζώνην χρυσῆν· 14 ἡ δὲ κεφαλὴ αὐτοῦ καὶ αἱ τρίχες λευκαὶ ὡς ἔριον λευκόν, ὡς χιών, καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ ὡς φλὸξ πυρός, 15 καὶ οἱ πόδες αὐτοῦ ὅμοιοι χαλκολιβάνῳ, ὡς ἐν καμίνῳ πεπυρωμένοι, καὶ ἡ φωνὴ αὐτοῦ ὡς φωνὴ ὑδάτων πολλῶν, 16 καὶ ἔχων ἐν τῇ δεξιᾷ χειρὶ αὐτοῦ ἀστέρας ἑπτά, καὶ ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ ῥομφαία δίστομος ὀξεῖα ἐκπορευομένη, καὶ ἡ ὄψις αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος φαίνει ἐν τῇ δυνάμει αὐτοῦ. 17 Καὶ ὅτε εἶδον αὐτόν, ἔπεσα πρὸς τοὺς πόδας αὐτοῦ ὡς νεκρός, καὶ ἔθηκε τὴν δεξιὰν αὐτοῦ χείρα ἐπ' ἐμὲ λέγων· μὴ φοβοῦ· ἐγώ εἰμι ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος 18 καὶ ὁ ζῶν, καὶ ἐγενόμην νεκρός, καὶ ἰδοὺ ζῶν εἰμι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, καὶ ἔχω τὰς κλεῖς τοῦ θανάτου καὶ τοῦ ᾅδου. (Αποκ. 1:12-18)

Οπότε ο Παλαιός των Ημερών αναφέρεται στην θεία φύση του Χριστού (ενώ ο "Υιός Ανθρώπου" στα εδάφια του Δανιήλ αναφέρεται στην ανθρώπινη φύση Του). Πολλοί Πατέρες έχουν διατυπώσει αυτή την ερμηνεία:

«Την δε ανθρωπότητα αυτού, Υιόν ανθρώπου ονομάζει». (Αγ. Αθανάσιος Αλεξανδρείας, επιστολή πρός Αντίοχον άρχοντα, οβ΄ ΒΕΠ 35, 121).

"Και Δανιήλ είδε... τον τύπον, και την εικόνα του μέλλοντος έσεσθαι. Έμελλε γάρ ο Υιός και Λόγος του Θεού ο αόρατος, άνθρωπος γίνεσθαι εν αληθεία, ίνα ενωθεί τη φύσει ημών..." («Ο Δανιήλ είδε τον τύπο και την εικόνα όσων επρόκειτο να συμβούν, δηλαδή ότι ο αόρατος Υιός και Λόγος του Θεού θα γινόταν άνθρωπος αληθινός, ώστε να ενωθεί με τη δικιά μας φύση») -Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Περί εικόνων, Λόγος γ΄ PG 85, 1380A.

«Στην μορφή του Υιού του Ανθρώπου, βλέπει (ο προφήτης) την ενσάρκωση του Μονογενούς Υιού, ονομάζοντας Υιό Ανθρώπου Αυτόν που έμελλε να γεννηθεί από τη Μαρία» -Άγ. Αμμώνιος. [«Ως ομοίωσις Υιού ανθρώπου». Προθεωρεί την σάρκωσιν του Μονογενούς, Υιόν ανθρώπου ονομάζων τον μέλλοντα γενέσθαι Υιόν της αγίας Μαρίας και ενανθρωπήσαι. (Αμμώνιος, PG 56, 1380Α)].

"Αλλά τι είπω, ή τι λαλήσω; Εκπλήττει γάρ με το θαύμα. Ο Παλαιός των Ημερών παιδίον γέγονεν, ο επί θρόνου υψηλού και επηρμένου καθήμενος εν φάτνη τίθεται..." («Αλλά τι να πω και τι να λαλήσω; Με εκπλήσσει το θαύμα. Ο Παλαιός των Ημερών έγινε βρέφος, Αυτός που κάθεται σε θρόνο υψηλό και απρόσιτο βρίσκεται στη φάτνη».) -Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Λόγος εις γενέθλιον του Σωτήρος, PG 56, 389. Σύναξ. ΙΒ΄ σελ. 677.

"Πάσα η γη προσκυνησάτω, πάσα γλώσσα ασάτω, πάσα ψαλλέτω, πάσα δοξολογησάτω παιδίον Θεόν, τεσσαρακονθήμερον και προαιώνιον, παιδίον μικρόν και Παλαιόν των Ημερών, παιδίον θηλάζων και των αιώνων ποιητήν". («Ας προσκυνήσει όλη η γη, ας ψάλλει κάθε γλώσσα κι ας δοξολογήσει τον Θεό ως βρέφος τεσσαρακονθήμερο και προαιώνιο, βρέφος μικρό και Παλαιό των Ημερών, βρέφος που θηλάζει και Ποιητή των αιώνων»)-Κύριλλος Ιεροσολύμων, Λόγος εις την Υπαπαντήν, Δ΄ ΒΕΠ 39, 278.6.

