Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Νικόδημος Αγιορείτης"

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
μ (Ο βίος του)
μ (Ο βίος του)
Γραμμή 4: Γραμμή 4:
 
==Ο βίος του==
 
==Ο βίος του==
  
Γεννήθηκε στη Νάξο το 1749. Ο πατέρας του λεγόταν Αντώνιος και η μητέρα του Αναστασία και τον γαλούχησαν από μικρό με χριστιανική ανατροφή. Ακολούθησε σπουδές και αποφοίτησε αρχικά από τη σχολή του ''Αγίου Γεωργίου στη Ναξο'' οπου είχε διδάσκαλο τον αδελφό του [[Κοσμάς Αιτωλός|Κοσμά του Αιτωλού]] [[Αρχιμανδρίτης|αρχιμανδρίτη]] '''Χρύσανθο'''. Εν συνεχεία ανεχώρησε για ανώτερες σπουδές στη Σμύρνη. Εκεί σπούδασε στην ''[[Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης|Ευαγγελική σχολή της Σμύρνης]]'', για πέντε έτη. Διέπρεψε μάλιστα τόσο στη σχολή αυτή ώστε ο ''Ιερόθεος Δενδρινό (Σμύρνης)'' τον ήθελε για μελλοντικό διευθυντή της σχολής του. Η μόρφωσή που έλαβε στη ''Σμύρνη'' εκτός από τη ''θεολογική επιστήμη'' περιελάμβανε και άλλες γνώσεις όπως [[Φιλοσοφία|φιλοσοφικές]], οικονομικές, ιατρικές, αστρονομικές και στρατιωτικές. Στα ιδιαίτερα χαρίσματά του ήταν ο εξαιρετικός χειρισμός της γλώσσας, η γνώση γαλλικών, ιταλικών και λατινικών καθώς και η ισχυρή μνήμη.
+
Γεννήθηκε στη Νάξο το 1749. Ο πατέρας του λεγόταν Αντώνιος και η μητέρα του Αναστασία και τον γαλούχησαν από μικρό με χριστιανική ανατροφή. Ακολούθησε σπουδές και αποφοίτησε αρχικά από τη σχολή του ''Αγίου Γεωργίου στη Νάξο'', οπου είχε διδάσκαλο τον αδελφό του [[Κοσμάς Αιτωλός|Κοσμά του Αιτωλού]] [[Αρχιμανδρίτης|αρχιμανδρίτη]] ''Χρύσανθο''. Εν συνεχεία ανεχώρησε για ανώτερες σπουδές στη Σμύρνη. Εκεί σπούδασε στην ''[[Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης|Ευαγγελική σχολή της Σμύρνης]]'', για πέντε έτη. Οι ικανότητές τπυ μάλιστα διαφάνηκαν αμέσως, με αποτέλεσμα ο ''Ιερόθεος Δενδρινός (Σμύρνης)'' να τον προτείνει για μελλοντικό διευθυντή της σχολής του. Η μόρφωσή που έλαβε στη ''Σμύρνη'' εκτός από τη ''θεολογική επιστήμη'' περιελάμβανε και άλλες γνώσεις όπως [[Φιλοσοφία|φιλοσοφικές]], οικονομικές, ιατρικές, αστρονομικές και στρατιωτικές. Στα ιδιαίτερα χαρίσματά του ήταν ο εξαιρετικός χειρισμός της γλώσσας, η γνώση γαλλικών, ιταλικών και λατινικών καθώς και η ισχυρή μνήμη.
  
