Μινούκιος Φήλιξ

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Μινούκιος Φήλιξ Μάρκος υπήρξε σημαντικός εκκλησιαστικός συγγραφέας του γ΄ αιώνος. Έζησε και έδρασε στη Ρώμη[1], προωθώντας ένα διαφορετικό σύστημα αληθείας, από αυτό που είχε προωθήσει την ίδια περίοδο, ο Τερτυλλιανός. Ο ίδιος λοιπόν, εν αντιθέσει με τον Τερτυλλιανό στήριζε την εξεύρεση της αλήθειας, μέσω της φιλοσοφίας. Ήταν μορφωμένος και είχε ικανές γνώσεις πάνω στους Έλληνες φιλοσόφους, αλλά και τους Λατίνους, με ιδιαίτερη προτίμηση στον Κικέρωνα και τον Σένεκα. Άσκησε το επάγγελμα του συνηγόρου και μάλιστα λίαν επιτυχώς[2], ενώ ο Λακτάντιος τον κατατάσσει στους μεγάλους απολογητές του χριστιανισμού, αφήνοντας όμως κάποιους υπαινιγμούς, καθώς αναφέρει πως θα γινόταν μεγάλος αθλητής της αλήθειας, αν αφιερωνόταν στη σπουδή της[3].

Το έργο του που διασώζεται είναι το Octavius. Είναι διαλογικής μορφής και μιμείται σε στυλ, οικονομία και ύφος του έργο του Κικέρωνα, De natura deorum. Ο Μινούκιος λοιπόν μας μεταφέρει ένα διάλογο μεταξύ ενός χριστιανού, του Οκτάβιου και του εθνικού Καικίλιου. Ο διάλογος είναι φανταστικός με στόχο να επιτευχθεί ο απολογητικός σκοπός τους συγγραφέα. Συνεγράφη μεταξύ 215 και 217[4] και αποτελεί από φιλολογικής απόψεως επίτευγμα, παρά την εποχή που γράφτηκε. Η οικονομία, η οργάνωση της ύλης και του λόγου, ο εντυπωσιακός ρυθμός και το εκλεκτό ύφος, μας επιδεικνύουν την άριστη μόρφωσή του και τα χαρίσματα που επαινεί ο Λακτάντιος.

Μελετώντας το έργο του διαπιστώνουμε πώς κάποιος εθνικός ονόματι Καικίλιος διατυπώνει τις γνωστές κατηγορίες εναντίον του Χριστιανισμού, στη βάση της επιχειρηματολογίας του Κέλσου. Ο Οκτάβιος όμως ανατρέπει βήμα προς βήμα τις κατηγορίες αυτές, με αποτέλεσμα ο Καικίλιος να εισέλθει στο χριστιανισμό. Οι πηγές του Μινούκιου είναι κατά βάση φιλοσοφικές, ώστε να θεωρείται περισσότερο συμπιλητής παρά συγγραφέας[5]. Η παράδοση και η Γραφή λείπουν παντελώς από το έργο του, όπως ακόμα και η λέξη Χριστός, με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζεται περισσότερο ως θρησκευτικός φιλόσοφος παρά ως χριστιανός θεολόγος[6]. Χαρακτηριστικό είναι επίσης, ότι ακόμα και η Ανάσταση και η αθανασία της ψυχής στηρίζονται σε φιλοσοφικά επιχειρήματα. Πάντως μπορούμε να βρούμε και μερικές απολογητικές αποχρώσεις από έργα των απολογητών του β΄ αιώνος, όπως ο Ιουστίνος, ο Αθηναγόρας, ο Θεόφιλος κ.α. Η προσπάθεια τελικώς του Μινούκιου ήταν να αποδείξει την ορθότητα του χριστιανισμού με φιλοσοφικά επιχειρήματα, ενώ η άποψη πως αυτά τέθηκαν στην γραμματεία του διότι τα σέβονταν οι εθνικοί φιλόσοφοι, μάλλον δε βρίσκει πειστικά επιχειρήματα[7]. Αυτό συμβαίνει διότι είναι φανερό από τη γραμματεία του πως δε βίωσε σε βάθος την χριστιανική αλήθεια. Μία πραγματικότητα που προκύπτει και από την έλλειψη αναφορών στην τριάδα, το Χριστό, τη Θεία Ευχαριστία κ.α.

Υποσημειώσεις

  1. Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία, σελ. 328
  2. Ιερώνυμος,De viris iluustribus 52
  3. Din. isnt. 5, 1, 21
  4. Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία, σελ. 328
  5. Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία, σελ. 329
  6. Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία, σελ. 329
  7. Στ. Παπαδόπουλος, Πατρολογία, σελ. 330

Βιβλιογραφία

  • Στυλιανός Παπαδόπουλος, "Πατρολογία", Έκδοση Ιδιωτική, Αθήνα 2000.