Αλλαγές

Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Μάξιμος ο Ομολογητής

1 byte προστέθηκε, 00:51, 4 Ιουνίου 2015
μ
Θεολογία-Τριαδολογία-Ανθρωπος
===Θεολογία-Τριαδολογία-Ανθρωπος===
Η θεολογία του Μάξιμου χαρακτηρίζεται ως αποκαλυπτική, δηλαδή ως η θεολογία που εδράζει στην [[Θεία Αποκάλυψη]] και αποτελεί τη διαδασκαλία στην οποία στηρίχτηκαν ήδη οι πρώτοι [[απολογητές]] μόλις κατά το 2ο αιώνα και ιδίως αργότερα οι [[Καππαδόκες]] και Αλεξανδρινοί πατέρες<ref>Φλορόφσκι, ο.π., σελ.340</ref>. Παράλληλα η θεολογική καινοτομία του έγκειται στην ερμηνεία της θεολογίας, υπό το διαρκές πρίσμα της Χριστολογίας. Γι αυτό και το μυστήριο της τριάδος στο σύστημα του Μάξιμου γνωρίζεται μέσω του Λόγου. Ο Θεός είναι τριάδα και συνάμα μονάδα. Τα πρόσωπα αποτελούν ετερότητες, αλλά αδιάσπαστα ενωμένες σε μία μονάδα, χωρίς καμία συγχώνευση ή μίξη. Ταυτόχρονα ενεργούν και επιθυμούν πάντοτε το ίδιο πράγμα. Ο Λόγος αυτός επίσης, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, είναι ο ίδιος Λόγος ο οποίος ενδημούσε στους Πατριάρχες και τους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης<ref>Ν. Ματσούκας, Κόσμος...Μάξιμο Ομολογητή, σελ. 248</ref>, ο ίδιος Λόγος ο οποίος ενσαρκώθηκε γι τη σωτηρία του κόσμου.
Η θεολογική καινοτομία του Μαξίμου έγκειται στην ερμηνεία της θεολογίας υπό το διαρκές πρίσμα της Χριστολογίας. Γι αυτό και το μυστήριο της τριάδος στο σύστημα του Μάξιμου γνωρίζεται μέσω του Λόγου. Ο Θεός είναι τριάδα και συνάμα μονάδα. Τα πρόσωπα αποτελούν ετερότητες, αλλά αδιάσπαστα ενωμένες σε μία μονάδα, χωρίς καμία συγχώνευση ή μίξη. Ταυτόχρονα ενεργούν και επιθυμούν πάντοτε το ίδιο πράγμα. Ο Λόγος αυτός επίσης, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, είναι ο ίδιος Λόγος ο οποίος ενδημούσε στους Πατριάρχες της Παλαιάς Διαθήκης και τους προφήτες<ref>Ν. Ματσούκας, Κόσμος...Μάξιμο Ομολογητή, σελ. 248</ref>, ο ίδιος Λόγος ο οποίος ενσαρκώθηκε γι τη σωτηρία του κόσμου.  Ο κόσμος είναι μία αποκάλυψη, όπου βασίζετε στη θέληση και τη σκέψη του Θεού, στοιχείο που αποτελεί μέρος της ίδιας της ύπαρξής Του<ref>Π, Χρήστου, Πατρολογία Ε', σελ. 278</ref>. Έτσι η αποκάλυψη γίνεται πάντοτε δια μέσου του Λόγου όπου κέντρο της και προαιώνια βουλή της είναι η [[ενσάρκωση]], η οποία δεν αποτελεί απλώς μεταπτωτικό σχέδιο του Θεού, αλλά βρίσκεται πάντοτε στην προαιώνια βουλή του, ανεξάρτητα από το γεγονός αυτό. Η αποκάλυψη του κόσμου, δηλαδή η αποκάλυψη της δημιουργίας, είναι ο λόγος της ενσάρκωσης και όχι η πτώση των πρωτοπλάστων<ref>Φλορόφσκι, ο.π., σελ. 339</ref>. Ο Λόγος είχε εξ αρχής το σκοπό να ενωθεί με τη σάρκα της ανθρωπότητας για να την θεώσει<ref>G 91, 1305-1308</ref>.  Παράλληλα η κτίση είναι ριζικά διάφορη από τα Θεό. Δεν είναι αιώνια, αλλά βρισκόταν στην προαιώνια βουλή Του, ως Λόγοι των όντων. Οι λόγοι αυτοί, τα παραδείγματα, τα πρότυπα, αποτελούν μια δυναμική πραγματικότητα, η οποία δεν αποτελεί απλώς την έννοια, το περίγραμμα, το νόμο, αλλά κυρίως τη διαμορφούσα αρχή του ανθρώπου. Ο Άνθρωπος με τη σειρά του έχει κομβικό ρόλο μέσα στη κτίση. Είναι το κέντρο της δημιουργίας που περικλείει δυνητικά όλες τις θείες δυνατότητες και αποτελεί εικόνα του Λόγου. Είναι ένας μικρός κόσμος, μέσα στο κόσμο που καλείται να θεωθεί. Ο κτιστός κόσμος δημιουργήθηκε για χάρη του.