Το 1770, αφού αποφοίτησε από την Σχολή, επέστρεψε στην Νάξο και για μια πενταετία περίπου εργάστηκε ως Γραμματέας της Μητροπόλεως Παροναξίας, υπό την εποπτεία και την καθοδήγηση του [[Μητροπολίτης|Μητροπολίτου]] Παροναξίας ''Ανθίμου του Γ΄'' ([[1742]]-[[1779]]). Ο  Νικόδημος σε αυτή την περίοδο φαίνεται πως επηρεάστηκε από την επαφή του με τους [[κολλυβάδες]] μοναχούς του Αγίου Όρους, οι οποίοι καταφύγει στη Νάξο αλλά και από σημαντικές προσωπικότητες, όπως είναι ο [[Άγιος Μακάριος Νοταράς]] [[Επίσκοπος]] Κορίνθου. Στο νησί της Νάξου επίσης φαίνεται να συνδέθηκε έντονα με τους Ιησουσίτες, από τους οποίες εικάζεται οτι οφείλει τη βαθιά γνώση της δυτικής θεολογίας, αλλά και των ξένων γλωσσών. Τελικώς το 1775 εισήχθη στην [[Μονή Διονυσίου]] του [[Άγιο Όρος|Αγίου Όρους]] και εκάρη μοναχός με το όνομα Νικόδημος. Σε αυτή την απόφαση ίσως να συνέβαλε και η μητέρα του, η οποία είχε και αυτή καρεί μοναχή στη Νάξο ονομαζόμενη Αγαθή.  
+
Το 1770, αφού αποφοίτησε από την Σχολή, επέστρεψε στην Νάξο και για μια πενταετία περίπου εργάστηκε ως ''Γραμματέας της Μητροπόλεως Παροναξίας'', υπό την εποπτεία και την καθοδήγηση του [[Μητροπολίτης|Μητροπολίτου]] Παροναξίας ''Ανθίμου του Γ΄'' ([[1742]]-[[1779]]). Ο  Νικόδημος σε αυτή την περίοδο φαίνεται πως επηρεάστηκε από την επαφή του με τους [[κολλυβάδες]] μοναχούς, οι οποίοι είχαν καταφύγει στη Νάξο αλλά και από σημαντικές προσωπικότητες, όπως είναι ο [[Άγιος Μακάριος Νοταράς]] [[Επίσκοπος]] Κορίνθου. Στο νησί της Νάξου επίσης φαίνεται να συνδέθηκε έντονα με τους ''Ιησουσίτες'', από τους οποίες εικάζεται οτι οφείλει τη βαθιά γνώση της δυτικής θεολογίας, αλλά και των ξένων γλωσσών. Τελικώς το 1775 εισήχθη στην [[Μονή Διονυσίου]] του [[Άγιο Όρος|Αγίου Όρους]] και εκάρη μοναχός με το όνομα ''Νικόδημος''. Σε αυτή την απόφαση ίσως να συνέβαλε και η μητέρα του, η οποία είχε και αυτή καρεί μοναχή στη Νάξο ονομαζόμενη ''Αγαθή''.  
  
Ο ''Άγιος Νικόδημος'' αναδείχθηκε ο μέγιστος θεωρητικός του κινήματος των Κολυββάδων μοναχών, που απηχούσε σε πολλά σημεία τις αντιλήψεις των ησυχαστών του 14ου αιώνα. Άμεσος στόχος του κατέστη η δυναμική απόκρουση των [[Αίρεση|αιρέσεων]] και των κακοδοξιών των ημερών του. Ένεκα της εμμονής του στις παραδόσεις και στο Πνεύμα των Ιερών κανόνων της Εκκλησίας μας, υπέστη ταπεινώσεις και διωγμούς, διότι απέρριπτε τις λατινογενείς προσμίξεις στην ορθόδοξη θεολογία και λειτουργική ζωή. Επίσης ήταν σφοδρός πολέμιος της εκκοσμίκευσης της εκκλησίας και της αλλοίωσης της ορθόδοξης ασκητικής παράδοσης, που κέντρα στην εποχή του προωθούσαν στα πρότυπα της λατινικής μοναχικής παράδοσης. Ο Άγιος Νικόδημος ως σημαίνουσα προσωπικότητα της εποχής διατηρούσε αλληλογραφία με πολλούς λογίους της εποχής του και ιδιαιτέρως με τον [[Οικουμενικό Πατριαρχείο|Οικουμενικό Πατριάρχη]] και [[Εθνομάρτυρας|εθνομάρτυρα]] [[Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄|Γρηγόριο Ε']] και τον [[Αθανάσιος ο Πάριος|όσιο Αθανάσιο τον Πάριο]]. ο Νικόδημος υπήρξε ο μέγιστος θεωρητικός του μυστικιστικού κινήματος των κολλυβάδων μοναχών, το οποίο απηχούσε τις ησυχαστικές τάσεις του 14ου αιώνα.  
+
Ο ''Άγιος Νικόδημος'' αναδείχθηκε ο μέγιστος θεωρητικός του κινήματος των ''Κολυββάδων μοναχών'', που απηχούσε σε πολλά σημεία τις αντιλήψεις των ησυχαστών του 14ου αιώνα. Άμεσος στόχος του κατέστη η δυναμική απόκρουση των [[Αίρεση|αιρέσεων]] και των κακοδοξιών των ημερών του. Ένεκα της εμμονής του στις παραδόσεις και στο ''Πνεύμα των Ιερών κανόνων της Εκκλησίας'' μας, υπέστη ταπεινώσεις και διωγμούς, διότι απέρριπτε τις λατινογενείς προσμίξεις στην ορθόδοξη θεολογία και τη λειτουργική ζωή. Επίσης ήταν σφοδρός πολέμιος της εκκοσμίκευσης της εκκλησίας και της αλλοίωσης της ορθόδοξης ασκητικής παράδοσης, που κέντρα στην εποχή του προωθούσαν στα πρότυπα της λατινικής μοναχικής παράδοσης. Ο Άγιος Νικόδημος ως σημαίνουσα προσωπικότητα της εποχής διατηρούσε αλληλογραφία με πολλούς λογίους της εποχής του και ιδιαιτέρως με τον [[Οικουμενικό Πατριαρχείο|Οικουμενικό Πατριάρχη]] και [[Εθνομάρτυρας|εθνομάρτυρα]] [[Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄|Γρηγόριο Ε']] και τον [[Αθανάσιος ο Πάριος|όσιο Αθανάσιο τον Πάριο]].  
  