"Υπεδέξατο μεν ο δίκαιος ταις γηραλέαις αγκάλαις τον εν νηπιότητι Παλαιόν των Ημερών, ευλόγησε δε τον Θεόν και είπε: νυν απολύεις..." («Ο δίκαιος Συμεών υποδέχθηκε στη γέρικη αγκαλιά του τον παλαιό των ημερών ως νήπιο, και δόξασε το Θεό λέγοντας: απόλυσέ με τώρα τον δούλο σου με ειρήνη...») -Μεθόδιος Ολύμπου, Εις τον Συμεώνα και εις την Άνναν..., η΄ PG 18, 365 B.

"Ο Παλαιός των Ημερών έγινε παιδί."(«Ο Παλαιός των Ημερών παιδίον γέγονε».) -Αγ. Αθανάσιος Αλεξανδρείας. (ΒΕΠ 36, 225.20).

«Νηπιάζει δι’ εμέ ο Παλαιός των Ημερών...» (Κάθισμα όρθρου υπαπαντής)

"Ο Παλαιός των Ημερών, ο και τον νόμον πάλαι εν Σινά δους τω Μωσεί, σήμερον βρέφος οράται." («Ο Παλαιός των Ημερών, που και παλιότερα στο Σινά έδωσε τον νόμο στον Μωσή, φανερώνεται σήμερα ως βρέφος».) -Στιχηρόν ιδιόμελον λιτής Υπαπαντής.

"Ο Παλαιός των Ημερών, ως επί πόκον υετός πάναγνε, επί την σην γαστέρα κατήλθε την ηγιασμένην, και νέος εφάνη Αδάμ ο φιλάνθρωπος". («Ο Παλαιός των Ημερών, σαν τη βροχή στην προβιά, κατέβηκε Πάναγνε στην αγιασμένη σου κοιλιά, και φανερώθηκε σαν νέος Αδάμ, ο φίλος του ανθρώπου».) -Θεοτόκιον. (Θεοτοκίον ε΄ ωδής ακολ. Αγ. Πολυκάρπου Σμύρνης, 23 Φεβρ.)

"Νέον παιδίον υπέρ λόγον τέτοκας, τον Παλαιόν των Ημερών, νέας εν γη τρίβους αρετής δεικνύμενον..." («Με απερίγραπτο τρόπο γέννησες Παρθένε, τον Παλαιό των Ημερών σαν βρέφος μικρό, που έδειξε στους ανθρώπους καινούριους δρόμους αρετής πάνω στη γη».) -Θεοτόκιον. (Θεοτοκίον α΄ ωδής ακολ. Οσίου Αθανασίου Αθωνίτου, 5 Ιουλ.)

"Νέον βρέφος ημίν, τον Παλαιόν Ημερών, αγνή Παρθένε απεκύησας". («Σαν βρέφος μικρό, γέννησες για χάρη μας Παρθένε αγνή, τον Παλαιό των Ημερών...») -Θεοτόκιον.(Παρακλητική, Θεοτοκίον α΄ ωδής πλ. α΄, Παρασκ. πρωϊ).

"Νόμους της φύσεως Κόρη, υπέρ φύσιν λαθούσα, νέον Παιδίον επί γης, εκύησας αγνή νομοδότην όντα, και Παλαιόν Ημερών, νοητέ Ουρανέ, του των πάντων Ποιητού." («Ξεφεύγοντας παράδοξα από τους νόμους της φύσεως Παρθένε, έφερες στον κόσμο αγνή, τον νομοδότη και Παλαιό των Ημερών, σαν βρέφος πρωτόγνωρο, νοητέ ουρανέ του ποιητή των όλων».) - Θεοτόκιον (Τριώδιον, Κυριακή Ε΄ Νηστειών, Θεοτοκίον θ΄ ωδής).

"Ως Παντοκράτορα και ως παλαιόν: Πολιός μεν ώφθη ο Θεός τω Δανιήλ, λευκήν έχων την κεφαλήν ως ερίον, καθ' ό και 'Παλαιός Ημερών' ωνομάσθη· νεώτερος δε του πολιού γέροντος, όταν ως ανήρ ώφθη τω Αβραάμ μετά των αγγέλων... Και πολιός και νέος: Πώς ποτε μεν πολιός, ποτε δε νέος ο Κύριος γράφεται, ως το· «Ιησούς Χριστός χθες και σήμερον ο αυτός, και εις τους αιώνας»". (Σαν Παντοκράτορα και σαν Παλαιό: Γέροντας μεν εμφανίσθηκε ο Θεός στον Δανιήλ, έχοντας άσπρο το κεφάλι του σαν καθαρό μαλλί, κατά το οποίο και Παλαιός των Ημερών ονομάσθηκε. αλλά και νεώτερος από ασπρομάλλη γέροντα, όταν σαν άνδρας εμφανίσθηκε στον Αβραάμ με τους αγγέλους... Και ασπρομάλλης και νέος: Άλλοτε μεν ασπρομάλλης, άλλοτε πάλι νέος ο Κύριος γράφεται, όπως το: «Ιησούς Χριστός χθες και σήμερα ο Ίδιος, και στους αιώνες»") - Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, "Σχόλια εις τα του αγ. Διονυσίου: Εις το περί Θείων ονομάτων, εις το κεφάλαιον Ι.