Ο Μάξιμος στη ζήτημα της θείας [[Ουσία|ουσίας]] είναι πιστός ακόλουθος της πατερικής θεολογίας, επηρεασμένος ιδιαίτερα από τον [[Ευάγριος Ποντικός|Ευάγριο]] και τον [[ψευδο-Διονύσιος Αρεοπαγίτης|Αρεοπαγίτη]]. Η θεία ουσία είναι απρόσιτη στη γνωστική ιδιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης και ο ανθρώπινος νους είναι δυνατόν να έλθει σε γνώση του Θεού μόνο μέσω των ενεργειών Του<ref>Π.Χρήστου, ο.π., σελ. 279</ref>, εισάγοντας τελικά την [[Αποφατική θεολογία|αποφατική]] θεώρηση της ουσίας του θεού. Η μόνη γνώση η οποία μπορεί να κατακτηθεί, πραγματοποιείται δια μέσου της έκστασης, η οποία είναι η υψηλότερη βαθμίδα της θεώσεως - η [[μυστική θεολογία]]. Ο φυσικός νους δηλαδή κατά τον Μάξιμο αδυνατεί να φτάσει στη θεολογία, γι αυτό και απαιτείται η συνεργία του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]], το οποίο ικανώνει το νου να υπερβεί το φυσικό και να ενταχθεί σε μία νέα σφαίρα, που ανώτατη βαθμίδα της είναι η [[έκσταση]] και η [[όραση του θεού]]. Είναι μια κίνηση του Θεού προς τον άνθρωπο, αλλά και του ανθρώπου προς το Θεό. Ο νους σε αυτή τη περίσταση δε καταργείται και δεν αφανίζεται, αντίθετα, εξυψώνεται, διευρύνεται, μεταμορφώνεται<ref>Φλορόφσκι, ο.π., σελ. 343</ref>. Στο σημείο αυτό ανυψώνεται ο νους και η ύπαρξη εκτός της κτιστής σφαίρας και ανέρχεται στην όραση του Θεού, εγκαταλείποντας το εγώ. Εισέρχεται στο στάδιο της αγάπης<ref>Φλορόφσκι, ο.π., σελ. 345</ref> και οδηγείται στην τελική βαθμίδα της θεώσεως και της διαρκούς τελείωσης. Είναι η στιγμή που υπαρκτικά και δίχως την εξάλειψη της προσωπικής ύπαρξης ή εγκατάλειψης των χωροχρονικών και κτιστών δεδομένων, ο νους του Χριστού, εγκατοικεί όχι κατουσίαν, αλλά φωτίζοντας τον ανθρώπινο νου.
Στο σύστημα του Μάξιμου παρατηρούμε απαντήσεις σε πολλά λεπτά θεολογικά ζητήματα. Για παράδειγμα η Η [[ψυχή]] του ανθρώπου εν προκειμένω παραμένει κατά χάρη άφθαρτη, ενώ κατέχει ικανότητες παρόμοιες των αγγέλων στα πλαίσια τη θεώσεως. Παράλληλη δημιουργείται τη στιγμή της συλλήψεως<ref>Φλόροφσκι, ο.π., σελ. 355</ref>. Ο άνθρωπος επίσης αποτελεί μία ενιαία οντότητα, πάρα τη διαφορότητα ψυχής και σώματος. Ο λόγος της διάσπασης είναι η αμαρτία. Στην Εδέμ οι πρωτόπλαστοι είχαν το ίδιο καθήκον με αυτό που ο άνθρωπος έχει και σήμερα. Το σκοπό της τελείωσης. Αυτό το οποίο άλλαξε, είναι ότι χάθηκε η αρχική μακαριότητα μέσα στην οποία πλάστηκαν και πλέον η εκπλήρωση του σκοπού εκκινά από άλλη βάση. Γι αυτό το σκοπό, ο Λόγος σαρκούται και η κάθοδος του είναι που οδηγεί στην ανύψωση του ανθρώπου και τελικά τη θέωση. Η [[Θεία Οικονομία]] είναι ανεξάρτητη από την ανθρώπινη ελευθερία, γι αυτό και η σάρκωση δε θα πρέπει να θεωρείται απλώς απολυτρωτικό έργο, καθώς ναι μεν μπορεί η ιστορία εξελίσσεται μέσα σε ένα πεπτοκώτα κόσμο, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι σε αντίθετη περίπτωση δε θα σαρκωνόταν ο Λόγος. Η σάρκωση είναι το κεντρικό μυστήριο της πορείας της θεώσεως του ανθρώπου ανεξάρτητα από την ιστορική τροπή. Αυτό δεικνύει ότι η σάρκωση αποτελεί ένα μυστήριο πολύ βαθύτερο από το μυστήριο της λυτρώσεως<ref>Γ. Φλορόφσκι, ο.π., σελ. 357</ref>.
===Χριστολογία - Δυοφυσική και δυοθελητική θεολογία===
12.398
επεξεργασίες

Μενού πλοήγησης