 
Εκοιμήθη την Τετάρτη 14 Ιουλίου του [[1809]] και σε ηλικία 60 ετών στο ''κελλί των Σκουρταίων'', στις [[Καρυές]] του [[Άγιο Όρος|Αγίου Όρους]]. Τα τελευταία του λόγια ήταν η απάντηση που έδωσε στους μαθητές του όταν τον ρώτησαν αν ησυχάζει: «''Τον Χριστό έβαλα μέσα μου και πώς να μη ησυχάσω;''».
 
Εκοιμήθη την Τετάρτη 14 Ιουλίου του [[1809]] και σε ηλικία 60 ετών στο ''κελλί των Σκουρταίων'', στις [[Καρυές]] του [[Άγιο Όρος|Αγίου Όρους]]. Τα τελευταία του λόγια ήταν η απάντηση που έδωσε στους μαθητές του όταν τον ρώτησαν αν ησυχάζει: «''Τον Χριστό έβαλα μέσα μου και πώς να μη ησυχάσω;''».

Αναθεώρηση της 12:12, 27 Μαΐου 2008

Ο Άγιος Νικόδημος

O Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης (1749-1809) είναι Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Το κατά κόσμον όνομά του ήταν Νικόλαος Καλλιβρούτσης και υπήρξε μία απο τις σημαντικότερες ασκητικές μορφές της σύγχρονης ορθόδοξης χριστιανικής πίστης. Η συνεισφορά του υπήρξε πολύπλευρη και αφορούσε ποιμαντικό και συγγραφικό έργο, ενώ είναι και ο συγγραφέας σημαντικών ποιμαντικών πονημάτων όπως του Πηδαλίου, της Φιλοκαλίας και του Ευεργετινού. Η μορφή του, μαζί με τους κολυβάδες μοναχούς, ξεχώρισε τον 18ο αιωνα για την πατερικότητα και προσήλωση στο πνεύμα της ορθόδοξης ποιμαντικής διδασκαλίας όπως αυτή αποτυπώθηκε στην ανατολή και τους μεγάλους Πατέρες της εκκλησίας, ενώ εκδιώχθηκε για τις απόψεις του, που τελικά δικαιώθηκαν, περί της συχνότητας της Θείας Ευχαριστίας, αλλά και άλλων σωτηριολογικών εκκλησιαστικών ζητημάτων.

Ο βίος του

Γεννήθηκε στη Νάξο το 1749. Ο πατέρας του λεγόταν Αντώνιος και η μητέρα του Αναστασία και τον γαλούχησαν από μικρό με χριστιανική ανατροφή. Ακολούθησε σπουδές και αποφοίτησε αρχικά από τη σχολή του Αγίου Γεωργίου στη Νάξο, οπου είχε διδάσκαλο τον αδελφό του Κοσμά του Αιτωλού αρχιμανδρίτη Χρύσανθο. Εν συνεχεία ανεχώρησε για ανώτερες σπουδές στη Σμύρνη. Εκεί σπούδασε στην Ευαγγελική σχολή της Σμύρνης, για πέντε έτη. Οι ικανότητές τπυ μάλιστα διαφάνηκαν αμέσως, με αποτέλεσμα ο Ιερόθεος Δενδρινός (Σμύρνης) να τον προτείνει για μελλοντικό διευθυντή της σχολής του. Η μόρφωσή που έλαβε στη Σμύρνη εκτός από τη θεολογική επιστήμη περιελάμβανε και άλλες γνώσεις όπως φιλοσοφικές, οικονομικές, ιατρικές, αστρονομικές και στρατιωτικές. Στα ιδιαίτερα χαρίσματά του ήταν ο εξαιρετικός χειρισμός της γλώσσας, η γνώση γαλλικών, ιταλικών και λατινικών καθώς και η ισχυρή μνήμη.

