Μελίτων Χαλκηδόνος

Ο Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Μελίτων, κατά κόσμο Σωτήριος Χατζής, υπήρξε μια από τις επιφανέστερες μορφές του Οικουμενικού θρόνου κατά την μεταπολεμική περίοδο και πνευματικός πατέρας πολλών αρχιερέων του Πατριαρχείου, μεταξύ αυτών και του νυν Πατριάρχη Βαρθολομαίου.

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1913 από το Νικόλαο Χατζή και την Ευδοξία, το γένος Μπακαλοπούλου. Μετά τη στοιχειώδη εκπαίδευση στην αστική-κοινοτική σχολή Γαλατά και τις γυμνασιακές σπουδές στο Ελληνογαλλικό λύκειο Σταυροδρομίου, εισήχθη στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, απ’ όπου αποφοίτησε με άριστα το 1934. Την ίδια χρονιά χειροτονήθηκε Διάκονος από τον τότε Μητροπολίτη Χαλκηδόνος Μάξιμο, τον μετέπειτα και Οικουμενικό Πατριάρχη, παίρνοντας το όνομα Μελίτων. Ακολούθως διορίστηκε Αρχιδιάκονος της Μητροπόλεως Χαλκηδόνος (1934-38). Το Μάρτιο του 1938 διορίστηκε από τον Πατριάρχη Βενιαμίν Υπογραμματέας της Ιεράς Συνόδου (1938-41). Το 1941 χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος από τον Μητροπολίτη Χριστουπόλεως Μελέτιο.

Αργότερα μετέβη στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ για μεταπτυχιακές σπουδές, μέχρι το 1947, οπότε ο Πατριάρχης πλέον Μάξιμος τον κάλεσε στο Φανάρι και το διόρισε Μέγα Πρωτοσύγκελο του Πατριαρχείου, εντάσσοντάς τον έτσι στους αξιωματούχους της Πατριαρχικής αυλής. Στο αξίωμα αυτό έμεινε την περίοδο 1947-50, στις 23 Νοεμβρίου 1950 εξελέγη Μητροπολίτης Ίμβρου και Τενέδου. Κατά τη διάρκεια της αρχιερατείας του στη Μητρόπολη (1950-1963) ίδρυσε 7 σχολεία πρωτοβάθμιας, ένα ημιγυμνάσιο και πολλά κατηχητικά σχολεία. Το 1963 μετετέθη στη Μητρόπολη Ηλιουπόλεως και Θειρών, αναλαμβάνοντας την ευθύνη των διορθοδόξων και διαχριστιανικών σχέσεων του Πατριαρχείου. Από τη θέση αυτή εκπροσώπησε το Πατριαρχείο στην τελετή άρσης των αναθεμάτων στο Βατικανό, το 1965 και προήδρευσε στην Α΄ Πανορθόδοξη Σύνοδο στη Ρόδο.

Τον Οκτώβριο του 1966 εξελέγη Μητροπολίτης γέρων Χαλκηδόνος. Κατά την περίοδο 1966-72 ανεδείχθη στον κυριότερο συνεργάτη του Πατριάρχη Αθηναγόρα στη διοίκηση του Πατριαρχείου και θεωρούνταν απ’ όλους ως ο βέβαιος διάδοχός του. Μάλιστα μετά το θάνατό του εξελέγη Προεδρεύων της Ιεράς Ενδημούσης Πατριαρχικής Συνόδου (7-16 Ιουλίου 1972). Μετά όμως την απόφαση της Τουρκικής κυβέρνησης να διαγράψει το όνομά του από τον κατάλογο τον υποψηφίων αποχώρησε υπέρ του εν τέλει εκλεγέντος Πατριάρχη, Δημητρίου. Παρέμεινε όμως κατά την περίοδο 1972-84 ο ιθύνων νους του Πατριαρχείου.

Από το 1984 άρχισε να εμφανίζει προβλήματα υγείας και αποσύρεται από τη διοίκηση του Πατριαρχείου. Εκοιμήθη στις 27 Δεκεμβρίου 1989 και ετάφη στο κοιμητήριο του Αγίου Ιγνατίου Χαλκηδόνος, όπου και οι τάφοι των προκατόχων του. Στη Μητρόπολη Χαλκηδόνος τον διαδέχτηκε ο μέχρι τότε Φιλαδελφείας και μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.

Βιβλιογραφία

• Αρ. Πανώτης, "Μελίτων, ο Χατζής", Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 8, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1966, στ. 984-987
• Μελίτων, μητροπολίτης Χαλκηδόνος", εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, τόμ. 41, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005