Αλλαγές

Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Μάξιμος ο Ομολογητής

16 bytes προστέθηκαν, 23:58, 15 Μαρτίου 2015
μ
Θεολογία-Τριαδολογία-Ανθρωπος
Η θεολογία του Μάξιμου χαρακτηρίζεται ως αποκαλυπτική, δηλαδή ως η θεολογία που εδράζει στην [[Θεία Αποκάλυψη]]. Η θεολογία αυτή αποτελεί τη διαδασκαλία στην οποία στηρίχτηκαν ήδη οι πρώτοι [[απολογητές]] μόλις κατά το 2ο αιώνα και ιδίως οι [[Καππαδόκες]] και Αλεξανδρινοί πατέρες<ref>Φλορόφσκι, ο.π., σελ.340</ref>. Η θεολογική καινοτομία όμως του Μαξίμου έγκειται στην ερμηνεία της υπό το πρίσμα της Χριστολογίας. Σύμφωνα με το Μάξιμο όλος ο κόσμος είναι μία αποκάλυψη, αυτό είναι και το στοιχείο που τον φέρνει σε ύπαρξη, γι αυτό και ο κόσμος βασίζετε στη θέληση και τη σκέψη Του. Αυτή η θέληση όμως δεν έχει να κάνει με κάποιου είδους ψυχολογική κατάσταση, αλλά αποτελεί στοιχείο της ίδια της ύπαρξής του<ref>Π, Χρήστου, Πατρολογία Ε', σελ. 278</ref>. Έτσι η αποκάλυψη γίνεται πάντοτε δια μέσου του Λόγου όπου κέντρο της και προαιώνια βουλή της είναι η [[ενσάρκωση]], η οποία δεν αποτελεί απλώς ένα μεταπτωτικό σχέδιο του Θεού, αλλά βρίσκεται πάντοτε στην προαιώνια βουλή του, ανεξάρτητα από το γεγονός αυτό. Η αποκάλυψη του κόσμου, δηλαδή η αποκάλυψη της δημιουργίας, είναι αυτή ο λόγος της ενσάρκωσης και όχι η πτώση των πρωτοπλάστων<ref>Φλορόφσκι, ο.π., σελ. 339</ref>. Ο Λόγος είχε εξ αρχής το σκοπό να ενωθεί με τη σάρκα της ανθρωπότητας για να την θεώσει<ref>G 91, 1305-1308</ref>.
Ο Μάξιμος στη ζήτημα της θείας [[Ουσία|ουσίας]] είναι πιστός ακόλουθος της πατερικής θεολογίας, επηρεασμένος ιδιαίτερα όμως από τον [[Ευάγριος Ποντικός|Ευάγριο]] και τον [[ψευδο-Διονύσιος Αρεοπαγίτης|Αρεοπαγίτη]]. Η θεία ουσία είναι καθόλα απρόσιτη στη γνωστική ιδιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης και ο ανθρώπινος νους είναι δυνατόν να έλθει σε γνώση του Θεού μόνο μέσω των ενεργειών ΤηςΤου<ref>Π.Χρήστου, ο.π., σελ. 279</ref>. Έτσι εισάγει την [[Αποφατική θεολογία|αποφατική]] θεώρηση της ουσίας του θεού, η οποία δεν είναι μια απλή άρνηση κατά τα μετέπειτα δυτικά πρότυπα, αλλά πλήρης ανικανότητα να αποδοθεί κάποια λογική κατηγορία σε αυτή. Η μόνη γνώση η οποία τελικά μπορεί να υπάρξει, μπορεί να πραγματοποιηθεί δια μέσου της έκστασης, η οποία είναι η υψηλότερη βαθμίδα της θεώσεως-η [[μυστική θεολογία]]. Ο φυσικός νους δηλαδή κατά τον Μάξιμο αδυνατεί να φτάσει στη θεολογία. Γι αυτό απαιτείται η συνεργία του [[Άγιο Πνεύμα|Αγίου Πνεύματος]], το οποίο ικανώνει το νου να υπερβεί το φυσικό και να ενταχθεί σε μία νέα σφαίρα, που ανώτατη βαθμίδα της είναι η [[έκσταση]] και η [[όραση του θεού]]. Είναι μια κίνηση του Θεού προς τον άνθρωπο, αλλά και του ανθρώπου προς το Θεό. Ο νους όμως σε καμία περίπτωση δε καταργείται και δεν αφανίζεται, αντίθετα, εξυψώνεται, διευρύνεται, μεταμορφώνεται<ref>Φλορόφσκι, ο.π., σελ. 343</ref>. Στο σημείο αυτό ο άνθρωπος ανυψώνει το νου και την ύπαρξη εκτός της κτιστής σφαίρας και ανέρχεται στην όραση του θεού, εγκαταλείποντας το εγώ. Εισέρχεται στο στάδιο της αγάπης<ref>Φλορόφσκι, ο.π., σελ. 345</ref>. Έτσι οδηγείται στην τελική βαθμίδα της θεώσεως, όπου βεβαία δεν υπάρχει οτιδήποτε το στάσιμο, αλλά μία διαρκής τελείωση. Είναι η στιγμή που υπαρκτικά και δίχως την προσωπική εξάλειψη της προσωπικής ύπαρξης ή μίας ύπαρξης εκτός των χωροχρονικών και κτιστών δεδομένων, ο νους του Χριστού, εγκατοικεί όχι κατουσίαν, αλλά φωτίζοντας τον ανθρώπινο νου. Αυτή είναι μια βιωματική εμπειρία στην ψυχή του θεωμένου.
Τα μυστήριο της τριάδος γνωρίζεται κατά το Μάξιμο μέσω του Λόγου. Ο Θεός είναι τριάδα και συνάμα μονάδα. Αποτελούν ετερότητες, αλλά αδιάσπαστα ενωμένες σε μία μονάδα, χωρίς καμία συγχώνευση ή μίξη. Ταυτόχρονα ενεργούν και επιθυμούν πάντοτε το ίδιο πράγμα. Παράλληλα αναφέρεται με σαφήνεια στο [[filioque]]. Ο Πατήρ είναι αιτία τόσο του Υιού όσο και του Αγίου Πνεύματος, κάτι που αναφέρει ότι το ομολογούν και στη Δύση<ref>Φλορόφσκι, ο.π., σελ. 347</ref>. Μάλιστα οι ίδιοι αναφέρουν πως το Πνεύμα εκπορεύεται δια του Υιού για να δηλώσουν τη συγγένεια και το αχώριστο της ουσίας. Ο Θεός Λόγος λοιπόν, το δεύτερο πρόσωπο της Τριάδος, είναι ο ίδιος ο Θεός της Αποκαλύψεως, ο οποίος με τη Δύναμή του φέρει σε ύπαρξη τον κόσμο και τον συντηρεί καθότι στη σχέση του με αυτόν, δηλαδή μέσω των ενεργειών του, τον ικανώνει να μετέχει στις θείες τελειότητες. Ο θεωμενος νους είναι αυτός ο όποιος ικανώνεται να γνωρίσει πίσω από την κτιστότητά του τον Αίτιο και Δημιουργό.
12.398
επεξεργασίες

Μενού πλοήγησης