Το 1770, αφού αποφοίτησε από την Σχολή, επέστρεψε στην Νάξο και για μια πενταετία περίπου εργάστηκε ως Γραμματέας της Μητροπόλεως Παροναξίας, υπό την εποπτεία και την καθοδήγηση του Μητροπολίτου Παροναξίας Ανθίμου του Γ΄ (1742-1779). Ο Νικόδημος σε αυτή την περίοδο φαίνεται πως επηρεάστηκε από την επαφή του με τους κολλυβάδες μοναχούς, οι οποίοι είχαν καταφύγει στη Νάξο αλλά και από σημαντικές προσωπικότητες, όπως είναι ο Άγιος Μακάριος Νοταράς Επίσκοπος Κορίνθου. Στο νησί της Νάξου επίσης φαίνεται να συνδέθηκε έντονα με τους Ιησουσίτες, από τους οποίες εικάζεται οτι οφείλει τη βαθιά γνώση της δυτικής θεολογίας, αλλά και των ξένων γλωσσών. Τελικώς το 1775 εισήχθη στην Μονή Διονυσίου του Αγίου Όρους και εκάρη μοναχός με το όνομα Νικόδημος. Σε αυτή την απόφαση ίσως να συνέβαλε και η μητέρα του, η οποία είχε και αυτή καρεί μοναχή στη Νάξο ονομαζόμενη Αγαθή.

Ο Άγιος Νικόδημος αναδείχθηκε ο μέγιστος θεωρητικός του κινήματος των Κολυββάδων μοναχών, που απηχούσε σε πολλά σημεία τις αντιλήψεις των ησυχαστών του 14ου αιώνα. Άμεσος στόχος του κατέστη η δυναμική απόκρουση των αιρέσεων και των κακοδοξιών των ημερών του. Ένεκα της εμμονής του στις παραδόσεις και στο Πνεύμα των Ιερών κανόνων της Εκκλησίας μας, υπέστη ταπεινώσεις και διωγμούς, διότι απέρριπτε τις λατινογενείς προσμίξεις στην ορθόδοξη θεολογία και τη λειτουργική ζωή. Επίσης ήταν σφοδρός πολέμιος της εκκοσμίκευσης της εκκλησίας και της αλλοίωσης της ορθόδοξης ασκητικής παράδοσης, που κέντρα στην εποχή του προωθούσαν στα πρότυπα της λατινικής μοναχικής παράδοσης. Ο Άγιος Νικόδημος ως σημαίνουσα προσωπικότητα της εποχής διατηρούσε αλληλογραφία με πολλούς λογίους της εποχής του και ιδιαιτέρως με τον Οικουμενικό Πατριάρχη και εθνομάρτυρα Γρηγόριο Ε' και τον όσιο Αθανάσιο τον Πάριο.

Εκοιμήθη την Τετάρτη 14 Ιουλίου του 1809 και σε ηλικία 60 ετών στο κελλί των Σκουρταίων, στις Καρυές του Αγίου Όρους. Τα τελευταία του λόγια ήταν η απάντηση που έδωσε στους μαθητές του όταν τον ρώτησαν αν ησυχάζει: «Τον Χριστό έβαλα μέσα μου και πώς να μη ησυχάσω;».

Αγιότητα και Εορτή

  • Η Ορθόδοξη Εκκλησία από το 1955 τον κατέταξε στο Αγιολόγιό της.
  • Η μνήμη του Αγίου Νικοδήμου εορτάζεται στις 14 Ιουλίου.

Εργογραφία

Ακτημοσύνη, παρθενία και υπακοή είναι τα στοιχεία που κυρίως πραγματεύεται στη βιβλιογραφία του, ενώ στο σύνολό του το έργο του, αποτελεί όψιμη επιβίωση της ασκητικής και μυστικής παράδοσης του Βυζαντίου, με σαφείς ευσεβιστικές αποκλίσεις. Κυριότερα έργα είναι ο Αόρατος Πόλεμος, τα Πνευματικά Γυμνάσματα, το Συμβουλευτικόν Εγχειρίδιον, ο Κήπος Χαρίτων‚ το Νέον Μαρτυρολόγιον, το Εορτοδρόμιον, ο Συναξαριστής, η Ερμηνεία των επιστολών του Παύλου κ.α. Επίσης συνέγραψε το πηδάλιον, ενώ θεωρείται ένας απο το κορυφαίους εκκλησιστικούς συναξαριστές.

  • "Φιλοκαλία των ιερών νηπτικών" 1782
  • "Περί της συνεχούς μεταλήψεως των αχράντων του Χριστού Μυστηρίων" 1794
  • "Ευεργετινός" 1794
  • "Εξομολογητάριον" 1794
  • "Βιβλίον καλούμενον Αόρατος Πόλεμος" 1796
  • "Νέον Μαρτυρολόγιον" 1799
  • "Πηδάλιον" 1800
  • "Συμβουλευτικόν εγχειρίδιον περί φυλακής των πέντε αισθήσεων" 1801
  • "Νέον Εκλόγιον" 1803
  • "Ερμηνεία εις τας Επιστολάς" 1804
  • "Εορτοδρόμιον" 1804
  • "Βίβλος Βαρσανοουφίου και Ιωάννου" 1805

Πηγές

  • Εγκυκλοπαίδεια "Δομή Gold", λήμμα «Νικόδημος Αγιορείτης»